Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego Łódź - Górna, działając na podstawie przepisów art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) - uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione przez Pana w złożonym w dniu 28 listopada 2006 r. i uzupełnionym w dniu 22 grudnia 2006 r. wniosku w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w Pana indywidualnej sprawie, w której nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Zgodnie z art. 14a § 1 cytowanej ustawy Ordynacja podatkowa "stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt (...) na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym."

Interpretacja, o której mowa powyżej następuje w drodze postanowienia i dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

W dniu 28 listopada 2006 r. złożył Pan wniosek o udzielenie pisemnej informacji dotyczącej momentu powstania przychodu z działalności gospodarczej w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego, który na wezwanie tutejszego organu podatkowego uzupełnił Pan w dniu 22 grudnia 2006 r.

Opisany przez Pana stan faktyczny przedstawia się następująco:

Prowadzi Pan pozarolniczą działalność gospodarczą, rozlicza się Pan na zasadach ogólnych i prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów. Nie jest Pan podatnikiem podatku od towarów i usług niekorzystającym ze zwolnienia od tego podatku. Prowadzona przez Pana działalność gospodarcza polega na wykonywaniu czynności faktycznych lub czynności prawnych, związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia na rzecz zakładów ubezpieczeń, w oparciu o zawarte z nimi umowy agencyjne. Umowa agencyjna określa zasady zawierania umów i inkasowania składek za zawarte umowy ubezpieczeniowe, jak też sposób i terminy rozliczenia się z zainkasowanych składek oraz sposób prowadzenia ewidencji umów i inkasa. Pana firma jest wynagradzana za wykonane czynności prowizyjnie od składek zainkasowanych i wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, jak również od składek lub rat składek wpłaconych przez klienta bezpośrednio na konto zakładu ubezpieczeń bądź do kasy zakładu ubezpieczeń lub za pośrednictwem innego sprzedawcy. Po zakończeniu miesiąca zakład ubezpieczeń przekazuje Panu rozliczenie prowizyjne, obejmujące wpłaty składek dokonane przez Pana za miesiąc poprzedni, jak też dokonane przez klientów bezpośrednio na konto zakładu ubezpieczeń. Na podstawie otrzymanego rozliczenia wystawia Pan rachunek. Rozliczenia otrzymane z zakładu ubezpieczeń często nie są zgodne z przekazanym przez Pana do zakładu ubezpieczeń zestawieniem umów i składek. Wskazał Pan również, że zakłady ubezpieczeń ustalają okres rozliczeniowy w różny sposób, np. umowy zawarte i przekazane do zakładu ubezpieczeń w okresie od 21 października 2006 r. do 20 listopada 2006 r. będą wykazane w rozliczeniu prowizyjnym sporządzony przez zakład za okres 01-30 listopada 2006 r., a umowy zawarte w okresie od 21 listopada 2006r. do 20 grudnia 2006 r. będą wykazane w rozliczeniu prowizyjnym sporządzonym za okres od 01-31 grudnia 2006 r. Zawarte umowy agencyjne nie precyzują jednoznacznie momentu wykonania usługi, a jedynie odnoszą się do wypłacenia prowizji po przedstawieniu rachunku lub faktury. W powyższej sytuacji wnosi Pan o interpretację, kiedy powstaje przychód w podatku dochodowym.

Pana zdaniem poprawne jest stosowanie zasady, że przychód z tytułu wykonanych usług powstaje w oparciu o otrzymane rozliczenie z zakładu ubezpieczeń zwane "notą prowizyjną", obejmujące sprawdzone i rozliczone polisy, a nie w oparciu wykazy zawartych umów i przekazanych składek, które Pan przesyła do zakładów ubezpieczeniowych w okresach wskazanych w umowach agencyjnych, bowiem dopiero sprawdzona i rozliczona umowa ubezpieczenia jest podstawą do naliczenia prowizji.

