Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), Minister Finansów zmienia z urzędu interpretację indywidualną z dnia 5 maja 2008 r., Nr IPPB2/415-233/08-4/SP, wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w imieniu Ministra Finansów, uznającą za nieprawidłowe stanowisko Ośrodka Pomocy Społecznej (Wnioskodawcy) przedstawione we wniosku z dnia 28 stycznia 2008 r. (data wpływu 5 lutego 2008 r.) o udzielenie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie zakwalifikowania do źródła przychodu umorzonych nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych lub zaliczki alimentacyjnej oraz obowiązku wystawienia informacji PIT-8C w sytuacji umorzenia tych należności, gdyż stwierdza jej nieprawidłowość.

Uzasadnienie

Dnia 5 maja 2008 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając – na podstawie § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) – w imieniu Ministra Finansów, wydał interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych. Interpretacja wydana została na wniosek złożony w dniu 5 lutego 2008 r., uzupełniony na wezwanie z dnia 1 kwietnia 2008 r. (potwierdzenie odbioru z dnia 3 kwietnia 2008 r.) poprzez dostarczenie pełnomocnictwa w dniu 11 kwietnia 2008 r.

Z opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca, działając z upoważnienia Prezydenta Miasta, podejmuje w oparciu o przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (art. 30 ust. 9) bądź ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (art. 16) decyzję o umorzeniu wierzytelności najczęściej ze względu na trudną sytuację materialną świadczeniobiorców.

Podstawową zasadą podatku dochodowego od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania, która została wyrażona w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.). Przepis ten stanowi, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Art. 11 ust. 2a cytowanej wyżej ustawy stanowi, iż wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców,
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu,
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnianie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku,
4. w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14 ustawy, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 ustawy oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał pytania:

1. Czy umarzanie nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych lub zaliczki alimentacyjnej (w tym odsetek) świadczeniobiorcom stanowi przysporzenie majątkowe w postaci dodatkowego korzystania ze świadczeń z pomocy społecznej, a tym samym czy umorzone nienależnie pobrane świadczenia stanowią przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...
2. Czy Ośrodek Pomocy Społecznej jest obowiązany wystawić po zakończeniu roku PIT-8C, a jeżeli tak to czy powinien wystawić PIT-y za lata ubiegłe...

Dokonując oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego Wnioskodawca stwierdził, iż kwota umorzonych pobranych świadczeń rodzinnych oraz zaliczki alimentacyjnej (wraz z odsetkami) jest dla osób (świadczeniobiorców) przychodem z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Świadczeniobiorca uzyskał przychód w wysokości umorzonego nienależnie pobranego świadczenia. W związku z powyższym, Gmina zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest zobowiązana do odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy w przypadku uzyskania przychodu z „innych źródeł” przez świadczeniobiorców, w postaci umorzonych pobranych nienależnie świadczeń.

Gmina ma jednak obowiązek sporządzenia informacji o wysokości przychodów z innych źródeł na druku PIT-8C dla każdego świadczeniobiorcy odrębnie, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, w którym dokonano umorzenia.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działając w imieniu Ministra Finansów stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznał za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do postanowień art. 21 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są świadczenia rodzinne wypłacane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, zaliczki alimentacyjne oraz zasiłki porodowe wypłacane na podstawie odrębnych przepisów.

Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej podjął, w oparciu o przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, z późn. zm.) lub ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjne (Dz. U. z 2005 r. Nr 86, poz. 732), decyzję o umorzeniu wierzytelności, najczęściej ze względu na trudną sytuację materialną świadczeniobiorców.

Zgodnie z art. 30 ust. 9 ustawy o świadczeniach rodzinnych, organ właściwy, który wydał decyzję w sprawie nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, może umorzyć kwotę nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, łącznie z odsetkami w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty, jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności dotyczące sytuacji rodziny.

W myśl art. 16 ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej, organ właściwy wierzyciela może umorzyć należności dłużnika alimentacyjnego z tytułu wypłaconych zaliczek, a także wierzyciela z tytułu nienależnie pobranej zaliczki, uwzględniając sytuację dochodową i rodzinną tych osób.

W ocenie Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, uregulowanie w przepisach o świadczeniach rodzinnych i w przepisach o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej kwestii dotyczących odstąpienia od żądania zwrotu nienależnie pobranych świadczeń jest również rodzajem świadczenia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego.

Reasumując Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, iż w związku z umorzeniem nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych lub zaliczki alimentacyjnej (w tym odsetek) świadczeniobiorcy uzyskują przychód zwolniony od opodatkowania, wobec czego na Ośrodku Pomocy Społecznej, nie spoczywa obowiązek wystawienia informacji PIT-8C z tego tytułu.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Niezgodne z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, w brzmieniu obowiązującym w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym, jest stanowisko, że umorzenie nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych, jak również umorzenie nienależnie pobranych zaliczek alimentacyjnych, w trybie ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych i zaliczce alimentacyjnej, nie stanowią przychodu, w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy, podlegającego opodatkowaniu, a Wnioskodawca nie jest zobligowany do sporządzenia informacji PIT-8C, dla osób, wobec których zastosowano umorzenie.

Zgodnie z dyspozycją art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami (…), są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Z kolei, wolne od podatku dochodowego są świadczenia rodzinne wypłacone na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, zaliczki alimentacyjne wypłacone na podstawie odrębnych przepisów (art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy). Przepisy powołanych wyżej ustaw: o świadczeniach rodzinnych, o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej, stanowiące podstawę wypłaty uprawnionym osobom świadczeń pieniężnych, przewidują tryb ich zwrotu, w sytuacji gdy świadczenia te okazały się nienależne. Jeśli jednak zachodzą przesłanki określone w przepisach tych ustaw, takie jak np. trudna sytuacja rodzinna, zdrowotna czy materialna, istnieje możliwość umorzenia bezpodstawnie pobranych świadczeń rodzinnych (art. 30 ust. 9 ustawy o świadczeniach rodzinnych), jak również zaliczki alimentacyjnej (art. 16 ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej).

Treść zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy, nie daje podstaw do stwierdzenia, iż kwoty umorzonych nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych lub zaliczek alimentacyjnych mieszczą się w zakresie tej regulacji. Na podstawie tego przepisu wolne od podatku są bowiem wypłacone świadczenia rodzinne, na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych, jak również zaliczki alimentacyjne wypłacone na podstawie odrębnych przepisów. Ustawodawca poprzez użycie wyrazu „wypłacone” wykluczył ze zwolnienia świadczenie w postaci umorzenia nienależnie pobranych świadczeń.

W konsekwencji, Wnioskodawca powinien sporządzić informację PIT-8C dla podatników, którym umorzono kwoty nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych lub zaliczek alimentacyjnych, gdyż osoby te uzyskały przychód z innych źródeł, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, także za lata ubiegłe, w których uzyskały przychód z tego tytułu.

W świetle powyższego stanu faktycznego i prawnego należało, z urzędu, zmienić interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość polegającą na zaliczeniu do dochodu zwolnionego od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy, kwot umorzonych na podstawie odrębnych przepisów nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych lub zaliczek alimentacyjnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.