INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 03.09.2009 r. (data wpływu 07.09.2009 r.), uzupełnionym na wezwanie z dnia 19.11.2009r. nr IPPB3/423-641/09-2/AG (data doręczenia 26.11.2009r.) pismem z dnia 30.11.2009r. (data stempla pocztowego 30.11.2009r., data wpływu 03.12.2009r.) - w sprawie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych związanych z Postępowaniem Naprawczym (pytania oznaczone numerem 3 i 4) - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 07.09.2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych związanych z Postępowaniem Naprawczym.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

1. Wnioskodawca - Spółka SA („Spółka”) jest spółką z siedzibą oraz miejscem zarządu w Polsce, podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku CIT.
2. Ze względu na trudną sytuację finansową Spółka złożyła w dniu 9 marca 2009 r. do sądu - wniosek o wszczęcie postępowania naprawczego w razie zagrożenia niewypłacalnością zgodnie z art. 492-521 zawartymi w Części Czwartej „Postępowanie naprawcze w razie zagrożenia niewypłacaInością” („Postępowanie Naprawcze” ) ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze („Prawo Upadłościowe”).
3. W dniu 24 lipca 2009 r., Zgromadzenie Wierzycieli zwołane przez Spółkę - w ramach prowadzonego Postępowania Naprawczego - przegłosowało przyjęcie układu dotyczącego restrukturyzacji zobowiązań Spółki („Układ”). Układ przewiduje restrukturyzację zobowiązań finansowych („Restrukturyzacja Zobowiązań”) Spółki wobec następujących wierzycieli: (i) banków z tytułu umów kredytów niezabezpieczonych oraz wymagalnych zobowiązań wynikających z udzielonych poręczeń spółce Polska Wołowina Sp. z o.o. w upadłości (dalej: „Umowy Kredytowej”); (ii) Banków z tytułu transakcji terminowych (dalej: „Transakcje Terminowe”); oraz (iii) pozostałych wierzycieli nie wymienionych powyżej.
   
   

Ww. banki zwane są dalej łącznie jako „Banki”.

Restrukturyzacji podlegają zobowiązania Spółki o łącznej wartości 301,2 mln zł, z czego: (i) 211,9 mln zł stanowią zobowiązania wobec Banków z tytułu Umów Kredytowych i poręczeń; (ii) 88 mln zł stanowią zobowiązania wobec Banków z tytułu Transakcji Terminowych; oraz (iii) 1,3 mln zł stanowią pozostałe wierzytelności. Układ wymaga zatwierdzenia przez Sąd.

Główne założenia Układu to:

