Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.66.2018.1.KR
z 20 marca 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 29 stycznia 2018 r. (data wpływu 31 stycznia 2018 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku i zniesieniem współwłasności – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 stycznia 2018 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku i zniesieniem współwłasności.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Małżonkom J. (babci Wnioskodawczyni) i A. (drugiemu mężowi babci Wnioskodawczyni) F. przysługiwało:

1. prawo własności nieruchomości stanowiącej działkę nr 739/13 o pow. 0,0724 ha, położonej w miejscowości ……., zabudowaną domem letniskowym, dla której Sąd Rejonowy ……. prowadzi księgę wieczystą nr …… oraz
2. udział wynoszący 6/324 części w nieruchomości stanowiącej działki oznaczone: nr 739/36 o pow. 0,3300 ha, nr 739/18 o pow. 0,0039 ha, nr 739/17 o pow. 0,0615 ha, nr 739/20 o pow. 0,1770 ha i nr 739/35 o pow. 0,0784 ha, położonej w miejscowości ……, dla których Sąd Rejonowy …… prowadzi księgę wieczystą nr ……. (tj. droga dojazdowa),

w częściach równych po 1/2, co wynikało z łączącej małżonków wspólności ustawowej małżeńskiej.

Spadek po zmarłym w dniu 8 września 1999 r. A. F. – zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego …… z dnia 30 września 2015 r. – na podstawie ustawy nabyły: jego żona J. F. oraz córka A. i J. – M. F.-B., po 1/2 części każda z nich.

Spadek po zmarłej w dniu 28 grudnia 2013 r. J. F.-B. – zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego …… z dnia 30 września 2015 r. – na podstawie testamentu notarialnego nabył T. G. (syn J. z pierwszego małżeństwa, a ojciec Wnioskodawczyni) w całości.

Spadek po zmarłym w dniu 29 marca 2014 r. T. G., tj. ojcu Wnioskodawczyni – zgodnie z aktem poświadczenia dziedziczenia sporządzonym przez notariusza ……. – nabyła w całości Wnioskodawczyni.

Zgodnie z art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn Wnioskodawczyni została zwolniona od podatku, ponieważ zgłosiła nabycie własności rzeczy i praw majątkowych na drukach SD-Z2 na zasadach i w terminach określonych w stosownych przepisach.

Reasumując powyższe, na skutek spadkobrania Wnioskodawczyni przysługiwał udział 3/4 części w ww. nieruchomościach. M. F.-B. przysługiwał zaś udział 1/4 części w ww. nieruchomościach.

Następnie przed Sądem Rejonowym ….. zawisła sprawa o dział spadku po zmarłym A. F. i zniesienie współwłasności. Wcześniej nie dokonano działu spadku po A. F. ani podziału majątku wspólnego między małżonkami J. i A. F.

W toku ww. postępowania M. F.-B. umową darowizny z dnia 5 września 2016 r. (akt notarialny sporządzony przez notariusz …..) darowała swojej córce N. B. przysługujący jej udział w ww. nieruchomościach, a który to stanowił przedmiot należący do spadku. Na skutek powyżej wskazanej czynności N. B. przystąpiła do udziału w toczącej się sprawie o dział spadku i zniesienie współwłasności. Wartość darowizny w akcie notarialnym została ustalona na kwotę 37 500 zł. Wobec zawarcia ww. umowy, notariusz złożył wniosek wieczystoksięgowy o dokonanie wpisu prawa współwłasności w Dziale II księgi wieczystej ….. w udziale do 1/4 części na rzecz N. B. w miejsce części udziału A. F. oraz w udziale 3/324 części w księdze wieczystej ….. w miejsce części udziału A. F.

Dla pełnego zobrazowania stanu faktycznego Wnioskodawczyni wskazała, że J. F. wydziedziczyła córkę M. F.-B. W związku z powyższym, z roszczeniem o zachowek po niej wystąpili przeciwko Wnioskodawczyni (jako następcy prawnego spadkobiercy – ojca Wnioskodawczyni T. G.) N. B. oraz Michał. F.-B. (dzieci M. F.-B., które dziedziczyłyby po zmarłej J. F. w przypadku dziedziczenia ustawowego wobec wydziedziczenia ich matki).

W dniu 29 września 2017 r. w sprawie o dział spadku i zniesienie współwłasności przed Sądem Rejonowym ….., Wnioskodawczyni zawarła z uczestniczkami tego postępowania M. F.-B. i N. B. ugodę o następującej treści:

1. W skład majątku spadkowego po zmarłym A. F. wchodzą:
   1. prawo własności 1/2 części nieruchomości, stanowiącej działkę nr 739/13 o pow. 0,0724 ha, położonej w ….., zabudowanej domem letniskowym, dla której Sąd Rejonowy …. prowadzi księgę wieczystą nr ….. oraz udział wynoszący 6/324 części w nieruchomości stanowiącej działki oznaczone: nr 739/36 o pow. 0,3300 ha, nr 739/18 o pow. 0,0039 ha, nr 739/17 o pow. 0,0615 ha, nr 739/20 o pow. 0,1770 ha i nr 739/35 o pow. 0,0784 ha, położonej w ……, dla której Sąd Rejonowy ….. prowadzi księgę wieczystą nr …. – o wartości 75 000 zł,
      
   2. ruchomości:
      1. obraz w złotej ramie przedstawiający zdjęcie …. o wymiarach 120 cm/95 cm – o wartości 1 000 zł;
         
      2. obraz …. przedstawiający kwiaty o wymiarach 78 cm/58 cm – o wartości 1 000 zł;
         
      3. obraz przedstawiający garnki o wymiarach 49 cm/60 cm – o wartości 400 zł;
         
      4. obraz przedstawiający wieś o wymiarach 51 cm/37 cm – o wartości 500 zł;
         
      5. obraz przedstawiający drzewo o wymiarach 31 cm/41 cm – o wartości 500 zł;
         
      6. obraz przedstawiający zimę o wymiarach 93 cm/95 cm – o wartości 500 zł;
         
      7. obraz przedstawiający morze o wymiarach 108 cm/84 cm – o wartości 1000 zł;
         
      8. sześć klaserów ze znaczkami pocztowymi – o wartości 100 zł.
2. Uczestniczki zgodnie oświadczają, że Wnioskodawczyni na skutek spadkobrania po zmarłym T. G. (akt poświadczenia dziedziczenia ….) przysługuje prawo własności 3/4 części nieruchomości opisanej w pkt I. 1), który nabył wyżej wskazany udział na skutek spadkobrania po zmarłej J. F. (postanowienie Sądu Rejonowego …. z dnia 30 września 2015 r. ….).
   
3. Strony dokonują działu spadku po zmarłym A. F. i zniesienia współwłasności majątku opisanego w pkt I. ugody poprzez:
   1. zniesienie współwłasności nieruchomości położonej w …., opisanej w pkt I. 1) ugody i przyznanie ww. składnika majątkowego na wyłączną własność uczestniczce N. B. z obowiązkiem spłaty na rzecz Wnioskodawczyni w wysokości 112 500 zł (słownie: sto dwanaście tysięcy pięćset złotych) w terminie 7 dni od daty uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania w sprawie Sądu Okręgowego ….., ….. , a w razie nieuprawomocnienia się tego orzeczenia do dnia 31 listopada 2017 r. – płatne do dnia 31 listopada 2017 r. z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia temu terminowi płatności do dnia zapłaty; na rachunek bankowy Wnioskodawczyni;
      
   2. przyznanie uczestniczce M. F.-B. ruchomości wskazanych w pkt I. 2) a), c), e), f), h) – o łącznej wartości 2 500 zł;
      
   3. przyznanie Wnioskodawczyni ruchomości wskazanych w pkt I. 2) b), d), g) – o łącznej wartości 2 500 zł
   -przy czym podział ww. ruchomości następuje bez wzajemnych spłat i dopłat;
   
   
4. Koszty postępowania wzajemnie znieść;
   
5. Wnioskodawczyni oraz uczestniczka N. B. zobowiązują się dokonać potrącenia względem siebie wierzytelności tj. wierzytelności przysługującej Wnioskodawczyni z tytułu spłaty wskazanej w pkt II. a) w wysokości 112 500 zł ugody z przyszłą wierzytelnością przysługującą uczestniczce N. B. z tytułu zachowku po zmarłej J. F. w przypadku zawarcia przez uczestniczki ugody w sprawie Sądu Okręgowego …., …. , o następującej treści:
   1. pozwana Wnioskodawczyni zobowiązuje się do zapłaty na rzecz powódki N. B. kwoty 112 500 zł z tytułu zachowku po zmarłej J. F. w terminie 7 dni od daty uprawomocnienia się postanowienia w przedmiocie umorzenia postępowania na rachunek bankowy powódki;
      
