INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przedstawione we wniosku z dnia 16 kwietnia 2008r. (data wpływu do tut. Biura – 28 kwietnia 2008r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania za szkodę wyrządzoną przez funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonych czynności oraz ustawowych odsetek za zwłokę w spełnieniu świadczenia pieniężnego i zwrotu kosztów zastępstwa procesowego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 kwietnia 2008r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania za szkodę wyrządzoną przez funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonych czynności oraz ustawowych odsetek za zwłokę w spełnieniu świadczenia pieniężnego i zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Sąd Okręgowy prawomocnym wyrokiem zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz osoby fizycznej odszkodowanie wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami zastępstwa procesowego. Zasądzona kwota została wypłacona w dniu 05 lutego 2008r. wraz z kwotą odsetek. Sąd zasądził ww. kwoty na podstawie art. 417 K.C. w związku z art. 420 K.C. jako wynagrodzenie szkody wyrządzonej przez funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonych czynności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zasądzone prawomocnym wyrokiem sądu wypłacone odszkodowanie oraz odsetki ustawowe są:

1. wolne od podatku dochodowego,
2. czy podstawą do zwolnienia z podatku jest art. 21 ust. 1 pkt 3 czy też art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych...
   
   

Zdaniem wnioskodawcy zasądzone odszkodowanie jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3a.
Zasądzone odsetki za zwłokę w wypłacie odszkodowania są opodatkowane na zasadach ogólnych w oparciu o art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznychZasądzone koszty zastępstwa procesowego nie podlegają opodatkowaniu, jako sfinansowane przez podatnika i mające charakter świadczenia zwrotnego.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 29-30c, art. 30e oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód.
   
   

W przepisie tym mowa jest o odszkodowaniach, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów prawa. Samo wskazanie w przepisie prawa, że przysługuje odszkodowanie nie oznacza, że została określona wysokość lub zasady ustalania odszkodowania.

Równocześnie zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania (inne niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów prawa) otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych, w tym w dobrach osobistych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy jak i niemajątkowy. Naprawienie szkody obejmuje, zarówno straty, jakie poszkodowany poniósł, jak i korzyści, które mógł osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że odszkodowanie zostało zasądzone wyrokiem sądu wraz z ustawowymi odsetkami na podstawie art. 417, w związku z art. 420 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 417 § 1 i 2 ww. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 nr 16 poz. 93), za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Jeżeli wykonanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że odszkodowanie zostało podatnikowi zasądzone na skutek szkody wyrządzonej przez funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonych czynności.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że otrzymane na podstawie wyroku sądowego odszkodowanie jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, chyba że stanowi odszkodowanie za utracone korzyści, które poszkodowany osiągnąłby, gdyby mu szkody nie wyrządzono (np. odszkodowanie stanowiące wyrównanie nieprzyznania świadczenia lub jego zaniżenia itp.).

Zgodnie z art. 481 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Chociaż odsetki są świadczeniem ubocznym, bo warunkiem powstania uprawnienia do odsetek jest istnienie długu głównego i jego wymagalność, to roszczenie o odsetki ma charakter samoistny. Nie można zatem utożsamiać odsetek za zwłokę z odszkodowaniem (naprawieniem szkody). Otrzymana kwota odsetek za zwłokę w spełnieniu świadczenia pieniężnego, co do zasady stanowi przychód. W konsekwencji odsetki za zwłokę nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego przysługującego niektórym rodzajom odszkodowań na podstawie przepisów art. 21 ust. 1 pkt 3-4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia, osiągniętym przysporzeniem majątkowym. Wypłacone odsetki stanowią przychód „z innych źródeł”, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który mówi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. W art. 20 ust. 1 ww. ustawy wskazane zostały jedynie przykłady niektórych przychodów zaliczanych do innych źródeł. Świadczy o tym użyty w tym przepisie zwrot „w szczególności”. Oznacza to, że każde przysporzenie majątkowe, które nie jest zaliczane do pozostałych źródeł przychodów stanowi przychód z innych źródeł. Natomiast w myśl art. 11 ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W związku z powyższym, otrzymane odsetki stanowią przychód podatnika, wobec czego należy wykazać je w zeznaniu podatkowym, za rok podatkowy, w którym nastąpiła wypłata łącznie z innymi dochodami osiągniętymi przez podatnika w tym samym roku i opodatkować według skali podatkowej.

Zgodnie z art. 98 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego – strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Zwrot kosztów zastępstwa procesowego nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie nastąpiło przysporzenie majątkowe po stronie powoda. Kwoty te są jedynie zwrotem poniesionych wcześniej nakładów.

W świetle powyższego w opisanym stanie faktycznym stanowisko wnioskodawcy, jest prawidłowe pomimo podania błędnej podstawy prawnej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.