INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. u. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. u. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością reprezentowanej przez pełnomocnika doradcę podatkowego, przedstawione we wniosku z dnia 9 września 2009 r. (data wpływu 14 września 2009 r.) uzupełnionym w dniach 17 i 20 listopada 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki – jest:

• prawidłowe w części dotyczącej pytania nr 1,
• nieprawidłowe w części dotyczącej pytania nr 2.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 14 września 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawione następujące dwa zdarzenia przyszłe.

Wnioskodawca, będący spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce. Posiada w polskich bankach aktywne linie kredytowe, z których uzyskiwane środki przeznaczane są na bieżącą działalność spółki. Pewna część środków pochodzących z tej linii kredytowej ma zostać przekazana w formie pożyczki niemieckiej spółce X. Spółka x ma siedzibę w Niemczech i jest to spółka powiązana z Wnioskodawcą.

Strony zamierzają przyjąć sposób postępowania polegający na sukcesywnym przekazywaniu środków pochodzących z linii kredytowych na rachunek spółki X. Środki te po określonym czasie miałyby być zwracane Wnioskodawcy, przy czym zwracane kwoty będą powiększone o odsetki określone w tzw. „ramowej umowie pożyczki".

Dodatkowo dla ułatwienia zwrotnego transferu pieniędzy na rzecz Wnioskodawcy planuje On założenie konta w banku na terytorium Niemiec. Rozważane są dwa warianty przekazywania środków pieniężnych do spółki X.

W wariancie pierwszym środki pieniężne Wnioskodawcy znajdujące się na Jego niemieckim koncie bankowym zostaną przekazane po zawarciu umowy na konto niemieckiej spółki X.

W wariancie drugim Wnioskodawca rozważa przekazanie środków pieniężnych na rzecz pożyczkobiorcy bezpośrednio ze swojego polskiego konta bankowego. w obu wariantach umowa pożyczki zostanie zawarta na terytorium Niemiec.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy przedstawiona w stanie faktycznym „ramowa umowa pożyczki" będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych w sytuacji, gdy środki pieniężne stanowiące pożyczkę znajdują się na zagranicznym koncie bankowym Wnioskodawcy...
2. Czy przedstawiona w stanie faktycznym „ramowa umowa pożyczki" będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych w sytuacji, gdy środki pieniężne stanowiące pożyczkę znajdują się na krajowym koncie bankowym Wnioskodawcy...

Zdaniem Wnioskodawcy, ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: „upcc”) przewiduje, że podatkowi temu podlegają wymienione w niej czynności cywilnoprawne. w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) upcc wskazano, że podatkowi podlega także umowa pożyczki.

Umowę pożyczki definiuje art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego. Według niego „przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości".

Umowa którą planuje zawrzeć Wnioskodawca spełnia te kryteria i może zostać zakwalifikowana jako umowa pożyczki.

W myśl art. 1 ust. 4 upcc czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi jeżeli ich przedmiotem są:

„1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej".

Momentem powstania obowiązku podatkowego z tytuły umowy pożyczki jest zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 upcc chwila dokonania czynności cywilnoprawnej. Pożyczka jest umową konsensualną, co oznacza że dochodzi do skutku w momencie jej zawarcia a nie jak umowy realne w momencie wykonania świadczenia (np. przelewu środków pieniężnych). Kluczowe zatem dla oceny czy umowa taka podlega podatkowi jest określenie czy w dacie jej zawarcia przedmiot umowy (np. pieniądze) znajdował się w Polsce.

W pierwszym z analizowanych wariantów środki pieniężne będą się znajdować na zagranicznym koncie bankowym Wnioskodawcy (więc będą się znajdowały poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej). w tej sytuacji dla opodatkowania takiej umowy podatkiem od czynności cywilnoprawnych konieczne jest spełnienie kumulatywne obu warunków wymienionych w art. 1 ust. 4 pkt 2 upcc. Warunkiem pierwszym jest posiadanie przez nabywcę praw majątkowych miejsca zamieszkania albo siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wymóg ten nie będzie spełniony w analizowanym stanie przyszłym, gdyż nabywca środków pieniężnych z umowy pożyczki ma siedzibę na terytorium Niemiec. Już sam ten fakt wyłącza możliwość zastosowania art. 1 ust. 4 pkt 2 upcc, a tym samym oznacza, że analizowana umowa pożyczki nie podlega podatkowi. Warunkiem drugim jest konieczność dokonania czynności cywilnoprawnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Warunek ten także nie zostanie spełniony, gdyż umowa zostanie zawarta na terytorium Niemiec.

Reasumując, Wnioskodawca uważa, że umowa pożyczki w której środki pieniężne będące jej przedmiotem znajdują się na zagranicznym koncie Wnioskodawcy, a ponadto siedziba pożyczkobiorcy i miejsce zawarcia umowy znajdują się na terytorium Niemiec nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W drugim wariancie w sytuacji, gdy przekazywane w umowie pożyczki środki znajdują się na polskim koncie bankowym Wnioskodawcy zastosowanie znajduje również art. 1 ust. 4 pkt 2 upcc. Umowa pożyczki będzie podlegała podatkowi, jeśli jej przedmioty znajdują się albo są wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wykonywanie praw majątkowych z umowy pożyczki oznacza możliwość korzystania z pożyczonych pieniędzy. Korzystanie z tych środków będzie miało miejsce w Niemczech, gdyż tam ma swoją siedzibę pożyczkobiorca. w związku z niespełnieniem warunku o którym była mowa wcześniej, tj. siedziba pożyczkobiorcy nie znajduje się na terytorium Polski taka czynność także nie podlega w Polsce podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Na poparcie swojego stanowiska Wnioskodawca przytacza interpretacje organów podatkowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych zdarzeń przyszłych uznaje się za:

• prawidłowe w części dotyczącej pytania nr 1,
• nieprawidłowe w części dotyczącej pytania nr 2.
  
  

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. u. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. u. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu – który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. w zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Ponadto, zauważyć również należy, że stosownie do ww. art. 720 Kodeksu cywilnego przedmiotem umowy pożyczki są tylko pieniądze i rzeczy oznaczone co do gatunku. Przepis ten nie ustanowił zatem praw majątkowych jako przedmiotu pożyczki, a skoro tak, należy przyjąć, że pieniądze to rzeczy o szczególnych właściwościach. Zgodnie bowiem z powszechnym w orzecznictwie poglądem pieniądze to rzeczy o szczególnych właściwościach, których wartość nie wynika z właściwości fizycznych, lecz z określenia i gwarancji państwa, uznających je za prawny środek płatniczy.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, w tym umowy pożyczki, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostaje zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie również podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca – pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W konsekwencji skoro z brzmienia art. 720 Kodeksu cywilnego, wynika, że przedmiotem umowy pożyczki są tylko pieniądze i rzeczy oznaczone co do gatunku, to nie można przyjąć (jak twierdzi Wnioskodawca), że przedmiotem ww. umowy było prawo majątkowe wykonywane za granicą.

Zatem opisana we wniosku umowa pożyczki będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w zależności od tego na jakim koncie bankowym Zainteresowanego (zagranicznym lub krajowym) będą znajdowały się środki pieniężne w momencie jej zawarcia.

W sytuacji przedstawionej w pierwszym wariancie planowana umowa pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych z uwagi na zapis art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy. Natomiast w przypadku drugiego wariantu - umowa pożyczki będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych ze względu na przepis art. 1 ust. 4 pkt 1 ustawy ponieważ środki pieniężne, tj. rzeczy w momencie zawierania przedmiotowej umowy będą znajdowały się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu informuje, że nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. u. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.