INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 07 lutego 2011r. (data wpływu 09 lutego 2011r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych:

• w części dotyczącej opodatkowania wynagrodzenia ławników, biegłych sądowych, tłumaczy przysięgłych, kuratorów zawodowych i adwokatów – jest nieprawidłowe,
• w części dotyczącej opodatkowania wynagrodzenia lekarzy sądowych – jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 09.02.2011r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania wynagrodzenia ławników, biegłych sądowych, tłumaczy przysięgłych, kuratorów zawodowych, adwokatów, lekarzy sądowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Na podstawie obowiązujących przepisów prawa w przedmiotowym zakresie Wnioskodawca wypłaca należności za czynności wykonywane na Jego zlecenie dotyczące postępowania sądowego w tym między innymi:

• rekompensaty pieniężne dla ławników,
• wynagrodzenia dla biegłych sądowych,
• wynagrodzenie dla tłumaczy przysięgłych,
• ryczałty dla kuratorów zawodowych,
• koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu,
• wynagrodzenie lekarza sądowego.
  
  

Za wykonane czynności na zlecenie Wnioskodawcy w/w osobom wypłacane są niezwłocznie i bez nieuzasadnionej zwłoki należności na podstawie zweryfikowanych zarządzeń do wypłaty wraz z kompletem załączników tj. zaświadczeniami, oświadczeniami, rachunkami (fakturami VAT), kartami pracy i prawomocnymi postanowieniami, a w przypadku lekarza sądowego na podstawie przedłożonego rachunku (bez zarządzenia i postanowienia).

W związku z wprowadzonymi zmianami do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawy pdof) - ustawą z dnia 25 listopada 2010r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 226, poz. 1478) nowelizującymi m.in. przepisy w zakresie dotyczącym opodatkowania przychodów, wymienionych w art. 13 pkt 2 i 5-9 ustawy pdof, podatkiem zryczałtowanym w wysokości 18%, od dnia 01 stycznia 2011r. Wnioskodawca stosuje następujące zasady opodatkowania przedmiotowych zleceń, iż od wszystkich należności (wypłat) nie przekraczających kwotę 200 zł Wnioskodawca jako płatnik pobiera zaliczkę na podatek dochodowy od podstawy jego obliczenia wg najniższej stawki, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy pdof pomniejszoną o koszty uzyskania przychodów w wysokości 20% uzyskanego przychodu (art. 22 ust. 9 ustawy pdof) oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2b ustawy pdof.

Z osobami, o których wyżej mowa (za wyjątkiem lekarzy sądowych) Wnioskodawca nie zawiera żadnych umów cywilno-prawnych. Zostają oni powołani/wyznaczeni do czynności w toczącym się postępowaniu sadowym. Z lekarzem sądowym zawierana jest umowa o wykonywanie czynności lekarza sądowego.

Ławnik pełni funkcję społeczną i obywatelską na podstawie wyboru na stanowisko ławnika. Wyboru tego dokonują między innymi Rada Gminy, Rada Miejska, zawiadamiając o wyborze Prezesa danego Sądu.

Zgodnie z ustawą z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.) ławnik, za czas wykonywania czynności w sądzie, otrzymuje rekompensatę pieniężną. Wysokość rekompensaty dla ławników biorących udział w rozpoznawaniu spraw w sądach powszechnych, za jeden dzień pełnienia obowiązków ławnika, wynosi 1,9% (kwota 60,76 zł) podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego stanowiącego w danym roku przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale roku poprzedniego, ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004r. Nr39, poz. 353, z późn. zm.), z zastrzeżeniem par. 1d cytowanej ustawy. Ponadto ławnicy zamieszkujący poza siedzibą sądu otrzymują diety oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu według zasad ustalonych w tym zakresie dla sędziów. Należności, o których mowa powyżej przyznaje prezes właściwego sądu. Należność ławnika wypłacana jest na podstawie zarządzenia sędziego.