1. restrukturyzacja zadłużenia Spółki z tytułu Umów Kredytowych i poręczeń (i w następujący sposób: (i) udzielenie przez Banki zabezpieczonego Konsolidacyjnego Kredytu Konsorcjalnego na kwotę 102,9 min zł, który będzie spłacany w latach 2010-2015 (95% wartości kapitału kredytu zostanie spłacone zgodnie z uzgodnionym harmonogramem w latach 2012-2015). Oprocentowanie Konsolidacyjnego Kredytu Konsorcjalnego w skali roku oparte jest o zmienną stopę procentową WIBOR 3M, powiększoną o 2,5%. Zabezpieczeniem kredytu będą m.in. główne nieruchomości Spółki oraz akcje/udziały niektórych spółek zależnych. Umowa zawiera ograniczenia dotyczące dysponowania przez Spółkę majątkiem, w tym w zakresie wypłaty dywidendy, oraz zaciągania zobowiązań bez zgody Banków; (ii) udzielenie przez Bank S.A. niezabezpieczonego Kredytu Podporządkowanego na kwotę 29,1 mln zł, który będzie spłacany w 8 równych kwartalnych ratach w latach 2016-2017. Oprocentowanie Kredytu Podporządkowanego będzie identyczne z oprocentowaniem Konsolidacyjnego Kredytu Konsorcjalnego; (iii) konwersja zadłużenia z tytułu kredytów bankowych w kwocie 69,7 mln zł na 63.323.284 akcje Spółki, przy cenie emisyjnej 1,1 zł. W konwersji zadłużenia na akcje Spółki biorą udział wszystkie banki z wyłączeniem Banku S.A.; oraz (iv) spłata zaległych odsetek od kredytów naliczonych do dnia wejścia Układu w życie będzie dokonana nie później niż 31 stycznia 2010 r., z jednoczesnym obniżeniem naliczonych odsetek karnych do poziomu odsetek umownych; .
2. restrukturyzacja zadłużenia Spółki z tytułu Transakcji Terminowych w kwocie 85,5 mln zł, które zostanie skonwertowane na 65.799.306 akcji Spółki, przy cenie emisyjnej 1,3 zł. Jednocześnie umorzone zostanie 100% kwoty odsetek naliczonych od zobowiązań z tytułu transakcji terminowych. Chodzi tu o odsetki nazwane przez banki w pismach skierowanych do Spółki jako – w zależności od banku - odsetki za opóźnienie albo odsetki od niespłaconej kwoty rozliczenia.
3. spłata pozostałych wierzytelności objętych Układem w trzech równych miesięcznych ratach, z których pierwsza będzie płatna po zatwierdzeniu Układu. IV. W dniu 31 sierpnia 2009 r. Walne Zgromadzenie Spółki podjęło uchwały o konwersji zobowiązań na kapitał. Podwyższenie kapitału zakładowego wymaga rejestracji przez sąd.
   
   

W związku z powyższym Spółka zadała następujące pytania (oznaczone jak poniżej).

Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, iż przeprowadzenie Restrukturyzacji Zobowiązań w oparciu o przedstawione powyżej główne założenia Układu, w ramach prowadzonego Postępowania Naprawczego, nie powoduje powstania, po stronie Spółki przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych, a w szczególności, czy prawidłowe jest stanowisko, że:

1. dokonane w ramach Układu - obniżenie odsetek karnych do wysokości odsetek umownych nie powoduje powstania po stronie Spółki przychodu na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, bowiem (i) art. 12 ust. 4 pkt 2 tej ustawy wyłącza stosowanie art. 12 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy w stosunku do odsetek niezapłaconych, oraz (ii) warunkiem koniecznym uznania nieodpłatnego świadczenia za przychód jest jego otrzymanie, a w przypadku obniżenia wysokości odsetek nie jest w ogóle do spełnienia świadczenia ...
2. dokonane w ramach Układu - umorzenie odsetek nie spowoduje powstania po stronie Spółki przychodu na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy albowiem (i) art. 12 ust 4 pkt 2 ustawy wyłącza stosowanie art. 12 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, (ii) w stosunku do odsetek niezapłaconych warunkiem koniecznym uznania nieodpłatnego świadczenia za przychód jest jego otrzymanie, natomiast w przypadku umorzenia odsetek nie dojdzie w ogóle do spełnienia świadczenia...
   
   

Stanowisko wnioskodawcy.

Ad. 3)

W ramach Układu dojdzie także do obniżenia odsetek karnych od zobowiązań Spółki do wysokości odsetek umownych. Odnosząc się do podatkowych skutków wskazanego zdarzenia zasadnym jest z aprobatą odnieść się do trafnego stanowiska Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie wyrażonego w interpretacji indywidualnej z dnia 14 października 2008 r. (nr IP-PB3-423-1149/08-2/KR). Należy wskazać że ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych ustanawia zasady opodatkowania odsetek w art. 12 ust. 4 pkt 2 oraz art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) i pkt 11 ustawy, z których wynika, że odsetki stają się przychodem dla wierzyciela w momencie ich faktycznego otrzymania, i - odpowiednio - kosztem uzyskania przychodów u dłużnika w momencie ich zapłacenia (kapitalizacji). Oznacza to, w każdym przypadku obowiązek rozpoznania przychodu z tytułu odsetek w dacie ich faktycznego otrzymania.

