INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 23 października 2008 r. (data wpływu 27 października 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 października 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca dokonuje odpisu i administruje środkami Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (dalej: ZFŚS). Z środków tych dofinansowuje m.in. koszty pobytu na koloniach dzieci pracowników. Kolonie są kupowane w biurze podróży (usługodawca), pracodawca nie świadczy takich usług na rzecz pracowników. Zgodnie z zasadami rozliczenie z tytułu zakupu kolonii pozostaje bez wpływu na bieżące rozliczenia przedsiębiorstwa. Ze względów praktycznych pracodawca pokrywa całość należności na rzecz usługodawcy z rachunku ZFŚS. Następnie pracownik wpłaca przypadającą na niego część na konto ZFŚS. Najczęściej odbywa się to na prośbę pracownika o potrącenie tej kwoty przez listę płac. Księgowanie potrącenia odbywa się bezpośrednio na konto ZFŚS. Dodatkowo ze środków ZFŚS udzielane są pracownikom zwrotne pożyczki na cele mieszkaniowe. Pożyczki te są oprocentowane. Naliczone oprocentowanie zwiększa środki ZFŚS. Z pożyczek tych korzystają tylko pracownicy firmy. Po ustaniu stosunku pracy pracownik ma obowiązek spłacić zadłużenie w całości. Pożyczka jest udzielana na wniosek pracownika. Spłata pożyczek przez pracowników odbywa się na podstawie harmonogramu spłat, poprzez potrącenie odpowiednich kwot z listy płac. Księgowanie potrącenia odbywa się bezpośrednio na konto ZFŚS.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w podanym wyżej stanie faktycznym pracodawca ma obowiązek rejestracji:

• odpłatności za kolonie, którą pracownik pokrywa z własnych środków wpłacając ją na konto ZFŚS,
• odsetek od pożyczki na cele mieszkaniowe, stanowiące przychód ZFŚS na kasie fiskalnej...

Zdaniem Wnioskodawcy, pracodawca nie powinien rejestrować transakcji na kasie fiskalnej, ponieważ transakcje te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do przepisu art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatków od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Pod pojęciem dostawy towarów ustawodawca rozumie przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast świadczeniem usług jest, zgodnie z art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Zgodnie z wymienionym art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Obowiązek tworzenia ZFŚS wynika z przepisów ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t. j. Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.). Z określonych w tych przepisach zasad tworzenia i korzystania z Funduszu wynika, iż działania pracodawcy podejmowane w ramach ZFŚS (w tym udzielanie pożyczek mieszkaniowych), w samym założeniu nie mają na celu osiągnięcia zysku, są bowiem przejawem działalności socjalnej zakładu pracy.

W przypadku zakupu kolonii pracodawca występuje jedynie jako administrator Funduszu lub swego rodzaju pośrednik między sprzedawcą, a beneficjentem jego świadczenia. Pracodawca udostępniając usługę obcą pracownikowi, nie otrzymuje z tytułu swojego działania żadnego wynagrodzenia, niezależnie od tego, czy dane świadczenie finansowane jest z ZFŚS w całości, czy tylko częściowo. Analizując charakter, w jakim w tego typu sytuacji działa pracodawca, trudno doszukać się elementów wskazujących na podejmowanie działań w ramach samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej (tj. podatnika VAT). Należy przyjąć, że pracodawca nie podejmuje tutaj działań podejmowanych zawodowo, w ramach standardowego uczestnictwa w profesjonalnym obrocie biznesowym. Na pierwszy plan wysuwa się zdecydowanie rola pracodawcy jako podmiotu administrującego ZFŚS, czyli masą majątkową odrębną od majątku jego przedsiębiorstwa. Pracodawca rozporządza co prawda środkami Funduszu, ale nie w swoim imieniu. Jest to wyłącznie akt wykonywania obowiązków nałożonych ustawą, który w swej istocie w żaden sposób nie jest związany z czynnościami, które wchodzą w zakres wykonywanej przez pracodawcę działalności gospodarczej. Biorąc powyższe pod uwagę należy zaznaczyć, iż:

• działalność socjalna prowadzona przez podatnika VAT pozostaje poza ustawową definicją działalności gospodarczej,
• wpłaty pracowników zasilają ZFŚS i nie są wykazywane po stronie przychodów Spółki,
• świadczenia tego nie można utożsamiać z dostawą towarów, czy też świadczeniem usług.

