Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-1.4011.30.2018.4.KK
z 16 maja 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 stycznia 2018 r. (data wpływu do tutejszego organu 24 stycznia 2018 r.), uzupełnionym w dniach 13 marca i 30 kwietnia 2018 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania z tytułu wywłaszczenia nieruchomości - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 stycznia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek, uzupełniony w dniach 13 marca i 30 kwietnia 2018 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania z tytułu wywłaszczenia nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Od 1991 r. matka Wnioskodawcy walczyła o odszkodowanie za zajęty prywatny teren pod przyszłą drogę. Terenu tego nie pozwalano zagospodarować pod parking (miejsca postojowe), co dostarczyłoby jakiś zysków. Sprawa dotyczyła 260 m² terenu przy ul. K. w W. Wieloletnia korespondencja celem uzyskania odszkodowania za zagarnięty teren i bezumowne jego użytkowanie było bezskuteczne. Dopiero po 2000 r. poinstruowano, że stosowny wniosek należy złożyć od 1 stycznia 2001 r., co uczyniono 26 listopada 2001 r. Matka Wnioskodawcy zmarła nie otrzymując pieniędzy za zajęty teren, które mogły być zużytkowane na leczenie i ratowanie życia. Aktem notarialnym z dnia 21 marca 2012 r. Wnioskodawca nabył prawa do spadku. Od tego momentu prowadził korespondencję z UM celem uzyskania odszkodowania, nie mając żadnych zysków z zablokowanego terenu. Czuł się ograbiony. Dopiero Wojewoda ostateczną decyzją z dnia 11 lutego 2014 r. stwierdził nabycie przez Gminę W. prawa własności nieruchomości zajętej pod część ul. K. Zawiadomiony o nabyciu spadku Urząd Skarbowy wszczął w dniu 11 kwietnia 2012 r. na wniosek Wnioskodawcy postępowanie podatkowe, ustalił wartość 260 m² i wyliczył podatek. Do kwietnia 2014 r. po interwencji Wnioskodawcy, kilkakrotnym przedłużaniu wydania decyzji (średnio co 3 miesiące) umorzono postępowanie uznając je jako bezprzedmiotowe, o czym Wnioskodawca został powiadomiony pismem z 8 kwietnia 2014 r. Dla Wnioskodawcy było logiczne, że to państwo na podstawie „spec-ustawy” zagarnęło jego majątek. Okazało się, że droga od prawomocnej decyzji do wypłaty odszkodowania była daleka. Operat szacunkowy sporządzono dopiero 12 kwietnia 2016 r. i jego aktualność potwierdzono w dniu 10 maja 2017 r. Odszkodowanie wyliczono na 105.820 zł, tj. 407 zł/m² co jest skandalem. Dane z Internetu szacują te tereny pod drogę 1.000 -1.200 zł/m². Działki budowalne nawet do 8.000 zł/m². Wnioskodawca nie odwołał się gdyż pieniądze są mu potrzebne na leczenie. Ww. kwota miała być wypłacona na podstawie decyzji Prezydenta W. po uprawomocnieniu się decyzji w ciągu 30 dni. W październiku 2017 r. Wnioskodawca otrzymał ww. kwotę. 28 listopada 2017 r. powiadomił o tym fakcie macierzysty urząd Skarbowy.

W uzupełnieniu wniosku ponadto wskazano:

• Decyzją z dnia 7 sierpnia 2017 r. Prezydent W. orzekł ustalenie odszkodowania za grunt oznaczony w ewidencji gruntów jako działka ewidencyjna nr 91 o powierzchni 260 m², zajęty pod drogę publiczną (gminną) – ul. K., stanowiąca obecnie własność Miasta W. w wysokości 105.820 zł;
• Orzeczono przyznać ustalone odszkodowanie na rzecz Wnioskodawcy;
• Wypłaty odszkodowania dokonał Prezydent W. na konto bankowe Wnioskodawcy uzasadniając, że zgodnie z art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, nieruchomości pozostające w dniu 31 grudnia 1998 r. we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, niestanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne z dniem 1 stycznia 1999 r. stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego za odszkodowaniem;
• Na podstawie ostatecznej decyzji Wojewody z dnia 11 lutego 2014 r. założono księgę wieczystą dla działki ewidencyjnej nr 91 o powierzchni 260 m² zajętej pod drogę publiczną, w której jako właściciela ww. działki wpisano Miasto W.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku przejęcia przez Skarb Państwa prywatnego terenu 260 m² blokowanego od 1991 r. przed dysponowaniem przez właściciela, brakiem korzyści z jego posiadania, bezumownego użytkowania terenu i zaniżeniem odszkodowania, otrzymane odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych? Jeśli tak to w jakiej wysokości, w jakim terminie, na jakim druku i kto ma go zapłacić?

