Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-1.4012.398.2019.1.AM
z 18 września 2019 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 lipca 2019 r. (data wpływu 22 lipca 2019 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od czynności polegających na naprawie/odtworzeniu uszkodzonego podczas robót wiertniczych sprzętu oraz fakturowania części świadczeń na podmioty biorące udział we wspólnym przedsięwzięciu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 lipca 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od czynności polegających na naprawie/odtworzeniu uszkodzonego podczas robót wiertniczych sprzętu oraz fakturowania części świadczeń na podmioty biorące udział we wspólnym przedsięwzięciu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

Spółka S.A. (dalej: Wnioskodawca) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT zajmującym się poszukiwaniami i wydobyciem gazu ziemnego oraz ropy naftowej, a także importem i sprzedażą paliw gazowych i płynnych.

W ramach swojej działalności Wnioskodawca realizuje program wzrostu krajowego wydobycia węglowodorów.

Oddział G. Wnioskodawcy (G.) realizuje zadania/projekty, ujęte w Planie Inwestycyjnym, a związane m.in. z wierceniem i opróbowaniem otworów dla poszukiwania, rozpoznania i rozwiercania złóż gazu ziemnego i ropy naftowej.

Prace na etapie wiercenia i opróbowania otworów wykonywane są przez podmioty zewnętrzne (Wykonawców), na podstawie zawartych umów z Wnioskodawcą (Zamawiającym).

W trakcie realizacji wierceń, w rejonach o skomplikowanej budowie geologicznej, niejednokrotnie dochodzi do komplikacji, skutkujących awariami wiertniczymi. W efekcie zaistniałych awarii sprzęt Wykonawców może zostać:

  1. uszkodzony, ale nadaje się do naprawy,
  2. uszkodzony i nie nadaje się do naprawy,
  3. zostaje na trwałe utracony w otworze.

Po zgłoszeniu awarii wiertniczej, Dyrektor Oddziału G. Wnioskodawcy powołuje Zespół Techniczno-Ekonomiczny (ZTE) ds. określenia przyczyn jej powstania, wydłużenia prac wiertniczych w otworze oraz związanego z tym wzrostu nakładów inwestycyjnych. Zespół składający się ze specjalistów właściwych branż, weryfikuje zakres wykonywanych prac, dokonuje ustaleń przyczyn awarii wiertniczej oraz weryfikacji wyceny utraconego lub nadmiernie zużytego sprzętu zgłoszonego przez Wykonawcę.


Zaakceptowany Protokół ZTE jest przekazywany do Departamentu Prawnego, celem wydania opinii prawnej w świetle zgromadzonego materiału i zawartych umów z Wykonawcami.


Na podstawie zaakceptowanego przez Dyrektora G. Protokołu, pozytywnej opinii prawnej oraz otrzymanego od Wykonawcy dokumentu sprzedaży (faktury), dochodzi do końcowego rozliczenia usługi.


Wysokość uszkodzonego lub utraconego sprzętu Wykonawcy może osiągnąć wartość od kilku tysięcy do kilku milionów złotych i ewidencjonowana jest jako nakłady na środki trwałe w budowie (ŚTwB).


Zgodnie z umowami zawieranymi przez Wnioskodawcę z Wykonawcami na zapewnienie poszczególnych serwisów niezbędnych do realizacji prac wiertniczych w poszczególnych otworach, w przypadku uszkodzenia/utraty sprzętu Wykonawcy podczas prac wiertniczych Wnioskodawca zobowiązany jest do zwrotu Wykonawcy kosztu uszkodzonego/utraconego sprzętu, jeśli awaria nie powstała z winy umyślnej Wykonawcy, zaś wysokość przedmiotowego zwrotu kosztów określana jest przez Wykonawcę w Załączniku do zawieranych umów („Oferta Wykonawcy”) w pozycji „Koszt utraty sprzętu w otworze”.