W kwestii przyznawanych należności biegłym sądowym, Wnioskodawca wypłaca wynagrodzenie biegłym zgodnie z regulacjami zawartymi w dekrecie z dnia 26 października 1950r. o należnościach świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym (Dz. U. Nr 49, poz. 445 z późn. zm.) oraz w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 1975r. w sprawie kosztów przeprowadzania dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym (Dz. U. Nr 46, poz. 254 z późn. zm.).

Zgodnie z par. 14 ust. 1 powołanego wyżej rozporządzenia należności biegłych ustala się i przyznaje na podstawie przedstawionych rachunków i innych dokumentów sprawdzonych przez głównego księgowego Wnioskodawcy wypłacającego należność lub przez innego pracownika wyznaczonego przez prezesa sądu. Ponadto wynagrodzenie biegłego za wykonaną pracę obejmuje należność za czynności przygotowawcze i badawcze, łącznie z zapoznaniem się z aktami sprawy, oraz za opracowanie opinii wraz z uzasadnieniem (par. 5 cytowanego rozporządzenia). Za udział w czynności sądowej wynagrodzenie biegłego określa się według stawki wynagrodzenia za godzinę pracy, uwzględniając czas koniecznej obecności biegłego w sądzie lub w innym miejscu, w którym czynność się odbywa (par. 6 pkt 1 cytowanego rozporządzenia). Dodatkowo biegłemu powołanemu poza miejscowość jego zamieszkania służy prawo do diet oraz do zwrotu kosztów przejazdów i noclegów.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 1975 r. w sprawie kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym (Dz. U. Nr 46 poz. 254 ze zmianami) w niektórych przypadkach w momencie powołania biegłego do wydania opinii jest znana wysokość należności, bowiem należność za pewne czynności wynikające z wymienionego rozporządzenia zostały określone na poziomie niższym niż kwota 200 zł.

Jednocześnie zgodnie z art. 10 pkt 2a w/w dekretu wynagrodzenie biegłego, będącego podatnikiem podatku od towarów i usług, podwyższa się o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tym wynagrodzeniu.

Zasady wypłaty wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005r. w sprawie wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego (dz. U. Nr 15 poz. 131 z późn. zm.), które określa wysokość stawki wynagrodzenia tłumacza przysięgłego za sporządzenie poświadczonego tłumaczenia za stronę lub w przypadku tłumaczenia ustnego za każdą rozpoczętą godzinę obecności tłumacza, przy czym godziny obecności oblicza się od godziny, na którą tłumacz został wezwany, do godziny zwolnienia go od udziału w czynności.

Ponadto zgodnie z par. 6a przedmiotowego rozporządzenia stawki wynagrodzenia tłumacza przysięgłego, będącego podatnikiem podatku od towarów i usług, zobowiązanego do zapłacenia podatku od towarów i usług, podwyższa się o kwotę tego podatku obliczoną przy zastosowaniu obowiązującej w dniu orzekania o wynagrodzeniu właściwej stawki podatku od towarów i usług.

Ustawa z dnia 27 lipca 2001r. o kuratorach sądowych (Dz. U. Nr 98, poz. 107 z późn. zm.) stanowi, iż kuratorowi zawodowemu przysługuje ryczałt za:

• przeprowadzenie wywiadu środowiskowego określonego w art. 214 § 1 Kodeksu postępowania karnego ("W razie potrzeby, a w szczególności gdy niezbędne jest ustalenie danych co do właściwości i warunków osobistych oraz dotychczasowego sposobu życia oskarżonego, sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, zarządza w stosunku do oskarżonego przeprowadzenie wywiadu środowiskowego przez kuratora sądowego lub inny podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów, a w szczególnie uzasadnionych wypadkach przez Policję"),
• przeprowadzenie wywiadu środowiskowego w sprawach o unieważnienie małżeństwa, ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa, rozwód, separację.
  
  

Ryczałt, o którym mowa powyżej wynosi 4% kwoty bazowej ustalonej dla kuratorów zawodowych na podstawie przepisów o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej. W chwili obecnej wynosi on 74,95 zł. Kuratorzy zawodowi przedkładają do akt sprawy rachunki dokumentujące dokonanie powyższych czynności.

