Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
S-ILPP3/4512-244/15/17/18-S/DC
z 16 października 2018 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) oraz art. 223 Ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej po ponownym rozpatrzeniu sprawy w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 28 marca 2018 r. sygn. akt (…) (data wpływu prawomocnego orzeczenia 16 lipca 2018 r.) stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 23 listopada 2015 r. (data wpływu 25 listopada 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 18 lutego 2016 r. (data wpływu 19 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług dla usług świadczonych przez Stowarzyszenie na rzecz pacjentów, członków stowarzyszenia oraz osób niebędących członkami Stowarzyszenia – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 listopada 2015 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług dla usług świadczonych przez Stowarzyszenie na rzecz pacjentów, członków stowarzyszenia oraz osób niebędących członkami Stowarzyszenia.

Wniosek uzupełniono pismem w dniu 19 lutego 2016 r. w zakresie doprecyzowania opisu sprawy oraz brakującej opłaty.

Dotychczasowy przebieg postępowania

W dniu 7 marca 2016 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów wydał dla Wnioskodawcy indywidualną interpretację nr ILPP3/4512-1-244/15-4/DC, w której uznał stanowisko Wnioskodawcy za:

  • nieprawidłowe w zakresie możliwości zwolnienia od podatku VAT usług związanych z organizacją sympozjów i konferencji, a także spotkań i eventów;
  • prawidłowe w zakresie możliwości zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych na rzecz:
    1. pacjentów w postaci:
      1. warsztatów terapeutycznych (psychoterapia grupowa),
      2. warsztatów psychoterapeutycznych realizowanych na rzecz innych podmiotów,
      3. usług terapeutycznych bądź psychoterapeutycznych (terapia indywidualna);
    2. członków Stowarzyszenia w postaci:
      1. warsztatów terapeutycznych (terapia grupowa),
      2. superwizji indywidualnych i grupowych dla certyfikowanych psychoterapeutów;
    3. osób chcących uzyskać status psychoterapeuty w postaci:
      1. warsztatów terapeutycznych (terapia grupowa),
      2. superwizji indywidualnych i grupowych dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty;
  • nieprawidłowe w zakresie możliwości zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych na rzecz:
    1. członków Stowarzyszenia w formie:
      1. warsztatów rozwojowych,
      2. 4-5 letnich szkoleń za odpłatnością;
    2. osób chcących uzyskać status psychoterapeuty w formie:
      1. 4-5 letnich szkoleń dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty.

Wnioskodawca na interpretację przepisów prawa podatkowego z dnia 7 marca 2016 r. nr ILPP3/4512-1-224/15-4/DC wniósł pismem z dnia 21 marca 2016 r. (data wpływu 23 marca 2016 r.) wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie do usunięcia naruszenia prawa Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów pismem z dnia 19 kwietnia 2016 r. nr ILPP3/4512-2-1/16-2/TW stwierdził brak podstaw do zmiany ww. indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Wnioskodawca na interpretację przepisów prawa podatkowego z dnia 7 marca 2016 r. nr ILPP3/4512-1-224/15-4/DC złożył skargę z dnia 18 maja 2016 r. (data wpływu 20 maja 2016 r.).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 17 maja 2017 r., sygn. akt (…) uchylił interpretację w zaskarżonej części, tj. tiret pierwsze i trzecie z dnia 7 marca 2016 r. nr ILPP3/4512-1-224/15-4/DC.

W myśl art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wskutek powyższego, wniosek Strony w zakresie zastosowania do świadczonych usług zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 19a ustawy o VAT oraz zastosowania zwolnienia o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT w zakresie świadczenia usług w postaci: szkoleń edukacyjnych dla profesjonalistów pogłębiające wiedzę z zakresu analizy (…) (metoda psychoterapeutyczna) oraz warsztaty rozwojowe dla innych osób, w szczególności osób chcących uzyskać status psychoterapeuty wymagał ponownego rozpatrzenia przez tut. organ.

W dniu 18 października 2017 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 17 maja 2017 r., sygn. akt (…) wydał dla Wnioskodawcy indywidualną interpretację nr S-ILPP3/4512-244/15/17 -S/DC, w której uznał stanowisko Wnioskodawcy za:

  • nieprawidłowe – w zakresie możliwości zwolnienia od podatku VAT usług związanych z organizacją sympozjów i konferencji, a także spotkań i eventów;
  • prawidłowe – w zakresie możliwości zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych na rzecz:
    1. pacjentów w postaci:
      1. warsztatów terapeutycznych (psychoterapia grupowa),
      2. warsztatów psychoterapeutycznych realizowanych na rzecz innych podmiotów,
      3. usług terapeutycznych bądź psychoterapeutycznych (terapia indywidualna),
    2. członków Stowarzyszenia w postaci:
      1. warsztatów terapeutycznych (terapia grupowa),
      2. superwizji indywidualnych i grupowych dla certyfikowanych psychoterapeutów,
    3. osób chcących uzyskać status psychoterapeuty w postaci:
      1. warsztatów terapeutycznych (terapia grupowa),
      2. superwizji indywidualnych i grupowych dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty,
  • nieprawidłowe – w zakresie możliwości zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych na rzecz:
    1. członków Stowarzyszenia w formie:
      1. warsztatów rozwojowych,
      2. 4-5 letnich szkoleń za odpłatnością,
    2. osób chcących uzyskać status psychoterapeuty w formie:
      1. warsztatów rozwojowych,
      2. 4-5 letnich szkoleń dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty,
  • nieprawidłowe – w zakresie możliwości zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych na rzecz członków stowarzyszenia oraz osób niebędących członkami w formie szkoleń edukacyjnych dla profesjonalistów pogłębiających wiedzę z zakresu analizy (…).

Wnioskodawca na interpretację przepisów prawa podatkowego z dnia 18 października 2017 r., nr S-ILPP3/4512-244/15/17-S/DC złożył skargę z dnia 16 listopada 2017 r. (data wpływu 22 listopada 2017 r.).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 28 marca 2018 r. sygn. akt (…) uchylił interpretację w zaskarżonej części, tj. tiret pierwsze, trzecie i czwarte z dnia 18 października 2017 r. nr S-ILPP3/4512-244/15/17-S/DC.

Wskutek powyższego, wniosek Strony w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług dla świadczonych przez Stowarzyszenie usług na rzecz pacjentów, członków stowarzyszenia oraz osób niebędących członkami Stowarzyszenia w zakresie uchylonym przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 28 marca 2018 r. sygn. akt (…), tj. tiret pierwsze, trzecie i czwarte wymaga ponownego rozpatrzenia przez tut. organ.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Stowarzyszenie (dalej także: „Wnioskodawca”) jest dobrowolną, posiadającą osobowość prawną organizacją społeczną, zrzeszającą terapeutów w (…), osoby które ukończyły szkolenie oraz osoby szkolące się w tym nurcie. Stowarzyszenie nie posiada statusu organizacji pożytku publicznego, ale prowadzi działalność pożytku publicznego określoną w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2014 r., poz. 1118).

Celem Stowarzyszenia jest rozwijanie i popularyzowanie terapii w (…) w Polsce, jako metody psychoterapeutycznej, z dbałością o to, by działania te służyły ludziom pomocą w życiu, w rozwoju osobistym i profilaktyce zdrowia.

Stosownie do § 4 Statutu, Stowarzyszenie może prowadzić działalność gospodarczą zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i zakres działalności gospodarczej Stowarzyszenia obejmuje:

  • Pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKD 85.59.B),
  • Działalność wspomagająca edukację (PKD 85.60.Z),
  • Pozostała działalność w zakresie opieki zdrowotnej, gdzie indziej niesklasyfikowana (PKD 86.90.E),
  • Badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie pozostałych nauk przyrodniczych i technicznych (PKD 72.19.Z),
  • Badania naukowe, prace rozwojowe w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych (72.20.Z),
  • Wydawanie książek (PKD 58.11.Z),
  • Wydawanie czasopism i pozostałych periodyków (PKD 58.14.Z),
  • Pozostała działalność wydawnicza (PKD 58.19.Z).

Przy czym Wnioskodawca wyjaśnia, iż aktualnie Stowarzyszenie nie prowadzi działalności gospodarczej. Prowadzona przez Stowarzyszenie działalność dotyczy odpłatnej i nieodpłatnej działalności pożytku publicznego, która skierowana jest do wszystkich osób zainteresowanych rozwojem własnym i zawodowym:

  1. Działalność nieodpłatna, tj. Stowarzyszenie nie pobiera opłat za realizowane świadczenia (Stowarzyszenie nie wystawia faktur bądź innych dokumentów obciążeniowych). W ramach tej działalności występują: szkolenia edukacyjne dla profesjonalistów pogłębiające wiedzę z zakresu analizy (…) (metoda psychoterapeutyczna), warsztaty rozwojowe, warsztaty terapeutyczne (psychoterapia grupowa). Działalność kierowana jest do członków stowarzyszenia oraz osób niebędących członkami.
    Ponadto, w ramach nieodpłatnej działalności pożytku publicznego Stowarzyszenie organizuje sympozja i konferencje propagujące analizę (…) w Polsce i za granicą.
  2. Działalność odpłatna, tj. Stowarzyszenie pobiera opłaty za swoje usługi (Stowarzyszenie wystawia faktury). W ramach tej działalności występują:
    1. warsztaty rozwojowe, warsztaty terapeutyczne (psychoterapia grupowa) – usługi te kierowane są do członków stowarzyszenia, profesjonalistów oraz osób zewnętrznych (niebędących członkami Stowa¬rzyszenia). Uczestnikami warsztatów mogą być psychoterapeuci oraz osoby niezwiązane z działalnością psychoter
    1. warsztaty rozwojowe, warsztaty terapeutyczne (psychoterapia grupowa) – usługi te kierowane są do członków stowarzyszenia, profesjonalistów oraz osób zewnętrznych (niebędących członkami Stowa¬rzyszenia). Uczestnikami warsztatów mogą być psychoterapeuci oraz osoby niezwiązane z działalnością psychoterapeutyczną,
    2. warsztaty psychoterapeutyczne organizowane na zlecenie innych podmiotów np. szkół, ośrodków terapeutycznych dla rodziców, dzieci, nauczycieli czy firm dla pracowników różnych szczebli zarządzania,
    3. superwizje indywidualne i grupowe dla certyfikowanych psychoterapeutów analizy (…), a także osób będących w procesie certyfikacji,
    4. sympozja i konferencje propagujące analizę (…) w Polsce i za granicą,
    5. 4-5 letnie szkolenie dla profesjonalistów, przygotowujące do certyfikacji na psychoterapeutę analizy (…). Celem takiego szkolenia jest rozwój zawodowy psychoterapeutów oraz podniesienie kwalifikacji. Szkolenia skierowane są do profesjonalistów, ale może również zdarzyć się, że szkolić się będzie osoba dorosła, która rozpoczyna w Stowarzyszeniu kształcenie się na psychoterapeutę i po zakończeniu szkolenia będzie świadczyć usługi psychoterapeuty.

Należy także wyjaśnić, iż w szkoleniach co do zasady biorą udział członkowie Stowarzyszenia, ale zdarzają się sytuacje, kiedy uczestnikami szkolenia są osoby nie będące jego członkami.

Wnioskodawca wyjaśnia również charakter poszczególnych działalności realizowanych przez Stowarzyszenie w ramach działalności pożytku publicznego:

  1. Warsztaty terapeutyczne – polegają na terapii grupowej (ochrona zdrowia, prewencja, profilaktyka zaburzeń etc.) i ich celem jest działanie medyczne (profilaktyka, zachowanie, przywracanie i poprawa zdrowia psychicznego).
  2. Warsztaty rozwojowe – polegają na organizowaniu zajęć dla członków Stowarzyszenia i osób niebędących członkami, których celem jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych (edukacja) w zakresie terapii mającej sprzyjać zdrowiu pacjentów, (Klientów psychoterapii).
  3. Szkolenie 4-letnie – polega na organizowaniu zajęć, których celem jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych psychoterapeutów, a w konsekwencji sprzyja to zdrowiu pacjentów.
    Szkolenia organizowane przez Wnioskodawcę prowadzone są według programu (…). Ukończenie szkolenia jest jednym z podstawowych wymogów uprawniających do ubiegania się o certyfikat psychoterapeuty (…) wydawanego przez tę organizację (…).
    Po zakończeniu szkolenia i spełnieniu wszystkich wymagań, uczestnik otrzymuje certyfikat potwierdzający ukończenie szkolenia w nurcie (…) według programu (…) i pod superwizją (…). Jednocześnie należy wyjaśnić, iż aby, po ukończeniu szkolenia, móc ubiegać się o certyfikat należy, zgodnie ze standardami (…) spełnić szereg dodatkowych wymagań, jak, m.in.: odbycie określonej liczby godzin psychoterapii własnej i superwizji w nurcie analizy (…).
  4. Konferencje, eventy, spotkania – w ramach których ma miejsce wymiana wiedzy, rozwiązań szkoleniowych między członkami Wnioskodawcy a innymi stowarzyszeniami bądź organizacjami zajmującymi się wspomaganiem zdrowia pacjentów.
  5. Terapia, warsztaty terapeutyczne kierowane bezpośrednio do pacjentów – polega na działalności skierowanej bezpośrednio do pacjentów i ma na celu działanie na rzecz zdrowia psychicznego pacjentów.
  6. Superwizje – działalność ta obejmuje regularne spotkania terapeuty z innym specjalistą posiadającym certyfikat superwizora. Superwizja polega na konsultowaniu pracy z pacjentem i innych kwestii związanych z wykonywaniem obowiązków psychoterapeuty w toku ustrukturyzowanej dyskusji. Celem superwizji jest pomoc terapeucie w przyjrzeniu się jego własnemu doświadczeniu w pracy z pacjentem, ewentualnym przeszkodom w tym kontakcie leżącym zarówno po stronie samego terapeuty jak i pacjenta, jak również zapewnienie wysokiej jakości świadczonych usług terapeutycznych.

Ponadto, Wnioskodawca nadmienia, iż działalność w zakresie profilaktyki, zachowania, przywracania i poprawy zdrowia psychicznego, w ramach powyżej poszczególnych ww. rodzajów działalności pożytku publicznego (zarówno odpłatnych, jak i nieodpłatnych), realizowanych przez Wnioskodawcę, są wykonywane przez psychoterapeutów.

Stowarzyszenie jest stowarzyszeniem afiliowanym przez (…) i (…).

Odpowiadając na pytania przedstawione w wezwaniu z dnia 9 lutego 2016 r. (nr ILPP3/4512-1 -244/15-2/DC), Wnioskodawca wyjaśnia co następuje:

  1. Stowarzyszenie świadczy następujące usługi na rzecz pacjentów:
    1. Warsztaty terapeutyczne (psychoterapia grupowa) – za odpłatnością bądź nieodpłatnie – usługi te polegają na terapii grupowej (ochrona zdrowia, prewencja, profilaktyka zaburzeń etc.) i ich celem jest działanie medyczne (profilaktyka, zachowanie, przywracanie i poprawa zdrowia psychicznego).
    2. Warsztaty psychoterapeutyczne organizowane na zlecenie innych podmiotów np. szkół, ośrodków terapeutycznych dla rodziców, dzieci, nauczycieli czy firm dla pracowników różnych szczebli zarządzania – za odpłatnością – usługi te polegają na terapii grupowej (ochrona zdrowia, prewencja, profilaktyka zaburzeń etc.) i ich celem jest działanie medyczne (profilaktyka, zachowanie, przywracanie i poprawa zdrowia psychicznego).
    3. Usługi terapeutyczne bądź psychoterapeutyczne (terapia indywidualna) – za odpłatnością – usługi te polegają na działalności skierowanej bezpośrednio do pacjentów i ich celem jest działanie medyczne (profilaktyka, zachowanie, przywracanie i poprawa zdrowia psychicznego).
    Odpowiadając na dodatkowe pytania w zakresie usług na rzecz pacjentów:
    1. Usługi te stanowią usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia. Usługi te polegają na różnych formach interwencji i edukacji psychoterapeutycznej świadczonej w formie psychoterapii indywidualnej, grupowej i psychoedukacji (warsztaty grupowe) prowadzone metodą analizy (…).
      Analiza (…) to samodzielna forma psychoterapii (…).
      (…).Celem psychoterapii (…) jest coś więcej niż tylko pozbycie się niepożądanych symptomów – jest nim przede wszystkim odzyskanie żywotności, dostępu do uczuć przyjemności, radości i miłości - czyli jest nim stan tętniącego życiem zdrowia.
    2. Usługi są świadczone w ramach działalności leczniczej w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.
    3. Wnioskodawca posiada status podmiotu leczniczego w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.
    4. Usługi świadczone przez Stowarzyszenie na rzecz Pacjentów nie są świadczone również na rzecz podmiotów leczniczych na terenie ich przedsiębiorstw, w których wykonywana jest działalność lecznicza.
    5. Wnioskodawca świadczy te usługi za pośrednictwem psychoterapeutów należących do zawodów medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.
      Zgodnie art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej, osoba wykonująca zawód medyczny oznacza osobę uprawnioną na podstawie odrębnych przepisów do udzielania świadczeń zdrowotnych oraz osobę legitymującą się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny.
    6. Przedmiotowe usługi są nabywane we własnym imieniu Wnioskodawcy, ale na rzecz pacjentów.
  2. Stowarzyszenie świadczy następujące usługi na rzecz członków Stowarzyszenia:
    1. Warsztaty rozwojowe i terapeutyczne (psychoterapia grupowa) – za odpłatnością bądź nieodpłatnie.
      1. warsztaty terapeutyczne – polegają na terapii grupowej (ochrona zdrowia, prewencja, profilaktyka zaburzeń etc.) i ich celem jest działanie medyczne (profilaktyka, zachowanie, przywracanie i poprawa zdrowia psychicznego) członków Stowarzyszenia;
      2. warsztaty rozwojowe – polegają na organizowaniu zajęć dla członków Stowarzyszenia, których celem jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych (edukacja) w zakresie terapii mającej sprzyjać zdrowiu pacjentów (pacjentów).
    2. Superwizje indywidualne i grupowe dla certyfikowanych psychoterapeutów analizy (…) – za odpłatnością – działalność ta obejmuje regularne spotkania terapeuty z innym specjalistą posiadającym certyfikat superwizora.
      Superwizja polega na konsultowaniu pracy z pacjentem i innych kwestii związanych z wykonywaniem obowiązków psychoterapeuty w toku ustrukturyzowanej dyskusji. Celem superwizji jest pomoc terapeucie w przyjrzeniu się jego własnemu doświadczeniu w pracy z pacjentem, ewentualnym przeszkodom w tym kontakcie leżącym zarówno po stronie samego terapeuty jak i pacjenta, jak również zapewnienie wysokiej jakości świadczonych usług terapeutycznych.
    3. Sympozja i konferencje, eventy, spotkania w Polsce i za granicą – w ramach których ma miejsce wymiana wiedzy, rozwiązań szkoleniowych między członkami Wnioskodawcy a innymi stowarzyszeniami bądź organizacjami zajmującymi się wspomaganiem zdrowia pacjentów. W przypadku pobierania odpłatności za te usługi, Stowarzyszenie pobiera wyłącznie kwotę stanowiącą zwrot kosztów sympozjów, konferencji, eventów bądź spotkań.
    4. 4-5 letnie szkolenie dla profesjonalistów – za odpłatnością – usługi te polegają na organizowaniu zajęć, których celem jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych psychoterapeutów, a w konsekwencji sprzyja to zdrowiu pacjentów.
      Szkolenia organizowane przez Wnioskodawcę prowadzone są według programu (…). Ukończenie szkolenia jest jednym z podstawowych wymogów uprawniających do ubiegania się o certyfikat psychoterapeuty (…) wydawanego przez tę organizację (…).
      Po zakończeniu szkolenia i spełnieniu wszystkich wymagań, uczestnik otrzymuje certyfikat potwierdzający ukończenie szkolenia w nurcie (…) według programu (…) i pod superwizją (…). Jednocześnie należy wyjaśnić, iż aby, po ukończeniu szkolenia, móc ubiegać się o certyfikat należy, zgodnie ze standardami (…) spełnić szereg dodatkowych wymagań, jak, m.in.: odbycie określonej liczby godzin psychoterapii własnej i superwizji w nurcie analizy (…).
    Odpowiadając na dodatkowe pytania w zakresie usług na rzecz członków Stowarzyszenia:
    1. Stowarzyszenie jest organizacją społeczną zrzeszającą terapeutów w (…), jak również osoby, które ukończyły szkolenie oraz osoby szkolące się w tym nurcie.
      Członkiem zwyczajnym Stowarzyszenia są:
      • osoby fizyczne mające obywatelstwo polskie w trakcie szkolenia w (…) wg programu (…),
      • osoba, która ukończyła szkolenie w (…) wg programu (…), lub
      • osoba posiadająca tytuł (…) – (…) wykazująca zainteresowanie realizacją celów Stowarzyszenia i spełnieniem innych wymogów określonych statutem i uchwalonymi na jego podstawie regulaminami.
    2. Stowarzyszenie posiada niezależność od podmiotów trzecich w działaniu i podejmowaniu decyzji, natomiast w stosunku do swoich członków, zasady funkcjonowania Stowarzyszenia reguluje jego Statut, który określa zasady działania, wyboru władz Stowarzyszenia i inne wynikające z przepisów obowiązującego prawa. Władze Stowarzyszenia podejmują decyzje na podstawie Statutu niezależnie od swoich członków.
    3. Stowarzyszenie liczy 24 członków.
    4. Stowarzyszenie jest odrębnym podatnikiem VAT w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług (art. 15 tej ustawy), korzystającym ze zwolnienia na podstawie art. 113 tej ustawy.
    5. Działalność członków Stowarzyszenia w zakresie świadczenia usług terapeutycznych jest zwolniona od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy o podatku od towarów i usług.
    6. Tak, Stowarzyszenie ogranicza się do żądania od swoich członków zwrotu kosztów do wysokości indywidualnego udziału przypadającego na każdego z nich w ogólnych wydatkach poniesionych we wspólnym interesie.
    7. W przypadku warsztatów, superwizji i szkoleń, Stowarzyszenie nabywa usługi od podmiotów zewnętrznych (psychoterapeutów nie będących członkami Stowarzyszenia), we własnym imieniu, ale na rzecz swoich członków. Natomiast w przypadku konferencji, sympozjów, eventów i spotkań, Stowarzyszenie realizuje te usługi we własnym zakresie tj. ich organizacją zajmują się członkowie Stowarzyszenia, a jedynie usługi niezbędne dla przeprowadzenia konferencji, sympozjów, eventów i spotkań (np. wynajem sali konferencyjnej), mogą być nabywane od podmiotów zewnętrznych we własnym imieniu Stowarzyszenia, ale na rzecz swoich członków.
  3. Stowarzyszenie świadczy następujące usługi na rzecz osób chcących uzyskać status psychoterapeuty:
    1. Warsztaty rozwojowe i terapeutyczne (psychoterapia grupowa) – za odpłatnością bądź nieodpłatnie dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty:
      1. warsztaty terapeutyczne – polegają na terapii grupowej (ochrona zdrowia, prewencja, profilaktyka zaburzeń etc.) i ich celem jest działanie medyczne (profilaktyka, zachowanie, przywracanie i poprawa zdrowia psychicznego),
      2. warsztaty rozwojowe – polegają na organizowaniu zajęć, których celem jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych (edukacja) w zakresie terapii mającej sprzyjać zdrowiu pacjentów.
    2. Superwizje indywidualne i grupowe dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty – za odpłatnością – działalność ta obejmuje regularne spotkania takiej osoby ze specjalistą posiadającym certyfikat superwizora. Superwizja polega na konsultowaniu pracy z pacjentem i innych kwestii związanych z wykonywaniem obowiązków psychoterapeuty w toku ustrukturyzowanej dyskusji. Celem superwizji jest pomoc takiej osobie w przyjrzeniu się jego własnemu doświadczeniu w pracy z pacjentem, ewentualnym przeszkodom w tym kontakcie leżącym zarówno po stronie samej osoby jak i pacjenta, jak również zapewnienie wysokiej jakości świadczonych usług terapeutycznych.
    3. 4-5 letnie szkolenie dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty – za odpłatnością – usługi te polegają na organizowaniu zajęć, których celem jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych, a w konsekwencji sprzyja to zdrowiu pacjentów.
      Szkolenia organizowane przez Wnioskodawcę prowadzone są według programu (…). Ukończenie szkolenia jest jednym z podstawowych wymogów uprawniających do ubiegania się o certyfikat psychoterapeuty (…) wydawanego przez tę organizację (…). Po zakończeniu szkolenia i spełnieniu wszystkich wymagań, uczestnik otrzymuje certyfikat potwierdzający ukończenie szkolenia w nurcie (…) według programu (…) i pod superwizją (…). Jednocześnie należy wyjaśnić, że aby, po ukończeniu szkolenia, móc ubiegać się o certyfikat należy, zgodnie ze standardami (…) spełnić szereg dodatkowych wymagań, jak, m.in.: odbycie określonej liczby godzin psychoterapii własnej i superwizji w nurcie analizy (…).

Odpowiadając na dodatkowe pytania w zakresie usług na rzecz osób chcących uzyskać status psychoterapeuty:

Konieczne jest na wstępie wyjaśnienie, iż osoby chcące uzyskać status psychoterapeuty mogą być również członkami Stowarzyszenia, co wyjaśniono powyżej. Natomiast zdarzają się także osoby korzystające z usług Stowarzyszenia, które chcą tylko podnieść swoje kwalifikacje, a nie ubiegają się o certyfikat psychoterapeuty w metodzie analizy (…) i wtedy nie muszą być członkami Stowarzyszenia.

  1. Stowarzyszenie nie jest jednostką objętą systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty.
  2. Usług świadczonych przez Stowarzyszenie na rzecz osób chcących uzyskać status psychoterapeuty; nie można zakwalifikować do usług w zakresie kształcenia lub wychowania, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
  3. Usługi szkoleń, warsztatów, konferencji świadczone przez Stowarzyszenie na rzecz osób chcących uzyskać status psychoterapeuty, można zakwalifikować jako usługi w zakresie kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
  4. Usługi szkoleń, warsztatów, konferencji świadczone przez Stowarzyszenie, nie są świadczone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.
    Usługi szkoleń, warsztatów, konferencji świadczone są przez Stowarzyszenie na warunkach określonych w art. 132 ust. 1 lit. i) dyrektywy 2006/112/WE, bowiem obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, jak również nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych.
    Zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, psychoterapeuta został wymieniony jako zawód pod numerem 229905, w ramach grupy „Inni specjaliści ochrony zdrowia”, podgrupa „Specjaliści ochrony zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowani”.
    Warto również zauważyć, iż za uznaniem prawa do skorzystania ze zwolnienia od podatku VAT dla kursów dokształcających w zakresie psychoterapii, opowiedział się WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 27 maja 2015 r. (sygn. akt I SA/ Po 1260/14).
  5. Stowarzyszenie nie uzyskało akredytacji na świadczone usługi w rozumieniu przepisów o systemie oświaty.
  6. Szkolenia będące przedmiotem wniosku nie będą finansowane ze środków publicznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Stowarzyszenie w ramach działalności pożytku publicznego, w zakresie w którym działalność ta stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług i z jakiego tytułu, niezależnie od tego, czy działalność ta (usługi) jest skierowana do pacjentów (klientów), członków Stowarzyszenia (psychoterapeutów bądź osób wykonujących inne zawody medyczne) bądź osób chcących uzyskać status psychoterapeuty?

Zdaniem Wnioskodawcy, w ramach działalności pożytku publicznego w zakresie, w którym działalność ta stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, korzysta on ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, niezależnie od tego, czy działalność ta (wykonywane usługi) jest skierowana do pacjentów (klientów), członków Stowarzyszenia (psychoterapeutów bądź osób wykonujących inne zawody medyczne) bądź osób chcących uzyskać status psychoterapeuty, na podstawie jednego z poniższych zwolnień określonych w przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako ustawa o VAT).

  1. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
    Przez dostawę towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.
    Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże, zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.
    Przepisy ustawy o VAT oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy o VAT.
    Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczone w ramach wykonywania zawodów:
    1. lekarza i lekarza dentysty,
    2. pielęgniarki i położnej,
    3. medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654, Nr 149, poz. 887 i Nr 174, poz. 1039),
    4. psychologa.
    Natomiast stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 19a ustawy o VAT, zwalnia się od podatku świadczenie usług, o których mowa w pkt 18 i 19, jeżeli usługi te zostały nabyte przez podatnika we własnym imieniu ale na rzecz osoby trzeciej od podmiotów, o których mowa w pkt 18 i 19.
    Dalej trzeba zauważyć, iż zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi świadczone przez niezależne grupy osób, na rzecz swoich członków, których działalność jest zwolniona od podatku lub w zakresie której członkowie ci nie są uznawani za podatników, w celu świadczenia swoim członkom usług bezpośrednio niezbędnych do wykonywania tej działalności zwolnionej lub wyłączonej od podatku, w przypadku gdy grupy te ograniczają się do żądania od swoich członków zwrotu kosztów do wysokości kwoty indywidualnego udziału przypadającego na każdego z nich w ogólnych wydatkach tych grup, poniesionych we wspólnym interesie, jeżeli zwolnienie nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji.
  2. Zwolnienie przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 19 i 19a ustawy o VAT
    Z uwagi na zakres zwolnienia, można uznać, że w zakresie działalności Wnioskodawcy (świadczonych usług), w formie warsztatów, terapii, szkoleń, superwizji, ponieważ usługi te świadczone są przez psychoterapeutę działającego w imieniu i na rzecz Stowarzyszenia, Wnioskodawca może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 bądź pkt 19a ustawy o VAT.
    Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c) i d) ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczone w ramach wykonywania zawodów psychologa oraz zawodów medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.
    Natomiast stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 19a ustawy o VAT, zwalnia się od podatku świadczenie usług, o których mowa w pkt 18 i 19, jeżeli usługi te zostały nabyte przez podatnika we własnym imieniu ale na rzecz osoby trzeciej od podmiotów, o których mowa w pkt 18 i 19.
    Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654, Nr 149, poz. 887 i Nr 174, poz. 1039), osoba wykonująca zawód medyczny oznacza osobę uprawnioną na podstawie odrębnych przepisów do udzielania świadczeń zdrowotnych oraz osobę legitymującą się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny.
    Potwierdzeniem stosowania zwolnienia w powyższym zakresie, są niżej wydane indywidualne interpretacje prawa podatkowego:
    • interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 17 grudnia 2013 r. (sygn. IBPP3/443-1168/13/LŻ), w której uznano, że usługi przeprowadzania przez Wnioskodawcę szkoleń w zakresie konsultacji – superwizji będą podlegały zwolnieniu od podatku jako usługi opieki medycznej, świadczone przez osoby wykonujące zawody medyczne, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku od towarów i usług;
    • interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 10 sierpnia 2015 r. (sygn. IPTPP1/4512-344/15-4/AK), w której uznano, że usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu i poprawie zdrowia pacjentów, wykonywane będą w ramach wykonywania zawodu psychologa, a więc przez osobę, która legitymuje się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny – jako spełniające przesłankę podmiotową i przedmiotową, korzystać będą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. d ustawy.
    Podobnie w wyroku WSA w Szczecinie z dnia 8 października 2013 r. (sygn. I SA/Sz 464/13), Sąd stwierdził, że skoro neuroterapia jest metodą leczenia, to mieści się w pojęciu świadczenia zdrowotnego. Natomiast odnośnie do nabycia fachowych kwalifikacji uznać trzeba (wobec braku regulacji prawnych), że jeżeli nie jest zabronione przyznawanie ich przez np. Centrum Rehabilitacji (…) oraz Instytut (…) to certyfikaty przez nie przyznane stanowią dokumenty potwierdzające nabycie kwalifikacji neuroterapeuty.
    Warto również wskazać na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (ETS) z dnia 27 kwietnia 2006 r. w sprawach połączonych C-443/04 i C-444/04: H. A. Solleveld (C-443/04), J. E. van den Hout-van Eijnsbergen (C-444/04) przeciwko Staatssecretaris van Financien, w których ETS uznał, że „Uregulowanie krajowe, które wyłącza zawód psychoterapeuty z zakresu definicji zawodów paramedycznych, jest sprzeczne z celem omawianego przepisu i z zasadą neutralności podatkowej tylko o tyle, o ile świadczenia w zakresie leczenia psychoterapeutycznego wykonywane przez psychiatrów, psychologów lub osoby mające inne zawody medyczne lub paramedyczne są zwolnione z VAT, a jednocześnie można uznać, że te same świadczenia wykonywane przez psychoterapeutów mają taką samą jakość, biorąc pod uwagę ich kwalifikacje zawodowe. Zbadanie tej kwestii należy przy tym do sądu odsyłającego.” (...) „Uregulowanie krajowe, które wyłącza określoną specyficzną działalność polegającą na świadczeniu opieki medycznej, taką jak leczenie z wykorzystaniem diagnostyki pól zaburzeń wykonywane przez fizjoterapeutów, z zakresu definicji tego zawodu paramedycznego, jest sprzeczne z celem omawianego przepisu i z zasadą neutralności podatkowej tylko o tyle, o ile świadczenia w zakresie takiego leczenia wykonywane przez lekarzy lub dentystów są zwolnione z VAT, a można uznać, że te same świadczenia wykonywane przez fizjoterapeutów mają taką samą jakość, biorąc pod uwagę ich kwalifikacje zawodowe. Zbadanie tej kwestii należy przy tym do sądu odsyłającego”.
  3. Zwolnienie przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o VAT
    Wnioskodawca chciałby wskazać, iż w ramach odpłatnych usług skierowanych do psychoterapeutów, innych zawodów medycznych (np. psychologów bądź psychoanalityków) bądź osób chcących uzyskać status psychoterapeuty, będących członkami Stowarzyszenia, ich uczestnik nabywa bądź podnosi kwalifikacje do udzielania świadczeń zdrowotnych w zakresie dziedziny psychoterapii i usługi te dot. działalności zwolnionej od podatku wykonywanej przez uczestników szkoleń, warsztatów itp., zatem Stowarzyszenie świadcząc tego typu usługi na rzecz swoich członków, korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o VAT.
    W tym miejscu warto wskazać na wyrok NSA z dnia 22 października 2013 r. (sygn. I FSK 1682/12), w którym Sąd uznał, że zawód psychoterapeuty oraz psychoanalityka należy do profesji, które polegają na świadczeniu usług w zakresie opieki medycznej służącej przywracaniu i poprawie zdrowia. Tym samym, działalność prowadzona przez psychoterapeutów oraz psychoanalityków podlega zwolnieniu z VAT. Ze zwolnienia korzystają również szkolenia, konferencje i seminaria organizowane przez stowarzyszenia zrzeszające przedstawicieli tych profesji, chcących zdobyć kwalifikacje niezbędne do wykonywania zawodu medycznego, a następnie je pogłębiać i aktualizować.
    Wyrok ten co prawda odnosi się do psychoanalityków, aczkolwiek wykładnia przepisów ustawy o VAT w zakresie rozumienia zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o VAT, jest zdaniem Wnioskodawcy w pełni uzasadnione i Wnioskodawca ją podziela oraz podnosi ją jako uzasadnienie swojego stanowiska zajętego we wniosku o interpretację.
  4. Wnioskodawca chciałby również wskazać, iż gdyby organ podatkowy wydający dla Wnioskodawcy indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego, nie podzielił powyższego stanowiska w zakresie zastosowania zwolnień przewidzianych w art. 43 ust. 1 pkt 19, 19a oraz 21 ustawy o VAT, w ocenie Wnioskodawcy, w przypadku usług szkoleń, warsztatów, konferencji itp. stanowiących usługi kształcenia zawodowego bądź przekwalifikowania zawodowego, zastosowanie znalazłoby zwolnienie przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a) ustawy o VAT.
    Trzeba zauważyć, iż w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych, warunki stosowania tego zwolnienia wprowadzone do ustawy o VAT, a mające stanowić implementację art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 2006/112/WE, wprowadzają warunki nie przewidziane w prawie wspólnotowym, bowiem uzależniają stosowanie tego zwolnienia od innych warunków niż wynikające z przepisów wspólnotowych.
    Oznacza to, że Wnioskodawca może się powołać wprost na przepisy Dyrektywy 2006/112/WE, w celu skorzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w zakresie usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, jeżeli warunki świadczenia tych usług odpowiadają przepisom prawa wspólnotowego.
    Wnioskodawca chciałby wskazać w tym miejscu na wyrok WSA w Krakowie z dnia 5 lutego 2014 r. (sygn. akt I SA/Kr 1981/13), w którym Sąd powołał się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 lipca 2013 r. sygn. I FSK 1014/12, uznającym, że „Przepis art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a u.p.t.u. w sposób niewłaściwy implementuje do polskiego porządku prawnego normę z art. 132 ust. 1 lit. i dyrektywy 2006/112/WE”. „W polskiej ustawie zwolnienie usług kształcenia i przekwalifikowania zawodowego uzależniono od uregulowania tych kwestii w odrębnych przepisach, zawężono więc zwolnienie w oparciu o kryteria nieprzewidziane w dyrektywie 2006/112/WE”. Także w wyroku NSA z dnia 28 lutego 2013 r. sygn. I FSK 615/12, Sąd uznał, że „Dokonując wykładni przepisu art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a u.p.t.u. zwalniającego usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26, które prowadzone są w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane, nie można nie zauważyć, że warunek ten nie wynika ani z treści art. 132 ust. 1 lit. i) ani z treści art. 133 dyrektywy 112. Uzależnianie zatem prawa do zwolnienia ww. usługi od jakiejkolwiek formy czy zasad jej prowadzenia określonej w odrębnych przepisach nie ma oparcia w dyrektywie 112”.
    WSA wskazał również, że podobne poglądy prezentowane były w innych, adekwatnych do przedmiotu sprawy orzeczeniach w tym dotyczącym wniosku interpretacyjnego innej szkoły językowej zrzeszonej w stowarzyszeniu EAQUALS rozpatrywanego w sprawie III SA/Wa 262/12, w której uchylono niekorzystną dla podatnika interpretację a następnie NSA oddalił skargę kasacyjną Ministra Finansów wyrokiem z dnia 19 grudnia 2013 r. sygn. I FSK 173/13, podzielając jednolicie funkcjonujący w orzecznictwie pogląd o nieprawidłowej implementacji do polskiego systemu prawnego art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 2006/112/WE.
    Zgodnie z art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 2006/112/WE, Państwa członkowskie zwalniają transakcje kształcenia dzieci lub młodzieży, kształcenie powszechne lub wyższe, kształcenie zawodowe lub przekwalifikowanie, łącznie ze świadczeniem usług i dostawą towarów ściśle z taką działalnością związanych, prowadzone przez odpowiednie podmioty prawa publicznego lub inne instytucje działające w tej dziedzinie, których cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie.
    Ponadto, zgodnie z art. 44 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) Nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r., ustanawiającego środki wykonawcze do Dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 77, s. 1), usługi w zakresie kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania świadczone na warunkach określonych w art. 132 ust. 1 lit. i) dyrektywy 2006/112/WE obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, jak również nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Czas trwania kursu w zakresie kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania nie ma w tym przypadku znaczenia.
    Zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, psychoterapeuta został wymieniony jako zawód pod numerem 229905, w ramach grupy „Inni specjaliści ochrony zdrowia”, podgrupa „Specjaliści ochrony zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowani”.
    Warto również zauważyć, iż za uznaniem prawa do skorzystania ze zwolnienia od podatku VAT dla kursów dokształcających w zakresie psychoterapii, opowiedział się WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 27 maja 2015 r. (sygn. akt I SA/Po 1260/14).
    Reasumując, w sytuacji niepotwierdzenia stanowiska Wnioskodawcy w zakresie korzystania przez Stowarzyszenie ze zwolnienia od podatku od towarów i usług wynikających z art. 43 ust. 1 pkt 19, 19a oraz 21 ustawy o VAT, w stosunku do działalności pożytku publicznego stanowiącej usługi w rozumieniu ustawy o VAT, w ocenie Wnioskodawcy, w stosunku do usług szkoleń, warsztatów, konferencji itp. stanowiących usługi kształcenia zawodowego bądź przekwalifikowania zawodowego, zastosowanie znalazłoby zwolnienie przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a) ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 28 marca 2018 r. sygn. akt I SA/Po 1228/17.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 7 ust. 1 ustawy, wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Stowarzyszenie jest dobrowolną, posiadającą osobowość prawną organizacją społeczną, zrzeszającą terapeutów w (…), osoby które ukończyły szkolenie oraz osoby szkolące się w tym nurcie. Stowarzyszenie nie posiada statusu organizacji pożytku publicznego, ale prowadzi działalność pożytku publicznego określoną w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2014 r., poz. 1118).

Celem Stowarzyszenia jest rozwijanie i popularyzowanie terapii w (…) w Polsce, jako metody psychoterapeutycznej, z dbałością o to, by działania te służyły ludziom pomocą w życiu, w rozwoju osobistym i profilaktyce zdrowia.

Stosownie do § 4 Statutu, Stowarzyszenie może prowadzić działalność gospodarczą zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i zakres działalności gospodarczej Stowarzyszenia obejmuje:

  • Pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKD 85.59.B),
  • Działalność wspomagająca edukację (PKD 85.60.Z),
  • Pozostała działalność w zakresie opieki zdrowotnej, gdzie indziej niesklasyfikowana (PKD 86.90.E),
  • Badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie pozostałych nauk przyrodniczych i technicznych (PKD 72.19.Z),
  • Badania naukowe, prace rozwojowe w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych (72.20.Z),
  • Wydawanie książek (PKD 58.11.Z),
  • Wydawanie czasopism i pozostałych periodyków (PKD 58.14.Z),
  • Pozostała działalność wydawnicza (PKD 58.19.Z).

Członkiem zwyczajnym Stowarzyszenia są:

  • osoby fizyczne mające obywatelstwo polskie w trakcie szkolenia w (…) wg programu (…),
  • osoba, która ukończyła szkolenie w (…) wg programu (…), lub
  • osoba posiadająca tytuł (…) wykazująca zainteresowanie realizacją celów Stowarzyszenia i spełnieniem innych wymogów określonych statutem i uchwalonymi na jego podstawie regulaminami.

Stowarzyszenie posiada niezależność od podmiotów trzecich w działaniu i podejmowaniu decyzji, natomiast w stosunku do swoich członków, zasady funkcjonowania Stowarzyszenia reguluje jego Statut, który określa zasady działania, wyboru władz Stowarzyszenia i inne wynikające z przepisów obowiązującego prawa. Władze Stowarzyszenia podejmują decyzje na podstawie Statutu niezależnie od swoich członków. Stowarzyszenie liczy 24 członków. Stowarzyszenie jest odrębnym podatnikiem VAT w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług (art. 15 tej ustawy), korzystającym ze zwolnienia na podstawie art. 113 tej ustawy.

Stowarzyszenie świadczy następujące usługi na rzecz pacjentów:

  1. Warsztaty terapeutyczne (psychoterapia grupowa) – za odpłatnością bądź nieodpłatnie – usługi te polegają na terapii grupowej (ochrona zdrowia, prewencja, profilaktyka zaburzeń etc.) i ich celem jest działanie medyczne (profilaktyka, zachowanie, przywracanie i poprawa zdrowia psychicznego).
  2. Warsztaty psychoterapeutyczne organizowane na zlecenie innych podmiotów np. szkół, ośrodków terapeutycznych dla rodziców, dzieci, nauczycieli czy firm dla pracowników różnych szczebli zarządzania – za odpłatnością – usługi te polegają na terapii grupowej (ochrona zdrowia, prewencja, profilaktyka zaburzeń etc.) i ich celem jest działanie medyczne (profilaktyka, zachowanie, przywracanie i poprawa zdrowia psychicznego).
  3. Usługi terapeutyczne bądź psychoterapeutyczne (terapia indywidualna) – za odpłatnością – usługi te polegają na działalności skierowanej bezpośrednio do pacjentów i ich celem jest działanie medyczne (profilaktyka, zachowanie, przywracanie i poprawa zdrowia psychicznego).

Usługi te stanowią usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia. Usługi te polegają na różnych formach interwencji i edukacji psychoterapeutycznej świadczonej w formie psychoterapii indywidualnej, grupowej i psychoedukacji (warsztaty grupowe) prowadzone metodą analizy (…).

(…) Relacja psychoterapeutyczna zapewnia bezpieczną przestrzeń, w której może się rozpocząć proces leczenia. (…) Celem psychoterapii (…) jest coś więcej niż tylko pozbycie się niepożądanych symptomów – jest nim przede wszystkim odzyskanie żywotności, dostępu do uczuć przyjemności, radości i miłości – czyli jest nim stan tętniącego życiem zdrowia.

Usługi są świadczone w ramach działalności leczniczej w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Wnioskodawca posiada status podmiotu leczniczego w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Usługi świadczone przez Stowarzyszenie na rzecz Pacjentów nie są świadczone również na rzecz podmiotów leczniczych na terenie ich przedsiębiorstw, w których wykonywana jest działalność lecznicza. Wnioskodawca świadczy te usługi za pośrednictwem psychoterapeutów należących do zawodów medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej, osoba wykonująca zawód medyczny oznacza osobę uprawnioną na podstawie odrębnych przepisów do udzielania świadczeń zdrowotnych oraz osobę legitymującą się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny. Przedmiotowe usługi są nabywane we własnym imieniu Wnioskodawcy, ale na rzecz pacjentów.

Stowarzyszenie świadczy następujące usługi na rzecz członków Stowarzyszenia:

  1. Warsztaty rozwojowe i terapeutyczne (psychoterapia grupowa) – za odpłatnością bądź nieodpłatnie.
    1. warsztaty terapeutyczne – polegają na terapii grupowej (ochrona zdrowia, prewencja, profilaktyka zaburzeń etc.) i ich celem jest działanie medyczne (profilaktyka, zachowanie, przywracanie i poprawa zdrowia psychicznego) członków Stowarzyszenia.
    2. warsztaty rozwojowe – polegają na organizowaniu zajęć dla członków Stowarzyszenia, których celem jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych (edukacja) w zakresie terapii mającej sprzyjać zdrowiu pacjentów.
  2. Superwizje indywidualne i grupowe dla certyfikowanych psychoterapeutów analizy (…) – za odpłatnością – działalność ta obejmuje regularne spotkania terapeuty z innym specjalistą posiadającym certyfikat superwizora.
    Superwizja polega na konsultowaniu pracy z pacjentem i innych kwestii związanych z wykonywaniem obowiązków psychoterapeuty w toku ustrukturyzowanej dyskusji. Celem superwizji jest pomoc terapeucie w przyjrzeniu się jego własnemu doświadczeniu w pracy z pacjentem, ewentualnym przeszkodom w tym kontakcie leżącym zarówno po stronie samego terapeuty jak i pacjenta, jak również zapewnienie wysokiej jakości świadczonych usług terapeutycznych.
  3. Sympozja i konferencje, eventy, spotkania w Polsce i za granicą – w ramach których ma miejsce wymiana wiedzy, rozwiązań szkoleniowych między członkami Wnioskodawcy a innymi stowarzyszeniami bądź organizacjami zajmującymi się wspomaganiem zdrowia pacjentów. W przypadku pobierania odpłatności za te usługi, Stowarzyszenie pobiera wyłącznie kwotę stanowiącą zwrot kosztów sympozjów, konferencji, eventów bądź spotkań.
  4. 4-5 letnie szkolenie dla profesjonalistów – za odpłatnością – usługi te polegają na organizowaniu zajęć, których celem jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych psychoterapeutów, a w konsekwencji sprzyja to zdrowiu pacjentów.
    Szkolenia organizowane przez Wnioskodawcę prowadzone są według programu (…). Ukończenie szkolenia jest jednym z podstawowych wymogów uprawniających do ubiegania się o certyfikat psychoterapeuty (…) wydawanego przez tę organizację (…). Po zakończeniu szkolenia i spełnieniu wszystkich wymagań, uczestnik otrzymuje certyfikat potwierdzający ukończenie szkolenia w nurcie (…) według programu (…) i pod superwizją (…). Jednocześnie należy wyjaśnić, iż aby, po ukończeniu szkolenia, móc ubiegać się o certyfikat należy, zgodnie ze standardami (…) spełnić szereg dodatkowych wymagań, jak, m.in.: odbycie określonej liczby godzin psychoterapii własnej i superwizji w nurcie analizy (…).
  5. 4-5 letnie szkolenie dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty – za odpłatnością – usługi te polegają na organizowaniu zajęć, których celem jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych, a w konsekwencji sprzyja to zdrowiu pacjentów.
    Szkolenia organizowane przez Wnioskodawcę prowadzone są według programu (…). Ukończenie szkolenia jest jednym z podstawowych wymogów uprawniających do ubiegania się o certyfikat psychoterapeuty (…) wydawanego przez tę organizację (…). Po zakończeniu szkolenia i spełnieniu wszystkich wymagań, uczestnik otrzymuje certyfikat potwierdzający ukończenie szkolenia w nurcie (…) według programu (…) i pod superwizją (…). Jednocześnie należy wyjaśnić, że aby, po ukończeniu szkolenia, móc ubiegać się o certyfikat należy, zgodnie ze standardami (…) spełnić szereg dodatkowych wymagań, jak, m.in.: odbycie określonej liczby godzin psychoterapii własnej i superwizji w nurcie analizy (…).
  6. Szkolenia edukacyjne dla profesjonalistów (członków Stowarzyszenia) pogłębiające wiedzę z zakresu analizy (…) (metoda psychoterapeutyczna).

Stowarzyszenie świadczy następujące usługi na rzecz osób chcących uzyskać status psychoterapeuty:

  1. Warsztaty rozwojowe i terapeutyczne (psychoterapia grupowa) – za odpłatnością bądź nieodpłatnie dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty.
    1. warsztaty terapeutyczne – polegają na terapii grupowej (ochrona zdrowia, prewencja, profilaktyka zaburzeń etc.) i ich celem jest działanie medyczne (profilaktyka, zachowanie, przywracanie i poprawa zdrowia psychicznego),
    2. warsztaty rozwojowe – polegają na organizowaniu zajęć, których celem jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych (edukacja) w zakresie terapii mającej sprzyjać zdrowiu pacjentów (pacjentów).
  2. Superwizje indywidualne i grupowe dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty – za odpłatnością – działalność ta obejmuje regularne spotkania takiej osoby ze specjalistą posiadającym certyfikat superwizora. Superwizja polega na konsultowaniu pracy z pacjentem i innych kwestii związanych z wykonywaniem obowiązków psychoterapeuty w toku ustrukturyzowanej dyskusji. Celem superwizji jest pomoc takiej osobie w przyjrzeniu się jego własnemu doświadczeniu w pracy z pacjentem, ewentualnym przeszkodom w tym kontakcie leżącym zarówno po stronie samego takiej osoby jak i pacjenta, jak również zapewnienie wysokiej jakości świadczonych usług terapeutycznych.
  3. 4-5 letnie szkolenie dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty – za odpłatnością – usługi te polegają na organizowaniu zajęć, których celem jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych, a w konsekwencji sprzyja to zdrowiu pacjentów.
    Szkolenia organizowane przez Wnioskodawcę prowadzone są według programu (…). Ukończenie szkolenia jest jednym z podstawowych wymogów uprawniających do ubiegania się o certyfikat psychoterapeuty (…) wydawanego przez tę organizację (…). Po zakończeniu szkolenia i spełnieniu wszystkich wymagań, uczestnik otrzymuje certyfikat potwierdzający ukończenie szkolenia w nurcie (…) według programu (…) i pod superwizją (…). Jednocześnie należy wyjaśnić, że aby, po ukończeniu szkolenia, móc ubiegać się o certyfikat (…) należy, zgodnie ze standardami (…) spełnić szereg dodatkowych wymagań, jak, m.in.: odbycie określonej liczby godzin psychoterapii własnej i superwizji w nurcie analizy (…).
    Wnioskodawca wyjaśnił, że zdarzają się także osoby korzystające z usług Stowarzyszenia, które chcą tylko podnieść swoje kwalifikacje, a nie ubiegają się o status psychoterapeuty w metodzie analizy (…) i wtedy nie muszą być członkami Stowarzyszenia.
  4. Szkolenia edukacyjne dla profesjonalistów (osób niebędących członkami Stowarzyszenia) pogłębiające wiedzę z zakresu analizy (…) (metoda psychoterapeutyczna).
  5. Szkolenia dla osób chcących tylko podnieść swoje kwalifikacje, a nie ubiegają się o certyfikat psychoterapeuty.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą możliwości zastosowania zwolnienia od podatku dla ww. usług świadczonych przez niego.

Stawka podatku – stosownie do treści art. 41 ust. 1 ustawy – wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

W świetle art. 146a pkt 1 ustawy – w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

W treści art. 43 ustawy prawodawca zawarł katalog czynności, które korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Tym samym należy w pierwszej kolejności dokonać analizy, czy usługi świadczone przez Stowarzyszenie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 19 i 19a ustawy, ponieważ jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca przedmiotowe usługi nabywa od osób wykonujących zawody medyczne (wskazane w art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy) we własnym imieniu na rzecz pacjentów i na rzecz członków Stowarzyszenia.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczone w ramach wykonywania zawodów:

  1. lekarza i lekarza dentysty,
  2. pielęgniarki i położnej,
  3. medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654, Nr 149, poz. 887 i Nr 174, poz. 1039),
  4. psychologa.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 19a ustawy, zwalnia się od podatku świadczenie usług, o których mowa w pkt 18 i 19, jeżeli usługi te zostały nabyte przez podatnika we własnym imieniu ale na rzecz osoby trzeciej od podmiotów, o których mowa w pkt 18 i 19.

Z powyższego wynika, że zwolnieniu od podatku podlegają usługi opieki medycznej, które spełniają określone warunki – służą mianowicie profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz świadczone są przez konkretne, wymienione przez ustawodawcę podmioty (lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarki, położne, psychologów i osoby świadczące powyższe usługi w ramach wykonywania zawodów medycznych). Zwolnienie obejmuje zatem tylko świadczenia medyczne wykonywane w określonym celu (wyłącznie te, które realizują cel związany z profilaktyką, zachowaniem, ratowaniem, przywracaniem i poprawą zdrowia) przez określone osoby (podmioty).

Powyższe przepisy stanowią odzwierciedlenie w polskim porządku prawnym przepisu art. 132 ust. 1 lit. b) i lit. c) Dyrektywy, zgodnie z którymi zwolnieniu od podatku przez państwa członkowskie podlegają opieka szpitalna i medyczna oraz ściśle z nimi związane czynności podejmowane przez podmioty prawa publicznego lub, na warunkach socjalnych porównywalnych do stosowanych w odniesieniu do instytucji prawa publicznego, przez szpitale, ośrodki medyczne i diagnostyczne oraz inne odpowiednio uznane placówki o podobnym charakterze, a także świadczenie opieki medycznej w ramach zawodów medycznych i paramedycznych, określonych przez zainteresowane państwo członkowskie.

Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem Trybunału Sprawiedliwości UE, zwolnienia zawarte w art. 132 Dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego i mają na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu VAT w poszczególnych państwach członkowskich. Oznacza to, że zakres przedmiotowy tych zwolnień powinien być taki sam we wszystkich krajach członkowskich, zatem przy jego definiowaniu nie jest zasadne odwoływanie się wyłącznie do ustawodawstwa krajowego, ponieważ takie działania mogłyby prowadzić do rozbieżności w stosowaniu zwolnień w poszczególnych państwach UE. Ponadto, jak wskazuje Trybunał, pojęcia dotyczące zwolnień należy interpretować w sposób ścisły, ponieważ zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika.

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE jednoznacznie wynika, że zwolnieniu od podatku nie powinny podlegać takie usługi, których celem nie jest ochrona zdrowia. W wyroku w sprawie L.u.P. GmbH (C-106/05) Trybunał stwierdził: „(...) pojęcie „opieki medycznej” oraz „świadczeń opieki medycznej” (...) odnosi się do świadczeń, które służą diagnozie, opiece oraz, w miarę możliwości leczeniu chorób lub zaburzeń zdrowia”. Innymi słowy, aby podlegać zwolnieniu świadczenie powinno mieć cel terapeutyczny. Tym samym liczy się nie charakter, ale cel usługi.

Podkreślenia wymaga, że orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE wskazuje, że ze zwolnienia mogą korzystać również usługi medyczne realizowane w celach profilaktycznych (wyrok w sprawie Unterpertinger, C-212/01). Zgodnie z orzeczeniem w tej sprawie „celu terapeutycznego nie należy określać w sposób szczególnie wąski, świadczenie profilaktycznych usług medycznych może być również zwolnione od podatku nawet, jeśli okaże się że osoby, które są poddane badaniom lub innym zabiegom medycznym o charakterze profilaktycznym nie cierpią na żadną chorobę lub anomalię zdrowotną”.

Stowarzyszenie świadczy m.in. następujące usługi:

  1. na rzecz pacjentów:
    1. warsztaty terapeutyczne (psychoterapia grupowa),
    2. warsztaty psychoterapeutyczne realizowane na rzecz innych podmiotów,
    3. usługi terapeutyczne bądź psychoterapeutyczne (terapia indywidualna),
  2. na rzecz członków Stowarzyszenia:
    1. warsztaty terapeutyczne (terapia grupowa),
    2. superwizje indywidualne i grupowe dla certyfikowanych psychoterapeutów,
  3. na rzecz osób niebędących członkami chcących uzyskać status psychoterapeuty:
    1. warsztaty terapeutyczne (terapia grupowa),
    2. superwizje indywidualne i grupowe dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty.

Usługi te stanowią usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia. Usługi te polegają na różnych formach interwencji i edukacji psychoterapeutycznej świadczonej w formie psychoterapii indywidualnej, grupowej i psychoedukacji (warsztaty grupowe) prowadzone metodą analizy (…). Usługi są świadczone w ramach działalności leczniczej w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Wnioskodawca posiada status podmiotu leczniczego w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Wnioskodawca świadczy te usługi za pośrednictwem psychoterapeutów należących do zawodów medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.

W kwestii stosowania zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy do usług świadczonych przez Wnioskodawcę zauważyć należy, że zwolnienie to przewidziane zostało dla usług w zakresie opieki medycznej świadczonych w ramach wykonywania zawodu lekarza, pielęgniarki, położnej, psychologa oraz innych zawodów medycznych.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 618, z późn. zm.), osoba wykonująca zawód medyczny to osoba uprawniona na podstawie odrębnych przepisów do udzielania świadczeń zdrowotnych oraz osoba legitymująca się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny.

Natomiast, świadczeniem zdrowotnym, stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy o działalności leczniczej, są działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania.

Jak wskazał Wnioskodawca przedmiotowe usługi świadczone są za pośrednictwem psychoterapeutów należących do zawodów medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej.

Do rozpatrzenia pozostaje zatem, czy świadczone w powyższym zakresie usługi służą profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia.

Dokonując oceny przedstawionego stanu faktycznego należy mieć na względzie zasadę wykładni zwolnień, stanowiących w istocie odstępstwo od generalnej zasady powszechności opodatkowania podatkiem VAT. Tym samym, wszelkie zwolnienia należy interpretować możliwie ściśle i wąsko tak, aby nie doprowadzić do rozszerzenia zwolnień.

Decydujące znaczenie dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT do opisanych w złożonym wniosku usług jest wykazanie, że są to usługi w zakresie opieki medycznej, a ich celem jest profilaktyka, zachowanie, ratowanie, przywracanie i poprawa zdrowia.

W tym miejscu wskazać należy, że przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia opieki medycznej. Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE wynika, że pojęcie „opieka medyczna” dotyczy świadczeń medycznych, które służą diagnozie, opiece oraz, w miarę możliwości, leczeniu chorób lub zaburzeń zdrowia. Cel usługi medycznej określa, czy powinna ona korzystać ze zwolnienia; jeżeli z kontekstu wynika, że jej podstawowym celem nie jest ochrona zdrowia, w tym jego utrzymanie lub przywrócenie, lecz raczej udzielenie porady wymaganej przed podjęciem decyzji wiążącej się z konsekwencjami prawnymi, to wówczas zwolnienie nie będzie miało zastosowania.

Wyrażenie „opieka medyczna” dotyczy działalności mającej na celu ochronę zdrowia ludzkiego i obejmuje opiekę na pacjentem. Celem zwolnienia jest ułatwienie ochrony zdrowia ludzkiego, która obejmuje diagnozę i badania w celu sprawdzenia czy osoba cierpi na jakąś chorobę i jeżeli to możliwe zapewnienia jej leczenia. Nie obejmuje diagnozy i badania w innym celu. Innymi słowy, aby podlegać zwolnieniu świadczenie powinno mieć cel terapeutyczny.

Wskazać należy, że profilaktyka zdrowotna obejmuje działania mające na celu zapobieganie chorobom bądź innemu niekorzystnemu zjawisku zdrowotnemu przed jej rozwinięciem, poprzez ich wczesne wykrycie i leczenie. Ma ona również na celu zahamowanie postępu lub powikłań już istniejącej choroby, czy też zapobieganie powstawaniu niekorzystnych wzorów zachowań społecznych, które przyczyniają się do podwyższania ryzyka choroby.

Z kolei, interpretując termin „poprawa zdrowia”, którym posługuje się ustawodawca określając zakres zwolnień, należy zastosować wykładnię literalną, zgodnie z którą wyrażenie to oznacza zmianę stanu zdrowia na lepsze, poprawienie zdrowia, jego polepszanie.

Podobnie należy postąpić dokonując wykładni pojęcia „przywracanie zdrowia”, które oznacza doprowadzenie zdrowia do poprzedniego stanu, sprawienie, że znajdzie się ono w takim stanie, w jakim był poprzednio.

W wyniku analizy powyższego należy stwierdzić, że w przedstawionych okolicznościach sprawy działania podejmowane przez psychoterapeutów posiadających stosowne uprawnienia i kwalifikacje, w ramach świadczonych usług psychoterapii w zakresie zdrowia psychicznego, mają na celu profilaktykę, zachowanie, przywracanie lub poprawę zdrowia pacjenta.

Zatem, z uwagi na przywołane przepisy prawa, należy wskazać, że w opisanej sprawie usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu i poprawie zdrowia pacjentów, wykonywane będą w ramach wykonywania zawodu psychoterapeuty, a więc przez osobę, która legitymuje się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny – jako spełniające przesłankę podmiotową i przedmiotową, korzystać będą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy.

Co również istotne w analizowanej sprawie, zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej C-141/00 w sprawie Ambulanter Pflegedienst Kugler GMBH, „zwolnienie przyznane w art. 13(A)(1)(c)b szóstej dyrektywy (aktualnie art. 132 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2006/112/WE Rady) nie zależy od formy prawnej podatnika świadczącego usługi medyczne lub paramedyczne, o których mowa w tym przepisie”.

W wyroku tym TSUE wyjaśnił również: „W dosłownej interpretacji, przepis ten (art. 132 ust. 1 lit. c) dyrektywy) nie wymaga, by usługi medyczne były świadczone przez podatnika o konkretnej formie prawnej, aby objąć je zwolnieniem. Spełnione muszą być tylko dwa warunki: musi to obejmować usługi medyczne i muszą one być świadczone przez osoby posiadające konieczne kwalifikacje zawodowe”.

Powyższe oznacza więc, że zwolnienie określone w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku od towarów i usług ma zastosowanie do usług opieki medycznej, świadczonych w ramach wykonywania zawodów medycznych niezależnie od formy organizacyjno-prawnej podatnika świadczącego taką usługę.

Jak wskazano powyżej, ze zwolnienia od podatku od towarów i usług korzystają usługi opieki medycznej służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia. Interpretując termin „poprawa zdrowia”, którym posługuje się ustawodawca określając zakres zwolnień, należy zastosować wykładnię literalną, zgodnie z którą wyrażenie to oznacza zmianę stanu zdrowia na lepsze, poprawienie zdrowia, jego polepszanie. Podobnie należy postąpić dokonując wykładni pojęcia „przywracanie zdrowia”, które oznacza doprowadzenie zdrowia do poprzedniego stanu, sprawienie, że znajdzie się ono w takim stanie, w jakim był poprzednio.

W związku z powyższym, wykonywanie usług polegających na świadczeniu usług medycznych

  1. na rzecz pacjentów, tj.:
    1. warsztaty terapeutyczne (psychoterapia grupowa),
    2. warsztaty psychoterapeutyczne realizowane na rzecz innych podmiotów,
    3. usługi terapeutyczne bądź psychoterapeutyczne (terapia indywidualna),
  2. na rzecz członków Stowarzyszenia, tj.:
    1. warsztaty terapeutyczne (terapia grupowa),
    2. superwizje indywidualne i grupowe dla certyfikowanych psychoterapeutów,
  3. na rzecz osób chcących uzyskać status psychoterapeuty, tj.:
    1. warsztaty terapeutyczne (terapia grupowa),
    2. superwizje indywidualne i grupowe dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty,

świadczonych przez osoby posiadające kwalifikacje niezbędne do wykonywania zawodów medycznych w charakterze psychoterapeuty – korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19a w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy, w związku z tym, że czynności te służą profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu bądź poprawie zdrowia.

Z kolei pozostałe usługi pomimo, że są świadczone przez osoby posiadające kwalifikacje niezbędne do wykonywania zawodów medycznych, nie spełniają przesłanki, aby uznać je za usługi służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu bądź poprawie zdrowia. Usługi te nie wpływają na bezpośrednią poprawę zdrowia oraz nie doprowadzają zdrowia do poprzedniego stanu.

Zauważyć należy, że na żadnym etapie tego świadczenia nie ma bezpośredniego (osobistego) kontaktu pacjent – psychoterapeuta, gdyż osoby uczestniczące w warsztatach i szkoleniach nie są pacjentami Wnioskodawcy, a jedynie uczestnikami warsztatów czy szkoleń, podnoszącymi swoje kwalifikacje zawodowe. Prowadzący warsztaty czy szkolenie dzielą się z kursantami swoją wiedzą i doświadczeniem, a kursanci uzyskują porady w zakresie sposobów ich późniejszego postępowania w pracy z własnymi pacjentami, nie można zatem usług tych określić mianem usług w zakresie opieki medycznej.

W opisanej we wniosku sprawie został owszem spełniony warunek podmiotowy zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 19a w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy, tj. czynności są wykonywane przez osobę wykonującą zawód medyczny, którego działania co do zasady mają na celu profilaktykę i ratowanie zdrowia pacjentów. Jednakże z uwagi na brak bezpośredniego (osobistego) kontaktu z pacjentem, nie można świadczonych przez Wnioskodawcę usług określić mianem usług opieki medycznej, gdyż Wnioskodawca poprzez osoby wykonujące zawody medyczne świadczy usługi związane z przekazywaniem wiedzy podczas warsztatów, szkoleń, usług w postaci organizacji sympozjów, konferencji, eventów i spotkań, w których uczestniczą osoby, które chcą uzyskać status psychoterapeuty bądź pragną tylko podnieść swoje kwalifikacje lecz nie ubiegają się o certyfikat psychoterapeuty w metodzie analizy (…).

Wskazać w tym miejscu należy, że usługi polegające na organizacji konferencji, sympozjów, eventów i spotkań oraz usługi w formie warsztatów rozwojowych, 4-5 letnich szkoleń dla profesjonalistów, 4-5 letnich szkoleń dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty (członków Stowarzyszenia), szkoleń edukacyjnych dla profesjonalistów (członków i osób niebędących członkami Stowarzyszenia) pogłębiające wiedzę z zakresu analizy (…) (metoda psychoterapeutyczna) oraz szkoleń dla osób chcących tylko podnieść swoje kwalifikacje, a nie ubiegają się o certyfikat psychoterapeuty, nie będą korzystały ze zwolnienia od podatku o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 19a ustawy. Wynika to z faktu, że usługi te nie służą profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia.

Podsumowując, z uwagi na powołane przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku opis sprawy, należy stwierdzić, że usługi medyczne świadczone przez Stowarzyszenie:

  1. na rzecz pacjentów:
    1. warsztaty terapeutyczne (psychoterapia grupowa),
    2. warsztaty psychoterapeutyczne realizowane na rzecz innych podmiotów,
    3. usługi terapeutyczne bądź psychoterapeutyczne (terapia indywidualna),
  2. na rzecz członków Stowarzyszenia:
    1. warsztaty terapeutyczne (terapia grupowa),
    2. superwizje indywidualne i grupowe dla certyfikowanych psychoterapeutów,
  3. na rzecz osób chcących uzyskać status psychoterapeuty:
    1. warsztaty terapeutyczne (terapia grupowa),
    2. superwizje indywidualne i grupowe dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty,

korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19a w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy.

Z kolei w przypadku świadczenia usług w postaci:

  • organizacji konferencji, sympozjów, eventów i spotkań,
  • warsztatów rozwojowych,
  • 4-5 letnich szkoleń dla profesjonalistów,
  • 4-5 letnich szkoleń dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty (członków i osób niebędących członkami Stowarzyszenia),
  • szkoleń edukacyjnych dla profesjonalistów (członków i osób niebędących członkami Stowarzyszenia) pogłębiające wiedzę z zakresu analizy (…) (metoda psychoterapeutyczna),
  • szkoleń dla osób chcących tylko podnieść swoje kwalifikacje, a nie ubiegają się o certyfikat psychoterapeuty

− Wnioskodawca nie ma prawa do zastosowania zwolnień od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 19 i 19a ustawy.

W związku z powyższym oraz mając na uwadze wskazania Sądu zawarte w wyroku z dnia 28 marca 2018 r. sygn. akt (…) należy przeanalizować czy ww. usługi świadczone przez Stowarzyszenie korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy i art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy.

I tak – w myśl przepisu art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy – zwalnia się od podatku usługi świadczone przez niezależne grupy osób, na rzecz swoich członków, których działalność jest zwolniona od podatku lub w zakresie której członkowie ci nie są uznawani za podatników, w celu świadczenia swoim członkom usług bezpośrednio niezbędnych do wykonywania tej działalności zwolnionej lub wyłączonej od podatku, w przypadku gdy grupy te ograniczają się do żądania od swoich członków zwrotu kosztów do wysokości kwoty indywidualnego udziału przypadającego na każdego z nich w ogólnych wydatkach tych grup, poniesionych we wspólnym interesie, jeżeli zwolnienie nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji.

Powyższy przepis jest odzwierciedleniem art. 132 ust. 1 lit. f) Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.) – dalej zwanej Dyrektywą – na mocy którego, państwa członkowskie zwalniają (…) usługi świadczone przez niezależne grupy osób, których działalność jest zwolniona z VAT lub w związku z którą nie są one uznawane za podatników, w celach świadczenia swoim członkom usług bezpośrednio niezbędnych do wykonywania tej działalności, gdy grupy te ograniczają się do żądania od swoich członków całkowitego zwrotu przypadającej im części we wspólnie poniesionych wydatkach, pod warunkiem że zwolnienie to nie spowoduje zakłóceń konkurencji.

Ww. zwolnienie stanowi odrębną regulację odnoszącą się do usług świadczonych przez niezależne grupy osób, których działalność jest zwolniona z VAT lub nieobjęta tym podatkiem na rzecz członków tych grup, o ile wynagrodzenie za te usługi stanowi wyłącznie zwrot poniesionych kosztów, a cel ich świadczenia jest ściśle związany z działalnością tych osób. Dodatkowym warunkiem zastosowania tego zwolnienia jest brak ryzyka pogorszenia warunków konkurencji.

Z powołanego powyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy wynika, że warunkiem koniecznym do zastosowania zwolnienia od podatku jest:

  1. istnienie jednostki (niezależna grupa osób) świadczącej usługi dla osób, które są jej członkami;
  2. członkowie są albo podatnikami prowadzącymi działalność, która jest zwolniona od podatku VAT, albo osobami, które nie są uznawane – w związku z prowadzoną działalnością – za podatników;
  3. usługi świadczone przez grupę są „bezpośrednio niezbędne” dla wykonywania przez członków grupy własnej działalności, która jest zwolniona od podatku VAT lub w związku z którą członkowie grupy nie są uznawani za podatników;
  4. usługi są świadczone po kosztach własnych („całkowity zwrot”) – grupa nie może generować zysku;
  5. zwolnienie od podatku VAT świadczonych usług nie może naruszać zasad konkurencji.

Powyższe warunki muszą zostać spełnione łącznie. Brak spełnienia chociażby jednego z nich powoduje brak możliwości zastosowania zwolnienia od podatku.

Spełnienie pierwszego warunku dotyczącego świadczenia usług przez niezależne grupy osób na rzecz swoich członków odnosi się w istocie do stwierdzenia, że istnieje jednostka (niezależna grupa osób) świadcząca usługi dla podmiotów, które są jej członkami. To wskazuje, że niezależne grupy osób to m.in. organizacje o charakterze członkowskim, choć niekoniecznie sformalizowane i mające wyraźną podmiotowość, np. stowarzyszenia. Przede wszystkim należy wskazać, że w skład grupy mogą wchodzić osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki nieposiadające osobowości prawnej. Brak jest jakichkolwiek ograniczeń w tym zakresie.

Przez niezależność grupy, należy rozumieć niezależność od innych podmiotów, w tym od jej członków, w działaniu i podejmowaniu decyzji. Taka niezależność powinna się objawiać w szczególności w postaci zdolności takiej grupy do nabywania praw i podejmowania zobowiązań, do zawierania umów, możliwości zatrudniania pracowników, do pozywania i bycia pozywanym itp. Grupa taka musi składać się z co najmniej dwóch podmiotów (członków), powinna charakteryzować się odpowiednim poziomem trwałości, a także zostać jasno wyodrębniona spośród innych podmiotów gospodarczych. Jednocześnie grupa musi również charakteryzować się określonym stopniem transparentności, który pozwalałby na jasną identyfikację jej członków.

Co do samej formy funkcjonowania, to zarówno ustawa, jak i art. 132 ust. 1 lit. f) Dyrektywy nie wskazują konkretnej formy prawnej, jaką powinna przyjąć niezależna grupa osób, aby zwolnienie przewidziane w tym przepisie miało zastosowanie. Szczególna forma prawna nie jest wymagana jako warunek zwolnienia. Jedynym istotnym kryterium jest to, aby niezależna grupa osób była odrębnym podatnikiem VAT.

Ponadto, analiza podmiotowości jaką musi posiadać ustawowa „niezależna grupa osób”, której to usługi mogą podlegać zwolnieniu od podatku podczas gdy są świadczone na rzecz członków, których zrzesza ‒ prowadzi do wniosku, że owa niezależność powinna objawiać się samodzielnością podejmowania decyzji gospodarczych i odrębności podmiotowej.

Warunkiem zastosowania przedmiotowego zwolnienia jest wymóg, aby podmioty, na rzecz których niezależne grupy dokonują świadczeń, były członkami takiej grupy. Stanowisko to potwierdził Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który w orzeczeniu z dnia 15 czerwca 1989 r. sygn. sprawy C-348/87 Stichting Uitvoering Financiale Acties, odnoszącym się do przepisów szóstej dyrektywy, która została zastąpiona Dyrektywą, stwierdził w tezie 14 i 15, że art. 13(A)(1)(f) szóstej dyrektywy odnosi się wyłącznie do niezależnych grup osób świadczących usługi na rzecz członków grupy. „Nie ma to miejsca w sytuacji, w której fundacja wykonuje usługi na rzecz innej fundacji i żadna z nich nie jest członkiem drugiej. Ponieważ warunki zwolnienia są sformułowane precyzyjnie, każda wykładnia poszerzająca zakres art. 13(A)(1)(f) szóstej dyrektywy jest niezgodna z celem tego przepisu. Tym samym, w odpowiedzi na wniosek o wstępne orzeczenie należy stwierdzić, że czynności, które winny być objęte zwolnieniem podatkowym na mocy art. 13(A)(1)(f) szóstej dyrektywy (…) nie obejmują działalności fundacji, polegającej wyłącznie na organizacji i wykonywaniu prac związanych z działalnością innej fundacji, w zamian za zwrot faktycznie poniesionych wydatków, jeżeli ta druga fundacja stanowi organizację parasolową dla szeregu podmiotów prowadzących działalność zwolnioną lub nieopodatkowaną oraz świadczy usługi określone w powyższym przepisie szóstej dyrektywy wyłącznie na rzecz tych podmiotów”.

Natomiast w wyroku z dnia 11 grudnia 2008 r. w sprawie C-407/07 Stichting Centraal Begeleidingsorgaan voor de Intercolegiale Toetsing przeciwko Staatssecretaris van Financiёn, TSUE doprecyzował kwestię zakresu usług świadczonych na rzecz swoich członków przez ww. grupy, stwierdzając, że „(…) wykładni art. 13A ust. 1 lit. f) szóstej dyrektywy należy dokonywać w ten sposób, że, z zastrzeżeniem spełnienia pozostałych przesłanek wskazanych w tym przepisie, świadczenie usług na rzecz ich członków przez niezależne grupy, korzysta ze zwolnienia przewidzianego w tym przepisie, nawet jeśli usługi te są świadczone na rzecz jednego lub kilku rzeczonych członków”. W tym samym orzeczeniu Trybunał podkreślił, że „W świetle utrwalonego orzecznictwa pojęcia używane do opisywania (…) zwolnień powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika. Jednakże interpretacja tych pojęć powinna być zgodna z celami realizowanymi przez owe zwolnienia oraz z zasadą neutralności podatkowej, na której zasadza się wspólny system podatku VAT”.

W pkt 41 tego wyroku Trybunał wskazał, że „Potrzeba ścisłej wykładni rzeczonego przepisu nie może prowadzić do nadania każdemu członkowi niezależnej grupy uprawnienia do pozbawienia innych członków tej grupy możliwości skorzystania ze zwolnienia z podatku VAT, poprzez przyjęcie w jakiejkolwiek chwili decyzji o nie skorzystaniu z jakiś świadczeń tej grupy, z których początkowo zamierzał skorzystać. Istnienie takiego uprawnienia po stronie każdego członka niezależnej grupy nie wynika ani z brzmienia ani z celu art. 13 część A ust. 1 lit. f) szóstej dyrektywy”.

Z powyższego wyroku TSUE wynika, że wykładni przepisu art. 13A ust. 1 lit. f) szóstej dyrektywy nie można dokonywać w uzależnieniu od warunku, że świadczenia zostały zaoferowane wszystkim członkom niezależnej grupy. Z powyższego wynika zatem, że dane świadczenie nie musi być wykonywane przez niezależną grupę osób na rzecz wszystkich jej członków, lecz jedynie jednego lub kilku z nich.

Stowarzyszenie jest organizacją społeczną zrzeszającą terapeutów w (…), jak również osoby, które ukończyły szkolenie oraz osoby szkolące się w tym nurcie. Członkiem zwyczajnym Stowarzyszenia są: osoby fizyczne mające obywatelstwo polskie w trakcie szkolenia w (…) wg programu (…); osoba, która ukończyła szkolenie w (…) wg programu (…), lub osoba posiadająca tytuł (…) wykazująca zainteresowanie realizacją celów Stowarzyszenia i spełnieniem innych wymogów określonych statutem i uchwalonymi na jego podstawie regulaminami. Stowarzyszenie posiada niezależność od podmiotów trzecich w działaniu i podejmowaniu decyzji, natomiast w stosunku do swoich członków, zasady funkcjonowania Stowarzyszenia reguluje jego Statut, który określa zasady działania, wyboru władz Stowarzyszenia i inne wynikające z przepisów obowiązującego prawa. Władze Stowarzyszenia podejmują decyzje na podstawie Statutu niezależnie od swoich członków. Stowarzyszenie liczy 24 członków. Stowarzyszenie jest odrębnym podatnikiem VAT w rozumieniu ustawy (art. 15 tej ustawy), korzystającym ze zwolnienia na podstawie art. 113 ustawy.

Zatem pierwszy z wymaganych warunków, dotyczący istnienia niezależnej grupy osób jest spełniony.

W ocenie Sądu, „(…) istnienie jednostki (niezależna grupa osób) świadczącej usługi dla tych osób, które są jej członkami jest spełniony i to w odniesieniu do wszystkich usług wymienionych we wniosku świadczonych na rzecz członków Stowarzyszenia”.

Odnośnie drugiego z warunków należy wskazać, że działalność członków Stowarzyszenia w zakresie świadczenia usług terapeutycznych jest zwolniona od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy. Tym samym kolejny z warunków wynikający z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy jest spełniony.

Odnosząc się do warunku trzeciego – Sąd stwierdził, że „Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują, co należy rozumieć pod pojęciem „usługi bezpośrednio niezbędnej” w prowadzonej działalności. Pojawiają się wątpliwości, czy „usługi bezpośrednio niezbędne” to wyłącznie takie usługi, które są specyficzne dla danej konkretnej branży. Zestawiając ze sobą znaczenia obu pojęć (bezpośredni i niezbędny) stwierdzić należy, że cechą usług „bezpośrednio niezbędnych” jest ich zasadnicza rola dla działalności członka niezależnej grupy, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 21 u.p.t.u. Brak tego rodzaju usług może uniemożliwiać wykonywanie działalności zwolnionej. Żadne z definiowanych pojęć nie uprawnia do stwierdzenia, że usługi bezpośrednio niezbędne do wykonywania działalności zwolnionej muszą być także właściwe dla danego rodzaju działalności, jednak aby te usługi mogłyby być uznane za bezpośrednio niezbędne do wykonywania działalności zwolnionej muszą one być ściśle powiązane z działalnością zwolnioną i bez tych usług nie będzie możliwe wykonywanie tej działalności. Przepis art. 43 ust. 1 pkt 21 u.p.t.u. nie przewiduje wymogu, aby usługi świadczone przez niezależny grupę osób były właściwe (specyficzne) dla usług świadczonych przez członków tej grupy, a posługuje się pojęciem „bezpośredniej niezbędności”. A contrario, interpretacja zwolnienia z VAT dla usług wspólnych powinna zatem obejmować wszelkie usługi niezbędne do wykonywania usług zwolnionych przez członków tej grupy.

Wskazać należy na opinię Rzecznika Generalnego przedstawioną w dniu 9 października 2008 r. wyrażoną w sprawie z dnia 11 grudnia 2008 r. C-407/07 Stichting Centraal Begeleidingsorgaan voot de Intercollegiale Toetsing v. Staatssecretaris van Financien, LEX nr 467629. Odnosząc się do usług wypełniających kryterium bezpośredniej niezbędności Rzecznik stwierdził, że „W opisanych okolicznościach doradztwo w zakresie podatku VAT nie kwalifikowałoby się do zwolnienia, ponieważ nie jest to usługa bezpośrednio konieczna do umożliwienia szkole wykonywania zwolnionej z podatku działalności polegającej na zapewnianiu edukacji, i prawdopodobnie dlatego że nie jest to jedna z usług, dla której celów została utworzona komisja. Z drugiej strony, usługa, która wchodziła w zakres celów komisji i która była bezpośrednio konieczna dla wykonywania zwolnionej z podatku działalności polegającej na zapewnianiu edukacji, powinna kwalifikować się do zwolnienia niezależnie od faktycznej liczby szkół, które ją otrzymują”. Zatem weryfikacja, czy usługa jest bezpośrednio niezbędna dla działalności zwolnionej, powinna być dokonywana z perspektywy, czy bez niej działalność zwolniona będzie możliwa, czy też nie. Podkreślić należy, że nawet gdyby teoretycznie była możliwa, ważne jest również, czy mogłaby być wykonywana w sposób prawidłowy i niezakłócony oraz zgodny ze standardami rynkowymi. Również wówczas należałoby ją uznać za wypełniającą warunek zwolnienia z VAT. Taki pogląd wyraził NSA w wyroku z dnia 1 czerwca 2015 r. w sprawie o sygn. akt I FSK 709/14, a także WSA w Warszawie w wyroku z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie o sygn. akt III SA/Wa 2903/15).

W ocenie Sądu, organizowane i prowadzone przez Stowarzyszenie sympozja, konferencje, eventy i spotkania spełniają warunek bezpośredniej niezbędności określony w art. 43 ust. 1 pkt 21 u.p.t.u. Skarżący wskazał we wniosku, że celem świadczenia przez niego usług na rzecz jego członków jest m.in. kształcenie i dokształcanie psychoanalityków, nabywanie uprawnień do wykonywania zawodu psychoanalityka. Niewątpliwie zdobycie kwalifikacji, a następnie ich pogłębianie i aktualizowanie jest niezbędne do wykonywania zawodu medycznego. Organizowane i prowadzone przez stowarzyszenie sympozja, konferencje, eventy i spotkania są bezpośrednio niezbędne do wykonywania działalności członków stowarzyszenia, gdyż mają na celu doskonalenie zawodowe zrzeszonych w nich psychoterapeutów, a w ich ramach ma miejsce wymiana wiedzy, rozwiązań szkoleniowych między członkami stowarzyszenia a innymi stowarzyszeniami bądź organizacjami zajmującymi się wspomaganiem zdrowia pacjentów, co stanowi niezbędny warunek dla aktualizacji wiedzy w zakresie analizy (…) i świadczenia usług psychoterapeutycznych.

Konieczne jest podkreślenie, iż sympozja, konferencje, eventy i spotkania w ramach działalności członków Stowarzyszenia (podobnie jak w przypadku innych zawodów medycznych), mają niebagatelne znaczenie, bowiem stanowią aktualizację wiedzy i są niezbędne dla prawidłowego świadczenia usług psychoterapeutycznych, zgodnie z wynikami i wymaganiami współczesnych badań i doświadczeń w zakresie psychoterapii. Ponadto, usługi te nabywane przez członków od Stowarzyszenia, są bezużyteczne dla podmiotów prowadzących inne rodzaje działalności, bowiem wiedza nabywana na przedmiotowych sympozjach, konferencjach, eventach i spotkaniach, może być wykorzystana wyłącznie przez osoby zajmujące się świadczeniem usług psychoterapeutycznych.

Podnieść należy także, że NSA w wyroku z dnia 22 października 2013 r. w sprawie o sygn. akt I FSK 1682/12 stwierdził, że:

  1. Zawód psychoanalityka, posiadającego fachowe kwalifikacje, czyli stosowny zasób wiedzy i umiejętności, wymaganych do udzielania świadczeń zdrowotnych, zweryfikowane w ramach członkowskiej procedury kwalifikacyjnej (...), jest zawodem medycznym, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654 ze zm.), a tym samym w zakresie, w jakim służy on profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm., dalej "u.p.t.u.").
  2. Tylko w sytuacji, gdy usługi świadczone przez psychoanalityka, nieposiadającego wykształcenia medycznego lub psychologicznego, nie mają – z uwagi na jego kwalifikacje zawodowe – takiej samej jakości, jak realizowane w tym zakresie świadczenia psychiatrów czy psychologów lub osób wykonujących inne zawody medyczne, nie korzystają one ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c) u.p.t.u.
  3. Świadczone przez (...) usługi, polegające na organizowaniu i prowadzeniu szkoleń, wykładów oraz konferencji naukowych na rzecz jego członków, korzystających ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c) u.p.t.u., są zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 21 tej ustawy.

W świetle powyższego, w ocenie Sądu usługi związane z organizacją sympozjów, konferencji, eventów i spotkań, podlegają zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 21 u.p.t.u.”

W opinii Sądu, „(…) każdy z warunków określonych w art. 43 ust. 1 pkt 21 u.p.t.u. w zakresie świadczenia usług w postaci: warsztatów rozwojowych i terapeutycznych (psychoterapia grupowa), superwizji indywidualnych i grupowych dla certyfikowanych psychoterapeutów analizy (…), 4-5 letnich szkoleń dla profesjonalistów na rzecz członków stowarzyszenia, został spełniony”.

„Warunek „bezpośredniej niezbędności” dla wykonywania przez członków Stowarzyszenia własnej działalności, która jest zwolniona od podatku VAT, jest niewątpliwie spełniony, bowiem bez tych usług nie jest możliwe prawidłowe świadczenie usług przez członków Stowarzyszenia dla pacjentów (podmiotów zewnętrznych).

Wymaga podkreślenia – co zostało podniesione we wniosku o interpretację, że:

  • warsztaty rozwojowe (jak również terapeutyczne) – polegają na organizowaniu zajęć dla członków Stowarzyszenia i osób nie będących członkami, których celem jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych (edukacja) w zakresie terapii mającej sprzyjać zdrowiu pacjentów (Klientów psychoterapii).
  • Szkolenia 4-5 letnie – polegają na organizowaniu zajęć, których celem jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych psychoterapeutów, a w konsekwencji sprzyja to zdrowiu pacjentów. Szkolenia organizowane przez wnioskodawcę prowadzone są według programu (…). Ukończenie szkolenia jest jednym z podstawowych wymogów uprawniających do ubiegania się o certyfikat psychoterapeuty (…) wydawanego przez tę organizację (…).
    Po zakończeniu szkolenia i spełnieniu wszystkich wymagań, uczestnik otrzymuje certyfikat potwierdzający ukończenie szkolenia w nurcie (…) według programu (…) i pod superwizją (…). Jednocześnie strona wyjaśniła, iż aby, po ukończeniu szkolenia, móc ubiegać się o certyfikat (…) należy, zgodnie ze standardami (…) spełnić szereg dodatkowych wymagań, jak, m.in.: odbycie określonej liczby godzin psychoterapii własnej i superwizji w nurcie analizy (…).
  • superwizje – działalność ta obejmuje regularne spotkania terapeuty z innym specjalistą posiadającym certyfikat superwizora. Superwizją polega na konsultowaniu pracy z pacjentem i innych kwestii związanych z wykonywaniem obowiązków psychoterapeuty w toku ustrukturyzowanej dyskusji. Celem superwizji jest pomoc terapeucie w przyjrzeniu się jego własnemu doświadczeniu w pracy z pacjentem, ewentualnym przeszkodom w tym kontakcie leżącym zarówno po stronie samego terapeuty jak i pacjenta, jak również zapewnienie wysokiej jakości świadczonych usług terapeutycznych.

Zatem w ocenie Sądu, usługi te świadczone przez Stowarzyszenie dla swoich członków, są bezpośrednio niezbędne dla wykonywania przez członków Stowarzyszenia własnej działalności, która jest zwolniona od podatku VAT. Ponadto, są one bezużyteczne dla podmiotów prowadzących inne rodzaje działalności. Podsumowując, trzeci warunek konieczny do skorzystania ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 21 u.p.t.u., został przez Stowarzyszenie spełniony”.

„Warunek czwarty – usługi są świadczone po kosztach („całkowity zwrot”) – grupa nie może generować zysku.

Jak to zostało podniesione we wniosku o interpretację, Stowarzyszenie nie prowadzi działalności gospodarczej, a jedynie działalność pożytku publicznego określoną w u.p.p.i.w. Tym samym, działalność Stowarzyszenia nie przynosi i nie może przynosić zysku, zarówno przy usługach świadczonych na rzecz członków, jak i dla osób nie będących członkami Stowarzyszenia.

Ponadto we wniosku podniesiono, iż „Stowarzyszenie ogranicza się do żądania od swoich członków zwrotu kosztów do wysokości indywidualnego udziału przypadającego na każdego z nich w ogólnych wydatkach poniesionych we wspólnym interesie”, a więc w przypadku każdej z usług świadczonych przez Stowarzyszenie na rzecz swoich członków, odpłatność dotyczy jedynie zwrotu kosztów.

Należy przypomnieć, iż zgodnie z art. 8 ust. 2a u.p.t.u., w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Ponadto, jak to zostało wskazane we wniosku o interpretację „W przypadku warsztatów, superwizji i szkoleń, Stowarzyszenie nabywa usługi od podmiotów zewnętrznych (psychoterapeutów nie będących członkami Stowarzyszenia), we własnym imieniu, ale na rzecz swoich członków. Natomiast w przypadku konferencji, sympozjów, eventów i spotkań, Stowarzyszenie realizuje te usługi we własnym zakresie tj. ich organizacją zajmują się członkowie Stowarzyszenia, a jedynie usługi niezbędne dla przeprowadzenia konferencji, sympozjów, eventów i spotkań (np. wynajem sali konferencyjnej), mogą być nabywane od podmiotów zewnętrznych we własnym imieniu Stowarzyszenia, ale na rzecz swoich członków”.

Oczywistym jest, że Stowarzyszenie jako dobrowolna posiadająca osobowość prawną organizacja społeczna, „fizycznie” nie mogłaby świadczyć wskazanych we wniosku usług na rzecz swoich członków. Może to robić jedynie za pośrednictwem osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umów o pracę bądź umów zlecenia. Stowarzyszenie zatrudnia w tym celu osoby na podstawie umów zlecenia tj. nabywa usługi we własnym imieniu, ale na rzecz swoich członków, od podmiotów trzecich (psychoterapeutów). Ponadto, poza usługami nabywanymi od psychoterapeutów, dla świadczenia usług warsztatów rozwojowych i terapeutycznych, superwizji indywidualnych i grupowych dla certyfikowanych psychoterapeutów analizy (…) oraz 4-5 letnich szkoleń dla profesjonalistów, jest oczywistym, że Stowarzyszenie musi zapewnić odpowiednie warunki dla realizacji tych usług np. wynająć pomieszczenia, zapewnić nocleg i usługi gastronomiczne uczestnikom, materiały szkoleniowe itp.

„(…) Natomiast okoliczność, iż psychoterapeuci z których usług Stowarzyszenie korzysta, nie są członkami Stowarzyszenia, nie może mieć wpływu w świetle przepisu art. 43 ust. 1 pkt 21 u.p.t.u., na możliwość skorzystania z tego zwolnienia, bo oczywiste jest, iż nabywane od tych psychoterapeutów usługi są elementem usług świadczonych przez Stowarzyszenie na rzecz swoich członków”.

Reasumując, również czwarty warunek konieczny do skorzystania z przedmiotowego zwolnieniu przez Stowarzyszenie, został spełniony.

Warunek piąty – Zwolnienie od podatku VAT świadczonych usług nie może naruszać zasad konkurencji.

„Jak wskazano (…), zakres działalności Stowarzyszenia jest unikatowy i niepowtarzalny na polskim rynku, co zapewnia, że zastosowane zwolnienie od VAT nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji, a uzyskiwane przychody są potrzebne dla pokrycia kosztów i Stowarzyszenie nie osiąga zysku na prowadzonej działalności. Zatem, zwolnienie ww. usług nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji.

Zatem również w przypadku tego warunku, przy wskazanych usługach świadczonych przez Stowarzyszenie na rzecz swoich członków, został on spełniony”.

Zdaniem tut. Organu z powyższego zwolnienia korzystają również 4-5 letnie szkolenia dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty, w sytuacji gdy osoby te są członkami Stowarzyszenia, ponieważ jak to podkreślono w opisie sprawy celem świadczenia usług przez Stowarzyszenie na rzecz członków jest m.in. nabywanie uprawnień do zawodu psychoanalityka. Ze zwolnienia tego korzystać także będą szkolenia edukacyjne dla profesjonalistów (członków Stowarzyszenia) pogłębiające wiedzę z zakresu analizy (…) (metoda psychoterapeutyczna).

Podsumowując, usługi związane z organizacją sympozjów i konferencji, a także spotkań i eventów oraz świadczone w zakresie warsztatów rozwojowych i terapeutycznych (psychoterapia grupowa), superwizji indywidualnych i grupowych dla certyfikowanych psychoterapeutów analizy (…), 4-5 letnich szkoleń dla profesjonalistów, 4 5 letnich szkoleń dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty oraz szkolenia edukacyjne dla profesjonalistów pogłębiające wiedzę z zakresu analizy (…) (metoda psychoterapeutyczna) świadczone na rzecz członków Stowarzyszenia korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy.

Ponadto należy odnieść się także do kwestii zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy, usług związanych z organizacją sympozjów i konferencji, a także spotkań i eventow, warsztatów rozwojowych, 4-5 letnich szkoleń dla profesjonalistów, 4 5 letnich szkoleń dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty, za odpłatnością – dla członków Stowarzyszenia, warsztatów rozwojowych oraz 4-5 letnich szkoleń dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty oraz szkoleń dla osób chcących tylko podnieść swoje kwalifikacje, a nie ubiegają się o certyfikat psychoterapeuty oraz szkoleń edukacyjnych dla profesjonalistów pogłębiające wiedzę z zakresu analizy (…) (metoda psychoterapeutyczna) – dla członków i osób niebędących członkami Stowarzyszenia.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy, zwalnia się od podatku usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w pkt 26:

  1. prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, lub
  2. świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty - wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją, lub
  3. finansowane w całości ze środków publicznych

– oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Wskazany wyżej art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy stanowi odzwierciedlenie w polskim porządku prawnym przepisu art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy, zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają z opodatkowania podatkiem od towarów i usług kształcenie dzieci lub młodzieży, kształcenie powszechne lub wyższe, kształcenie zawodowe lub przekwalifikowanie, łącznie ze świadczeniem usług i dostawą towarów ściśle z taką działalnością związanych, prowadzone przez odpowiednie podmioty prawa publicznego lub inne instytucje działające w tej dziedzinie, których cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie.

Ograniczenie zawarte w tym przepisie ma zatem charakter podmiotowo-przedmiotowy. Zwolnieniu podlegają podmioty prawa publicznego lub inne instytucje, pod warunkiem, że zajmują się kształceniem dzieci i młodzieży, kształceniem powszechnym lub wyższym, kształceniem zawodowym lub przekwalifikowaniem. Cytowany przepis umiejscowiony został w rozdziale 2 tego aktu, zatytułowanym „Zwolnienia dotyczące określonych czynności wykonywanych w interesie publicznym”, co oznacza, że usługi szkoleniowe na gruncie Dyrektywy VAT podlegają zwolnieniu od podatku wyłącznie, gdy są wykonywane w interesie publicznym, tzn. wypełniają obowiązki, jakie ciążą na danym państwie wobec jego obywateli.

Zwolnieniu od podatku podlega zatem określony rodzaj usług, wykonywanych przez zdefiniowany krąg podmiotów. Zwolnienia określone w art. 132 Dyrektywy adresowane są, co do zasady, do podmiotów prawa publicznego. Podmioty (wykonujące czynności wymienione w określonych przepisach art. 132 Dyrektywy) inne niż podmioty prawa publicznego mogą zostać objęte zwolnieniem od podatku, jeśli spełniają wskazane w przepisach Dyrektywy kryteria.

Przesłanki, jakie muszą być spełnione do zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie przytoczonego wyżej przepisu, to:

  • świadczone usługi muszą być usługami kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania,
  • usługi te muszą być świadczone przez odpowiednie podmioty prawa publicznego lub inne instytucje uznane przez państwo członkowskie za mające podobne cele.

Pierwsza z przesłanek oznacza, że dla objęcia zwolnieniem od podatku określonych usług kształcenia, konieczne jest, by usługi te mieściły się w zakresie definicji usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania. Pojęcie kształcenia zawodowego i przekwalifikowania zostało zdefiniowane w art. 44 rozporządzenia Rady (UE) Nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 77 z 23.03.2011, str. 1, z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem, usługi w zakresie kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania świadczone na warunkach określonych w art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 2006/112/WE, obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, jak również nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Czas trwania kursu w zakresie kształcenia zawodowego bądź przekwalifikowania nie ma w tym przypadku znaczenia.

Należy zauważyć, że definicja usług kształcenia zawodowego i przekwalifikowania zawarta w ww. rozporządzeniu (282/2011) kładzie nacisk na „bezpośredni” związek nauczania z daną branżą lub zawodem, co narzuca stosowanie specyficznego programu nauczania dla skonkretyzowanego odbiorcy.

Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego PWN (dostępnym w Internecie), użyte w art. 44 rozporządzenia słowo „bezpośredni” oznacza „dotyczący kogoś lub czegoś wprost”, słowo „branża” oznacza „gałąź produkcji lub handlu obejmująca towary lub usługi jednego rodzaju”, natomiast słowo „zawód” oznacza „wyuczone zajęcie wykonywane w celach zarobkowych”.

Wnioskodawca wskazał, że:

  • warsztaty rozwojowe polegają na organizowaniu zajęć dla członków Stowarzyszenia, których celem jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych (edukacja) w zakresie terapii mającej sprzyjać zdrowiu pacjentów;
  • sympozja i konferencje, eventy i spotkania – organizowane są w celu wymiany wiedzy i rozwiązań szkoleniowych;
  • 4-5 letnie szkolenia dla profesjonalistów – polegają na organizowaniu zajęć, których celem jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych psychoterapeutów;
  • 4-5 letnie szkolenia dla osób (będących członkami Stowarzyszenia) chcących uzyskać status psychoterapeuty – polegają na organizowaniu zajęć, których celem jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych psychoterapeutów;
  • warsztaty rozwojowe dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty polegają na organizowaniu zajęć, których celem jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych (edukacja) w zakresie terapii mającej sprzyjać zdrowiu pacjentów;
  • 4-5 letnie szkolenia dla osób (niebędących członkami Stowarzyszenia) chcących uzyskać status psychoterapeuty,
  • szkolenia dla osób chcących tylko podnieść swoje kwalifikacje, a nie ubiegają się o certyfikat psychoterapeuty a także szkolenia edukacyjne dla profesjonalistów pogłębiające wiedzę z zakresu analizy (…) (metoda psychoterapeutyczna) – dla członków i osób niebędących członkami Stowarzyszenia – mają na celu nabywanie uprawnień do zawodu psychoanalityka oraz pogłębienie już zdobytej wiedzy.

Ponadto wyjaśnił, że usługi szkoleń, warsztatów i konferencji świadczone są na warunkach określonych w art. 132 ust. 1 lit. i Dyrektywy 2006/112/WE, bowiem obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, jak również nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych.

Zatem świadczone usługi są usługami kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego.

Dla oceny spełnienia drugiej z przesłanek, konieczne jest stwierdzenie, czy Wnioskodawca występujący jako Stowarzyszenie jest podmiotem prawa publicznego, o którym mowa w art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy, lub inną instytucją uznaną za mającą podobne cele, o których mowa w tym przepisie.

Zdaniem Sądu „Właściwe implementowanie art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 2006/112/WE powinno polegać na uzależnieniu zwolnienia m.in. usług kształcenia i przekwalifikowania zawodowego od świadczenia takich usług przez podmioty, których cele uznane są przez dane państwo członkowskie za podobne do celów podmiotów prawa publicznego, a nie od uregulowania kwestii prowadzenia takich szkoleń w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach – co w sposób nieuzasadniony treścią przepisu Dyrektywy 2006/112/WE zawęża zakres zwolnienia, przez określenie warunku niewynikającego z Dyrektywy 2006/112/WE (tak m.in. NSA w uzasadnieniu wyroku z 4 lipca 2013 r., sygn. akt I FSK 1014/12)”.

Powyższe znajduje potwierdzenie w wyroku, na który to powołuje się Sąd w wydanym rozstrzygnięciu: „TSUE w wyroku z 28 listopada 2013 r., w sprawie C-319/12 Minister Finansów przeciwko MDDP sp. z o.o. Akademia Biznesu, sp. komandytowej, stwierdził, że „artykuł 132 ust. 1 lit. i, art. 133 i 134 Dyrektywy 2006/112/WE należy interpretować w ten sposób, że nie sprzeciwiają się one objęciu zwolnieniem od podatku od wartości dodanej usług edukacyjnych świadczonych przez podmioty niepubliczne w celach komercyjnych. Jednakże art. 132 ust. 1 lit. i tej dyrektywy sprzeciwia się zwolnieniu wszystkich usług edukacyjnych w sposób ogólny, bez uwzględnienia celów realizowanych przez podmioty niepubliczne świadczące te usługi. Trybunał podkreślił dalej, że zgodnie z art. 132 ust. 1 lit. i Dyrektywy 2006/112/WE usługi edukacyjne są zwolnione tylko wtedy, gdy są świadczone przez podmioty prawa publicznego o celach edukacyjnych lub przez inne instytucje działające w tej dziedzinie, których cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie. Wynika z tego, że inne podmioty, czyli podmioty prywatne, powinny spełniać przesłankę celów podobnych do celów rzeczonych podmiotów prawa publicznego. Z brzmienia art. 132 ust. 1 lit. i Dyrektywy 2006/112/WE wynika bowiem wyraźnie, że nie zezwala on państwom członkowskim na zwolnienie usług edukacyjnych wszystkich podmiotów prywatnych świadczących takie usługi, włącznie z tymi, których cele „nie są podobne do celów rzeczonych podmiotów prawa publicznego” (pkt 35). W konsekwencji do sądów krajowych należy, jak to określił Trybunał, zbadanie, czy nakładając takie warunki, państwa członkowskie nie przekroczyły granic swobodnego uznania oraz zastosowały zasady prawa Unii, a w szczególności zasadę równego traktowania, która w dziedzinie podatku VAT jest wyrażona zasadą neutralności podatkowej” (pkt 38).

Stowarzyszenie jest dobrowolną, posiadającą osobowość prawną organizacją społeczną, zrzeszającą terapeutów w (…), osoby które ukończyły szkolenie oraz osoby szkolące się w tym nurcie. Stowarzyszenie nie posiada statusu organizacji pożytku publicznego, ale prowadzi działalność pożytku publicznego określoną w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2014 r., poz. 1118).

Celem Stowarzyszenia jest rozwijanie i popularyzowanie terapii w (…) w Polsce, jako metody psychoterapeutycznej, z dbałością o to, by działania te służyły ludziom pomocą w życiu, w rozwoju osobistym i profilaktyce zdrowia.

Stosownie do § 4 Statutu, Stowarzyszenie może prowadzić działalność gospodarczą zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i zakres działalności gospodarczej Stowarzyszenia obejmuje m.in.:

  • Pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKD 85.59.B),
  • Działalność wspomagająca edukację (PKD 85.60.Z),
  • Pozostała działalność w zakresie opieki zdrowotnej, gdzie indziej niesklasyfikowana (PKD 86.90.E),
  • Badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie pozostałych nauk przyrodniczych i technicznych (PKD 72.19.Z),
  • Badania naukowe, prace rozwojowe w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych (72.20.Z),

W rezultacie należy uznać, że Wnioskodawca jest podmiotem, którego cele uznane są za podobne do celów odpowiednich podmiotów prawa publicznego, powołanym m.in. do kształcenia – doskonalenia zawodowego zgłaszających się do niego podmiotów jak i własnych członków, które bez wątpienia leży w interesie publicznym (profilaktyka zdrowia) i w tym zakresie realizuje politykę edukacyjną. Tym samym Wnioskodawca mieści się w użytym w art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 2006/112/WE pojęciu podmiotu, którego cele uznane są za podobne do celów odpowiednich podmiotów prawa publicznego, w dziedzinie kształcenia zawodowego.

W konsekwencji należy stwierdzić, że:

  • warsztaty rozwojowe dla członków Stowarzyszenia,
  • sympozja i konferencje, eventy i spotkania;
  • 4-5 letnie szkolenia dla profesjonalistów;
  • 4-5 letnie szkolenia dla osób (będących i niebędących członkami Stowarzyszenia) chcących uzyskać status psychoterapeuty;
  • warsztaty rozwojowe dla osób chcących uzyskać status psychoterapeuty;
  • szkolenia edukacyjne dla profesjonalistów (członków i osób niebędących członkami Stowarzyszenia) pogłębiające wiedzę z zakresu analizy (…) (metoda psychoterapeutyczna),
  • szkolenia dla osób chcących tylko podnieść swoje kwalifikacje, a nie ubiegają się o certyfikat psychoterapeuty,

świadczone przez Stowarzyszenie korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy – ponieważ jak Sąd stwierdził „(…) fakt wadliwej implementacji Dyrektywy, nie wyklucza możliwości zastosowania przepisu prawa krajowego (…)”.

Odnosząc się z kolei do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 3 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień wskazanego przez Sąd, należy stwierdzić, że nie jest ono odrębnym przepisem określającym formy i zasady przeprowadzania kursów psychoterapii.

Rozporządzenie to nie określa zasad prowadzenia szkoleń dla psychoterapeutów a jedynie wskazuje wymagania jakie powinny posiadać osoby prowadzące psychoterapię, tj. odbycie podyplomowego szkolenia w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia, prowadzonego metodami o udowodnionej naukowo skuteczności, w szczególności metodą terapii psychodynamicznej, poznawczo-behawioralnej lub systemowej, w wymiarze co najmniej 1200 godzin albo przed 2007 r. ukończenie podyplomowego szkolenie w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia w wymiarze czasu określonym w programie tego szkolenia oraz posiadanie zaświadczenie poświadczającego odbycie szkolenia wymienionego powyżej zakończonego egzaminem przeprowadzonym przez komisję zewnętrzną wobec podmiotu kształcącego, w skład której nie wchodzą przedstawiciele podmiotu kształcącego, w szczególności powołaną przez stowarzyszenia wydające certyfikaty psychoterapeuty.

Nadmienić należy, że ww. rozporządzenie określa wykaz oraz warunki realizacji świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, oraz poziom finansowania przejazdu środkami transportu sanitarnego w przypadkach niewymienionych w art. 41 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, a także jakie warunki są wymagane od osoby prowadzącej psychoterapię.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki podatkowo-prawne tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj