Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4.4012.621.2018.1.AK
z 23 października 2018 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

UZASADNIENIE


W dniu 26 września 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czynności nabycia obligacji za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające zwolnieniu z tego podatku.


We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:


Fundusz [dalej: Fundusz lub Wnioskodawca] został utworzony i działa w oparciu o przepisy ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi [dalej: ustawa o FI]. W związku z powyższym Fundusz jest wpisany do rejestru funduszy inwestycyjnych (prowadzonego przez Sąd Okręgowy).

Jedynym uczestnikiem Funduszu jest Bank. Podmiotem zarządzającym Funduszem jest P. S.A., które powierzyło zarządzanie częścią portfela inwestycyjnego Wnioskodawcy firmie B. S.A.


Fundusz (jako osoba prawna, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie zebranych środków pieniężnych w określone papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe - vide art. 3 ust. 1 ustawy o FI) inwestuje w segmencie dostępnych cenowo mieszkań, a także w infrastrukturę samorządową. Koncepcja Funduszu stanowi odpowiedź na obserwowany deficyt mieszkaniowy w Polsce przy zmniejszających się inwestycjach samorządowych w obszarze budownictwa mieszkaniowego i infrastruktury społecznej.


Inwestycje Funduszu polegają na obejmowaniu akcji lub udziałów oraz instrumentów dłużnych spółek projektowych powołanych do realizacji określonych projektów inwestycyjnych.


W związku z realizacją ww. polityki inwestycyjnej Fundusz nabył m.in. udziały w M. Sp. z o.o., będącej spółką realizującą program pilotażowy programu „Mieszkanie Plus”. Wnioskodawca zakupił także obligacje wyemitowane przez M. Sp. z o.o. [dalej: Spółka lub Emitent].


Obligacje wyemitowane przez Spółkę zostały zakupione przez Fundusz m.in. od Z. Sp. z o.o. z siedzibą w B. Obligacje te zostały zakupione przez Fundusz za cenę odpowiadającą ich wartości nominalnej, powiększoną o odsetki naliczone do dnia, w którym nastąpiła płatność ceny za obligacje. Z uwagi na fakt, że obligacje wyemitowane przez Spółkę są oprocentowane, w związku z ich nabyciem Fundusz (jako obligatariusz) otrzymuje od Emitenta świadczenia pieniężne w postaci odsetek, które wypłacane są przez Emitenta zgodnie z ustalonym harmonogramem.


W zależności od podjętych decyzji, obligacje zakupione przez Fundusz mogą być w przyszłości przedmiotem wykupu przez Emitenta lub dalszej sprzedaży przez Wnioskodawcę na rynku wtórnym.


Fundusz planuje dokonywanie podobnych transakcji również w przyszłości, tj. nabywanie obligacji emitowanych przez spółki, które realizują projekty zgodne z polityką inwestycyjną Wnioskodawcy. Fundusz przewiduje, że nabywane przez niego obligacje będą mogły być emitowane zarówno przez podmioty, w których Fundusz będzie posiadał akcje/udziały lub też podmioty, w których Fundusz nie będzie posiadał akcji/udziałów.


W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:


Czy nabycie w przedstawionych okolicznościach obligacji przez Fundusz stanowiło / będzie stanowić na gruncie podatku od towarów i usług świadczenie usług podlegających zwolnieniu z VAT?


Stanowisko Wnioskodawcy:


Zdaniem Wnioskodawcy nabycie w przedstawionych okolicznościach obligacji przez Fundusz stanowiło/będzie stanowić świadczenie usług podlegających zwolnieniu z VAT.


Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT pod pojęciem odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju rozumie się zaś każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów, w tym m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.


Przy tym, nie każde zdarzenie spełniające kryterium odpłatnej dostawy towarów/odpłatnego świadczenia usług podlega VAT, ale tylko takie, które realizowane jest przez podatnika działającego w takim charakterze. Przy ocenie, czy dana transakcja podlega VAT należy w związku z tym odwołać się do definicji podatnika, którym zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy VAT jest osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna, wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.


Art. 15 ust. 2 ustawy VAT stanowi z kolei, iż działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Definicja „działalności gospodarczej” (której wykonywanie przesądza o uznaniu danego podmiotu za podatnika VAT) ma więc charakter podmiotowy w zakresie, w jakim wskazuje, że działalnością tą jest działalność producentów, handlowców, usługodawców (w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także osób wykonujących wolne zawody). Tylko posiadanie takiego statusu powoduje, że dany podmiot jest podatnikiem i, o ile występuje w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji, realizowane przez niego transakcje objęte są opodatkowaniem VAT.


W świetle powyższego, aby odpowiedzieć na pytanie czy nabycie przez Fundusz obligacji stanowiło/będzie stanowić na gruncie VAT świadczenie usług podlegających zwolnieniu z VAT, należy w pierwszej kolejności przeanalizować:

    1. czy nabycie przez Wnioskodawcę obligacji stanowi odpłatne świadczenie usług na gruncie VAT

      oraz, jeżeli tak, to
    2. czy w związku z tym świadczeniem Fundusz występuje jako podatnik VAT prowadzący w tym zakresie działalność gospodarczą.

Ad (i) Nabycie obligacji jako odpłatne świadczenie usług


Biorąc pod uwagę powołane powyżej uregulowania ustawy VAT, usługą jest każde świadczenie, które nie spełnia kryteriów uznania za dostawę towarów, tj. którego przedmiotem nie jest towar oraz w następstwie którego nie dochodzi do przeniesienia nad nim władztwa (prawa do rozporządzania).


Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem sądowym (zob. np. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 czerwca 2014 r., sygn. akt I FSK 1072/13 i z 12 sierpnia 2015 r., sygn. akt I FSK 1373/14), w tym Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej [dalej: TSUE], opodatkowaniu jako świadczenie usług podlegają czynności, o ile łącznie spełnione są następujące warunki:

  1. istnieje związek między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego występuje świadczenie wzajemne,
  2. wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
  3. istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść pod stronie nabywcy usługi,
  4. istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości świadczenia wzajemnego otrzymanego przez usługodawcę.

Odnosząc powyższe do transakcji polegającej na nabyciu obligacji, należy w pierwszej kolejności zauważyć, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji, zwanego dalej „obligatariuszem”, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Z powyższego wynika, że emitent otrzymuje od obligatariusza określone świadczenie, wskutek czego u emitenta powstaje ekwiwalentne zobowiązanie (dług) wobec obligatariusza. Oznacza to, że w zamian za świadczenie na rzecz emitenta obligatariuszowi każdorazowo przysługuje wynagrodzenie (odpłatność).

Analizując charakter obligacji uznaje się powszechnie, że z punktu widzenia emitenta, emisja obligacji stanowi alternatywną do kredytu lub pożyczki formę pozyskiwania kapitału w celu finansowania działalności. Z kolei z perspektywy obligatariusza nabycie obligacji jest formą finansowania emitenta, zbliżoną ekonomicznie do udzielenia finansowania w formie kredytu lub pożyczki. W ramach relacji wynikającej z nabycia obligacji obligatariusz pełni więc funkcję pożyczkodawcy (podmiotu finansującego, udostępniającego czasowo środki finansowe na rzecz emitenta), podczas gdy emitent występuje w roli pożyczkobiorcy. W zamian za udzielenie na rzecz emitenta finansowania obligatariusz otrzymuje wynagrodzenie, w szczególności w postaci odsetek wypłacanych na jego rzecz przez emitenta.


W przypadku obligacji, które mogą być przedmiotem obrotu wtórnego (tj. w przypadku których możliwa jest sprzedaż obligacji przez pierwotnego obligatariusza kolejnym uczestnikom obrotu, aż do upływu terminu zapadalności obligacji), każdy kolejny obligatariusz finansuje w ten sposób emitenta, udostępniając środki finansowe na jego rzecz. Finansowanie to dotyczy okresu, w którym dany podmiot jest posiadaczem obligacji.


Z tej perspektywy realizacja prawa z obligacji (poprzez ich wykup lub sprzedaż na rynku wtórnym) są jedynie formami rozliczenia stron transakcji, w celu zapewnienia obligatariuszowi zwrotu zaangażowanego przez niego kapitału. Kwestia, od kogo obligatariusz otrzyma zwrot kapitału nie jest istotna. Kluczowe znaczenie dla oceny charakteru transakcji polegającej na nabyciu obligacji ma zaś fakt, że w zamian za udostępnienie kapitału (co ma miejsce z chwilą nabycia obligacji) obligatariusz otrzymuje w ostatecznym rozrachunku wynagrodzenie w postaci odsetek.


W świetle powyższych uwag należy uznać, że poprzez nabycie oprocentowanych obligacji Fundusz świadczy odpłatnie usługi, polegające na czasowym udostępnianiu środków finansowych na rzecz emitenta obligacji (tj. w szczególności Spółki, w przypadku wyemitowanych przez nią obligacji). Na podstawie art. 8 ust. 1 i art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT usługi te podlegają generalnie opodatkowaniu VAT.


Ad (ii) Nabycie obligacji w charakterze podatnika VAT


Jak zostało wcześniej wskazane, dla stwierdzenia, czy nabycie obligacji przez Fundusz stanowiło/będzie stanowić świadczenie usług objęte opodatkowaniem VAT, konieczne jest także ustalenie, czy w zakresie tym Fundusz występuje w charakterze podatnika VAT (tj. podmiotu prowadzącego działalność gospodarczego). W opinii Wnioskodawcy warunek ten także jest spełniony.

W tym kontekście należy po pierwsze zauważyć, że Fundusz jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych (zebranych w drodze niepublicznego proponowania nabycia certyfikatów inwestycyjnych) w określone papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe (vide art. 3 ust. 1 ustawy o FI). Działalność ta prowadzona jest zgodnie z zasadami polityki inwestycyjnej przyjętej dla Funduszu.

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, polityka inwestycyjna Wnioskodawcy zakłada inwestycje w spółki realizujące określone projekty nieruchomościowe/infrastrukturalne w branży mieszkaniowej. W tym kontekście, nabycie przez Fundusz obligacji wyemitowanych przez spółkę realizującą takie projekty (tak jak ma to miejsce w przypadku Spółki, tj. podmiotu realizującego program pilotażowy programu „Mieszkanie Plus”) stanowi bezpośrednio/wprost element polityki inwestycyjnej Funduszu, umożliwiając tym samym osiągnięcie założonych celów inwestycyjnych Wnioskodawcy. W tym kontekście, nabywanie obligacji przez Fundusz stanowi przejaw działalności, która prowadzona jest przez Fundusz w sposób profesjonalny, zorganizowany, ciągły i w związku z którą Wnioskodawca posiada przymiot podatnika w rozumieniu art. 15 ustawy VAT.

W tym miejscu należy zauważyć, że status funduszu inwestycyjnego jako podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o VAT (tj. jako podatnika VAT) znalazł potwierdzenie w wyroku TSUE z 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 Banque Bruxelles Lambert SA. Stanowisko to jest akceptowane przez organy podatkowe. Tytułem przykładu Wnioskodawca pragnie wskazać na interpretację indywidualną z 12 lipca 2016 r. (sygn. IPPP1/4512-358/16-2/KC), w której Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie zgodził się w pełni ze stanowiskiem podatnika (funduszu inwestycyjnego), iż w związku z prowadzoną przez niego działalnością (obejmującą w szczególności nabywanie obligacji) występuje on w charakterze podatnika wykonującego działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o VAT.

Podobnie, w interpretacji indywidualnej z 20 czerwca 2017 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.33.2017.2.AB) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że fundusz inwestycyjny udzielający pożyczki świadczy usługę podlegającą opodatkowaniu VAT (zwolnioną z tego opodatkowania). Mając na uwadze, że - jak wcześniej wskazano - nabycie obligacji zrównane jest dla potrzeb oceny skutków na gruncie VAT z zapewnieniem finansowania (np. w postaci udzielenia pożyczki), sytuacje te powinny być traktowane w taki sam sposób. Tym samym, nabycie obligacji przez Fundusz powinno być także uznane za świadczenie usługi podlegającej opodatkowaniu VAT (korzystającej przy tym ze zwolnienia z VAT - vide dalsze uwagi).

Mając na uwadze charakter działalności Funduszu i związane z tym okoliczności nabywania przez niego obligacji, brak jest w szczególności podstaw, aby uznać, że Wnioskodawca nabywa obligacje wyłącznie w celu lokowania posiadanych nadwyżek środków pieniężnych (co, samo w sobie, może być uznane za niestanowiące działalności gospodarczej na gruncie VAT; vide wyrok TSUE z 6 lutego 1997 r. w sprawie C-80/95 Harnas & Helm CV).

Po pierwsze, w przypadku Funduszu trudno w ogóle mówić w tym kontekście o „nadwyżce” (rozumianej jako „to, co przewyższa zaplanowaną lub konieczną ilość czegoś” - vide definicja zawarta w internetowym słowniku języka polskiego PWN). Środki wydatkowane na nabycie obligacji nie stanowią bowiem środków pozostałych z innej działalności (jako jej „skutek uboczny”), ale są „podstawowymi” środkami Funduszu, przeznaczonymi właśnie na nabywanie obligacji (czy innych papierów wartościowych).

Po drugie, z perspektywy Funduszu zakup obligacji jest sposobem na realizację założonych celów inwestycyjnych, a nie sposobem lokowania wygenerowanych nadwyżek finansowych, będącym wynikiem porównania alternatywnych form lokowania środków pieniężnych (jak może to mieć miejsce w przypadku prywatnego inwestora, dla którego nabycie obligacji może być np. alternatywą dla otwarcia lokaty bankowej). W tym kontekście, nabywanie przez Fundusz obligacji (wyemitowanych przez określone podmioty) powinno być postrzegane jako jedna z transakcji, dla realizacji których Fundusz został utworzony, a nie jako transakcja, która może ewentualnie wystąpić, jeśli u Wnioskodawcy pojawią się nadwyżki środków pieniężnych. Powyższe potwierdza, że nabycie obligacji przez Fundusz powinno być traktowane jako transakcja realizowana w ramach działalności.


Podsumowując dotychczasowe uwagi, w opinii Wnioskodawcy nabycie obligacji przez Fundusz stanowi odpłatne świadczenie usługi realizowane przez Fundusz w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, a więc przez Fundusz występujący w charakterze podatnika VAT. W rezultacie, nabycie obligacji przez Wnioskodawcę, w okolicznościach przedstawionych w niniejszym wniosku, stanowi usługę podlegającą opodatkowaniu VAT.


W dalszej kolejności należy w związku z tym rozważyć, czy usługa ta podlega zwolnieniu z VAT.


Podstawy dla tego zwolnienia należy poszukiwać w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT przewidującym zwolnienie z VAT dla usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi [dalej: ustawa OIF], z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie. Przedmiotowe zwolnienie z VAT nie ma zastosowania do przypadków przewidzianych w art. 43 ust. 16 ustawy VAT.


W związku z powyższym oraz uwzględniając okoliczność, iż obligacje stanowią instrumenty finansowe w rozumieniu ustawy OIF, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że usługa polegająca na nabyciu obligacji podlega zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT.


Wnioskodawca pragnie wskazać, że stanowisko zaprezentowane powyżej (polegające na uznaniu, że nabycie obligacji przez Fundusz stanowi z jego strony usługę zwolnioną z VAT) znajduje potwierdzenie w szeregu interpretacji indywidualnych, z których wynika, że (i) w przypadku obrotu wierzytelnościami świadczenie usługi należy rozpatrywać z punktu widzenia nabywcy obligacji (tu: Funduszu) i (ii) że usługę taką należy rozpatrywać jako element działalności gospodarczej realizowanej przez nabywcę obligacji. Tytułem przykładu Wnioskodawca pragnie wskazać na:


  1. interpretację indywidualną z 24 października 2017 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.407.2017.2.IK), w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że nabywanie obligacji przez podmiot, który angażuje się w przedsięwzięcia zapewniające wzrost wartości portfela zarządzanych aktywów stanowi usługę zwolnioną z VAT (na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT);

  2. interpretację indywidualną z 11 czerwca 2015 r. (sygn. IPPP1/4512-244/15-8/EK), w której Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził m.in., że:

„Wskazać należy, że ustawa o podatku od towarów i usług uznaje za podatnika podmiot wykonujący czynność nawet jednorazowo, lecz w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania tej czynności w sposób częstotliwy. Przenosząc powyższe na grunt omawianej sprawy należy zauważyć, że Spółka nabywając obligacje bez wątpienia działała w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, bowiem poza podstawową działalnością Spółki, Spółka jest też podmiotem działającym w grupie kapitałowej i w celu zarządzania kapitałem obrotowym nabywa obligacje. Ponadto, o działaniu Spółki w charakterze podatnika przesądza fakt, że Spółka będzie uzyskiwać przychody z tytułu odsetek.


Z uwagi na powyższe przepisy oraz okoliczności przedstawione we wniosku, stwierdzić należy, iż nabycie obligacji w opisanych przez Spółkę okolicznościach spełnia niewątpliwie szeroką definicję usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy. W analizowanej sytuacji będzie można bowiem zidentyfikować beneficjenta świadczenia wykonanego przez Spółkę, którym będzie emitent obligacji mogący korzystać z kapitału udostępnionego mu przez Spółkę, ponadto usługa będzie miała charakter odpłatny, z uwagi na fakt, że Spółka otrzyma wynagrodzenie - odsetki. Wnioskodawca wyświadczył usługę w postaci udostępnienia kapitału, w zamian za którą w ostatecznym rozrachunku otrzymał wynagrodzenie w formie odsetek. Zatem należy jednoznacznie wskazać, że w omawianej sytuacji stroną świadczącą usługę będzie Wnioskodawca jako nabywca obligacji.”


  1. Interpretację indywidualną z 10 stycznia 2014 r. (sygn. ILPP2/443-997/13-3/AD), w której Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdził m.in., że:

„(...) nabycie obligacji w opisanych przez Spółkę okolicznościach spełnia niewątpliwie szeroką definicję usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy. W analizowanej sytuacji będzie można bowiem zidentyfikować beneficjentów świadczenia wykonanego przez Spółkę, którym będą spółki z grupy kapitałowej i inne podmioty powiązane mogące korzystać z kapitału udostępnionego im przez Spółkę. Ponadto, usługa będzie miała charakter odpłatny, z uwagi na fakt, że Spółka będzie pobierać wynagrodzenie w postaci płaconych przez spółki z grupy kapitałowej i inne podmioty powiązane odsetek wg ustalonego oprocentowania, zgodnie z ustalonym harmonogramem. (...)


(...) czynność nabycia obligacji, w związku z którymi Spółce przysługuje wynagrodzenie w postaci odsetek stanowi odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu i korzystające ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy.”;


  1. Interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 9 kwietnia 2013 r. (sygn. IPPP1/443-70/13-2/PR) i z 26 marca 2013 r. (sygn. IPPP1/443-67/13-4/AW).

Mając na uwadze powyższe uwagi, Fundusz wnosi o potwierdzenie jego stanowiska, zgodnie z którym nabywanie obligacji przez Fundusz w przedstawionych okolicznościach (tj. w szczególności nabycie obligacji wyemitowanych przez Spółkę) stanowiło/będzie stanowić na gruncie podatku od towarów i usług świadczenie usług podlegających zwolnieniu z VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.


Stosownie do art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).


Na podstawie art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.


Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.


Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.


Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.


Jak stanowi art. 15 ust. 2 ww. ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.


Określony w ustawie o podatku od towarów i usług zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dokonując tej czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnika” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.


Należy uznać, że dla opodatkowania podatkiem od towarów i usług określonej czynności, nie ma znaczenia, czy rodzaj takiej działalności został wymieniony jako główny przedmiot działalności podmiotu. Status podatnika podatku od towarów i usług jest kategorią obiektywną, niezależną od tego, jakim zakresem objęta jest główna działalność.


Jak wynika z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1355), fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Stosownie do art. 3 ust. 1a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1768, z późn. zm.) przez papiery wartościowe rozumie się: akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1577), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego.


Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach (Dz. U. z 2018 r., poz. 483), obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji, zwanego dalej „obligatariuszem”, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia.

Jak wynika z art. 5 ust. 1 ww. ustawy o obligacjach, świadczenia wynikające z obligacji, sposób ich realizacji oraz związane z nimi prawa i obowiązki emitenta i obligatariuszy określają warunki emisji.


Z powyżej cytowanej definicji wynika, że obligacje, są to papiery wartościowe o charakterze dłużnym. Dłużny papier wartościowy oznacza papier wartościowy wyemitowany na podstawie właściwego aktu prawnego, w którym emitent wyraża zobowiązanie do zapłaty właścicielowi dłużnego papieru wartościowego należności głównej i należności ubocznej (odsetek). Zatem nabycie obligacji, dla sprzedawcy, emitenta tych papierów wartościowych stanowi formę pozyskania kapitału, w zamian za którą nabywca otrzyma wynagrodzenie (odsetki).

Zatem czynność nabycia obligacji mieści się w definicji usług zawartej w art. 8 ust. 1 ustawy. W takiej sytuacji będzie można bowiem zidentyfikować beneficjenta świadczenia wykonanego przez nabywcę obligacji, którym będzie jej emitent, mogący korzystać z kapitału udostępnionego mu przez nabywcę papieru wartościowego. Ponadto usługa będzie miała charakter odpłatny, z uwagi na to, że nabywca wraz z nabyciem dłużnego papieru wartościowego zachowuje prawo do wypłaty wynagrodzenia, ponadto nabywca może swobodnie dysponować posiadanym papierem wartościowym, tj. może w dniu wykupu zrealizować wynikające z niego prawa, odzyskując tym samym udostępnione emitentowi środki pieniężne wraz z nadwyżką będącą wynagrodzeniem w postaci odsetek, bądź też, nie czekając do dnia wykupu, sprzedać instrument finansowy na rynku wtórnym, po cenie zaakceptowanej przez kontrahenta. Zatem nabywca obligacji - obligatariusz wyświadczy usługę w postaci udostępnienia kapitału, w zamian za którą w ostatecznym rozrachunku zachowuje prawo do wypłaty wynagrodzenia w formie odsetek.


W tym kontekście nabycie obligacji może stanowić usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Jednakże jak już wskazano, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dokonując tej czynności będzie działał jako podatnik, w rozumieniu cyt. art. 15 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług.


Należy zauważyć, że odnośnie uznania za podatnika podatku od towarów i usług podmiotu lokującego kapitał w obligacje wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 6 lutego 1997 r., w sprawie C-80/95 Harnas & Helm, w której wskazał, że „(…) nabycie na własność i posiadanie obligacji, które nie służą innej działalności przedsiębiorstwa oraz otrzymywanie z tego tytułu dochodu nie stanowi działalności gospodarczej, która przyznaje wykonawcy tych czynności status podatnika. W konsekwencji działalność posiadacza obligacji może być zdefiniowana jako forma lokaty kapitału mieszcząca się w pojęciu zwykłego zarządzania majątkiem i jeśli generuje ona dochód w postaci odsetek, to wynikają one ze zwykłego posiadania obligacji. Jednakże nie mogą być one uważane za wynagrodzenie w zamian za dokonanie czynności lub wykonywanie działalności gospodarczej przez tego, kto takie odsetki otrzymuje.”


Z okoliczności przedstawionych przez Wnioskodawcę wynika, że Fundusz został utworzony i działa w oparciu o przepisy ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. W związku z powyższym Fundusz jest wpisany do rejestru funduszy inwestycyjnych (prowadzonego przez Sąd Okręgowy).

Fundusz (jako osoba prawna, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie zebranych środków pieniężnych w określone papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe) inwestuje w segmencie dostępnych cenowo mieszkań, a także w infrastrukturę samorządową. Koncepcja Funduszu stanowi odpowiedź na obserwowany deficyt mieszkaniowy w Polsce przy zmniejszających się inwestycjach samorządowych w obszarze budownictwa mieszkaniowego i infrastruktury społecznej.


Inwestycje Funduszu polegają na obejmowaniu akcji lub udziałów oraz instrumentów dłużnych spółek projektowych powołanych do realizacji określonych projektów inwestycyjnych.


W związku z realizacją ww. polityki inwestycyjnej Fundusz nabył m.in. udziały w M. Sp. z o.o., będącej spółką realizującą program pilotażowy programu „Mieszkanie Plus”. Wnioskodawca zakupił także obligacje wyemitowane przez M. Sp. z o.o.


Obligacje wyemitowane przez Spółkę zostały zakupione przez Fundusz m.in. od Z. Sp. z o.o. z siedzibą w B. Obligacje te zostały zakupione przez Fundusz za cenę odpowiadającą ich wartości nominalnej, powiększoną o odsetki naliczone do dnia, w którym nastąpiła płatność ceny za obligacje. Z uwagi na fakt, że obligacje wyemitowane przez Spółkę są oprocentowane, w związku z ich nabyciem Fundusz (jako obligatariusz) otrzymuje od Emitenta świadczenia pieniężne w postaci odsetek, które wypłacane są przez Emitenta zgodnie z ustalonym harmonogramem.


W zależności od podjętych decyzji, obligacje zakupione przez Fundusz mogą być w przyszłości przedmiotem wykupu przez Emitenta lub dalszej sprzedaży przez Wnioskodawcę na rynku wtórnym.


Fundusz planuje dokonywanie podobnych transakcji również w przyszłości, tj. nabywanie obligacji emitowanych przez spółki, które realizują projekty zgodne z polityką inwestycyjną Wnioskodawcy. Fundusz przewiduje, że nabywane przez niego obligacje będą mogły być emitowane zarówno przez podmioty, w których Fundusz będzie posiadał akcje/udziały lub też podmioty, w których Fundusz nie będzie posiadał akcji/udziałów.


Analiza przedstawionych okoliczności, powołanych regulacji prawnych oraz ww. orzeczenia TSUE prowadzi do stwierdzenia, że przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest lokowanie środków pieniężnych w określone papiery wartościowe – obligacje. Wnioskodawca nie nabywa obligacji w celu lokowania wolnych środków pieniężnych na własne potrzeby. Nabywanie m.in. obligacji stanowi czynność, dla której Fundusz został powołany. Zatem należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że zakup obligacji stanowi przejaw działalności, która prowadzona jest przez Fundusz w sposób profesjonalny, zorganizowany, ciągły i w związku z którą Wnioskodawca posiada przymiot podatnika w rozumieniu art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług.


A zatem, biorąc pod uwagę prowadzoną przez Wnioskodawcę działalność oraz cel nabycia obligacji stwierdzić należy, że Wnioskodawca działa jako podatnik podatku VAT w tym zakresie, a czynność polegająca na nabyciu obligacji jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, stawka podatku wynosi 22% z zastrzeżeniem ust. 2 12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust 1. Jednocześnie, zgodnie z art. 146a pkt 1 ww. ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 wynosi 23%.


Ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku.


Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 41 cyt. ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 1636, 1948 i 1997 oraz z 2017 r. poz. 724, 768 i 791), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.


Stosownie do treści art. 43 ust. 15 ww. ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

  1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
  2. usług doradztwa;
  3. usług w zakresie leasingu.

Natomiast jak wynika z art. 43 ust. 16 ww. ustawy, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 40a i 41, nie ma zastosowania do usług dotyczących praw i udziałów odzwierciedlających:

  1. tytuł prawny do towarów;
  2. tytuł własności nieruchomości;
  3. prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości;
  4. udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części;
  5. prawa majątkowe, których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity wielkości produkcji oraz uprawnienia do emisji zanieczyszczeń, i które mogą być zrealizowane poprzez dostawę towarów lub świadczenie usług innych niż zwolnione z podatku.

Należy podkreślić, że pojęcie używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług, powinny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.


Zatem, w przypadku nabycia obligacji, świadczona usługa korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o podatku od towarów i usług.


Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.


Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego zdarzenia przyszłego, wydana interpretacja traci swą aktualność.


Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj