POSTANOWIENIE

Na podstawie art. 14 a § 4 w związku z art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie, udzielając pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, w indywidualnej sprawie podatnika, przedstawionej w piśmie z dnia 26 czerwca 2006 r. (z datą wpływu do tutejszego Urzędu w dniu 3 lipca 2006 r.)

postanawia

uznać stanowisko Spółki za prawidłowe.

UZASADNIENIE

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż działalnością podstawową Spółki Sp. z o.o. jest oddawanie do odpłatnego używania podlegających amortyzacji środków trwałych na podstawie umowy leasingu określonej w art. 17b oraz 17f ustawy. W wyniku różnych następstw niejednokrotnie dochodzi do wypowiedzenia i rozwiązania danej umowy leasingowej po okresie krótszym niż ten, na który umowa została zawarta i przewidziana. Przyczyny takiego wcześniejszego rozwiązania umowy są różne, niemniej jednak w wyniku zaistnienia niektórych z nich Spółka podejmuje decyzje o postawieniu środka trwałego w stan likwidacji. Wątpliwości Spółki dotyczą poszczególnych przypadków likwidacji środków trwałych.

1. Jednym ze szczególnych przypadków jest kradzież środka trwałego, będącego przedmiotem leasingu. W sytuacji takiej Spółka napotyka na następujący przebieg okoliczności:

W/w stan faktyczny zgłaszany jest niezwłocznie do towarzystwa ubezpieczeniowego, informowane są również organy Policji o popełnieniu przestępstwa. Następnie towarzystwo ubezpieczeniowe podejmuje decyzję odnośnie przyznania i wypłaty odszkodowania. W momencie faktycznego wpłynięcia kwoty odszkodowania na konto Spółki Podatnik zrzeka się praw własności do środka trwałego będącego przedmiotem kradzieży i wypłaty w/w odszkodowania. Policja podejmuje działania mające na celu ustalenie miejsca znajdowania się przedmiotowego środka. W sytuacji, gdy dochodzenie nie przynosi zamierzonych skutków Spółka otrzymuje informację o umorzeniu śledztwa, co ma miejsce w większości przypadków. W sytuacji opisanej w w/w stanie faktycznym Podatnik przyjmuje, iż skoro właściwe organy stwierdzają utratę środka będącego przedmiotem leasingu, to dochodzi do swoistego uprawdopodobnienia jego przepadku, skoro tak to, taki środek trwały na skutek jego bezpowrotnej utraty powinien być zlikwidowany, a w związku z tym, iż likwidacja ta nie następuje w wyniku zmiany rodzaju działalności to koszt z jej tytułu będzie kosztem uzyskania przychodu. Zgodnie z zasadą, iż to na podatniku spoczywa obowiązek prawidłowego udokumentowania faktu poniesienia kosztu, Spółka przyjmuje, iż postawienie środka trwałego w stan likwidacji powinno następować w momencie posiadania jasnej i pewnej informacji uprawdopodabniającej niemożliwość odzyskania środka trwałego. Dlatego zgodnie z przepisami ustawy, a mianowicie zgodnie z art. 16c oraz art. 16h Spółka kontynuuje dokonywanie odpisów amortyzacyjnych do momentu postawienia środka trwałego w stan likwidacji, jakim jest otrzymanie dokumentu z towarzystwa ubezpieczeniowego informującego o przyznaniu odszkodowania lub dokumentu z Policji odnośnie umorzenia śledztwa. Dodatkowo Spółka zauważa, iż nie ma możliwości powzięcia informacji w inny sposób jak tylko za pomocą dokumentu przesłanego drogą pocztową. Spółka przyjmuje, iż faktyczne poniesienie kosztu nastąpiło w momencie powzięcia informacji o umorzeniu śledztwa lub o wypłacie odszkodowania, czyli informacji o przepadku środka.

2. Inną sytuacją, w ramach której w konsekwencji dochodzi do likwidacji środka trwałego jest orzeczenie przepadku przedmiotu w wyniku popełnienia przez klienta przestępstwa lub wykroczenia określonego przez kodeks karny, Spółka w momencie powzięcia informacji o popełnieniu przestępstwa jakim jest np. przewłaszczenie rzeczy przez leasingobiorcę zgłasza zaistniały fakt do prokuratury, która podejmuje śledztwo i w razie rozpoznania czynu zabronionego karą, wydaje akt oskarżenia, który to kieruje do odpowiedniego Sądu Rejonowego Wydziału Karnego. Po rozpoznaniu sprawy Sąd wydaje wyrok wraz z uzasadnieniem.

W związku z powyższym stanem faktycznym Spółka wnosi o udzielenie odpowiedzi na następujące pytanie:

1. Pytanie dotyczące stanu faktycznego oznaczonego nr 1 - Czy moment powzięcia informacji o przyznaniu odszkodowania lub o umorzeniu śledztwa (w zależności od tego, która z nich przyjdzie pierwsza), oznaczony jako moment otrzymania informacji, a nie moment wydania dokumentu przez odpowiedni organ jest prawidłowo rozpoznany przez Podatnika jako moment wykazania kosztu uzyskania przychodu z tytułu likwidacji?