Powyższe wyjaśnienie może także dotyczyć odsetek od pożyczek na cele mieszkaniowe. Warto tu również zacytować wyrok Najwyższego Sądu Administracyjnego nr I FSK 1076/07, który mówi: „Opodatkowaniu podatkiem VAT nie podlega udzielenie pracownikom pożyczek ze środków ZFŚS. Dany podmiot jest bowiem tylko administratorem środków ZFŚS i uzyskane odsetki muszą zostać przekazane na konto funduszu”.

Natomiast wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. nr I SA/Go 1250/06 mówi: „Pracodawca sprawuje jedynie czynności administracyjne środkami Funduszu, nie świadczy usług w postaci zawierania umów pożyczek zawieranych na cele mieszkaniowe, albowiem umowy te są zawierane na zasadach określonych w art. 8 ust. 2 ustawy o ZFŚS. Pracodawca zawierając te umowy działa nie na rzecz i w imieniu własnym, ale na rzecz administrowanego przez siebie „Funduszu”, którego środki zwiększają się między innymi o wpływy z oprocentowanych pożyczek udzielonych na cele mieszkaniowe (art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy o ZFŚS). (...) Nawet gdyby przyjąć, że pracodawca wykonuje przy udzielaniu pożyczek czynności wymienione w art. 5 VAT, nie jest to jeszcze wystarczającą przesłanką do ich opodatkowania podatkiem VAT, bowiem musi działać w charakterze podatnika, a zatem podmiotu wykonującego samodzielnie działalność gospodarczą. Nie można przyjąć, iż administrowanie przez pracodawcę środkami Funduszu poprzez przyznawanie świadczeń na zasadach i warunkach określonych w regulaminie ustalonym zgodnie z art. 27 ust. 1 oraz art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych, było wykonywaniem samodzielnej działalności gospodarczej. Samodzielność działalności gospodarczej polega na pełnej swobodzie w dysponowaniu środkami należącymi do podatnika (…)”. Co jednak nie występuje przy administrowaniu środkami ZFŚS.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Tut. Organ zwraca uwagę na fakt, iż w przedmiotowej sprawie na podstawie wydanej interpretacji indywidualnej Nr ILPP2/443-981/08-2/ISN z dnia 13 stycznia 2009 r. stwierdzono, że zarówno odpłatność za kolonie, którą pracownik pokrywa z własnych środków wpłacając ją na konto ZFŚS, jak i udzielanie przez pracodawcę zwrotnych pożyczek na cele mieszkaniowe, stanowią czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z tym że w tym drugim przypadku po spełnieniu odpowiednich warunków (o ile usługi te będą mieściły się w PKWiU ex 65-67), będą korzystały ze zwolnienia od ww. podatku. Ponadto w sytuacji, gdy usługobiorca zażąda wystawienia faktury VAT, pracodawca (Zainteresowany) będzie do tego zobowiązany.

W myśl art. 111 ust. 1 ustawy, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Jednocześnie w art. 111 ust. 7 pkt 3 ustawy, zawarto upoważnienie dla ministra właściwego do spraw finansów publicznych do zwolnienia w drodze rozporządzenia na czas określony niektórych grup podatników oraz niektórych czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, ze względu na rodzaj prowadzonej działalności lub wysokość obrotu.

Zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących poszczególnych czynności i podatników zawarte są obecnie w § 2 i § 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 czerwca 2008 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. Nr 113, poz. 720).

W myśl § 2 pkt 1 tego rozporządzenia, zwalnia się do dnia 31 grudnia 2008 r. z obowiązku ewidencjonowania sprzedaż w zakresie czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia.

Natomiast w myśl § 2 pkt 2 rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 października 2008 r. - czynności objęte do dnia 30 czerwca 2008 r. zwolnieniem z obowiązku ewidencjonowania wymienione w załączniku do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. Nr 245, poz. 1807), których nie dotyczą poz. 5, 9, 15, 16, 18-20, 23 załącznika do niniejszego rozporządzenia.

W poz. 14 załącznika do ww. rozporządzenia wymieniono usługi o symbolu PKWiU 65-67 usługi pośrednictwa finansowego.

Z kolei, w poz. 34 przedmiotowego załącznika ujęta została dostawa towarów i świadczenie usług przez podatnika na rzecz jego pracowników oraz przez spółdzielnie mieszkaniowe na rzecz członków lub innych osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub które są właścicielami lokali położonych w budynkach administrowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, jak również przez wspólnoty mieszkaniowe na rzecz właścicieli lokali ²⁾ - jako zwolnione z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących do dnia 31 grudnia 2008 r. Przy czym ²⁾ oznacza, że uregulowanie to nie dotyczy podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie tych usług (sprzedaży towarów) przed dniem 1 lipca 2008 r. na kasie rejestrującej.

Natomiast w poz. 35 załącznika do cyt. rozporządzenia, ujęto świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, o ile łącznie zostaną spełnione następujące warunki:²⁾

1. każde świadczenie usługi dokonane przez podatnika jest dokumentowane fakturą, w której zawarte są w szczególności dane identyfikujące odbiorcę;
2. liczba wszystkich dokonanych operacji świadczenia usług, o których mowa w pkt 1, w 2007 r. nie przekroczyła 50, przy czym liczba odbiorców tych usług w tym okresie była mniejsza niż 20³⁾.

Uregulowania wynikające z poz. 35 załącznika zgodnie z objaśnieniami:

²⁾nie dotyczą podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie tych usług (sprzedaży towarów) przed dniem 1 stycznia 2008 r.;
³⁾dotyczą również podatników rozpoczynających w pierwszej połowie 2008 r. wykonywanie sprzedaży, z tym że liczba wszystkich dokonanych operacji świadczenia usług, o których mowa w poz. 35 załącznika, w pierwszej połowie 2008 r. nie przekroczy odpowiednio 25, a liczba odbiorców tych usług - 10.

Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, zwalnia się z obowiązku ewidencji, do dnia 31 grudnia 2008 r. również podatników, u których kwota obrotu z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy, nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 40.000 zł i jeżeli wcześniej nie powstał wobec nich obowiązek ewidencjonowania, z zastrzeżeniem § 4. Zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w trakcie 2008 r. przekroczenie kwoty obrotów w wysokości 40.000 zł, z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy (§ 3 ust. 4).

W tym miejscu należy nadmienić, że zwolnienia określone w cyt. przepisach § 2 i § 3 nie mają zastosowania do podatników i czynności wymienionych w § 4 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących.

Z przedstawionego stanu faktycznego nie wynika, aby Wnioskodawca był podatnikiem, który prowadzi działalność w zakresie sprzedaży gazu płynnego o czym jest mowa w powołanym wyżej § 4 lub poza świadczeniem usług na rzecz swoich pracowników, dokonywał dostawy, która została wymieniona w powołanym wyżej przepisie, stąd też nie ma on w rozpatrywanej sprawie zastosowania.

Zatem, w 2008 r. zwolnieniem z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących objęte było m.in. świadczenie usług na rzecz pracowników podatnika.

Z zawartego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jako administrator Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych dofinansowuje m.in. koszty pobytu na koloniach dzieci pracowników, oraz dodatkowo udziela pracownikom oprocentowanych pożyczek na cele mieszkaniowe.

Kolonie kupowane są w biurze podróży, ze względów praktycznych pracodawca pokrywa całość należności z rachunku ZFŚS, a następnie pracownik wpłaca przypadającą na niego część na konto Funduszu (najczęściej odbywa się to poprzez potrącenie tej kwoty z listy płac).

Oprocentowanie, naliczone od udzielonych pożyczek zwiększa środki ZFŚS. Z pożyczek tych korzystają tylko pracownicy i udzielane są one na ich wniosek. Spłata pożyczek odbywa się na podstawie harmonogramu spłat poprzez potrącenie odpowiednich kwot przez listę płac. Zarówno odpłatność za kolonie jak i spłata pożyczek księgowane są bezpośrednio na konto ZFŚS.

Odnosząc treść powołanych przepisów prawa podatkowego do przedstawionego we wniosku opisu sprawy należy stwierdzić, że w przypadku świadczenia usług polegających na sprzedaży usług kolonii na rzecz pracowników, jak i w przypadku pobierania odsetek od zwrotnych pożyczek na cele mieszkaniowe, Wnioskodawca do dnia 31 grudnia 2008 r. mógł korzystać ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Ponadto tut. Organ informuje, iż od dnia 1 stycznia 2009 r. obowiązuje rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 228, poz. 1510).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Natomiast część dotycząca wystawiania faktur została rozstrzygnięta w odrębnej interpretacji indywidualnej z dnia 13 stycznia 2009 r. Nr ILPP2/443-981/08-2/ISN.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.