Zdaniem Wnioskodawcy, decyzją Naczelnika Urzędu Skarbowego W. z 8 kwietnia 2014 r. postanowiono umorzyć wszczęte na wniosek Wnioskodawcy w dniu 11 lipca 2012 r. postępowanie podatkowe w sprawie ustalenia zobowiązania podatkowego z tytułu podatku od spadków i darowizn jako bezprzedmiotowe. Zgodnie z art. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn przejęcie działki o powierzchni 260 m² we władanie przez Prezydenta W. w wyniku aktu władzy publicznej jest ubytkiem spowodowanym siłą wyższą, zatem wartość działki pozostającej we władaniu Prezydenta W. podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania zgodnie z ww. przepisem. Państwo zabrało nieruchomość, podatek od spadków i darowizn jest bezprzedmiotowy, a podatek dochodowy miałby być przedmiotowy? Wnioskodawca stoi na stanowisku, że nie jest zobowiązany w tej sytuacji do zapłaty podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia wydanego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy, źródłami przychodów są inne źródła.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Treść zacytowanego przepisu wskazuje, że podstawowym warunkiem uprawniającym do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest uzyskanie przychodu między innymi z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Należy mieć również na względzie, że zwolnienie przewidziane w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przysługuje, jeżeli łącznie spełnione zostają następujące warunki:

• nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem,
• cena nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.

Zatem w przypadku, gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków albo żaden z nich, wówczas uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że na podstawie decyzji właściwego organu administracji publicznej Wnioskodawca otrzymał odszkodowanie w zamian za wywłaszczony pod drogę publiczną grunt (nabyty przez Wnioskodawcę w ramach spadku po zmarłej matce). Z opisu sprawy wynika również, że odszkodowanie to zostało przyznane Wnioskodawcy na podstawie art. 73 ustawy przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną.

Stosownie zatem do treści art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. 1998, Nr 133, poz. 872) nieruchomości pozostające w dniu 31 grudnia 1998 r. we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, nie stanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, z dniem 1 stycznia 1999 r. stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego za odszkodowaniem.

Odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1 i 2, będzie ustalane i wypłacane według zasad i trybu określonych w przepisach o odszkodowaniach za wywłaszczone nieruchomości, na wniosek właściciela nieruchomości złożony w okresie od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. Po upływie tego okresu roszczenie wygasa (art. 73 ust. 4 ww. ustawy)

Z powyższych regulacji wynika, że odszkodowania wypłacane na podstawie przepisów ustawy opisanej przez Wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji co do zasady ustalane są według zasad i trybu określonego w przepisach o odszkodowaniach za wywłaszczone nieruchomości. Kwestie odszkodowań za wywłaszczone nieruchomości reguluje ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2018 r., poz. 121). Tak więc odszkodowanie, o którym mowa w art. 73 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną jest odszkodowaniem wypłaconym stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Jak wskazano powyżej, Wnioskodawca nabył opisany we wniosku grunt o powierzchni 260 m² w drodze spadku po zmarłej matce, co nie pozwala na ustalenie ceny jego nabycia. Nie zostanie więc spełniona co najmniej jedna z przesłanek wyłączających zastosowanie analizowanego zwolnienia. Podstawą faktyczną wypłaty przedmiotowego odszkodowania jest wywłaszczenie nieruchomości pod drogi publiczne i do wypłaty tego odszkodowania będą mieć zastosowanie przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Stwierdzić zatem należy, że odszkodowanie, które otrzymał Wnioskodawca za wywłaszczenie nieruchomości na rzecz Gminy W. w związku z realizacją inwestycji drogowej, wypłacone na postawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże ww. przychód nie stanowi tytułu do opodatkowania z uwagi na ziszczenie się warunku uprawniającego do skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.