W odniesieniu do adwokatów kwestie wypłaty kosztów nieopłaconej pomocy prawnej reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.).

Zgodnie z w/w rozporządzeniem Wnioskodawca zasądzając opłatę za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego, bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy adwokata, a także charakter sprawy i wkład pracy adwokata w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.

Podstawę zasądzenia opłaty, o której mowa powyżej, stanowią stawki minimalne określone kwotowo i procentowo w rozdziałach 3-5 w/w rozporządzenia oraz opłata nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy.

Ponadto zgodnie z par. 2 pkt 3 cytowanego rozporządzenia w sprawach, w których strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu, opłaty za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego, sąd podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach.

W przypadku adwokatów do jednego zarządzenia mogą być dołączone dwa postanowienia o wypłacie należności z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej w l-ej instancji (postanowienie sądu okręgowego) i II-ej instancji (postanowienie sądu apelacyjnego), gdzie adwokat wystawia dwie faktury VAT lub też są przypadki wystawiania jednej faktury VAT do dwóch postanowień.

W zakresie lekarzy sądowych warunki oraz tryb nabywania i utraty prawa do wykonywania czynności lekarza sądowego, zasad wykonywania oraz finansowania czynności lekarza sądowego reguluje ustawa z dnia 15 czerwca 2007r. o lekarzu sądowym (Dz. U. Nr 123, poz. 849 z pózn. zm.).

Zgodnie z w/w ustawą prezes sądu okręgowego zawiera umowę z lekarzem i powierza mu wykonywanie pracy związanej z czynnościami lekarza sądowego, polegającej na wystawianiu zaświadczeń potwierdzających zdolność albo niezdolność do stawienia się uczestników postępowania z powodu choroby na wezwanie lub zawiadomienie organu uprawnionego. Lekarz sądowy wystawia zaświadczenie po uprzednim osobistym zbadaniu uczestnika postępowania i po zapoznaniu się z dostępną dokumentacją medyczną.

Zgodnie z art. 18 w/w ustawy lekarzowi sądowemu przysługuje wynagrodzenie za każde wydane zaświadczenie. W przypadku konieczności dojazdu do miejsca pobytu uczestnika postępowania lekarzowi sądowemu przysługuje zwrot kosztów dojazdu na zasadach określonych w przepisach dotyczących pracowników zatrudnionych w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.

Paragraf 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 stycznia 2008r. w sprawie wynagrodzenia przysługującego lekarzowi sądowemu i trybu finansowania tego wynagrodzenia oraz zwrotu kosztów dojazdu, a także wzoru zestawienia wystawionych zaświadczeń (Dz. U. Nr 14, poz. 85) stanowi, iż za wystawienie zaświadczenia, lekarzowi sądowemu przysługuje wynagrodzenie w wysokości 8Ozł.

Ponadto lekarz sądowy zobowiązany jest dołączyć do zestawienia dokumenty potwierdzające koszty dojazdu do miejsca pobytu uczestnika postępowania. Zestawienie wraz z właściwymi dokumentami potwierdzającymi wydanie zaświadczenia oraz dokumentami, o których mowa powyżej są przekazywane przez lekarza sądowego organowi kierującemu gospodarką finansową sądu okręgowego w formie pisemnej, wraz z wystawionym rachunkiem. Zgodnie z przepisami lekarze sądowi po zakończeniu miesiąca przedkładają rachunek, którego wartość może być niższa niż 200 zł lub wyższa, w zależności od ilości wystawianych zaświadczeń.

Mając na uwadze treść art. 13 pkt 5 i 6 ustawy pdof za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa przychody:

• otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powołania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7 powołanej ustawy,
• osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10 i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9 cytowanego przepisu.
  