Zwrot kosztów za uszkodzony, utracony lub nadmiernie zużyty sprzęt, o którym mowa powyżej, nie jest elementem wynagrodzenia sensu stricte określonego w umowach zawieranych z Wykonawcami. Następuje on na podstawie postanowień zawieranych umów, w przypadku uszkodzenia/utraty sprzętu Wykonawcy w danym otworze, po wyjaśnieniu wszystkich okoliczności związanych z zaistnieniem awarii w otworze.

Natomiast płatność za „utratę w sprzęcie,” wynikająca z zapisów umów, jest ściśle związana z usługą świadczoną przez Wykonawcę na rzecz Wnioskodawcy i jest równa wartości odtworzeniowej uszkodzonego, utraconego lub nadmiernie zużytego sprzętu. W takim przypadku, nie ma konieczności zawarcia dodatkowego aneksu do umowy na usługi wiertnicze, zwiększającego wysokość wynagrodzenia należnego Wykonawcy z tytułu wykonania umowy.


Na gruncie zawieranych umów, zwrot kosztów za utracony lub zniszczony sprzęt Wykonawcy określany jest co do zasady następująco:

Wg obecnego brzmienia:

Zamawiający naprawi Wykonawcy szkodę wyrządzoną w sprzęcie należącym do Wykonawcy lub jego Podwykonawców, jeżeli szkoda ta nastąpiła w otworze i nie powstała ona z winy umyślnej Wykonawcy.

W przypadku utraty lub zniszczenia jakiegokolwiek sprzętu Wykonawcy gdy znajduje się on pod opieką lub kontrolą Zamawiającego oraz/lub w odwiercie (przekazanie pod opiekę lub kontrolę Zamawiającego będzie potwierdzone pisemnie przez przedstawicieli Stron obecnych na miejscu realizacji Prac Powierzonych), jeżeli taka utrata lub zniszczenie nie jest skutkiem winy umyślnej Wykonawcy, Zamawiający:

  1. podejmie wszelkie starania w celu odzyskania sprzętu będącego własnością Wykonawcy na wyłączne ryzyko i koszt Zamawiającego;
  2. zwróci Wykonawcy koszt wymiany utraconego lub zniszczonego sprzętu, pomniejszony o amortyzację w wysokości 10 % na 1 rok od pierwszego użycia sprzętu, lecz nie więcej niż 50 %;
  3. zwróci Wykonawcy koszt naprawy sprzętu, jeśli został odzyskany i nadaje się do naprawy.

Brzmienie we wcześniejszych umowach:

Zamawiający naprawi Wykonawcy szkodę wyrządzoną w sprzęcie należącym do Wykonawcy lub jego Podwykonawców, jeżeli szkoda ta nastąpiła w otworze i nie powstała ona z winy umyślnej Wykonawcy.


W przypadku utraty lub zniszczenia jakiegokolwiek sprzętu Wykonawcy gdy znajduje się on pod opieką lub kontrolą Zamawiającego oraz/lub w odwiercie (przekazanie pod opiekę lub kontrolę Zamawiającego będzie potwierdzone pisemnie przez przedstawicieli Stron obecnych na miejscu realizacji Prac Powierzonych), jeżeli taka utrata lub zniszczenie nie jest skutkiem winy umyślnej Wykonawcy, Zamawiający:

  1. podejmie wszelkie starania w celu odzyskania sprzętu będącego własnością Wykonawcy na wyłączne ryzyko i koszt Zamawiającego;
  2. zwróci Wykonawcy koszt utraconego sprzętu zgodnie ze stawkami określonymi w Ofercie przez Wykonawcę oraz/lub;
  3. zwróci Wykonawcy koszt naprawy sprzętu, jeśli został odzyskany i nadaje się do naprawy.

Ww. zwrot kosztów dokumentowany jest przez Wykonawcę fakturą. Wnioskodawca natomiast odlicza podatek VAT zawarty w ww. fakturze.

W przypadku gdy Wnioskodawca prowadzi wspólne działania z innymi podmiotami na zasadach wspólnego przedsięwzięcia i jako podmiot zamawiający otrzymuje faktury od podmiotów dokonujących świadczenia usług m.in. wiertniczych/serwisowych, w tym z tytułu zwrotu kosztów za utratę/uszkodzenie w sprzęcie, wykorzystywanych w ramach tego przedsięwzięcia, przenosi część tych kosztów, stosownie do procentowego udziału Strony, na inny podmiot, wystawiając refakturę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:


  1. Czy podatek VAT zawarty w fakturach dokumentujących, wskazany wyżej w stanie faktycznym, zwrot kosztów za uszkodzony, utracony lub nadmiernie zużyty sprzęt, określony w Umowach również jako szkoda, podlega odliczeniu?
  2. Czy Wnioskodawca, postępuje prawidłowo dokumentując obciążenia innego podmiotu, w ramach wspólnego przedsięwzięcia, kosztami za uszkodzony, utracony lub nadmiernie zużyty sprzęt fakturą z wykazanym podatkiem należnym VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad 1

Zdaniem Wnioskodawcy podatek VAT zawarty w fakturach dokumentujących, wskazany wyżej w stanie faktycznym, zwrot kosztów za uszkodzony, utracony lub nadmiernie zużyty sprzęt, określony w Umowach również jako szkoda, podlega odliczeniu.

Ad 2

Zdaniem Wnioskodawcy obciążenie innego podmiotu, w ramach wspólnego przedsięwzięcia, kosztami za uszkodzony, utracony lub nadmiernie zużyty sprzęt winno odbywać się na podstawie refaktur uwzględniających podatek VAT zawarty w fakturze pierwotnej.

Uzasadnienie

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

  1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
  2. eksport towarów;
  3. import towarów na terytorium kraju;
  4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
  5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Przez towary, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy o VAT).

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl przepisu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Dostawa towarów i świadczenie usług na terytorium kraju, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.


Świadczenie usług na gruncie podatku od towarów i usług ma szersze znaczenie niż świadczenie usług w rozumieniu potocznym.


Stosownie do treści powołanych przepisów, każde świadczenie na rzecz osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, uznawane jest na gruncie ustawy za usługę. Zatem pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie.

Opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów lub usług.


W związku z powyższym zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.


Co się zaś tyczy odpłatności za ww. świadczenie, to ustawa o VAT nie definiuje co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Jednak dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.


Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.


Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą. Można w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

I tak, w wyroku z 15 lipca 1982 r. w sprawie Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem TSUE w wyroku z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.


Pojęcie „odpłatności” pojawiło się również w orzeczeniu z 5 lutego 1981 r. C-154/80, które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC).


Trybunał wskazał, że termin „zapłata” stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego.

Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę.


Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu - jak wskazał Trybunał - świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie zaś wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

Na uwagę zasługuje tutaj orzeczenie w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Toisma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie Trybunał zauważył, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.


W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.


Bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz dostawcy towaru lub świadczącego usługę oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.

Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

  1. w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
  2. świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Dla ustalenia charakteru płatności z tytułu zwrotu kosztów za uszkodzony, utracony lub nadmiernie zużyty sprzęt, określonych w Umowach, który nie może być uznany za szkodę należy również wziąć pod uwagę zapisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Tekst jednolity Dz. U. z 2019, poz. 1145, dalej „Kodeks Cywilny”).

W myśl art. 471 Kodeksu Cywilnego dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Natomiast zgodnie z art. 483 § 1, można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).


Przepis art. 483 K.c. jest bezwzględnie obowiązującym przepisem prawa, tzn. kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań niepieniężnych.


Odstąpienie od umowy stanowi realizację uprawnień związanych z określonymi wypadkami niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań z umów wzajemnych i skuteczne odstąpienie od umowy stanowi w pewnym sensie potwierdzenie, że istotnie miał miejsce przypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez drugą stronę.

Z cyt. wyżej art. 483 § 1 K.c. wynika, że kara umowna jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym, wprowadzanym do umowy w ramach swobody kontraktowania, mającym na celu wzmocnienie skuteczności więzi powstałej między stronami w wyniku zawartej przez nie umowy i służy realnemu wykonaniu zobowiązań.


Przewidziany umową obowiązek zapłaty kary umownej ma w stosunku do zasadniczego obowiązku dłużnika wynikającego z tej umowy charakter uboczny.


