INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o. przedstawione we wniosku z dnia 3 marca 2008 r. (data wpływu 7 marca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wynagrodzenia za pobór opłaty targowej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 marca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wynagrodzenia za pobór opłaty targowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest inkasentem opłaty targowej. Czynności inkasa są wykonywane w oparciu o uchwały organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego. Uprawnienie do pobierania opłaty targowej wynika przede wszystkim z uchwały Rady Miasta z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie określenia zasad ustalania i poboru, wysokości stawek opłaty targowej oraz zarządzenia jej poboru w drodze inkasa (dalej jako "uchwała"). Zgodnie z § 4 ust. 1 uchwały uprawnione do poboru opłaty targowej są podmioty enumeratywnie wymienione w załączniku nr 2 do uchwały. Wnioskodawca został wskazany inkasentem opłaty targowej, między innymi, w miejscach wskazanych w pkt 1 załącznika nr 2 do uchwały. Na mocy postanowień załącznika nr 2 do uchwały, Wnioskodawca uprawniony jest do wynagrodzenia za czynności inkasa w wysokości 30% pobranych opłat brutto. Od wynagrodzenia należnego z tytułu wykonywanych usług Wnioskodawca odprowadza podatek od towarów i usług w wysokości 22% na zasadach ogólnych. Szczegóły związane z poborem opłaty targowej Podatnik i jego Zleceniodawca doprecyzowali w odrębnej umowie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wynagrodzenie Wnioskodawcy wykonującego czynności poboru opłaty targowej (inkaso) na podstawie uchwały jednostki samorządu terytorialnego jest czynnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 9 Ordynacji podatkowej, inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna zobowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do pobrania od podatnika podatku oraz wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. W przeciwieństwie do płatnika, inkasent posiada kompetencje rachunkowo - techniczne ograniczające się do pobrania podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Prowadzi to do wniosku, że instytucję inkasenta wykorzystuje się przede wszystkim do takich podatków, których wysokość wynika wprost z przepisów prawa albo też została wcześniej ustalona w drodze decyzji organów podatkowych. Przepisami prawa podatkowego, które określają wysokość opodatkowania są również akty prawa miejscowego uchwalone w oparciu o ustawę z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t. j. Dz. U. z 2006 r. Nr 121 poz. 844 ze zm.), w szczególności uchwały jednostek stanowiących samorządu terytorialnego. W zakresie, o którym mowa powyżej, uchwały są powszechnie obowiązującymi aktami prawa miejscowego. Na mocy art. 28 § 1 w związku z § 4 Ordynacji podatkowej inkasentom przysługuje zryczałtowane wynagrodzenie z tytułu poboru podatków stanowiących dochody budżetu gminy (i odpowiednio powiatu lub województwa). O wysokości i sposobie ustalenia wynagrodzenia inkasenta decyduje treść uchwały jednostki stanowiącej samorządu terytorialnego.

W przedmiotowej sprawie, uprawnienie Wnioskodawcy do wynagrodzenia z tytułu czynności inkasa opłaty targowej, w wysokości 30% pobranej opłaty wynika z uchwały Rady Miasta z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie określenia zasad ustalania i poboru, wysokości stawek opłaty targowej oraz zarządzenia jej poboru w drodze inkasa. Uprzednio, uprawnienie o takiej samej treści wynikało z uchwały Rady Miasta z dnia 29 sierpnia 2000 r. oraz uchwały z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie opłaty targowej.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei, przez dostawę towarów, w myśl art. 7 powołanej wyżej ustawy, rozumie się - co do zasady - przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast przez świadczenie usług - o którym mowa w art. 8 cytowanej ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Co do zasady, działalność polegająca na pobieraniu opłaty targowej "na zlecenie", sklasyfikowana pod symbolem PKWiU 74.87.12-00.00 "usługi świadczone przez agencje inkasa", jest czynnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Stawka podatku od towarów i usług wynosi 22% - na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Wątpliwości budzi jednak to, czy z uwagi na władczy charakter powierzenia Wnioskodawcy obowiązku poboru opłaty targowej w niniejszej sprawie można zakwalifikować działania Spółki jako świadczenie usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, kluczową kwestią którą należy rozstrzygnąć w niniejszej sprawie jest ustalenie podstawy umocowania inkasenta do wykonywania czynności inkasa. Jeśli określony podmiot działa na podstawie uchwały jednostki stanowiącej samorządu terytorialnego, to wynagrodzenie inkasenta ma charakter publicznoprawny bowiem zasady jego przyznania oraz jego wysokość zostaje określona aktem prawa miejscowego. Nie ma miejsca w tym przypadku dla typowej dla stosunku cywilnoprawnego swobody kontraktowania. Oznacza to, że pomiędzy inkasentem a jednostką samorządu terytorialnego powstaje stosunek administracyjno-prawny. Zatem czynności poboru opłaty targowej nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy, potwierdzone zostało m.in. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 września 2007 r., zgodnie z którym "pobór i wpłata opłaty targowej, która jest świadczeniem o charakterze publicznoprawnym przez inkasenta, nie jest świadczeniem usługi. Wykonanie czynności inkasenta (pobór opłaty targowej) nosi znamiona czynności jednostronnie zleconej o charakterze władczym. Dla uznania zaś danej czynności za usługę na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług niezbędne jest natomiast istnienie węzła obligacyjnego wiążącego osobę wykonującą daną czynność z osobą będącą beneficjentem tej czynności". Chociaż zacytowane stanowisko NSA dotyczy interpretacji zapisów poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11 poz. 50 ze zm.), w szczególności jej art. 2 ust. 1, niemniej jednak wyrażony pogląd co do charakteru czynności inkasa (poboru opłaty targowej), zachowuje swoją aktualność również na gruncie obecnie obowiązującej ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 ze zm.).