  

W świetle powyższego przychody m.in. ławników, biegłych, tłumaczy przysięgłych, kuratorów zawodowych i adwokatów Wnioskodawca kwalifikuje do przychodów, o których mowa w powołanym wyżej art. 13 pkt 5 i 6, w związku z art. 10 ust 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast lekarzy sądowych Sąd kwalifikuje do przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Konsekwencją takiej kwalifikacji omawianego przychodu są, spoczywające na Wnioskodawcy dokonującym wypłat przedmiotowych kwot, obowiązki płatnika, określone w art. 41 i art. 42 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem Wnioskodawca wypłacając należność ławnikom, biegłym, tłumaczom przysięgłym, kuratorom zawodowym, adwokatom oraz lekarzom sądowym, z tytułu dochodów określonych w art. 13 pkt 5, 6 i 8 ustawy ma obowiązek pobrać i odprowadzić do urzędu skarbowego podatek dochodowy zgodnie z art. 41 w/w ustawy. W przypadku podmiotów wystawiających faktury VAT (np. biegły, adwokat, tłumacz przysięgły) podatek dochodowy pobiera się od wartości netto wystawionej faktury VAT (tj. od kwoty z faktury pomniejszonej o należny podatek od towarów i usług), z uwzględnieniem kosztów uzyskania przychodów wynikających z art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy pdof.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawca prawidłowo stosuje zasady opodatkowania zaliczką na podatek dochodowy, a nie podatek zryczałtowany dla osób wymienionych w art. 13 pkt 5, 6 i 8 ustawy pdof tj. ławników, biegłych, tłumaczy przysięgłych, kuratorów zawodowych, adwokatów i lekarzy sądowych, jeżeli kwota należności nie przekracza 200 zł...
2. W przypadku gdy stanowisko jest błędne i w miejsce pobieranej zaliczki na podatek dochodowy, należy brać zryczałtowany podatek, prosimy o interpretację czy u lekarzy sądowych podstawę do opodatkowania stanowi wartość wynikająca z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 stycznia 2008 w sprawie wynagradzania przysługującego lekarzowi sądowemu i trybu finansowania tego wynagrodzenia oraz zwrotu kosztów dojazdu, a także wzoru zestawienia wystawionych zaświadczeń w wysokości 80 zł za wydanie 1 zaświadczenia, czy wartość wynikająca z rachunku za okres 1 miesiąca (stanowiąca iloczyn ilości wystawionych w miesiącu zaświadczeń i należności za jedno zaświadczenie).
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy zgodnie z treścią art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz. U. z 2010r. Nr 51 poz. 307 z późn. zm.) zryczałtowany podatek dochodowy ma zastosowanie do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa m.in. w art. 13 pkt 2 lub 5-9, jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza kwoty 200 zł.

Przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7 (art. 13 pkt 5 ustawy pdof);

lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9 cytowanej ustawy (art. 13 pkt 6 ustawy pdof).

Przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

• osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
• właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością – z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9 (art. 13 pkt 8 ustawy pdof).
  
  

Zdaniem Wnioskodawcy z uwagi na fakt, że z wyżej wymienionymi osobami nie zawiera żadnych umów (wyjątek lekarz sądowy) tym samym nie spełnia istotnego wymogu, zawarcia umowy, z której wynikałaby wartość świadczenia. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że należności te podlegają opodatkowaniu zaliczką na podatek dochodowy. Z lekarzem sądowym jest zawierana umowa, jednakże z jej treści nie wynika kwota jaką powinien otrzymać lekarz za wykonane czynności. Zdaniem Wnioskodawcy należności te podlegają również opodatkowaniu zaliczką na podatek dochodowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stwierdzam co następuje.

Na podstawie przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy odrębnym źródłem przychodów jest działalność wykonywana osobiście. Katalog przychodów wchodzących do działalności wykonywanej osobiście ujęty został w art. 13 ww. ustawy.

W myśl art. 13 pkt 5 cyt. ustawy za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7. Z kolei w myśl pkt 6 cyt. art. 13 przychodami z działalności wykonywanej osobiście są również przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9;

Zgodnie z art. 13 pkt 8 cyt. ustawy przychodami z działalności wykonywanej osobiście są również przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

i. osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,

ii. właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością

-z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9;

W związku z powyższym art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych narzuca płatnikom obowiązek poboru zaliczki na podatek. W myśl tego przepisu, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. Zaliczkę od dochodów, o których mowa w ust. 1, obliczoną w sposób określony w tym przepisie zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej ze środków podatnika przez płatnika, o którym mowa w ust. 1 (art. 41 ust. 1a ww. ustawy).

Jednakże, w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2009 r., ustawodawca ukonstytuował w art. 30 ust. 1 pkt 5a ww. ustawy odmienne zasady opodatkowania dla przychodów z działalności wykonywanej osobiście spełniających określone warunki. Zgodnie z tym przepisem od dochodów (przychodów) z tytułu, o którym mowa w art. 13 pkt 2 lub 5-9, jeżeli suma należności określonych w umowie lub w umowach zawartych z osobą niebędącą pracownikiem płatnika z tego samego tytułu nie przekracza miesięcznie od tego samego płatnika kwoty 200 zł, pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18% przychodu.

Ustawą z dnia 25 listopada 2010r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 226 poz. 1478) znowelizowano treść przedstawionego wyżej art. 30 ust. 1 pkt 5a, która ma zastosowanie do przychodów otrzymywanych po 31 grudnia 2010r. Mianowicie art. 1 ustawy zmieniającej ustanawia, iż od przychodów z tytułu, o którym mowa w art. 13 pkt 2 i 5-9, jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł, należy pobrać 18 % podatku od przychodu.

Analizując treść zmienionego art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy wywnioskować, iż opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym podlegają dochody (przychody) w sytuacji, gdy:

• suma należności określona w umowie nie przekracza od tego samego płatnika kwoty 200 zł,
• wysokość należności wprost wynika z umowy,
• umowa zawarta jest z osobą niebędącą pracownikiem płatnika.

W tym miejscu należy zaznaczyć, iż do przychodów opodatkowanych podatkiem dochodowym nie zalicza się należnego podatku od towarów i usług (art. 155 ustawy o podatku od towarów i usług).

Zryczałtowany podatek od przychodów wymienionych wyżej pobierany jest bez pomniejszania tych przychodów o koszty ich uzyskania (art. 30 ust. 3 ww. ustawy podatkowej). Dodatkowo, przychodów tych nie łączy się z dochodami podlegającymi opodatkowaniu według skali podatkowej, co wynika z art. 30 ust. 8 ustawy.

Z kolei, przepis art. 41 ust. 4 ww. ustawy obliguje płatnika do poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z ww. tytułu, z zastrzeżeniem ust. 5 ustawy. Płatnik, o którym mowa w art. 41 przekazuje kwoty zryczałtowanego podatku dochodowego w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek na rachunek urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę, miejsce prowadzenia działalności lub miejsce zamieszkania płatnika (art. 42 ust. 1 ustawy).

Dodatkowo, płatnik w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym przesyła deklarację roczną, według ustalonego wzoru o zryczałtowanym podatku dochodowym do urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę, miejsce prowadzenia działalności lub miejsce zamieszkania płatnika, co bezpośrednio wynika z art. 42 ust. 1a ustawy.

Wnioskodawca w przedstawionym stanie faktycznym podnosi, iż z osobami o których mowa we wniosku nie zawiera żadnych umów (wyjątek lekarz sądowy), tym samym, nie spełnia istotnego wymogu, zawarcia umowy, z której wynikałaby wartość świadczenia, zatem stwierdza, że należności te podlegają opodatkowaniu zaliczką na podatek dochodowy. Z kolei z lekarzem sądowym zawierana jest umowa ale z jej treści nie wynika kwota jaką powinien otrzymać lekarz za wykonane czynności. Zdaniem Wnioskodawcy należności wypłacane lekarzowi sądowemu również podlegają opodatkowaniu zaliczką na podatek dochodowy.

Przychody ww. świadczeniobiorców (ławników, biegłych sądowych, tłumaczy przysięgłych, kuratorów zawodowych, adwokata z urzędu) należy zakwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa art. 13 pkt 5 i 6 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pomimo, iż Wnioskodawca nie zawiera umowy z tymi osobami to jednak na mocy odrębnych przepisów zleca im wykonanie określonych czynności. Natomiast należności otrzymywane przez lekarzy sądowych należy zakwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 8 cyt. ustawy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca wypłaca należności za czynności wykonywane na zlecenie, dotyczące postępowania sądowego, m.in.:

• rekompensaty pieniężne dla ławników,
• wynagrodzenia dla biegłych sądowych,
• wynagrodzenie dla tłumaczy przysięgłych,
• ryczałty dla kuratorów zawodowych,
• koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu,
• wynagrodzenie lekarza sądowego.
  
  

We wniosku Wnioskodawca wskazuje, iż zgodnie z ustawą z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.) ławnik, za czas wykonywania czynności w sądzie, otrzymuje rekompensatę pieniężną. Wysokość rekompensaty dla ławników biorących udział w rozpoznawaniu spraw w sądach powszechnych, za jeden dzień pełnienia obowiązków ławnika, wynosi 1,9% (kwota 60,76 zł) podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego stanowiącego w danym roku przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale roku poprzedniego, ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004r. Nr 39, poz. 353, z późn. zm.). Dodatkowo ławnikom, którzy muszą odbyć podróż w celu wykonania zleconych im czynności, przysługują diety oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu według zasad ustalonych w tym zakresie dla sędziów. Z ww. aktów prawnych wynika, że kwota wynagrodzenia ławnika nie jest znana w momencie zlecenia wykonania określonych czynności, bowiem uzależniona jest od ilości dni pełnienia przez niego obowiązków, do których powołał go Wnioskodawca. W związku z tym nie zostaną spełnione przesłanki z art. 30 ust. 1 pkt 5a cyt. ustawy, z uwagi, iż suma należności przysługująca za wykonanie zleconych czynności nie została określona. W takiej sytuacji właściwym będzie pobranie przez płatnika zaliczki na podatek zgodnie z art. 41 cyt. ustawy o podatku dochodowym, nawet w sytuacji jeżeli należność wypłacona ławnikowi nie będzie przekraczała kwoty 200 zł.

W przypadku czynności wykonywanych przez biegłych sądowych zastosowanie mają przepisy zawarte w dekrecie z dnia 26 października 1950r. o należnościach świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym (Dz. U. Nr 49, poz. 445 z późn. zm.) oraz w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 1975r. w sprawie kosztów przeprowadzania dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym (Dz. U. Nr 46, poz. 254 z późn. zm.). Za udział w czynnościach sądowych wynagrodzenie biegłego określa się według stawki wynagrodzenia za godzinę pracy, uwzględniając czas koniecznej obecności biegłego w sądzie lub w innym miejscu, w którym czynność się odbywa (§ 6 pkt 1 rozporządzenia). Wnioskodawca wspomniał również, iż w niektórych przypadkach w momencie powołania biegłego do wydania opinii jest znana wysokość należności, bowiem należności za pewne zadania wynikające z wymienionego rozporządzenia zostały określone na poziomie niższym niż kwota 200 zł. Wynagrodzenie biegłego, będącego podatnikiem podatku od towarów i usług, podwyższa się o stawkę podatku VAT. Ponadto biegłemu powołanemu poza miejscowość, w której zamieszkuje przysługuje prawo do diet, a także zwrotu kosztów przejazdu i noclegów. Konsekwencją ww. przepisów będzie opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 5a cyt. ustawy, przychodów nie przekraczających 200 zł uzyskanych za wykonanie tych czynności, za które wysokość należności jest znana na dzień powołania. Natomiast w przypadku powołania do czynności, za które kwota wynagrodzenia należna biegłemu nie jest określona, ze względu na szereg czynników, które będą miały wpływ na ostateczną kwotę wypłaty, prawidłowym będzie pobranie zaliczki na podatek dochodowy zgodnie z art. 41 cyt. ustawy o podatku dochodowym, nawet wtedy, gdy kwota należności nie przekroczy 200 zł.