Mając na uwadze powyższe regulacje prawne należy wskazać, że kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań.


Odwołując się także do art. 471 k.c. należy stwierdzić, że istotą odszkodowań nie jest płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie występuje świadczenie w zamian za wynagrodzenie, a zatem otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Także w przypadku, gdy odszkodowanie wynika z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, jego istota sprowadza się do naprawienia wyrządzonej w związku z tym szkody. Innymi słowy, przesłanką odszkodowania przewidzianego w art. 471 k.c. jest nie samo niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, a spowodowanie tym szkody.


Trzeba zaznaczyć, że bez znaczenia pozostaje nazwa danej płatności. Istotnym jest natomiast, czy stanowi ona zapłatę za konkretne świadczenie, czy też jest odszkodowaniem lub karą umowną w znaczeniu wyżej opisanym.


Jeżeli płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Uwzględniając powyższe w kontekście okoliczności sprawy przedstawionych we wniosku stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie przepisy kodeksu cywilnego dot. szkody czy kar umownych nie mają zastosowania, bowiem przepisy art. 471 k.c. i 483 § 1 dotyczą szkody z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy - a z takimi przypadkami nie mamy do czynienia w opisanej sytuacji.

Wnioskodawca, zgodnie z umowami zawieranymi z Wykonawcami na zapewnienie poszczególnych serwisów niezbędnych do realizacji prac wiertniczych w poszczególnych otworach, w przypadku uszkodzenia/utraty sprzętu Wykonawcy podczas prac wiertniczych, zobowiązany jest do zwrotu Wykonawcy kosztu uszkodzonego/utraconego sprzętu, jeśli awaria nie powstała z winy umyślnej Wykonawcy, zaś wysokość przedmiotowego zwrotu kosztów określana jest przez Wykonawcę w Załączniku do zawieranych umów („Oferta Wykonawcy”) w pozycji „Koszt utraty sprzętu w otworze”. Przewidziane w umowie wynagrodzenie z tego tytułu jest wynagrodzeniem równym wartości odtworzeniowej uszkodzonego, utraconego lub nadmiernie zużytego sprzętu.

Natomiast w przypadku współpracy z innym podmiotem w ramach wspólnego przedsięwzięcia Wnioskodawca obciąża ten podmiot ww. kosztami również na podstawie faktury.


Zdaniem Wnioskodawcy stanowisko o braku opodatkowania VAT odszkodowań, jest prawidłowe w sytuacji, w której odszkodowanie stanowi wyłącznie rekompensatę za wyrządzoną szkodę i nie może zostać uznane, za płatność związaną z usługą, wykonywaną, na rzecz podmiotu wypłacającego odszkodowanie.

Natomiast jeżeli płatność określona w umowie jako odszkodowanie/szkoda jest ściśle i bezpośrednio związana ze świadczeniem usługi, powinna, podlegać VAT.


Biorąc, powyższe pod uwagę należy podkreślić, iż płatność za „szkodę” Wyrządzoną w sprzęcie, stanowi zwrot kosztów z tytułu utraty lub uszkodzenia sprzętu wykonawcy przy świadczeniu usług wiertniczych na rzecz Wnioskodawcy i jest ściśle związana z wynagrodzeniem należnym Wykonawcy za realizację usługi objętej daną umową. W przypadku, gdyby Wnioskodawca nie wziął „na siebie” obowiązku zwrotu Wykonawcy kosztów ewentualnej utraty/zniszczenia sprzętu w otworze, tym samym Wykonawca ten koszt musiałby uwzględnić w Cenie oferowanej usługi, co spowodowałoby, iż wynagrodzenie Wykonawcy za wykonaną usługę (opodatkowane VAT) bez porównania byłoby większe od wynagrodzenia płaconego przez Wnioskodawcę obecnie, na gruncie obowiązujących umów i obowiązującej zasady pokrycia przez Wnioskodawcę Wykonawcy kosztów utraconego przez niego sprzętu.

Ponadto zobowiązanie Wnioskodawcy do ww. zapłaty zostało, zgodnie z umową, wyłączone tylko w przypadku winy umyślnej Wykonawcy.


