INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 01.03.2010 r. (data wpływu 05.03.2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania zasiedzenia nieruchomości nabytej wcześniej w drodze spadku – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 05.03.2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania zasiedzenia nieruchomości nabytej wcześniej w drodze spadku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca ma zamiar wystąpić do Sądu o zasiedzenie działki. Działka ta jest częścią ułamkową większej działki, której Wnioskodawca jest jednym ze współwłaścicieli. Działkę ułamkową (udział) Wnioskodawca dziedziczył z prawa testamentu. Podatek od spadku Wnioskodawca opłacił w 1986 roku. Wnioskodawca posiada pozwolenie wydane w 1987 roku przez Urząd Skarbowy, że nie ma przeszkód na ujawnienie praw nabytych przez Wnioskodawcę w księdze wieczystej.

Sprawa o zasiedzenie skraca procedurę sądową o wyłączenie działki z całości (chodzi o wyłączenie udziału Wnioskodawcy).

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawca nie będzie musiał płacić podatku od zasiedzenia całego udziału, a tylko od nadwyżki ponad udział opłacony jako spadkowy...
2. Czy zapłacony podatek od spadku nie ulega przedawnieniu... (zapłacony został w 1986 roku)
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy

Zdaniem Wnioskodawcy od udziału, od którego zapłacił podatek od spadku, nie powinien płacić podatku od zasiedzenia. Podatek od zasiedzenia wystąpi tylko od nadwyżki udziału, ponad udział opłacony. Zapłacony podatek od spadku, nie ulega przedawnieniu za życia spadkobiercy.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ww. ustawy).

Z uwagi na fakt, iż przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie definiują pojęcia „spadek” czy „zasiedzenie” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Z powyższej normy prawnej wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. W myśl art. 172 § 1 ustawy Kodeks cywilny posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od dwudziestu lat jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. Po upływie trzydziestu lat posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Zasiedzenie jest tzw. instytucją dawności, służącą korygowaniu rzeczywistego stanu posiadania ze stanem prawnym. Prowadzi ono do nabycia przez posiadacza własności na skutek długotrwałego posiadania przez niego rzeczy, czemu towarzyszy utrata własności przez dotychczasowego właściciela, który w przeszłości utracił posiadanie rzeczy. Poprzez zasiedzenie można nabyć własność rzeczy ruchomych i nieruchomych, udziału we współwłasności, prawa użytkowania wieczystego, służebność gruntową. Zasiedzenie jest instytucją prowadzącą do nabycia prawa na skutek upływu czasu. Umożliwia ono, sankcjonując stan faktyczny, usunięcie długotrwałej niezgodności między stanem prawnym a stanem posiadania. Uregulowane zostało generalnie w art. 172-177 Kodeksu cywilnego. Na skutek zasiedzenia, które następuje ex lege, dotychczasowy uprawniony traci swoje prawo, a nabywca uzyskuje je niezależnie od niego; jest więc ono pierwotnym sposobem nabycia prawa podmiotowego.

Podłożem instytucji zasiedzenia jest taki stan faktyczny, który w swej istocie nie opiera się całkowicie na prawie własności. Jego istotnym elementem musi bowiem być posiadanie określane mianem "posiadania samoistnego", polegające na faktycznym władaniu rzeczą „jak właściciel” (art. 172 § 1 w zw. z art. 336 Kodeksu cywilnego). Konieczne jest zatem wykonywanie przez posiadacza wszelkich czynności faktycznych wskazujących na samodzielny, rzeczywisty, niczym nie skrępowany stan władztwa, bez jednoczesnej legitymacji prawnej w postaci prawa własności.

Jak z powyższego wynika nabycie tytułem zasiedzenia jest tytułem odrębnym od nabycia tytułem dziedziczenia (spadku). Nabycie tytułem zasiedzenia jest tzw. nabyciem pierwotnym dokonywanym przez posiadacza nieruchomości nie będącego jej właścicielem i jest stwierdzane przez Sąd w sytuacji, gdy rzeczywisty stan posiadania jest inny niż stan prawny nieruchomości.

Z przepisów art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jasno bowiem wynika, że podatkowi temu podlega, zgodnie z wolą ustawodawcy, nabycie własności rzeczy i praw majątkowych z określonego w ustawie tytułu.

