Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-1.4011.424.2018.1.MN
z 7 stycznia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 20 listopada 2018 r. (data wpływu 21 listopada 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych działu spadku i zniesienia współwłasności nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 listopada 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej dochodowy od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych działu spadku i zniesienia współwłasności nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący następujące zdarzenie przyszłe.

Ojciec Wnioskodawczyni E.O. zmarł w dniu 8 maja 2000 r. Postanowieniem z dnia 26 sierpnia 2002 r. Sąd Rejonowy w X stwierdził ustawowe nabycie spadku (oraz wchodzącego w skład spadku gospodarstwa rolnego) przez siódemkę spadkobierców:

• żonę S.O. 6/24 części
• syna Z.O., córkę Z.E.R., syna S.O., córkę K.M., syna Cz.O., syna T.O. po 3/24 części.

Nabycie zostało zwolnione od podatku od spadków i darowizn, a sprawa przedawniona. W dniu 4 czerwca 2015 r. zmarł brat Wnioskodawczyni S.O., a w dniu 7 lipca 2015 r. zmarła mama Wnioskodawczyni S.O. Nabycie spadku po obojgu zostało stwierdzone jednym postanowieniem Sądu Rejonowego w X z dnia 30 października 2015 r. Wnioskodawczyni nabyła spadek wraz z czwórką rodzeństwa w udziałach po 1/5 części każde.

W skład masy spadkowej po zmarłych wchodzą nieruchomości oznaczone numerami 812/4, 812/3 oraz nieruchomości nr 396/2, 396/3, 817, 481/3 i 481/1 położone w C.

Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn Wnioskodawczyni dokonała zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2) do Urzędu Skarbowego w K., co na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy czyni ją zwolnioną od podatku od spadków i darowizn.

Następnie, na mocy orzeczenia sądu po wspólnej decyzji spadkobierców, postanowiono podzielić spadek i znieść współwłasność nieruchomości objętych księgą wieczystą X na rzecz jednego z braci, Cz.O. ze spłatą na rzecz Z.O., T.O., Z.R. oraz K.M. Nastąpiło to na rozprawie z wniosku Cz.O. (Sygn. akt x), w wyniku której Cz.O. otrzymał nieruchomość na własność ze spłatą z tego tytułu na rzecz pozostałych spadkobierców.

Tytułem spłaty za nabycie tych części Wnioskodawczyni oraz brat Z.O., brat T.O. i siostra K.M, otrzymają od brata Cz.O. po 52 000 zł. Wartość udziału nie przekracza wartości udziału w spadku  wg wyceny biegłej z zakresu szacowania nieruchomości na okoliczność oszacowania wartości nieruchomości, dla których prowadzona jest księga wieczysta x, jest nawet niższa  biegła w opinii wyliczyła wartość nieruchomości na 353 300 zł, zatem w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości na rzecz jednego z braci wartość otrzymanej spłaty mieści się w udziale, jaki przysługiwał Wnioskodawczyni w spadku, wartość ta nie przekroczy dotychczasowego udziału.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

1. Czy wartość spłaty, jaką Wnioskodawczyni otrzyma od swojego brata za odziedziczone w 1/5 części nieruchomości po E.O. i S.O. oraz S.O., w okresie przed upływem pięciu lat od końca roku kalendarzowego (grudzień 2015 r.), w którym zmarł brat Wnioskodawczyni (czerwiec 2015 r.) oraz mama Wnioskodawczyni (lipiec 2015 r.) w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności mieszczącej się w udziale Wnioskodawczyni w spadku  1/5, będzie podlegała podatkowi dochodowemu?
2. Czy po spłacie przez brata jeszcze w tym roku, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie spadku, nie będzie ciążył na Wnioskodawczyni obowiązek zapłacenia podatku dochodowego od osób fizycznych od kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku?

Zdaniem Wnioskodawcy, powołując się na obowiązujące przepisy prawa, a w szczególności art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz interpretacje dokonane w podobnych sprawach, tj.

1. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 4 lipca 2018 r., sygn. 0115-KDIT2-3.4011.192.2018.2.KP,
2. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 5 sierpnia 2016 r., sygn. ITPB4/4511-494/16/MK,
3. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 9 sierpnia 2013 r., sygn. ILPB2/415-422/12/13-S/TR;
4. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 3 lipca 2018 r., sygn. 0113-KDIPT 2-2.4011.258.2018.1.ACZ,
5. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 13 maja 2014 r. sygn. IPPB1/415-344/14-5/MS

a także odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów, z upoważnienia ministra na interpelację nr 9106 w sprawie podatku od spadków i darowizn (fragment: Okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem jest nieruchomość (mieszkanie), następuje ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny z konsekwencjami wynikającymi z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia nieruchomości (mieszkania). Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, to podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku. Nie zachodzi zatem podnoszona w interpelacji obawa: dwukrotnego opodatkowania tego samego przychodu, raz podatkiem od spadków, drugi raz dochodowym), Wnioskodawczyni uważa, że nie powinna płacić podatku dochodowego od osób fizycznych od kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności, ponieważ:

1. jako spadkobierczyni po matce i bracie należy do 0 grupy podatkowej
2. dokonała w terminie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2) do Urzędu Skarbowego w K.
3. suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego jej udziału spadkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 poz. 1509 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W celu ustalenia, czy w przedmiotowej sprawie otrzymana przez Wnioskodawczynię spłata podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, należy odnieść się do regulacji zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U z 2018 r., poz. 1025 ze zm.).

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Stosownie do art. 926 ww. ustawy powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Z kolei art. 925 tej ustawy stanowi, że spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, co następuje z chwilą śmierci spadkodawcy (art. 924 ustawy Kodeks cywilny). Natomiast zgodnie z art. 1025 § 1 analizowanej ustawy, prawomocne postanowienie Sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Stosownie do art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu. Artykuł 1037 § 1 ww. ustawy stanowi, że dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

W myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Natomiast zgodnie z jego art. 211 i 212 zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem jest nieruchomość, następuje ze spłatami na rzecz drugiego spadkobiercy powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny z konsekwencjami wynikającymi z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu zbycia nieruchomości. Jeżeli bowiem spłata nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W sytuacji zatem, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej, a więc brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ekwiwalentnej kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Istotne znaczenie dla rozpatrywanej sprawy ma okoliczność, że Wnioskodawca w wyniku przeprowadzonego działu spadku otrzyma spłatę, która nie przekroczy wartości przysługującego mu udziału w majątku wspólnym. W konsekwencji otrzymanie przez Wnioskodawcę spłaty nieprzekraczającej wartości udziału w spadku nie skutkuje po jego stronie powstaniem przychodu z odpłatnego zbycia o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, kwota spłaty, którą Wnioskodawczyni otrzyma w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności, o której mowa w niniejszym wniosku, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawczynię interpretacji organów podatkowych, wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, w określonym stanie faktycznym i w tej sprawie rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego i nie mają mocy powszechnie obowiązującej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu złożenia wniosku. Jednocześnie organ informuje, że w dniu 1 stycznia 2019 r. weszła zmiana przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, m.in. został wprowadzony przepis art. 10 ust. 7 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.