Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/415-515/12-2/TR
z 21 sierpnia 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 17 maja 2012 r. (data wpływu: 22 maja 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 maja 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Związek Nauczycielstwa Polskiego jest jednolitym, dobrowolnym, niezależnym i samorządnym związkiem zawodowym pracowników oświaty i wychowania, szkolnictwa wyższego i nauki, zrzeszającym pracowników zatrudnionych w szkołach, przedszkolach, placówkach wychowawczych, opiekuńczych i specjalnych, w organach administracji oświatowej, rządowej i samorządowej, szkołach wyższych, instytucjach naukowych i instytucjach współpracujących z oświatą i nauką oraz agendach ZNP (art. 1 Statutu Związku Nauczycielstwa Polskiego).

Celem Związku Nauczycielstwa Polskiego jest obrona godności, praw i interesów jego członków, aktywne uczestniczenie w kształtowaniu demokratycznego oblicza polskiej oświaty, szkolnictwa wyższego i nauki, wychowanie w duchu tolerancji, poszanowania praw wolności i godności osobistej, dążenie do powszechnej dostępności do oświaty na wszystkich jej szczeblach oraz zapewnienie warunków organizacyjnych i materialnych do podnoszenia kwalifikacji zawodowych, tworzenie materialnej i społecznej bazy dla realizowania zadań w zakresie pomocy i uczestniczenia w życiu intelektualnym i kulturalnym środowisk lokalnych i całego kraju.

Związek Nauczycielstwa Polskiego dąży do osiągnięcia wyżej wskazanych celów między innymi przez uczestniczenie w tworzeniu aktów prawnych dotyczących statusu prawnego pracowników oświaty, szkolnictwa wyższego i nauki, opiniowanie aktów prawnych dotyczących oświaty, szkolnictwa wyższego i nauki, opracowywanie i przedkładanie właściwym organom państwowym i samorządowym wniosków, opinii i stanowisk w sprawach oświaty, szkolnictwa wyższego i nauki, warunków pracy i bytu pracowników, emerytów i rencistów oraz członków ich rodzin, wyrażanie sprzeciwu wobec pracodawców naruszających interesy i prawa pracownicze i związkowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 10 Statutu Związku Nauczycielstwa Polskiego członek związku ma prawo korzystać z diet i zwrotów kosztów w związku z pełnieniem funkcji we władzach ZNP i organach statutowych, w trybie i na zasadach określonych przez Zarząd Główny ZNP.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy diety przyznawane niektórym członkom Związku Nauczycielstwa Polskiego, nie przekraczające miesięcznie kwoty 2 280,00 zł, mogą zostać uznane za diety otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) i w związku z tym, czy diety te są wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych, jak również, czy Zarząd Oddziału Związku Nauczycielstwa Polskiego, będący oddziałem Związku Nauczycielstwa Polskiego nie posiadającym osobowości prawnej, nie jest zobowiązany do poboru od tych diet zaliczek na podatek dochodowy?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), wolne od podatku są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 2 280,00 zł.

„Z pełnieniem obowiązków społecznych mamy do czynienia wówczas, gdy dana osoba uczestniczy w pracy instytucji (w szczególności instytucji samorządu terytorialnego lub zawodowego) jako reprezentant pewnej społeczności, biorąc udział w rozwiązywaniu problemów tej społeczności w jej interesie… Tak rozumiane obowiązki społeczne lub obywatelskie można pełnić nie tylko na podstawie wyboru, lecz także w wyniku powołania przez właściwy organ, wyznaczenia przez upoważnioną organizację społeczną lub na skutek podobnych prawem określonych zdarzeń.” (uzasadnienie do Wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 listopada 1997 r., sygn. akt U. 6/97 Dz. U. z 1997 r. Nr 45, poz. 981).

W opinii Zainteresowanego, na podstawie powyższej definicji „obowiązków społecznych” oraz art. 1.1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.), który brzmi: „ Art. 1.1: Związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych.”, można uznać, że członkowie ZNP wykonują swoje obowiązki statutowe społecznie i w związku z tym powinno być, w stosunku do otrzymywanych przez nich diet i zwrotu kosztów, zastosowane zwolnienie od podatku.

Członkowie ZNP uczestniczą bowiem w pracy Związku jako reprezentanci społeczności pracowników oświaty w celu rozwiązywania ich problemów i ochrony ich praw pracowniczych. Wobec powyższego, ich działalność jest związana tylko wyłącznie z pełnieniem obowiązków społecznych, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 17.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednym ze źródeł przychodów jest, stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, działalność wykonywana osobiście.

W myśl art. 13 pkt 5 ww. ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.

Wyłączenie, o którym mowa w cytowanym przepisie, odnosi się do przychodów otrzymywanych przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych (art. 13 pkt 7 ww. ustawy).

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich – do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 2 280 zł.

Dokonując wykładni cytowanego wyżej przepisu, należy stwierdzić, że diety i kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych nie mieszczą się w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

Jeżeli natomiast diety lub zwrot kosztów otrzymuje członek organizacji, niepełniący żadnej funkcji w organie stanowiącym osoby prawnej – to przychody te w obecnym stanie prawnym – do wysokości określonej w ww. przepisie korzystają ze zwolnienia.

