POSTANOWIENIE

Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku działając na podstawie art.14a §1 i §4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005r., Nr 8, poz.60 z późn. zm.), po rozpatrzeniu wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), w sprawie koszty uzyskania przychodów - wydatki poniesione w związku z odstąpieniem od umowy

stwierdza, że stanowisko przedstawione w tym wniosku jest prawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego.

UZASADNIENIE

W umowie o dostawę węgla dla Spółki strony zastrzegły obowiązek zapłaty przez odbiorcę węgla kary umownej w przypadku między innymi odstąpienia od umowy z powodu okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność odbiorca. Dostawca węgla odstąpił od umowy z powodu okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi odbiorca. W związku, z tym Spółka jako odbiorca zobowiązana została do zapłaty na rzecz dostawcy zastrzeżonej w umowie kary umownej.

Wątpliwości Podatnika budzi to, czy kara umowna zastrzeżona na wypadek odstąpienia od umowy stanowi koszt uzyskania przychodu.

Zdaniem Podatnika mając na względzie brzmienie art. 15 i 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Spółka poniesionej kary umownej wraz z odsetkami za zwłokę naliczonymi od dnia wymagalności kary nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Na tle zaprezentowanego we wniosku stanu faktycznego Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) kwestie związane z karami umownymi reguluje w przepisach art. 483 i 484. Zgodnie z art. 483 § 1 k.c. można zastrzec w umowie, iż naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Wykładania gramatyczna użytego przez ustawodawcę zwrotu "koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów" oznacza, że podatnik ma możliwość odliczenia do celów podatkowych wszelkich kosztów, pod tym jednak warunkiem, że ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Zatem aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, to pomiędzy tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy tego typu, że poniesiony wydatek ma wpływ lub może mieć wpływ na powstanie czy też zwiększenie przychodu.

Z kolei art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy z dnia 15.02.1992r. stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonywanych robót i usług. Z brzmienia powołanego przepisu wynika, że dotyczy on jedynie zdarzeń spowodowanych wadliwością towarów lub robót i usług będących przedmiotem działalności gospodarczej, wada jest w tym przypadku podstawową przyczyną eliminacji poniesionych wydatków z kosztów podatkowych. Zatem ww. przepis nie ma zastosowania w niniejszej sprawie.

Nie oznacza to jednak, że wydatek w postaci kary umownej z tytułu odstąpienia od umowy z powodu okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi odbiorca jest kosztem uzyskania przychodu. Wypowiedzenie umowy z przyczyn leżących po stronie Podatnika powoduje, że związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy wydatkiem a przychodem w ogóle nie wystąpi. Uznanie za koszt uzyskania przychodu kar umownych poniesionych z tytułu odstąpienia od umowy byłoby sprzeczne z regulacjami wynikającymi z przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jak stwierdził NSA w wyroku z dnia 13.12.1996r., sygn. akt S.A./Łd 2683/95 w obrocie gospodarczym występują przypadki, w których strona zmuszona jest odstąpić od umowy, aby zapobiec stracie mogącej wyniknąć z jej wykonania. Jest to kwestia ryzyka związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej. Tego ryzyka nie można przenosić przy użyciu przepisów podatkowych na Skarb Państwa (podobne stanowisko prezentują sądy w orzeczeniach: z dnia 26.10.2001r., sygn. akt III S.A. 1266/00, z dnia 16.05.1997r., sygn. akt III SA 1747/95, z dnia 18.05.1995r., sygn. akt SA/Kr 1768/94, z dnia 12.03.1999r., sygn. akt I SA/Po 1362/98, z dnia 24.08.2001r., sygn. akt I SA/Łd 1215/99).

Reasumując w ocenie tut. Organu podatkowego prawidłowe jest stanowisko Podatnika, iż zastrzeżona w umowie kara umowna płatna na rzecz dostawcy węgla w związku z odstąpieniem od umowy z powodu okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi Podatnik nie mieści się pojęciu definicji kar umownych i odszkodowań, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jednak ze względu na brak zauważalnego związku kary umownej z przychodami nie ma podstaw do zaliczenia wydatku z tego tytułu do kosztów uzyskania przychodów.