Zdaniem Wnioskodawcy fakt, iż jego obowiązki związane z rozliczaniem zainkasowanej opłaty targowej zostały doprecyzowane w drodze odrębnej umowy cywilnoprawnej nie wpływa na trafność oceny, że podstawę wykonywania przez Wnioskodawcę obowiązków inkasenta i wypłaty jej wynagrodzenia stanowi stosunek administracyjno-prawny.

Reasumując, mając na uwadze charakter czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę oraz ich oparcie w przepisach prawa miejscowego, na podstawie którego został nawiązany stosunek administracyjno-prawny, w opinii Wnioskodawcy czynności inkasa (poboru opłaty) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Przez dostawę towarów – stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 cytowanej ustawy – należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast świadczenie usług, to w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

• przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
• zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
• świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W myśl art. 15 ust. 1 ww. ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Stosownie do przepisu art. 15 ust. 6 powołanej ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.) zwalnia się od podatku VAT czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Analiza wskazanych powyżej przepisów prowadzi do następujących wniosków:

1. wyłączenie organów władzy publicznej i urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników podatku od towarów i usług oraz zwolnienie od podatku jednostek samorządu terytorialnego ma charakter wyłącznie podmiotowo – przedmiotowy,
2. w celu skorzystania przez ww. podmioty z wyłączenia z opodatkowania lub ze zwolnienia od podatku konieczne jest spełnienie dwóch kumulatywnych warunków:

   - czynności – co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT – muszą być wykonane przez ściśle określone podmioty,
   - ponadto czynności te muszą być wykonywane w ramach sprawowanego przez te podmioty władztwa publicznego.

W związku z powyższym należy podkreślić, iż tylko spełnienie ww. warunków łącznie daje możliwość legalnego wyłączenia z kategorii podatników podatku od towarów i usług na mocy art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, lub zwolnienia realizowanych czynności od podatku, w oparciu o § 8 ust. 1 pkt 13 powołanego wyżej rozporządzenia.

Z opisu przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca wykonuje czynności inkasa opłaty targowej na podstawie uchwały rady miejskiej. Za wykonanie ww. czynności otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 30% pobranych opłat.

W świetle powołanych wyżej przepisów, należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę spełniają definicję świadczenia usług, o którym mowa w cyt. wyżej art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Za usługę w rozumieniu ww. przepisu uznać bowiem należy działanie wykonywane przez dany podmiot a wynikające m.in. z nakazu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu, w sytuacji gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy czynnością wykonaną przez dany podmiot a wynagrodzeniem otrzymanym z tego tytułu.

Wnioskodawca z tytułu poboru opłaty targowej działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, gdyż wyłączenie z opodatkowania dotyczy ściśle określonych podmiotów, tj. organów władzy publicznej i urzędów obsługujących te organy. Nie korzysta również ze zwolnienia od podatku jako jednostka samorządu terytorialnego. Wnioskodawca, mimo iż wykonuje czynności poboru opłaty targowej, w imieniu jednostki samorządu terytorialnego, sam nie wchodzi w skład administracji samorządowej, lecz prowadzi niezależną działalność gospodarczą, przy czym ani cel ani rezultat prowadzonej działalności nie wykluczają go z kategorii podatników podatku od towarów i usług.

W konsekwencji powyższego wynagrodzenie otrzymywane przez Wnioskodawcę z tytułu inkasa opłaty targowej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych.

W tym miejscu należy podkreślić, że dla uznania czynności inkasa opłaty targowej za usługę nie ma natomiast znaczenia, czy między stronami zawarta została dodatkowa umowa.

Powołany przez Stronę wyrok NSA z dnia 6 września 2007 r., sygn. akt I FSK 1192/06 wydany został na podstawie przepisów ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.), obowiązującej do dnia 30 kwietnia 2004 r. czyli w innym stanie prawnym. Ponadto wyrok ten jest rozstrzygnięciem w konkretnej sprawie, osadzonej w określonym stanie faktycznym i tylko do niego się zawęża, w związku z tym nie ma mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.