INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20.04.2009 r. (data wpływu 20.04.2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego z umorzenia odsetek kredytu bankowego za okres windykacji – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20.04.2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego z umorzenia odsetek kredytu bankowego za okres windykacji.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 26.09.2007 r. Bank przesłał ofertę o możliwości umorzenia Wnioskodawczyni długu (odsetek). Oświadczenie o zwolnieniu Wnioskodawczyni z długu (odsetki) z tytułu umowy rachunku oszczędnościowego rozliczeniowego z dnia 27.07.1999 r. Na podstawie podpisanego oświadczenia (umowy ugody dotyczącej umorzenia odsetek wynoszących 23 183, 94 (dwadzieścia trzy tysiące sto osiemdziesiąt trzy zł 94/100 gr.). Zgodnie z umową od nieterminowej spłaty zadłużenia, odsetki nie podlegały kapitalizacji. W związku z umorzeniem długu (odsetek) bank sporządził i doręczył informacje PIT-8C za 2008 rok o przychodach z innych źródeł przychodu – redukcja zadłużenia – odsetki naliczone oraz przychód w wysokości 23 183,94 zł (dwadzieścia trzy tysiące sto osiemdziesiąt trzy zł 94/100 gr.). W tym przypadku, zwolnienia z długu w części dotyczącej odsetek karnych od kredytu, nie nastąpiło przekazanie przez bank świadczenia nieodpłatnego, gdyż nieterminowość w spłacie kredytu jest de facto niezależna od banku, a powstaje jedynie na skutek działania samego kredytobiorcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy kwota umorzonych odsetek od kredytu za okres windykacji stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako przychód z innych źródeł o którym mowa w art. 20 ust. 3 (Dz. U. z 2000 r. Nr 14. poz. 176 z późn. zm.) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tym samym czy powinna być wykazana z zeznaniu za rok 2008...

Zdaniem Wnioskodawczyni umorzenie odsetek karnych od kredytu nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowani podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Na skutek ww. umorzenia nie powstaje, bowiem żadne przysporzenie majątkowe, które należałoby zaliczyć do przychodów z innych źródeł. Zwolnienie z długu obejmuje odsetki karne od kredytu, stanowi zamianę umowy kredytowej i nie stanowi nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 i art. 20 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Samo otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej jest obojętna podatkowo. Przychód po stronie Wnioskodawczyni pojawiłby się w przypadku gdyby doszło do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy Wnioskodawczyni uzyskałaby konkretne przysporzenie majątkowe.

Zmiana wysokości odsetek od kredytu w stosunku do pierwszej umowy kredytowej mieści się w zasadzie swobody kształtowania umów kredytowych i nie wywołuje skutków prawnych. W sytuacji odwrotnej, czy zaplata odsetek karnych stanowiłaby po stronie Wnioskodawczyni koszt uzyskania przychodu skoro umorzenie (bez przysporzenia majątkowego) stanowi przychód.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

W świetle art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 cyt. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3 są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności”, definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tj. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Podkreślić należy, iż otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód). Odmiennie należy traktować odsetki od kredytu, które są opłatą za korzystanie ze środków finansowych kredytodawcy. Wysokość odsetek (w sposób niebudzący wątpliwości, co do wysokości), jak i zasady oraz terminy spłaty kredytu wraz z odsetkami określone są w umowie kredytowej. Zmiana wysokości odsetek od kredytów w stosunku do pierwotnej umowy kredytowej mieści się w zasadzie swobody kształtowania umów kredytowych i nie wywołuje skutków podatkowych. Dotyczy to zarówno odsetek od kredytu za okres przypadający po zmianie warunków naliczania odsetek, jak również za okres przed zmianą warunków umowy, ale wyłącznie takich, których w dniu zmiany wysokości odsetek termin płatności jeszcze nie nastąpił (odsetek należnych, ale niewymagalnych).

Natomiast umorzenie kwot niezapłaconych odsetek od kredytu, których termin płatności upłynął jest przysporzeniem, skutkującym powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu. Dotyczy to zarówno odsetek skapitalizowanych (które faktycznie po skapitalizowaniu stają się kwotą długu), jak i odsetek wymagalnych, czyli takich, których w myśl postanowień umowy kredytowej termin płatności upłynął.

Z kolei tzw. odsetki karne, czyli przypadające od nieterminowo regulowanych zobowiązań wynikających z umowy należy rozpatrywać w zależności od treści umowy i szczegółowego określenia sposobu ich naliczania. Jeżeli umowa kredytowa jednoznacznie określa zasady naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat rat kredytu i wiąże nimi strony umowy, wówczas odsetki te należy traktować w sposób analogiczny jak odsetki wymagalne, czyli umorzenie takich odsetek powoduje powstanie przychodu. Jeżeli zaś umowa kredytowa daje wierzycielowi jednostronne prawo, z którego może skorzystać lub nie, do naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat kredytów - wówczas odstąpienie przez wierzyciela od naliczania takich odsetek nie stanowi przysporzenia dla kredytobiorcy.

Z przedstawionego stanu faktycznego i zapytania wynika, że Bank zwolnił Wnioskodawczynię z długu z tytułu umowy kredytowej, umarzając odsetki karne za okres windykacji. Oznacza to, że uprzednio Bank skorzystał z przysługującego mu prawa i naliczył odsetki karne. Odsetki te były, zatem wymagalne. Brak tym samym podstaw do traktowania umorzenia przez Bank tychże odsetek, jako zmianę umowy kredytu. Zatem wartość umorzonych odsetek karnych od udzielonego kredytu stanowi dla Wnioskodawczyni przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Momentem uzyskania przychodu, zgodnie z art. 11 ust. 1 tej ustawy jest moment dokonania umorzenia.

Stosownie zaś do art. 42a ustawy, osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek – mają obowiązek sporządzić informację wg ustalonego wzoru PIT-8C o wysokości osiągniętego przychodu w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego. Kwoty przychodów wskazane w informacji PIT-8C należy wykazać w zeznaniu rocznym składanym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, zgodnie z art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, zwolnienie z długu skutkujące umorzeniem odsetek karnych od kredytu, stanowi dla Wnioskodawczyni przychód z innych źródeł, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie informujemy, że nadpłata w wysokości 35 zł wniesiona w dniu 21.04.2009 r. z tytułu złożonego wniosku zostanie zwrócona przekazem pocztowym na adres Wnioskodawczyni zgodnie z art. 14f § 2a Ordynacji podatkowej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul.1-ego Maja 10, 09-402 Płock.