Powoływanie się na zapłacenie podatku od spadków i darowizn od nabycia nieruchomości tytułem dziedziczenia (spadku) nie może mieć wpływu na obowiązek zapłacenia podatku od spadków i darowizn, w sytuacji, gdy Sąd orzeknie, iż nabycie nastąpiło tytułem zasiedzenia. Ustawodawca bowiem wyraźnie wskazał, że tego rodzaju nabycie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn i nie przewidział żadnych uregulowań na podstawie których możliwym byłoby stwierdzenie, iż w przedmiotowej sytuacji takie opodatkowanie miałoby nie występować. Orzeczenie Sądu o nabyciu tytułem zasiedzenia nakłada konkretny obowiązek na podatnika. Zatem powoływanie się na fakt zapłacenia podatku od spadków i darowizn nie może być podstawą do stwierdzenia, iż nabycie nieruchomości tytułem zasiedzenia nie wywołuje skutków podatkowych w postaci obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn.

W myśl art. 4 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności fizycznie wydzielonych części nieruchomości w drodze zasiedzenia przez osoby będące współwłaścicielami ułamkowych części nieruchomości – do wysokości udziału we współwłasności.

Z treści ww. przepisu wynika, że zwolnienie to ma zastosowanie do nabycia przez zasiedzenie własności fizycznie wydzielonych części nieruchomości przez współwłaścicieli. Z uwagi na fakt, iż zasiedzieć można tylko rzecz cudzą, to jeżeli dana osoba jest współwłaścicielem, np. w 1/4 działki o powierzchni 10.000 m², to bez względu na to, czy fizycznie miała wydzielone 100 m², czy też 9.000 m², może zasiedzieć tylko udział brakujący do jedności (w tym przypadku 3/4). Przedmiotem zasiedzenia nie mogą być wszystkie udziały w wydzielonej działce, bo udział w 1/4 przysługiwał tej osobie już uprzednio.

W takiej sytuacji zwolnieniu z opodatkowania, zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku od spadków i darowizn korzysta ta część wydzielonej nieruchomości, która od początku przysługiwała Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

W myśl art. 7 ust. 4 ustawy przy nabyciu w drodze zasiedzenia wyłącza się z podstawy opodatkowania wartość nakładów dokonanych na rzecz przez nabywcę podczas biegu zasiedzenia.

Jeżeli budynek stanowiący część składową gruntu będącego przedmiotem nabycia został wzniesiony przez osobę nabywającą nieruchomość przez zasiedzenie, z podstawy opodatkowania wyłącza się wartość tego budynku (art. 7 ust. 5 ustawy).

Stosownie do art. 15 ust. 2 ww. ustawy nabycie własności w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu w wysokości 7% podstawy opodatkowania; art. 9 ust. 1 nie ma w tym przypadku zastosowania.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca ma zamiar wystąpić do Sądu o zasiedzenie działki. Działka ta jest częścią ułamkową większej działki, której Wnioskodawca jest jednym ze współwłaścicieli. Działkę ułamkową (udział) Wnioskodawca dziedziczył z prawa testamentu. Podatek od spadku Wnioskodawca opłacił w 1986 roku. Wnioskodawca posiada pozwolenie wydane w 1987 roku przez Urząd Skarbowy, że nie ma przeszkód na ujawnienie praw nabytych przez Wnioskodawcę w księdze wieczystej. Sprawa o zasiedzenie skraca procedurę sądową o wyłączenie działki z całości (chodzi o wyłączenie udziału Wnioskodawcy).

Biorąc pod uwagę ww. przepisy Kodeksu cywilnego, zgodnie z którymi można zasiedzieć tylko rzecz cudzą, nabycie tytułem dziedziczenia (art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy) jest tytułem odrębnym od nabycia tytułem zasiedzenia (art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy) i każde z nich podlega odrębnie opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W sytuacji więc, gdy Sąd orzeknie nabycie przez Wnioskodawcę własności udziału w działce tytułem zasiedzenia, Wnioskodawca będzie zobowiązany, zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, do zapłaty podatku od nabycia tytułem zasiedzenia. Zwolnieniu z opodatkowania, zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 8 ustawy, korzysta ta część udziału w działce, który Wnioskodawca nabył w drodze spadku. Zapłacenie podatku od spadków i darowizn od nabycia udziału w działce w drodze spadku nie ma wpływu na obowiązek zapłacenia podatku w sytuacji nabycia innego udziału w działce w drodze zasiedzenia. W związku z powyższym bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie wniosku pod kątem przedawnienia zapłaconego w 1986 roku podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.