Uregulowania dotyczące należności przysługujących powoływanym przez Wnioskodawcę tłumaczom przysięgłym zawiera rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005r. w sprawie wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego (Dz. U. Nr 15 poz. 131 z późn. zm.), które określa wysokość stawki wynagrodzenia tłumacza przysięgłego za sporządzenie poświadczonego tłumaczenia za stronę lub w przypadku tłumaczenia ustnego za każdą rozpoczętą godzinę obecności tłumacza, przy czym godziny obecności oblicza się od godziny, na którą tłumacz został wezwany, do godziny zwolnienia go od udziału w czynności. Zgodnie z § 6a powyższego rozporządzenia należność tłumacza przysięgłego, który jest podatnikiem podatku od towarów i usług, podwyższa się o stawkę tego podatku. W opisanej sytuacji nie ma podstaw do zastosowania zryczałtowanego podatku dochodowego z art. 30 ust. 1 pkt 5a, z tego względu, iż na moment powołania nie można określić w jakiej wysokości wynagrodzenie będzie należne tłumaczowi. Kwota należności jest bowiem uzależniona od stawki wynagrodzenia tłumacza przysięgłego za sporządzenie poświadczonego tłumaczenia za stronę lub w przypadku tłumaczenia ustnego za każdą rozpoczętą godzinę obecności tłumacza. Zatem w odniesieniu do świadczeń wypłacanych tłumaczom prawidłowe będzie pobranie zaliczki na podatek dochodowy zgodnie z art. 41 cyt. ustawy o podatku dochodowym, nawet w sytuacji gdy kwota wynagrodzenia nie przekroczy 200 zł.

Odnosząc się natomiast do kuratorów sądowych to zgodnie z ustawą z dnia 27 lipca 2001r. o kuratorach sądowych (Dz. U. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.), kuratorowi zawodowemu przysługuje ryczałt za wykonanie zleconych czynności w wysokości 4% kwoty bazowej ustalonej dla kuratorów zawodowych na podstawie przepisów o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej (74,95 zł). Za wykonanie zlecenia znana jest kwota, która będzie przysługiwać kuratorowi. Z tego względu, iż z góry wiadomo, że należność nie będzie przekraczała 200 zł, płatnik będzie zobowiązany przy wypłacie pobrać zryczałtowany podatek na zasadach, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast w przypadku adwokatów, jak wskazuje Wnioskodawca kwestie wypłaty kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.). Podstawę zasądzenia opłaty, o której mowa powyżej, stanowią stawki minimalne określone kwotowo i procentowo w rozdziałach 3-5 w/w rozporządzenia oraz opłata nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy. Opłaty za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego podwyższa się o stawkę podatku VAT. Wnioskodawca we wniosku zaznaczył, że zasądzając opłatę za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego, bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy adwokata, jak również charakter sprawy i wkład pracy adwokata w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. W związku z powyższym gdy Wnioskodawca na dzień powołania jest w stanie określić kwotę wynagrodzenia, która będzie przysługiwała adwokatowi, i jeżeli kwota ta nie przekracza 200 zł to, w tym przypadku, będą miały zastosowania przepisy art. 30 ust. 1 pkt 5a cyt. ustawy o podatku dochodowym co skutkuje pobraniem zryczałtowanego podatku dochodowego. Gdy jednak ustalona kwota wynagrodzenia będzie przewyższała 200 zł lub nie będzie można jej ustalić w dniu powołania to przy wypłacie należności wystąpi obowiązek pobrania zaliczki na podatek dochodowy zgodnie z art. 41 ust. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym.

Wobec powyższego, stanowisko wnioskodawcy, iż z uwagi na fakt, że z wyżej wymienionymi osobami nie zawiera żadnych umów, tym samym nie spełnia istotnego wymogu, zawarcia umowy, z której wynikałaby wartość świadczenia, należy uznać za nieprawidłowe.

Kwestie związane z wynagradzaniem lekarzy sądowych reguluje ustawa z dnia 15 czerwca 2007r. o lekarzu sądowym (Dz. U. Nr 123, poz. 849 z pózn. zm.), określająca warunki oraz tryb nabywania i utraty prawa do wykonywania czynności lekarza sądowego, zasad wykonywania oraz finansowania czynności lekarza sądowego. Wnioskodawca zgodnie z w/w ustawą zawiera umowę z lekarzem i powierza mu wykonywanie pracy związanej z czynnościami lekarza sądowego. Zadaniem lekarza jest wystawianie zaświadczeń stwierdzających zdolność lub niezdolność do stawienia się uczestników postępowania z powodu choroby na wezwanie lub zawiadomienie organu uprawnionego. Zgodnie z art. 18 w/w ustawy lekarzowi przysługuje wynagrodzenie za każde wydane zaświadczenie. Lekarz sądowy otrzymuje również zwrot kosztów dojazdu do miejsca pobytu uczestnika postępowania. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 stycznia 2008r. w sprawie wynagrodzenia przysługującego lekarzowi sądowemu i trybu finansowania tego wynagrodzenia oraz zwrotu kosztów dojazdu, a także wzoru zestawienia wystawionych zaświadczeń (Dz. U. Nr 14, poz. 85) stanowi, iż za wystawienie zaświadczenia, lekarzowi sądowemu przysługuje wynagrodzenie w wysokości 8O zł. Jak wskazuje Wnioskodawca, zgodnie z przepisami, lekarz sądowy po zakończeniu miesiąca jest zobowiązany do przedłożenia rachunku, którego wartość może być niższa niż 200 zł lub wyższa, w zależności od ilości wystawianych zaświadczeń. Zatem wynagrodzenie lekarza sądowego uzależnione jest ilości wystawionych zaświadczeń i kwoty należnej za jedno zaświadczenie i jest wypłacane na podstawie rachunku wystawionego przez lekarza. Nie można zatem stwierdzić, iż z tytułu zawartej umowy wynika, że wartość wynagrodzenia jest niższa niż 200 zł. Oznacza to, że nie są spełnione warunki do zastosowania zryczałtowanego opodatkowania zgodnie z przepisem art. 30 ust. 1 pkt 5a cyt. ustawy o podatku dochodowym, w związku z powyższym, obowiązkiem płatnika przy wypłacie należności będzie pobranie zaliczki na podatek w myśl art. 41 ust.1 cyt. ustawy, niezależnie od tego czy kwota świadczenia będzie niższa czy wyższa od 200 zł .

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy, iż należności wypłacane lekarzom sądowym podlegają opodatkowaniu zaliczką na podatek dochodowy, ponieważ z zawartej umowy nie wynika kwota należności jaką lekarz powinien otrzymać za wykonane czynności jest prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do zwrotu kosztów odbytej podróży to stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas:

1. podróży służbowej pracownika,
2. podróży osoby niebędącej pracownikiem

-do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Art. 21 ust. 13 ww. ustawy, przepis ust. 1 pkt 16 lit. b) stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:

1. w celu osiągnięcia przychodów lub
2. w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub
3. przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, lub
4. przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji.
   
   

Omawiane zwolnienie jest limitowane do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990 ze zm.) oraz rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 ze zm.). Zwolnienie odnosi się także do osób niebędących pracownikami, zatem może mieć zastosowanie również do kosztów przejazdu i noclegów zwracanych podatnikowi w związku z osobiście wykonywaną działalnością z art. 13, o ile wydatki z tego tytułu nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów powodując zmniejszenie podstawy opodatkowania o ich wartość.

W związku z powyższym, zwrot kosztów podróży stanowi przychód dla świadczeniobiorcy. Przychód ten jednakże korzysta ze zwolnienia od opodatkowania na zasadach i warunkach przewidzianych w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b i ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Podkreślić wymaga, iż interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.