   2. pozwana Wnioskodawczyni zobowiązuje się do zapłaty na rzecz powoda Michała. F.-B. z tytułu zachowku po zmarłej J. F. kwoty 150 000 zł, przy czym z tej kwoty Wnioskodawczyni potrąca kwotę 4 411 zł tytułem uregulowanego podatku od nieruchomości stanowiącej działkę nr 739/13 o pow. 0,0724 ha, położonej w ….., tj. zobowiązuje się do zapłaty kwoty 145 589 zł z tytułu zachowku w terminie 7 dni od daty uprawomocnienia się postanowienia w przedmiocie umorzenia postępowania na rachunek bankowy powoda;
      
   3. powodowie N. B. oraz Michał. F.-B. oświadczają, że wskazane w pkt 1) i 2) kwoty wyczerpują w pełni ich roszczenia wobec pozwanej z tytułu zachowku po zmarłej J. F. i zrzekają się ich dalszego dochodzenia;
      
   4. powódka N. B. zobowiązuje się dokonać potrącenia przysługującej jej wierzytelności z pkt 1) niniejszej ugody z wierzytelnością przysługującą pozwanej Wnioskodawczyni wobec niej z tytułu spłaty wynikającej z działu spadku po zmarłym A. F. na mocy ugody zawartej przed Sądem Rejonowym …..;
      
   5. koszty postępowania wzajemnie znieść.
6. Strony postanawiają, że wszelkie zobowiązania dotyczące nieruchomości położonej w …., opisanej w pkt I. 1) z tytułu opłat za energię elektryczną i innych zobowiązań wobec właściwego miejscowo dostawcy energii elektrycznej obciążają uczestniczkę N. B.
   
7. Ugoda wyczerpuje wszystkie roszczenia stron postępowania z tytułu działu spadku po zmarłym A. F. i zniesienia współwłasności nieruchomości opisanej w pkt I. 1), w tym wszelkie roszczenia z tytułu pożytków czy korzystania z nieruchomości ponad przysługujący udział.
   
   

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy kwota uzyskana z tytułu spłaty w związku z działem spadku i zniesieniem współwłasności podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, opisany stan faktyczny nie rodzi po Jej stronie obowiązku zapłaty podatku dochodowego i nie ma podstaw do opodatkowania Jej podatkiem w związku z odpłatnym zbyciem przez Nią nieruchomości w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

We wskazanej ugodzie zawartej przed Sądem doszło w istocie do działu spadku oraz podziału majątku wspólnego babci Wnioskodawczyni i jej drugiego męża. Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom, ewentualnie ich następcom prawnym.

Zgodnie z art. 1035 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny: jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Na podstawie art. 210 ww. ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy (oraz ich następcy prawni) są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Wskazać także należy, że zgodnie z art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

W przedmiotowej sprawie nieruchomość została przyznana uczestniczce postępowania N. B., która na mocy umowy darowizny (dokonanej przed działem spadku) otrzymała od swojej matki udział w przedmiocie należącym do spadku i weszła w prawa przysługujące matce jako jej następca prawny w zakresie dotyczącym przedmiotowych nieruchomości. Do momentu działu spadku i zniesienia tej współwłasności stała się współwłaścicielem nieruchomości wchodzącej w skład spadku w miejsce swojej matki. Jednocześnie wskazania wymaga, że w przedmiotowej sprawie w istocie doszło także do swoistego podziału majątku wspólnego małżonków F. – J. F. oraz A. F. Nieruchomości powyżej opisane w istocie wyczerpywały majątek wspólny małżonków F., który nigdy wcześniej nie został podzielony.

Zgodnie zaś z brzmieniem art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – ewentualne przychody z tytułu podziału majątku wspólnego małżonków nie podlegają opodatkowaniu z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. Co znamienne, kwota przyznanej Wnioskodawczyni w postępowaniu o dział spadku i zniesienie współwłasności spłaty w wysokości 112 500 zł nie stanowi dla Niej dochodu, podlegającego opodatkowaniu i stanowiącego przedmiot opodatkowania w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wysokość przyznanej Wnioskodawczyni spłaty odpowiada wysokości wartości Jej udziału w nieruchomościach, a zatem uznać należy, że kwota spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego Jej udziału spadkowego w nieruchomościach. Wysokość spłaty została ustalona zgodnie z rzeczywistą wartością nieruchomości i odpowiada aktualnej wartości rynkowej nieruchomości. Doszło jedynie do przesunięcia składników masy spadkowej: suma spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawczyni udziału spadkowego. Wnioskodawczyni nie uzyskała nic ponad przysługujący Jej udział spadkowy. Spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez Nią udziału w spadku, a w związku z działem spadku nie powstało żadne przysporzenie majątkowe względem odziedziczonej przez Nią części masy spadkowej.

Według Wnioskodawczyni, nie powstał zatem przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i brak jest podstaw do opodatkowania Jej podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Przywołany przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części oraz udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części oraz udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Przy czym pod pojęciem odpłatnego zbycia należy rozumieć nie tylko sprzedaż, czy zamianę, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej za odpłatnością, a więc co do zasady również dział spadku i odpłatne zniesienie współwłasności.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciem nabycia w drodze spadku, dlatego w tym wypadku należy posiłkować się normami prawa cywilnego.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.), spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów Kodeksu.

W myśl art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwila otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Jednak zgodnie z art. 1036 ustawy Kodeks cywilny, spadkobierca może za zgodą pozostałych spadkobierców rozporządzić udziałem w przedmiocie należącym do spadku. W braku zgody któregokolwiek z pozostałych spadkobierców rozporządzenie jest bezskuteczne o tyle, o ile naruszałoby uprawnienia przysługujące temu spadkobiercy na podstawie przepisów o dziale spadku.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 ustawy Kodeks cywilny, dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności – w rozumieniu ustawy Kodeks cywilny – jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Stosownie do art. 195 ustawy Kodeks cywilny – współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom.

W myśl art. 196 § 1 ustawy Kodeks cywilny, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej Kodeksu cywilnego, o czym stanowi art. 196 § 2 ustawy Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 210 ustawy Kodeks cywilny, każdy ze współwłaścicieli może domagać się zniesienia współwłasności. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W myśl art. 211 i 212 ustawy Kodeks cywilny, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Zauważyć należy, że zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat. W przypadku, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, musi być traktowany w kategorii nabycia. Analogicznie, okoliczność, odpłatnego przekazania udziału, traktowana być musi w kategorii zbycia, gdyż w ten sposób zmianie ulega zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (tu nieruchomością), jak też stan jej majątku osobistego.

Jak już wskazano wyżej „odpłatne zbycie”, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oznacza każde przeniesienie prawa własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Analizując zatem powyższe należy stwierdzić, że czynność zniesienia współwłasności w świetle prawa cywilnego stanowi formę zbycia, a jeżeli zniesienie współwłasności następuje ze spłatą, wówczas mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem. Tym samym, zniesienie współwłasności polegające na przyznaniu nieruchomości jednemu ze współwłaścicieli w zamian za spłatę pieniężną na rzecz drugiego z nich, stanowi formę odpłatnego zbycia, wyczerpującą dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Osoba, która otrzymuje spłatę zbywa bowiem odpłatnie przysługujący jej udział. Spłata jest w takim przypadku wyrażoną w pieniądzu równowartością zbytego udziału we wspólnym prawie, co oznacza, że pomiędzy współwłaścicielami dochodzi do wymiany dóbr majątkowych, tj. nieruchomości w zamian za środki pieniężne.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że małżonkom J. (babci Wnioskodawczyni) i A. (drugiemu mężowi babci Wnioskodawczyni) F., przysługiwało w ramach wspólności ustawowej małżeńskiej, w częściach równych po 1/2, prawo własności nieruchomości stanowiącej działkę nr 739/13 o pow. 0,0724 ha, zabudowaną domem letniskowym, oraz udział wynoszący 6/324 części w nieruchomości stanowiącej działki oznaczone: nr 739/36 o pow. 0,3300 ha, nr 739/18 o pow. 0,0039 ha, nr 739/17 o pow. 0,0615 ha, nr 739/20 o pow. 0,1770 ha i nr 739/35 o pow. 0,0784 ha. Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 30 września 2015 r. spadek po zmarłym w dniu 8 września 1999 r. A. F. nabyły: jego żona J. F. oraz córka M. F.-B., po 1/2 części każda z nich. Spadek po zmarłej w dniu 28 grudnia 2013 r. J. F.-B., zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 30 września 2015 r. na podstawie testamentu notarialnego nabył w całości T. G., ojciec Wnioskodawczyni. Spadek po zmarłym w dniu 29 marca 2014 r. ojcu Wnioskodawczyni, zgodnie z aktem poświadczenia dziedziczenia nabyła w całości Wnioskodawczyni.

Na skutek spadkobrania Wnioskodawczyni przysługiwał udział 3/4 części w ww. nieruchomościach, zaś M. F.-B. przysługiwał udział 1/4 części w ww. nieruchomościach.

W toku postępowania przed Sądem Rejonowym w sprawie o dział spadku po zmarłym A. F. i zniesienie współwłasności, M. F.-B. darowała swojej córce N. B. umową darowizny z dnia 5 września 2016 r. przysługujący jej udział w ww. nieruchomościach, który to stanowił przedmiot należący do spadku.

W dniu 29 września 2017 r. została zawarta ugoda sądowa, na mocy której Wnioskodawczyni i uczestniczki postępowania M. F.-B. i N. B., dokonały działu spadku po zmarłym A. F. i zniesienia współwłasności majątku spadkowego po zmarłym A. F., poprzez zniesienie współwłasności ww. nieruchomości i przyznanie ww. składnika majątkowego na wyłączną własność N. B. z obowiązkiem spłaty na rzecz Wnioskodawczyni w wysokości 112 500 zł.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że do nabycia przez Wnioskodawczynię w drodze spadku po ojcu udziału w przedmiotowych nieruchomościach doszło w dacie śmierci spadkodawcy, tj. w dniu 29 marca 2014 r. W związku z powyższym uzyskana przez Wnioskodawczynię, na mocy ugody sądowej z dnia 29 września 2017 r. w sprawie o dział spadku i zniesienie współwłasności, kwota 112 500 zł tytułem spłaty za przyznanie na wyłączną własność osoby trzeciej – udziału Wnioskodawczyni w ww. nieruchomościach, stanowi źródło przychodu z tytułu odpłatnego zbycia udziału w przedmiotowych nieruchomościach, stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem zbycie tego udziału nastąpiło przed upływem pięcioletniego okresu, o którym mowa w ww. przepisie, tj. przed dniem 1 stycznia 2020 r. W rozpatrywanej sprawie doszło bowiem do odpłatnego zbycia przez Wnioskodawczynię udziału w przedmiotowych nieruchomościach w formie zniesienia współwłasności, którą to współwłasność w określonym udziale nabyła Ona wcześniej w drodze spadku po ojcu. Co istotne Wnioskodawczyni otrzymała spłatę nie od spadkobiercy, lecz od osoby trzeciej, która nabyła udział w ww. nieruchomościach w drodze umowy darowizny w 2016 r. od jednego ze spadkobierców. Zauważyć należy, że gdyby Wnioskodawczyni tej właśnie osobie sprzedała swój udział w ww. nieruchomościach to taka sprzedaż stanowiłaby źródło przychodu. Fakt, że otrzymana przez Wnioskodawczynię kwota spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego Jej udziału spadkowego w nieruchomościach, nie zmienia skutków podatkowych.

W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Podstawą obliczenia podatku, zgodnie z art. 30e ust. 2 ww. ustawy, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw, określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ww. ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego pojęcia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością, np. koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości). Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym odpłatnym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy.

Ustalenie kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób odbywa się zgodnie z art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu – za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy, wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

W myśl art. 30e ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. la pkt 3 (PIT-39), wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
   
   

Zgodnie z art. 45 ust. la pkt 3 ww. ustawy – w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym podatnicy są zobowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e.

W tym samym terminie płatny jest również należny podatek, wynikający z tego zeznania (art. 45 ust. 4 pkt 4 ww. ustawy).

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł – stosownie do art. 30e ust. 5 ww. ustawy.

W przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 – podatnik jest zobowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie (art. 30e ust. 7 ww. ustawy).

Reasumując stwierdzić należy, że otrzymana w 2017 r., w wyniku zniesienia współwłasności przez Wnioskodawczynię spłata za przyznanie na wyłączną własność osoby trzeciej udziałów Wnioskodawczyni w przedmiotowych nieruchomościach nabytych w 2014 r. w spadku po ojcu, stanowi dla Niej źródło przychodu podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym, stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 30e ust. 1 i art. 45 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.