Art. 12 ust 4 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi więc lex specialis do art. 12 ust. 3 ustawy, który za przychody związane z działalnością gospodarczą osiągnięte w roku podatkowym, uważa także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Zatem w przypadku zwolnienia Spółki z zapłaty części odsetek nie ma zastosowania także art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a) ww. ustawy, który stanowi, że przychodem jest wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań. Innymi słowy - dla odsetek określony został, inny tryb i zasady opodatkowania niż dla przychodów związanych z działalnością gospodarczą o których mowa w art. 12 ust. 3 ustawy (takie stanowisko zostało też wyrażone w piśmie Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Finansów z dnia 13 stycznia 1999 r. nr PB3-5912-722-6D4/l-JS/98).

Dlatego też należy uznać, że zwolnienie Spółki przez wierzycieli z obowiązku zapłaty części odsetek z tytułu nieterminowej płatności, które następuje na mocy Układu, nie stanowi dla Spółki przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych. Z tych samym względów, zdarzenie takie nie powoduje powstania nieodpłatnych świadczeń u dłużnika, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy. Warunkiem koniecznym uznania nieodpłatnego świadczenia za przychód jest bowiem jego otrzymanie, zaś w przypadku zwolnienia z długu nie dochodzi w ogóle do spełnienia świadczenia (podobne stanowisko wyrażone w interpretacji indywidualnej z dnia 2 lipca 2008 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, sygn. IP-PB3-423-591/08-2MB).

Ad. 4)

Wskazane w pkt 3) powyżej uwagi pozostają w pełni aktualne również w przypadku pytania czwartego. Dlatego też, dokonane w ramach Układu - umorzenie odsetek nie powoduje, w ocenie Spółki, powstania po stronie Spółki przychodu na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, albowiem (i) art. 12 ust. 4 pkt 2 tej ustawy wyłącza stosowanie art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy (ii) w stosunku do odsetek niezapłaconych warunkiem koniecznym uznania nieodpłatnego świadczenia za przychód jest jego otrzymanie, natomiast w przypadku umorzenia odsetek nie dojdzie w ogóle do spełnienia świadczenia.

Dodatkowo należy wskazać na to, iż art. 12 ust. 4 pkt 8 lit. b) ww. ustawy stanowi, iż „do przychodów nie zalicza się kwot stanowiących równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także z tytułu pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z: (..) postępowaniem upadłościowym z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego.” Jakkolwiek restrukturyzacja zadłużenia Spółki ma miejsce w Postępowaniu Naprawczym, to zasady restrukturyzacji w tym postępowaniu (postępowaniu sądowym) są identyczne (co wynika z art. 503 § 2 Prawa Upadłościowego), jak restrukturyzacji dokonanej w postępowaniu upadłościowym z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego (postępowaniu sądowym). W ocenie Spółki, należy więc zastosować per analogiam art. 12 ust. 4 pkt 8 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W stanie prawnym obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2003 r. przychodu nie stanowiło agio w spółce akcyjnej, a brak było takiego przepisu dotyczącego agio w spółce z o.o. W tym stanie prawnym, NSA w Warszawie wydał w dniu 21 marca 2006 r. wyrok (sygn. akt II FSK 440/05), w którym stwierdził, iż „posiadanie statusu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej nie stanowi cechy prawnie istotnej, która mogłaby uzasadniać zróżnicowane ich traktowanie na gruncie art. 12 ust 4 pkt 11 w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 stycznia 2003 r.”

Spółka wyjaśniła w piśmie z dnia 30.11.2009r., że w pytaniu oznaczonym we wniosku numerem 4 mowa jest o odsetkach od Transakcji Terminowych (nazwanych przez banki w pismach skierowanych do Spółki jako – w zależności od banku – odsetki za opóźnienie albo odsetki od niespłaconej kwoty rozliczenia).

Dodatkowo Spółka wskazała w tym piśmie, iż ustawodawca w art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który będzie miał zastosowanie do stanowiska Spółki do pytania 3 i 4 wniosku posługuje się zwrotem „odsetki od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów)”, co – w ocenie Spółki – oznacza, iż bez znaczenia jest charakter przedmiotowych odsetek.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zm. określanej w dalszej części skrótem pdop) do przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów).

Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o pdop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

W świetle powołanych przepisów odsetki są zaliczane do przychodów i odpowiednio do kosztów uzyskania przychodu dopiero w momencie ich faktycznej zapłaty. Zatem brak fizycznego wpływu środków pieniężnych z tytułu zapłaty odsetek nie wywołuje skutku podatkowego.

W przypadku zwolnienia Spółki z zapłaty odsetek nie ma zastosowania przepis art. 12 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, który stanowi, że przychodem jest wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań. Brak jest bowiem podstaw prawnych do przyjęcia, że przepis art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy ustanawia nowe źródło przychodu z tytułu nie otrzymanych odsetek, w tym od umorzonych odsetek za zwłokę w realizacji zobowiązania pieniężnego.

W opisanym stanie faktycznym nie znajdzie zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o pdop, w myśl którego przychodem jest wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiują co należy rozumieć pod pojęciem otrzymanych nieodpłatnie rzeczy lub praw, a także innych nieodpłatnych świadczeń. Linia orzecznictwa przyjęta przez sądy administracyjne, jako nieodpłatne świadczenie określa wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne, tzn. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku osoby, mające konkretny wymiar finansowy (wyrok NSA z 29 października 1999 r. I SA/Gd 1290/98).

Jak wynika z powyższego, warunkiem koniecznym uznania nieodpłatnego świadczenia za przychód jest jego otrzymanie. Zatem jeżeli nie dochodzi w ogóle do spełnienia świadczenia, to nie można mówić o uzyskaniu przychodu. Oznacza to, że podjęte przez strony umowy decyzje odnośnie umorzenia odsetek z tytułu nieterminowej płatności są dla tych stron podatkowo obojętne.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż zwolnienie Spółki z odsetek karnych, poprzez obniżenie naliczonych odsetek karnych do poziomu odsetek umownych oraz umorzenie odsetek naliczonych od zobowiązań z tytułu transakcji terminowych (odsetki za opóźnienie, odsetki od niespłaconej kwoty rozliczenia) będzie dla niej jako dłużnika podatkowo obojętne.

Zauważyć przy tym należy, iż w przedstawionym stanie faktycznym nie znajdzie zastosowania art. 12 ust. 4 pkt 8 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którymi do przychodów nie zalicza się kwot stanowiących równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także z tytułu pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z: (..) postępowaniem upadłościowym z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego. Przepis ten, na który powołuje się Spółka, wyraźnie stanowi o postępowaniu upadłościowym, gdy natomiast w przypadku Spółki ma miejsce Postępowanie Naprawcze w rozumieniu prawa upadłościowego i naprawczego. Bez znaczenia jest przy tym, że oba rodzaje tych postępowań, zgodnie z twierdzeniem Spółki, są identyczne, skoro w przepisach art. 12 ust. 4 pkt 8 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych mowa jest tylko o jednym z nich.

Odnosząc się do stwierdzenia Spółki zawartego w piśmie z dnia 30.11.2009r. zauważyć należy, iż w przypadku umorzenia odsetek stanowiących należne wynagrodzenie za otrzymaną pożyczkę/kredyt powyższe ustalenia nie będą miały wprost zastosowania, gdyż odsetki takie mają inny charakter, co ma wpływ na skutki takiego zdarzenia na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, w szczególności zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 tej ustawy. Z uwagi na powyższe charakter umarzanych odsetek ma znaczenie dla oceny konsekwencji podatkowych takiego zdarzenia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.