W odpowiedzi na powyższe Naczelnik Urzędu Skarbowego wyjaśnia co następuje:
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m. in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług.
Przez dostawę towarów w myśl art. 7 ust. 1 cyt. ustawy rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również (...) ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.
Z mocy art. 29 ust. 1 cyt. ustawy podstawą opodatkowania jest obrót z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.
Zgodnie z dyspozycją art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Przepis ten wyłącza możliwość dokonywania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.
W myśl art. 90 ust. 1-4 i ust. 10 ustawy o VAT w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10 (ust. 2). Proporcję ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo (ust. 3). Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. (ust. 4).
Ustawodawca w art. 90 odwołuje się do pojęcia czynności, w związku z którymi przysługuje bądź też nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, natomiast w art. 86 jako warunek zachowania prawa do obniżenia kwoty podatku należnego, o kwotę podatku naliczonego wskazuje na związek nabywanych towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi.
Sposób ustalenia proporcji został ściśle określony w powołanym art. 90 ust. 3-10.
Zgodnie z art. 90 ust. 5 i ust. 6 ustawy o PTU do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się:
- obrotu uzyskanego z dostawy towarów, o ktorych mowa w art. 87 ust. 3, używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności.
- obrotu uzyskanego z tytułu transakcji dotyczących nieruchomości lub usług wymienionych w załączniku Nr 4 do ustawy w poz. 3, w zakresie, w jakim czynności te są dokonywane sporadycznie.
W związku z powyższym Spółdzielnia winna przy obliczaniu proporcji o której mowa w art. 90 ustawy o VAT uwzględniać całość obrotów uzyskanych z prowadzonej działalności tj. zarówno eksploatacyjnej jak i inwestycyjnej.
Z treści tych przepisów oraz treści cyt. powyżej art. 90 wynika, iż działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność podatnika (całokształt działalności). Czynności wykonywane w ramach tej działalności podlegają lub nie przepisom ustawy o podatku od towarów i usług (zakres opodatkowania). Czynności podlegające przepisom ustawy są opodatkowane różnymi stawkami podatku lub są zwolnione od opodatkowania tym podatkiem (wysokość opodatkowania). Podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje- zgodnie z art. 86 cyt. ustawy- prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (...) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot o których mowa w cyt. art. 90 ust. 1 podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (...).
Reasumując: W liczniku ustalanej proporcji uwzględnia się roczny obrót z tytułu czynności, w związku z którymi przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia kwoty podatku należnego tzn. wartość transakcji, które zgodnie z art. 86 ust. 1, 8, 9 ustawy o PTU dają podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego. W mianowniku natomiast uwzględnia się całkowity obrót uzyskany z tytułu czynności w związku z którymi podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (czyli kwotę z licznika) oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługiwało takie prawo. Jeżeli więc wkład budowlany, o który pyta się Spółdzielnia, jest opodatkowany podatkiem od towarów i usług, czyli nie korzysta ze zwolnień z podatku powinien być ujęty do obrotu przy ustalaniu proporcji dla określenia współczynnika rozliczenia podatku naliczonego, przy zakupie towarów i usług związanych ze sprzedażą zwolnioną i opodatkowaną.