Oznacza to, że Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty za szkody w sprzęcie niezależnie od swojej winy. Ponosi więc, zgodnie z umową, ekonomiczny ciężar w tym zakresie na zasadzie ryzyka.


Płatność ta nie stanowi więc w istocie odszkodowania za wyrządzoną szkodę, ale część wynagrodzenia bezpośrednio związaną/z wykonywaną usługą zgodnie z umową.


Zgodnie bowiem z art. 29a ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest wszystko co stanowi zapłatę, którą usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od usługobiorcy.


Ze względu na powyższe argumenty, zwrot kosztów za uszkodzony, utracony lub nadmiernie zużyty sprzęt określony w Umowie dot. świadczenia usług wiertniczych/serwisowych, w ocenie Wnioskodawcy, jest opodatkowany podatkiem VAT z uwzględnieniem stawki właściwej dla podstawowej usługi.


Oznacza to, że obciążenie innego podmiotu, przez Wnioskodawcę kosztami związanymi z uszkodzeniem/utratą sprzętu w trakcie, wykonywania usługi wiertniczej, w ramach wspólnego przedsięwzięcia, winno być również udokumentowane fakturą z doliczonym podatkiem VAT.


Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, oznacza to również, iż podatek VAT zawarty w fakturach wystawionych przez Wykonawcę i dokumentujących zwrot kosztów z tytułu utraty/zniszczenia sprzętu podlega odliczeniu przez Wnioskodawcę.


Zgodnie bowiem z ww. przepisami, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia, kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.


Związek podatku naliczonego (wynikającego z zakupionych towarów i usług) z czynnościami opodatkowanymi może mieć charakter bezpośredni lub pośredni. Uprawnienie to przysługuje o ile ustawa nie wyłącza takiej możliwości. Przypadki te są jednak enumeratywnie wymienione w ustawie i nie mają zastosowania, w przedstawionym stanie faktycznym.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz, gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Należy podkreślić, że Wnioskodawca ponosi ww. koszty w związku z prowadzoną działalnością opodatkowaną VAT, a nabywane usługi, których dotyczy niniejszy wniosek, służą wyłącznie działalności gospodarczej opodatkowanej VAT.


Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy, jest on uprawniony do pełnego odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących zwrot kosztów za uszkodzony, utracony lub nadmiernie zużyty sprzęt, wystawionych przez Wykonawców usług wiertniczych.

Podsumowując zdaniem Wnioskodawcy:

  • podatek VAT zawarty w fakturach dokumentujących, wskazany w stanie faktycznym, zwrot kosztów za uszkodzony, utracony lub nadmiernie zużyty sprzęt, określony w Umowach również jako szkoda, podlega odliczeniu,
  • obciążenie innych podmiotów kosztami za uszkodzony, utracony lub nadmiernie zużyty sprzęt powinno odbywać się na podstawie refaktur uwzględniających podatek VAT zawarty w fakturze pierwotnej.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.


Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 7 ust. 1 ww. ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z powołanych regulacji wynika, że usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności gospodarczej, które nie jest dostawą towarów, w tym m.in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem, na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). W przypadku uznania danego świadczenia za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, powinien istnieć bezpośredni konsument, beneficjent świadczenia, odnoszący wymierną korzyść.

Zatem, jeśli tolerowanie pewnych czynności za „odszkodowaniem” przynosi wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi - co do której istnieje zgoda stron - takie działanie na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług powinno być uznane za usługę. Tak więc dana czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można stwierdzić, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Z treści cytowanego wyżej przepisu art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że ustawodawca przyjął generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Stąd też stwierdzić należy, że definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów”. Jest ona wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

Co do zasady, każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Przy czym muszą być spełnione następujące warunki:

  • w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
  • świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby określona czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług.

Zatem, dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Natomiast co do odpłatności za ww. świadczenie to ustawa nie definiuje co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Jednak dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

Można w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Przykładowo, w wyroku z dnia 15 lipca 1982 r. w sprawie Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem TSUE w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C‑102/86 Apple and Pear Development Council stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Na uwagę zasługuje tutaj również powołane przez Spółkę orzeczenie w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie Trybunał zauważył, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.


W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.


Bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz dostawcy towaru lub świadczącego usługę oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.

Przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem, w niezbędnym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Na gruncie tego ostatniego, odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto, między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145, z późn. zm.), rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy i odnosi się do przypadków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 Kodeksu cywilnego) oraz deliktową, czyli wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 Kodeksu cywilnego).

W myśl postanowień art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej powołanych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Zagadnienie dotyczące kar umownych regulują natomiast przepisy Działu II Kodeksu cywilnego – „Skutki niewykonania zobowiązań”. Zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego, można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Przepis wprowadzający karę umowną ma charakter bezwzględnie obowiązujący. Kara umowna może obejmować trzy grupy zdarzeń, a mianowicie: niewykonanie zobowiązania, nienależyte wykonanie zobowiązania oraz konkretne uchybienia w zakresie sposobu wykonania zobowiązania. Ma na celu „naprawienie szkody”, a więc należy uznać, że jest ona swoistą postacią odszkodowania.

Istotą kary umownej jest bowiem rekompensata, zadośćuczynienie. Nie jest to płatność za świadczenie, lecz wyrównanie wyrządzonej szkody. Brak jest zatem ekwiwalentności, wzajemności jaka zachodzi pomiędzy świadczeniem usługi a wynagrodzeniem za te usługi. Otrzymana kara umowna nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podmiotu, który je otrzymuje. Z uwagi na powyższe regulacje prawne należy wskazać, że kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.


W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.


Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić również należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy – nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.


W świetle art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.


Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT zajmującym się poszukiwaniami i wydobyciem gazu ziemnego oraz ropy naftowej, a także importem i sprzedażą paliw gazowych i płynnych.


Oddział G. Wnioskodawcy (G.) realizuje zadania/projekty, ujęte w Planie Inwestycyjnym, a związane m.in. z wierceniem i opróbowaniem otworów dla poszukiwania, rozpoznania i rozwiercania złóż gazu ziemnego i ropy naftowej.


Prace na etapie wiercenia i opróbowania otworów wykonywane są przez podmioty zewnętrzne (Wykonawców), na podstawie zawartych umów z Wnioskodawcą (Zamawiającym).


W trakcie realizacji wierceń, w rejonach o skomplikowanej budowie geologicznej, niejednokrotnie dochodzi do komplikacji, skutkujących awariami wiertniczymi. W efekcie zaistniałych awarii sprzęt Wykonawców może zostać:

  • uszkodzony, ale nadaje się do naprawy,
  • uszkodzony i nie nadaje się do naprawy,
  • zostaje na trwałe utracony w otworze.


Po zgłoszeniu awarii wiertniczej, Dyrektor Oddziału G. Wnioskodawcy powołuje Zespół Techniczno-Ekonomiczny (ZTE) ds. określenia przyczyn jej powstania, wydłużenia prac wiertniczych w otworze oraz związanego z tym wzrostu nakładów inwestycyjnych. Zespół składający się ze specjalistów właściwych branż, weryfikuje zakres wykonywanych prac, dokonuje ustaleń przyczyn awarii wiertniczej oraz weryfikacji wyceny utraconego lub nadmiernie zużytego sprzętu zgłoszonego przez Wykonawcę.


Na podstawie zaakceptowanego przez Dyrektora G. Protokołu, pozytywnej opinii prawnej oraz otrzymanego od Wykonawcy dokumentu sprzedaży (faktury), dochodzi do końcowego rozliczenia usługi.


Wysokość uszkodzonego lub utraconego sprzętu Wykonawcy może osiągnąć wartość od kilku tysięcy do kilku milionów złotych.


Zgodnie z umowami zawieranymi przez Wnioskodawcę z Wykonawcami na zapewnienie poszczególnych serwisów niezbędnych do realizacji prac wiertniczych w poszczególnych otworach, w przypadku uszkodzenia/utraty sprzętu Wykonawcy podczas prac wiertniczych, Wnioskodawca zobowiązany jest do zwrotu Wykonawcy kosztu uszkodzonego/utraconego sprzętu, jeśli awaria nie powstała z winy umyślnej Wykonawcy, zaś wysokość przedmiotowego zwrotu kosztów określana jest przez Wykonawcę w Załączniku do zawieranych umów („Oferta Wykonawcy”) w pozycji „Koszt utraty sprzętu w otworze”.

Zwrot kosztów za uszkodzony, utracony lub nadmiernie zużyty sprzęt, o którym mowa powyżej, nie jest elementem wynagrodzenia sensu stricte określonego w umowach zawieranych z Wykonawcami. Następuje on na podstawie postanowień zawieranych umów, w przypadku uszkodzenia/utraty sprzętu Wykonawcy w danym otworze, po wyjaśnieniu wszystkich okoliczności związanych z zaistnieniem awarii w otworze.

Natomiast płatność za „utratę w sprzęcie,” wynikająca z zapisów umów, jest ściśle związana z usługą świadczoną przez Wykonawcę na rzecz Wnioskodawcy i jest równa wartości odtworzeniowej uszkodzonego, utraconego lub nadmiernie zużytego sprzętu. W takim przypadku, nie ma konieczności zawarcia dodatkowego aneksu do umowy na usługi wiertnicze, zwiększającego wysokość wynagrodzenia należnego Wykonawcy z tytułu wykonania umowy.

Ww. zwrot kosztów dokumentowany jest przez Wykonawcę fakturą. Wnioskodawca natomiast odlicza podatek VAT zawarty ww. fakturze.

Ad 1

Wnioskodawca ma wątpliwości, czy podatek VAT zawarty w fakturach dokumentujących, wskazany wyżej w stanie faktycznym, zwrot kosztów za uszkodzony, utracony lub nadmiernie zużyty sprzęt, określony w Umowach również jako szkoda, podlega odliczeniu.

Jak już wskazano, usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Czynność podlega więc opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Z okoliczności sprawy przedstawionych w niniejszym wniosku wynika, że Wnioskodawca zawierając umowę z Wykonawcą wierceń godzi się na pokrycie dodatkowych kosztów, które związane są z naprawą sprzętu lub jego wymianą. Wykonawca robót wiertniczych godzi się na użycie sprzętu w rejonach o skomplikowanej budowie geologicznej w zamian za wynagrodzenie, które otrzymuje w przypadku uszkodzenia lub zniszczenia uszkodzonego sprzętu.

W celu wypełnienia warunków zawartej umowy Wnioskodawcę z Wykonawcami robót wiertniczych łączy pewna umowna relacja zobowiązaniowa, na mocy której Wykonawcy robót wiertniczych godzą się na możliwość użycia sprzętu w trudnych geologicznie warunkach i odnoszą z tego tytułu konkretne korzyści o charakterze majątkowym, bo otrzymują stosowne wynagrodzenie, którego wycena i zasady płatności zostały umownie ustalone.


Tym samym, naprawa lub wymiana uszkodzonego sprzętu jest ściśle związana z realizacją usługi głównej polegającej na wierceniu i opróbowaniu otworów dla poszukiwania, rozpoznawania i rozwiercania złóż gazu ziemnego i ropy naftowej.


Zatem wynagrodzenie pobierane przez Wykonawców robót w związku z uszkodzeniem lub utratą sprzętu użytego w warunkach o skomplikowanej budowie geologicznej traktować należy jako element wynagrodzenia za świadczenia wykonywane na rzecz Wnioskodawców tych robót związane z wierceniem i opróbowaniem otworów. Spełniona zostanie bowiem przesłanka istnienia związku pomiędzy wynagrodzeniem przewidzianym w umowie a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata ww. kwot związana będzie ze świadczeniem usługi, która to czynność w myśl art. 5 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w stawce 23%, gdyż dla tego rodzaju usługi nie zostało przewidziane zwolnienie z opodatkowania lub opodatkowanie stawką preferencyjną.

Odnosząc się natomiast do kwestii odliczenia podatku VAT naliczonego przez Wnioskodawcę należy zauważyć, że jak już wskazano powyżej, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Jak wskazał Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT zajmującym się poszukiwaniami i wydobyciem gazu ziemnego oraz ropy naftowej, a także importem i sprzedażą paliw gazowych i płynnych. Zatem działania polegające na poszukiwaniu gazu ziemnego i ropy naftowej dotyczą działalności gospodarczej Wnioskodawcy, która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W konsekwencji, należy stwierdzić, że usługi, których dotyczy zapytanie Zainteresowanego jako podlegające opodatkowaniu podatnikiem VAT przez Wykonawców (Sprzedających) i służące Wnioskodawcy do wykonywania czynności opodatkowanych, będą dawały Wnioskodawcy prawo, w myśl art. 86 ust. 1 pkt 1 ustawy, do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z prawidłowo wystawionych przez Sprzedającego faktur dokumentujących sprzedaż tych usług.


Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 należało uznać za prawidłowe.

Ad 2

Wnioskodawca ma także wątpliwości, czy postępuje prawidłowo dokumentując obciążenia innego podmiotu, w ramach wspólnego przedsięwzięcia, kosztami za uszkodzony, utracony lub nadmiernie zużyty sprzęt fakturą z wykazanym podatkiem należnym VAT.

Należy wskazać, że jak stanowi art. 8 ust. 2a ustawy, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a- 30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Oznacza to, że koszty niektórych usług, gdzie odbiorcą jest inny podmiot niż podmiot obciążony przez świadczącego usługę, mogą być w ramach zawartych umów przenoszone na faktycznego odbiorcę. Dotyczy to sytuacji, w której podatnik kupuje usługę, a następnie „w stanie nieprzetworzonym” odsprzedaje ją swojemu kontrahentowi. Podatnik jest traktowany tak, jakby świadczył tę usługę. Świadczenie takich usług powinno zostać opodatkowane podatkiem od towarów i usług według stawki właściwej dla danego rodzaju usługi. Takie uregulowanie jest konsekwencją przyjęcia zasady, że czynność wykonana we własnym imieniu przez podatnika powoduje dla niego powstanie obowiązku podatkowego.

Przechodząc do kwestii dotyczącej obowiązku udokumentowania transakcji sprzedaży fakturą należy przytoczyć treść art. 106b ust. 1 ustawy, zgodnie z którym podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

  1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
  2. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
  3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
  4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.


Natomiast, w myśl ust. 2 ww. artykułu, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.


Jak wskazał Wnioskodawca w opisie sprawy, w przypadku gdy prowadzi wspólne działania z innymi podmiotami na zasadach wspólnego przedsięwzięcia, i jako podmiot zamawiający otrzymuje faktury od podmiotów dokonujących świadczenia usług m.in. wiertniczych/serwisowych, w tym z tytułu zwrotu kosztów za utratę/uszkodzenie w sprzęcie, wykorzystywanych w ramach tego przedsięwzięcia, przenosi część tych kosztów, stosownie do procentowego udziału Strony na inny podmiot, wystawiając refakturę.

Z opisu sprawy wynika zatem, że Wnioskodawca otrzymuje faktury ale część zafakturowanych kosztów dotyczy także innych podmiotów, z którymi prowadzi wspólne przedsięwzięcie.

Mając zatem na uwadze opis sprawy oraz powołane obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że skoro jak wykazano powyżej czynności polegające za pokryciu kosztów naprawy oraz odtworzenia sprzętu uszkodzonego lub utraconego stanowią czynności opodatkowane podatkiem VAT, w przypadku ich odsprzedaży przez Wnioskodawcę na rzecz podmiotów, których dotyczy prowadzone wspólne przedsięwzięcie jest również zobowiązany do udokumentowania tej czynności na podstawie wystawionych dla tych podmiotów faktur z wykazanym podatkiem należnym w stawce właściwej dla wyświadczonych usług.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 należało uznać za prawidłowe.

Tut. Organ informuje, iż niniejsza interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem zapytania Wnioskodawcy. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, które nie zostały objęte pytaniami nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 - rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu zawartego w opisie sprawy przedstawionym we wniosku, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj