P O S T A N O W I E N I E

Na podstawie art. 14a § 4 w związku z art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie, udzielając pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych w indywidualnej sprawie Podatnika przedstawionej w piśmie z dnia 20 lutego 2007 r. (data wpływu do tutejszego Urzędu 06.03.2007.)

p o s t a n a w i a

uznać stanowisko Podatnika za nieprawidłowe.

U Z A S A D N I E N I E

Zgodnie ze stanem faktycznym podanym we wniosku, Spółka (dalej też: “Podatnik”) oraz inna spółka kapitałowa (“Spółka X”) posiadają wzajemne wierzytelności. W dniu 22 listopada 2005 r., 30 listopada 2005 r., 31 grudnia 2005 r. oraz 31 stycznia 2006 r. Spółka złożyła względem Spółki X oświadczenie o dokonaniu potrącenia przysługującej jej wierzytelności w wysokości 14.083.079,59 złotych (czternaście milionów osiemdziesiąt trzy tysiące siedemdziesiąt dziewięć złotych pięćdziesiąt dziewięć groszy), powiększając następnie o tę sumę przychód za rok podatkowy 2005 obliczony na potrzeby podatku dochodowego od osób prawnych. Spółka X nie uznała jednak dokonanego przez Spółkę potrącenia za skuteczne. Na tym tle doszło pomiędzy Spółką a Spółką X do sporu, który zakończył się w dniu 20 października 2006 r. zawarciem ugody, na mocy której Spółka cofnęła swoje wcześniejsze oświadczenie o dokonaniu potrącenia.

W przedstawionym stanie faktycznym Podatnik zwraca się o udzielenie interpretacji dotyczącej art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych poprzez potwierdzenie, że Spółka ma prawo pomniejszyć przychód w podatku dochodowym od osób prawnych za rok 2006 o kwotę wierzytelności, która w 2005 r. na skutek złożenia przez Spółkę dłużnikowi oświadczenia o potrąceniu została uznana za zaspokojoną i w związku z tym uwzględniono ją w przychodzie Spółki w podatku dochodowym od osób prawnych za 2005 r., a która wobec zawarcia w dniu 20 października 2006 r. z dłużnikiem ugody, na mocy której Spółka cofnęła oświadczenie o dokonanie potrącenia, ostatecznie nie została umorzona.

Zdaniem Spółki, jak wynika z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 498 § 1 i 2 ustawy kodeks cywilny, Spółka dokonując potrącenia wierzytelności w dniu 22 listopada 2005 roku, 30 listopada 2005 roku, 31 grudnia 2005 roku oraz 31 stycznia 2006 roku na gruncie prawa podatkowego była zobowiązana uznać, że osiągnęła taki sam przychód, jak w wypadku otrzymania stosownej kwoty pieniężnej od Spółki X tytułem zapłaty. Dlatego też Spółka ujawniła ten fakt poprzez dokonanie odpowiednich zapisów na kontach księgowych i zaliczyła kwotę odpowiadającą potrąconej wierzytelności do przychodu w celu ustalenia przedmiotu opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych za rok 2005.

W ocenie Spółki, gdy obecnie ugodą z dnia 20 października 2006 r. Spółka za zgodą Spółki X cofnęła złożone w 2005 r. oświadczenie o dokonaniu potrącenia, przychód wynikający z uznanej wcześniej za potrąconą wierzytelności i zaliczony na poczet przychodu za rok 2005 ostatecznie nie został przez Spółkę osiągnięty. Jednocześnie skoro strony w ugodzie zawarły porozumienie co do cofnięcia oświadczenia o potrąceniu, a oświadczenie takie może być cofnięte tylko za zgodą drugiej strony, należy uznać, że postanowienia ugody z dnia 20 października 2006 r. wywołały skutek prawny od momentu jej zawarcia, a nie ze skutkiem od dnia złożenia przez Spółkę oświadczenia o potrąceniu.

Zdaniem Spółki, z w/w względów, w przedstawionym stanie faktycznym trafnym rozwiązaniem jest pomniejszenie, o kwotę uznanej wcześniej za potrąconą wierzytelności, przychodu Spółki ustalonego na potrzeby opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych za rok 2006, tj. za rok, w którym cofnięte zostało oświadczenie o dokonaniu potrącenia, a nie za rok 2005, tj. za rok, w którym nie istniejący przychód pierwotnie został uwzględniony.

Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie po zapoznaniu się z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym stwierdza, co następuje:

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) - dalej u.p.d.o.p. - przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. W myśl art. 12 ust. 3 tej ustawy, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

W podanym stanie faktycznym dochodzi do kompensaty wzajemnych zobowiązań dwóch podmiotów.

Kompensata wierzytelności, czyli potrącenie, następuje wówczas, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami. W wyniku kompensaty nie dochodzi do spełnienia świadczeń obu stron, lecz do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Każdy z wierzycieli zostaje zwolniony ze swego zobowiązania do wysokości wartości mniejszej, po czym pozostała część należności pozostaje do uregulowania.

Potrącenie może wystąpić w drodze:

– potrącenia ustawowego, opierającego się na przepisach art. 498 - 505 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), do którego dochodzi na skutek jednostronnego oświadczenia woli;

– umowy między obu wierzycielami dopuszczalnej na zasadzie swobody umów.

W opisanej sytuacji mamy do czynienia z potrąceniem ustawowym.

Jak stanowi art. 498 § 1 i 2 ustawy kodeks cywilny, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelnością drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Zgodnie z art. 499 k.c., potrącenia dokonuje się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Oświadczenie ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe.

Jeżeli wierzytelności były związane z prowadzoną działalnością i w związku z tym wcześniej został wykazany przychód należny, to potrącenie nie ma wpływu na skutki w podatku dochodowym. Potrącenie będzie bowiem równoznaczne z otrzymaniem zapłaty i tak jak faktycznie otrzymane pieniądze, gdy wcześniej wystąpił przychód należny, nie wpłynie na przychody. Dokonanie zapłaty, a więc i potrącenie, nie powinno wpływać również na koszty uzyskania przychodu w sytuacji, gdy wydatki z tego tytułu zostały już wcześniej zarachowane i rozliczone jako koszty podatkowe. Zatem potrącenie wierzytelności z działalności gospodarczej (przychód należny) nie powinno rodzić skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób prawnych.

Jeżeli jednak nie doszło do wykazania wierzytelności jako przychodu należnego lub zarachowania potrącanego zobowiązania jako kosztu uzyskania przychodu, takie skutki podatkowe po stronie przychodowej bądź też kosztowej powstaną.

Jak wynika z wniosku, w wyniku tej kompensaty Spółka uzyskała przychód w wysokości, w jakiej przysługująca jej wierzytelność została skompensowana.

Jeżeli potrącenie ustawowe zostało dokonane zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, to wywołało skutki prawne (również podatkowe) od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe. Jeżeli potrącenie nie było skuteczne, nie wywołało w roku 2005 skutków podatkowych.

Następnie powstał spór pomiędzy Spółką a Spółką X co do skuteczności potrącenia, który zakończył się w dniu 20 października 2006 r. zawarciem ugody, na mocy której Spółka cofnęła swoje wcześniejsze oświadczenie o dokonaniu potrącenia. Cofnięcie oświadczenia woli złożonego drugiej osobie jest możliwe tylko za jej zgodą. Taka zgoda w omawianym przypadku nastąpiła. Skoro oświadczenie o dokonaniu potrącenia zostało skutecznie cofnięte, to należy uznać, że nie wywołało skutków prawnych, tzn. nie doszło do kompensaty wzajemnych wierzytelności obu stron w 2005 r. W tej sytuacji ugoda zawarta w 2006 r. będzie wywoływać skutki podatkowe w roku 2005 i Spółka będzie musiała odpowiednio skorygować przychody i koszty uzyskania przychodów roku 2005. W omawianym stanie faktycznym należy przyjąć, że Spółka powinna dokonać korekty zeznania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych za rok 2005, tj. za rok, w którym nie istniejący przychód pierwotnie został uwzględniony.

W związku z powyższym, Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie postanowił jak w sentencji.

Niniejsza interpretacja odnosi się wyłącznie do przedstawionego przez Wnioskodawcę i przytoczonego w treści postanowienia stanu faktycznego oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia i jest aktualna do czasu zmiany stanu prawnego lub stanu faktycznego przedstawionego przez Pytającego.

W związku z treścią art. 14b § 1 i 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przedmiotowa interpretacja nie jest wiążąca dla Podatnika, płatnika lub inkasenta, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej – do czasu jej zmiany lub uchylenia w drodze decyzji w trybie określonym w art. 14b § 5 w/w ustawy.

Na podstawie art. 14a § 4 ustawy Ordynacja podatkowa, na niniejsze postanowienie zawierające interpretację służy zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w terminie 7 dni od doręczenia postanowienia za pośrednictwem Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie.