INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 grudnia 2009r. (data wpływu do tut. Biura – 22 grudnia 2009r.), uzupełnionym w dniu 08 lutego 2010r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie skutków podatkowych wypłaty osobom fizycznym przez Urząd Miasta odszkodowania z tytułu niedostarczenia przez Gminę lokalu socjalnego osobie eksmitowanej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 grudnia 2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie skutków podatkowych wypłaty osobom fizycznym przez Urząd Miasta odszkodowania z tytułu niedostarczenia przez Gminę lokalu socjalnego osobie eksmitowanej.

Z uwagi na braki formalne wniosku pismem z dnia 26 stycznia 2010r. Znak: IBPB II/1/415-998/09/MK, IBPB II/1/415-999/09/MK wezwano wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Przedmiotowy wniosek uzupełniono w dniu 08 lutego 2010r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony m.in. następujący stan faktyczny:

Urząd Miasta dokonuje wypłaty odszkodowań dla osób fizycznych i prawnych. Odszkodowania wypłacane są z tytułu niedostarczenia przez Gminę lokalu socjalnego osobom uprawnionym na mocy prawomocnego wyroku orzekającego (osoby eksmitowane).

Na podstawie art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu przez lokatora sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu. Zgodnie z art. 18 ust. 5 jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze od gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Odszkodowania wypłacane są na podstawie zawartej ugody pomiędzy właścicielem mieszkania a Urzędem Miasta, na podstawie wyroku sądowego lub ugody sądowej. Wysokość odszkodowania ustalana jest w oparciu o wolnorynkową cenę najmu, wolnorynkową cenę najmu minus odszkodowania opłacane przez osoby eksmitowane, wolnorynkową cenę najmu plus media (zużycie wody, wywóz śmieci). Wypłata odszkodowania dokonywana jest miesięcznie lub jednorazowo.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

1. Czy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych ww. odszkodowanie wypłacane osobom fizycznym przez Urząd Miasta...
2. Czy na Urzędzie Miasta ciąży obowiązek pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od ww. odszkodowania...
   
   

Zdaniem wnioskodawcy, roszczenie odszkodowawcze wypłacane przez Urząd Miasta właścicielowi wynajmowanego lokalu za niedostarczenie lokalu socjalnego osobom uprawnionym z mocy prawa - w świetle przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowią przychód, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy. Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) oraz pkt 3b lit. b) zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych podlegają odszkodowania jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw z wyjątkiem odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe, a także odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie z wyjątkiem odszkodowań dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W związku z powyższym wnioskodawca uważa, że wypłacane przez Urząd Miasta odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 20 ust. 1 jako przychody z innych źródeł. Ponadto, zgodnie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Urząd Miasta jako jednostka dokonująca wypłat należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właśdwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Wobec powyższego Urząd Miasta dokonując wypłat odszkodowań za niedostarczenie lokalu socjalnego na podstawie zawartych ugód, na podstawie wyroków sądowych lub ugód sądowych nie potrąca zaliczki na podatek dochodowy ani nie pobiera zryczałtowanego podatku dochodowego. Natomiast po zakończeniu roku podatkowego ma obowiązek w terminie do końca lutego roku następnego wystawić informację o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych - PIT 8C.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Niniejsza interpretacja indywidualna stanowi pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty osobom fizycznym przez Urząd Miasta odszkodowania z tytułu niedostarczenia przez Gminę lokalu socjalnego osobie eksmitowanej.

W pozostałym zakresie, tj. w zakresie skutków podatkowych wypłaty osobom fizycznym przez Urząd Miasta odszkodowania z tytułu przejęcia nieruchomości, wniosek rozstrzygnięto interpretacją indywidualną Znak: IBPB II/1/415-998/09/MK.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Należy jednak podkreślić, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Urząd Miasta dokonuje wypłaty odszkodowań dla osób fizycznych i prawnych. Odszkodowania wypłacane są m.in. z tytułu niedostarczenia przez Gminę lokalu socjalnego osobom uprawnionym na mocy prawomocnego wyroku orzekającego (osoby eksmitowane).

Odszkodowania wypłacane są – w związku z treścią art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego – na podstawie zawartej ugody pomiędzy właścicielem mieszkania a Urzędem Miasta, na podstawie wyroku sądowego lub ugody sądowej. Wysokość odszkodowania ustalana jest w oparciu o wolnorynkową cenę najmu, wolnorynkową cenę najmu minus odszkodowania opłacane przez osoby eksmitowane, wolnorynkową cenę najmu plus media (zużycie wody, wywóz śmieci). Wypłata odszkodowania dokonywana jest miesięcznie lub jednorazowo.

Zgodnie z art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 31, poz. 266 ze zm.) jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Z przepisu art. 417 § 1 ww. Kodeksu cywilnego wynika, iż za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa (art. 417 § 2 Kodeksu cywilnego).

Jeszcze raz należy podkreślić, iż zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Tym samym wypłacane przez Urzędu Gminy właścicielom lokali odszkodowania z tytułu niedostarczenia przez Gminę lokalu socjalnego osobom uprawnionym do tego lokalu na mocy prawomocnego wyroku (tj. osobom eksmitowanym), nie jest odszkodowaniem korzystającym z ww. zwolnienia.

Powołane bowiem powyżej przepisy – art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz art. 417 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego, do którego odsyła ww. art. 18 ust. 5 – regulują tylko możliwość wystąpienia strony o odszkodowanie, nie określają jednak wprost jego wysokości, a także nie wskazują zasad ustalania odszkodowania.

Powyższe odszkodowania nie mogą również korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z treści tego przepisu wynika bowiem, iż wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę, nie dotyczy natomiast utraconych korzyści.

W tym miejscu należy podkreślić, iż podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter. Odszkodowanie jest świadczeniem, którego celem jest naprawienie wyrządzonej szkody. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku – wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono – wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się. Na podstawie ww. przepisów opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlega odszkodowanie otrzymane z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Należy zauważyć, iż z wniosku wynika, że wysokość odszkodowania ustalana jest w oparciu o wolnorynkową cenę najmu, wolnorynkową cenę najmu minus odszkodowania opłacane przez osoby eksmitowane, wolnorynkową cenę najmu plus media (zużycie wody, wywóz śmieci).

W świetle powyższego wypłacane właścicielom lokali odszkodowania z tytułu niedostarczenia przez Gminę lokalu socjalnego osobom uprawnionym na mocy prawomocnego wyroku (tj. osobom eksmitowanym) nie dotyczą odszkodowań za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę, ale dotyczą utraconych korzyści, korzyści, które właściciel lokalu mógłby uzyskać, gdyby bez przeszkód mógł dysponować swoją własnością – lokalem mieszkalnym. W związku z czym odszkodowania te nie będą korzystały ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zatem dochód z tego tytułu będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie wskazać należy, iż wypłacona kwota odszkodowania stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z art. 20 ust. 1 tej ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności”, definicja źródeł przychodów ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. Z przychodem z innych źródeł mamy zatem do czynienia w każdym przypadku, kiedy podatnik osiąga korzyść majątkową.

Stosownie zaś do art. 42a ww. ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.