Wskazać należy, iż zgodnie z ukształtowanym przez doktrynę poglądem, za pełnienie obowiązków obywatelskich i społecznych uznaje się działalność posłów i senatorów, radnych i innych przedstawicieli samorządu terytorialnego, składów komisji wyborczych powołanych do przeprowadzenia wyborów do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, składów inspekcji Państwowej Komisji Wyborczej i inspekcji wojewódzkich komisarzy wyborczych powołanych do przeprowadzenia wyborów do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, Trybunału Stanu, ławników sądów powszechnych.

Jak wynika z powyższego, obowiązkami społecznymi i obywatelskimi w przypadku czynności i zadań związanych z pełnieniem funkcji publicznych i państwowych są obowiązki wynikające z funkcji np. radnego, posła, czy senatora. Będą to przede wszystkim obowiązki związane z uczestniczeniem obywateli w sprawowaniu władzy publicznej (zarówno wykonawczej, sądowniczej, jak i ustawodawczej). Dotyczy to również określonych funkcji w ramach organizacji o charakterze społecznym (organizacje pozarządowe), w tym również w ramach wolontariatu. Powyższe oznacza, że pojęcie obowiązków społecznych i obywatelskich jest spełnione w przypadku czynności i zadań, związanych z pełnieniem funkcji publicznych i państwowych. Z pełnieniem obowiązków społecznych mamy do czynienia również wówczas, gdy dana osoba uczestniczy w pracach instytucji (w szczególności samorządu terytorialnego lub zawodowego) jako reprezentant pewnej społeczności, biorąc udział w rozwiązywaniu problemów tej społeczności w jej interesie (tego rodzaju funkcje należy odróżnić od usług świadczonych w celach zarobkowych).

Do pojęcia „pełnienia obowiązków społecznych” zaliczono zatem również prace w instytucjach reprezentujących daną społeczność zawodową.

Zauważyć należy, iż Związek Nauczycielstwa Polskiego – zwany dalej ZNP – jest jednolitym, dobrowolnym, niezależnym i samorządnym związkiem zawodowym pracowników oświaty i wychowania, szkolnictwa wyższego i nauki, zrzeszającym osoby, o których mowa w art. 7, zwane dalej członkami ZNP ( art. 1 Statutu Związku).

Zgodnie z art. 5 ww. Statutu celem ZNP jest:

1. obrona godności, praw i interesów członków ZNP,
2. aktywne uczestniczenie w kształtowaniu demokratycznego oblicza polskiej oświaty, szkolnictwa wyższego i nauki, wychowywanie w duchu tolerancji, poszanowania praw, wolności i godności osobistej,
3. dążenie do powszechnej dostępności do oświaty na wszystkich jej szczeblach oraz zapewnienie warunków organizacyjnych i materialnych do podnoszenia kwalifikacji zawodowych,
4. tworzenie materialnej i społecznej bazy dla realizowania zadań w zakresie pomocy i uczestniczenia w życiu intelektualnym i kulturalnym środowisk lokalnych i całego kraju.
   
   

Z kolei, na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 10 Statutu Związku, członek ma prawo korzystać z diet i zwrotu kosztów w związku z pełnieniem funkcji we władzach ZNP i organach statutowych, w trybie i na zasadach określonych przez Zarząd Główny.

Zajęcie jednoznacznego stanowiska co do zwolnienia z opodatkowania diet przyznanych działaczom związkowym Oddziału jest możliwe po zapoznaniu się ze strukturą organizacyjną tego Związku. Istotne w omawianej sprawie jest bowiem ustalenie, czy poszczególne Oddziały Związku mają odrębną osobowość prawną, a jeżeli tak, to czy zarząd takiego oddziału jest organem stanowiącym.

Jak wynika z art. 13 pkt 7 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t. j. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.), statut związku zawodowego określa w szczególności strukturę organizacyjną związku ze wskazaniem, które z jednostek organizacyjnych związku mają osobowość prawną.

Statut Związku stanowi, iż: osobowość prawną posiada Związek (w art. 3 Statutu) oraz organizacje zakładowe działające w pionie szkolnictwa wyższego i nauki (art. 66 ust. 1 Statutu).

Stosownie do treści art. 16 ust. 1 Statutu Związku, Związek tworzy następujące ogniwa organizacyjne:

1. okręgi,
2. oddziały,
3. ogniska.
   
   

W świetle art. 16 ust. 4 ww. Statutu, poszczególne ogniwa organizacyjne ZNP nie posiadają osobowości prawnej, z zastrzeżeniem art. 66.

Przenosząc poczynione powyżej spostrzeżenia prawne na grunt analizowanej sprawy, wskazać należy, iż Oddział Związku Nauczycielstwa Polskiego nie posiada odrębnej osobowości prawnej i wyłączenie, o którym mowa w cytowanym wyżej art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie obejmuje przychodów z tytułu diet otrzymywanych przez działaczy zarządu Oddziału Związku.

Reasumując, stwierdzić należy, iż diety wypłacane działaczom związkowym – sklasyfikowane jako przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w ww. art. 13 pkt 5 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – korzystają ze zwolnienia uregulowanego w ww. art. 21 ust. 1 pkt 17 cyt. ustawy podatkowej. Nadmienić przy tym należy, iż przedmiotowe zwolnienie ograniczone jest limitem miesięcznym w kwocie 2 280 zł.

W konsekwencji, Wnioskodawca nie jest zobowiązany do poboru od tych diet zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.