2. Pytanie dotyczące stanu faktycznego oznaczonego nr 2 - Czy momentem potrącenia kosztu z tytułu likwidacji środka trwałego będzie otrzymanie dokumentu, jakim jest akt oskarżenia lub wyrok sądu, czy też moment wydania decyzji przez odpowiedni organ w przedmiotowej sprawie?

Zdaniem Wnioskodawcy Spółka powinna potrącać koszty z tytułu likwidacji środków trwałych w momencie otrzymania dokumentów potwierdzających i nie budzących wątpliwości, co do faktycznego stwierdzenia niedoboru środka.

Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego po zapoznaniu się z przedstawionymi okolicznościami uznając stanowisko Spółki za prawidłowe, informuje, co następuje:

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) - dalej updop - kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu uzyskania przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 1 updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na:

a) nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,

b) nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a) środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części,

c) ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 16g ust. 13 powiększają wartość środków trwałych stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych

- wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem pkt 8a, w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na czas ich poniesienia.

Zgodnie natomiast z treścią art. 16 ust. 1 pkt 5 updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1. Stosownie do przepisu art. 16 ust. 1 pkt 6 updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności. Ponadto na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 50 updop nie uważa się także za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym (tzn. AC - auto - casco).

W sytuacji przedstawionej przez Spółkę we wniosku przepis art. 16 ust. 1 pkt 6 updop nie znajdzie zastosowania, albowiem nie dochodzi do zmiany rodzaju działalności, strata powstaje natomiast w wyniku kradzieży (stan faktyczny oznaczony numerem 1) lub orzeczenia przepadku przedmiotów w wyniku popełnienia przez klienta Spółki przestępstwa lub wykroczenia określonego przez kodeks karny (stan faktyczny oznaczony numerem 2). A contrario przepisu art. 16 ust. 1 pkt 6 updop należy przyjąć, iż kosztem uzyskania przychodu będzie strata powstała w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonego środka trwałego, jeżeli utracił on przydatność z przyczyn innych, niż zmiana rodzaju działalności. Aby mówić o tak powstałych kosztach uzyskania przychodu, likwidacja środka trwałego musi nastąpić w całości. W przypadku spełnienia powyższych przesłanek straty z likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu w wysokości nie zamortyzowanej wartości tych środków.

Na podstawie art. 16h ust. 1 pkt 1 updop odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych, z zastrzeżeniem art. 16k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji, z zastrzeżeniem art. 16e, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór; suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których zgodnie z art. 16 ust. 1 nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Fakt poniesienia straty, która może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, powinien być należycie udokumentowany. Wniosek ten wypływa z faktu, że straty oraz operacje gospodarcze z nimi związane - jako zdarzenia mające wpływ na prowadzoną działalność - powinny być ewidencjonowane w księgach. Obowiązek ewidencjonowania zdarzeń mających wpływ na prowadzoną działalność gospodarczą wynika z ogólnych zasad rachunkowości.

Stosownie do art. 9 updop podatnicy są zobowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób umożliwiający ustalenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art, 16z - 16m. Przepis ten, w powiązaniu z art. 4 ust. 1 ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.) oznacza, że tylko prawidłowo prowadzone księgi rachunkowe mogą być uznane za bezpośredni dowód m.in. poniesienia kosztów uzyskania przychodów.

Przepisy podatkowe nie określają formy i treści ewidencji sporządzanej przez osoby prawne obowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Ustawodawca nałożył jedynie obowiązek uwzględniania w tej ewidencji informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami podatkowymi. Ewidencja ta powinna zawierać więc m.in. datę likwidacji środka trwałego. Wszystkie operacje gospodarcze mające bezpośredni lub pośredni wpływ na wysokość odpisów amortyzacyjnych muszą znajdować potwierdzenie w dokumentach źródłowych. Tak więc chociaż obowiązujące przepisy prawa nie wprowadzają wprost obowiązku dokumentowania poniesionych strat, ani też nie określają sposobu i formy tej dokumentacji, to podatnik - jako ten, który z danego faktu wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne - jest zobowiązany do udowodnienia faktu poniesienia straty.

W związku z faktem, iż likwidowane środki trwałe, użytkowane są nie bezpośrednio przez Podatnika, lecz oddawane są do odpłatnego używania na podstawie umowy leasingu, Spółka powinna potrącać koszty z tytułu likwidacji środków trwałych w momencie powzięcia pewnej i nie budzącej wątpliwości informacji potwierdzającej fakt kradzieży (przepadku środka) oraz niemożliwość jego odzyskania. Dokumentami potwierdzającymi ten fakt mogą być m.in. wymienione przez Spółkę dokumenty z Policji o umorzeniu śledztwa, dokumenty z towarzystwa ubezpieczeniowego o przyznaniu odszkodowania (stan faktyczny oznaczony numerem 1), wyrok sądu lub akt oskarżenia (stan faktyczny oznaczony numerem 2). Postawienie środka trwałego w stan likwidacji nastąpi w momencie otrzymania przez Spółkę powyższych dokumentów. Spółka zatem z upływem końca miesiąca od postawienia środka trwałego w stan likwidacji powinna zaprzestać dokonywania odpisów amortyzacyjnych oraz uznać za koszt uzyskania przychodu wysokość nie zamortyzowanej części środka trwałego (tj. samochodu).

Biorąc powyższe pod uwagę Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie postanowił jak w sentencji.