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego Łódź - Górna, po sprawdzeniu, że zostały spełnione warunki określone w art. 14a § 1 i § 2 cytowanej ustawy Ordynacja podatkowa, udziela poniższej informacji:

Zgodnie z przepisami art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (jednolity tekst Dz. U. Nr 14 z 2000 r., poz. 176 ze zmianami - w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r.) "Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług." W myśl ogólnej zasady wyrażonej w art. 14 ust. 1c wyżej wymienionej ustawy za datę powstania przychodu uważa się, z zastrzeżeniem ust. 1e-1g, dzień wystawienia faktury (rachunku), nie później jednak niż ostatni dzień miesiąca, w którym:

1)wydano rzecz, zbyto prawo majątkowe lub

2)wykonano usługę, w tym częściowo wykonano usługę, jeżeli jej częściowe wykonanie stanowi wynikający z umowy lub z odrębnych przepisów tytuł do zapłaty, lub

3)otrzymano zapłatę za wykonane świadczenia - w pozostałych przypadkach.

Z powyższej regulacji prawnej wynika, że w przypadku działalności usługowej przychód powstaje w dniu wystawienia rachunku, nie później niż w ostatnim dniu miesiąca, w którym wykonano usługę. Zatem istotne znaczenie mają w tej kwestii postanowienia umów, które zawarł Pan z zakładami ubezpieczeniowymi.

We wniosku o interpretację wskazał Pan, że umowy agencyjne nie precyzują jednoznacznie momentu wykonania usługi. Zauważyć jednakże należy, że wykonanie usługi wiąże sie z prawem agenta ubezpieczeniowego do wynagrodzenia w postaci prowizji. Wobec powyższego wykonaniem usługi jest moment nabycia prawa do prowizji, który winien zostać oceniony w oparciu o postanowienia konkretnych umów agencyjnych, zawartych przez Pana z zakładami ubezpieczeniowymi.

Ze stanu faktycznego przedstawionego w piśmie oraz z załączonych przez Pana do wniosku o interpretację umów agencyjnych wynika, że zakłady ubezpieczeniowe wiążą prawo do prowizji agenta:

- z momentem, gdy ubezpieczający spełnił w sposób prawidłowy świadczenie, to jest zapłacił składkę lub ratę składki z tytułu umowy ubezpieczenia zawieranej za pośrednictwem agenta, a wpłata ściśle odpowiada wymaganej składce lub racie składki, albo

- z chwilą skutecznego zawarcia umowy ubezpieczenia to jest po wpłaceniu pierwszej składki z tytułu danej umowy ubezpieczenia oraz po wystawieniu polisy potwierdzającej jej zawarcie, jak też za pośrednictwo przy wykonywaniu czynności w trakcie trwania umowy ubezpieczenia, będących konsekwencją jej zawarcia.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika także, iż należną prowizję nalicza zakład ubezpieczeń na podstawie przesyłanych przez Pana zestawień umów i składek, w wysokości umownej liczonej najczęściej procentowo od składki należnej i zainkasowanej albo od składki wymagalnej i zaksięgowanej albo też również od składek wpłaconych przez ubezpieczonego bezpośrednio do zakładu ubezpieczeniowego lub za pośrednictwem innego sprzedawcy.

Jeżeli zatem u ubezpieczyciela obowiązek naliczenia prowizji powstaje po wypełnieniu wszystkich przewidzianych w umowie warunków, w tym też sprawdzeniu i rozliczeniu umowy ubezpieczenia, którą Pan zawarł lub przy pośredniczeniu której Pan uczestniczył, uznać należy, że z tą chwilą umowa zostaje wykonana. Wobec powyższego, w świetle cytowanych wyżej przepisów art. 14 ust. 1c pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód z wykonywanych przez Pana czynności związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia na rzecz zakładów ubezpieczeń powstaje w dniu wystawienia rachunku nie później niż w ostatnim dniu miesiąca, w którym wykonano usługę, to jest nie później niż w ostatnim dniu miesiąca, w którym zakład ubezpieczeń wyliczył ostateczną wysokość prowizji w przekazanym Panu rozliczeniu - tak zwanej nocie prowizyjnej.

Natomiast w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2007 r., po nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588) przepis art. 14 ust. 1c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od od osób fizycznych (jednolity tekst Dz. U. Nr 14 z 2000 r., poz. 176 ze zmianami) stanowi, iż "za datę powstania przychodu uważa się, z zastrzeżeniem ust. 1e, 1h i 1i, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, nie później niż dzień:

1) wystawienia faktury albo

2) uregulowania należności.

Mając zatem na uwadze, iż za wykonane usługi po otrzymaniu rozliczenia z zakładu ubezpieczeń jako podatnik zwolniony z podatku od towarów i usług wystawia Pan rachunek, przychód powstaje w dniu wykonania usługi nie później niż w dniu wystawienia rachunku.