INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 03 kwietnia 2009r. (data wpływu do tut. Organu – 07 kwietnia 2009r.), uzupełnionym w dniu 09 i 15 czerwca 2009r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy przeniesienia wierzytelności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 07 kwietnia 2009r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy przeniesienia wierzytelności.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 29 maja 2009r. Znak: IBPP2/443-265/09/ASz, IBPB II/1/436-102/09/MZ wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 09 czerwca 2009r. (data wpłaty opłaty od wniosku) i w dniu 15 czerwca 2009r. (data wpływu pisma).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (spółka z o.o.) zawarł umowę pożyczki z osobą trzecią. Ze względu na zaistniałe oraz wprowadzane zmiany organizacyjne, wnioskodawca jako pożyczkodawca, postanowił zbyć wszelkie swoje prawa i obowiązki wynikające z umowy pożyczki i dokonać ich cesji na rzecz innego podmiotu, należącego do tej samej co wnioskodawca grupy kapitałowej. W związku z tym, w dniu 30 listopada 2008r. została zawarta pomiędzy wnioskodawcą a Spółką akcyjną X umowa cesji wierzytelności własnych (pożyczek), na podstawie której wnioskodawca przeniósł (dokonał cesji) na Spółkę X, a Spółka X nabyła i przejęła wszelkie prawa i obowiązki (wierzytelności i zobowiązania) wynikające z umowy pożyczki. Kwota wynagrodzenia za cesję wskazanych wyżej praw i obowiązków została określona w równowartości cedowanej pożyczki wraz z odsetkami naliczonymi do dnia zawarcia umowy cesji.

Na okoliczność cesji wierzytelności z tytułu umowy pożyczki, wnioskodawca jako zbywający, potraktował czynność zbycia praw i obowiązków z tytułu umowy pożyczki jako czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a w ślad za tym udokumentował ją stosowną fakturą VAT, w której wykazał 22% podatku należnego, rozliczonego w deklaracji VAT za właściwy miesiąc rozliczeniowy.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

Czy czynność zbycia praw i obowiązków wynikających z zawartej uprzednio umowy pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jako że wnioskodawca, będący zbywcą, z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowany podatkiem od towarów i usług... Czy w związku z opodatkowaniem przez wnioskodawcę czynności zbycia praw i obowiązków z tytułu umowy pożyczki, nie odpowiada on solidarnie z nabywcą cesji za zapłatę podatku od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem wnioskodawcy, z tytułu dokonania cesji praw i obowiązków wynikających z umowy pożyczki, jest on opodatkowany podatkiem od towarów i usług, w związku z czym czynność cesji wierzytelności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a na wnioskodawcy nie ciąży solidarny z kupującym, obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. W uzasadnieniu powyższego stanowiska wnioskodawca podnosi co następuje.

Sprzedaż wierzytelności mieści się w zakresie przedmiotowym ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jako sprzedaż praw majątkowych. Jednak zgodnie z art. 2 pkt 4 ww. ustawy opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie podlegają m.in. czynności cywilnoprawne jeżeli choć jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana lub zwolniona z podatku VAT. W przeciwnym razie czynność będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w wysokości 1%, na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek podatkowy w przypadku cesji wierzytelności - zgodnie z art. 4 ww. ustawy - ciąży co prawda na kupującym, jednakże art. 5 tej ustawy stanowi o solidarnej odpowiedzialności stron transakcji za zapłatę tego podatku w przypadku, gdyby taki należało zapłacić. Dla rozstrzygnięcia, czy dana umowa cesji wierzytelności będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, trzeba odwołać się zatem najpierw do regulacji dotyczących podatku od towarów i usług. Kwestią najistotniejszą jest w tym wypadku odpowiedź na pytanie, czy czynność przelewu cesji wierzytelności podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Według wnioskodawcy, czynność zbycia prawa majątkowego w postaci praw i obowiązków wynikających z zawartej uprzednio umowy pożyczki (cesja wierzytelności) prawidłowo została potraktowana przez wnioskodawcę jako czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i udokumentowana fakturą VAT. Tym samym, w ocenie wnioskodawcy, nie ciąży na nim solidarny obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, jako że czynność zbycia wskazanego prawa majątkowego nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy nadmienić, iż w przedmiotowej sprawie – jako, że czynność cywilnoprawna została dokonana przed 01 stycznia 2009r. - będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008r. Jednocześnie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Ocena stanowiska w zakresie podatku od towarów i usług, została dokonana odrębną interpretacją.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2007r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki (akty założycielskie).
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela, podczas gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności.

Podkreślić należy, że umowa cesji jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybiera postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.

Z kolei, jeśli umowa cesji wierzytelności przybiera postać umowy sprzedaży, to wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży w myśl ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego (art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą od umowy sprzedaży:

• nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%
• innych praw majątkowych - 1%.

W myśl art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Niezależnie jednak od tego, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   -umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   -umowy spółki i jej zmiany,
   -umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
   
   

W związku z tym, nawet jeżeli umowa cesji wierzytelności przybiera postać jednej z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ale jednocześnie opodatkowana jest podatkiem od towarów i usług lub korzysta ze zwolnienia z tego podatku, zastosowanie znajdzie wyłączenie określone w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W przeciwnym wypadku sprzedaż prawa majątkowego, jakim jest wierzytelność, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych według stawki 1%.

Z treści cytowanego przepisu wynika jednak, że samo bycie podatnikiem od towarów i usług przez jedną ze stron czynności nie wystarczy aby dana czynność zawarta przez podatnika tego podatku korzystała z wyłączenia od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W każdym przypadku należy badać czy z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jedna ze stron jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub z podatku tego jest zwolniona. W związku z tym podstawową kwestią są ustalenia dokonane na gruncie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.).

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że wnioskodawca, będący podatnikiem VAT zawarł ze Spółką akcyjną umowę cesji wierzytelności własnych (pożyczek), na podstawie której Spółka ta nabyła i przejęła wszelkie prawa i obowiązki (wierzytelności i zobowiązania) wnioskodawcy wynikające z umowy pożyczki. Kwota wynagrodzenia za cesję wskazanych wyżej praw i obowiązków została określona w równowartości cedowanej pożyczki wraz z odsetkami naliczonymi do dnia zawarcia umowy cesji.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że jeżeli umowa wskazana we wniosku jest umową cesji i nie nosi cech żadnej z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jako że umowa cesji nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Natomiast jeżeli umowa ta przybrała postać np. umowy sprzedaży nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych o ile z tytułu jej zawarcia jedna ze stron umowy jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona.

W związku z tym należy podkreślić, iż jakkolwiek zapytanie wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy cesji wierzytelności podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w przypadku, gdy zawarta umowa przybrała postać umowy podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych np. umowy sprzedaży, w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa umowa podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zatem, jeżeli ustalenia na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – wskazane przez wnioskodawcę – są prawidłowe, tzn. z tytułu przedmiotowej umowy cesji jedna ze stron czynności podlegała regułom ustawy o podatku od towarów i usług, to umowa ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wobec tego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.