Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL1-2.4012.227.2018.1.DC
z 18 maja 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 10 kwietnia 2018 r. (data wpływu 10 kwietnia 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku opodatkowania otrzymanego świadczenia wyrównawczego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 kwietnia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku opodatkowania otrzymanego świadczenia wyrównawczego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Agent w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się prowadzeniem telefonii stacjonarnej, transmisji danych, tj. doradztwem w tym zakresie, instalacją. Dnia 20 lutego 20xx r. Agent zawarł umowę współpracy (dalej: Umowa) z XY w zakresie wspólnych przedsięwzięć, wsparcia XY przez Agenta w zakresie sprzedaży jego usług, a także dystrybucji tych usług.

Powyżej wspomniane współdziałanie może być realizowane w następujących formach:

• Agent i XY uczestniczą we wspólnym przedsięwzięciu, w ramach którego każda ze stron we własnym imieniu świadczy na rzecz osoby trzeciej swoje własne usługi (model 1);
• Agent działa jako sprzedawca usług XY (model 2);
• Agent współdziała z XY przy zawieraniu umów świadczenia usług, poprzez wskazywanie klientów XY i doprowadzanie do zawierania umów. W ramach tego modelu, w przypadku gdy wskutek czynności Agenta, XY zawrze umowę świadczenia usług z klientem wskazanym przez Agenta, XY zapłaci na rzecz Agenta prowizję (model 3).
  
  

Ponadto Umowa zawierała klauzulę, która wskazuje że Agentowi pomimo rozwiązania lub wygaśnięcia umowy przysługuje prawo do nabywania prowizji na zasadach określonych dla modelu 3 w szczegółowym porozumieniu zawartym między stronami.

Ponadto Agent jest zdania, że po rozwiązaniu umowy przysługuje mu roszczenie o świadczenie wyrównawcze, na podstawie art. 764 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm., dalej: kodeks cywilny). XY rozwiązało umowę ze skutkiem na dzień 31 stycznia 2018 r. W związku z tym, XY oraz Agent zamierzają zawrzeć ugodę w związku z którą XY zapłaci Agentowi określoną ugodą kwotę tytułem świadczenia wyrównawczego. Strony planują zawrzeć ugodę ze względu na sporny charakter ww. roszczeń oraz niejednoznaczną ocenę szans na ich skuteczne dochodzenie, wysokie koszty prowadzenia postępowań sądowych oraz ich długotrwały charakter. Jednocześnie, ugoda nie oznacza uznania roszczeń i twierdzeń Agenta, a ma na celu uchylenie niepewności związanej z treścią łączącego strony stosunku prawnego bez konieczności prowadzenia postępowań sądowych w tym zakresie. Ugoda nie zobowiązuje Agenta do powstrzymywania się od jakichkolwiek czynności. W związku z tym, jak zostało wspomniane powyżej, Agent i XY zamierzają zawrzeć ugodę, w ramach której XY wypłaci Agentowi świadczenie wyrównawcze wynikające z art. 764 kodeksu cywilnego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że otrzymane przez Agenta świadczenie wyrównawcze nie stanowi wynagrodzenia za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i tym samym nie stanowi podstawy opodatkowania VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, brak jest związku pomiędzy jakimkolwiek działaniem lub powstrzymaniem się od działania Agenta a wypłatą świadczenia wyrównawczego, świadczenie wyrównawcze stanowi wyrównanie wynagrodzenia, które Agent uzyskałby gdyby podejmował nadal pewne czynności. W konsekwencji należy uznać, że świadczenie wyrównawcze, które otrzyma Agent od XY nie stanowi wynagrodzenia za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o VAT i tym samym nie stanowi podstawy opodatkowania tym podatkiem.

Uzasadnienie Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 5 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 tej ustawy, należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Warunkiem opodatkowania VAT określonego świadczenia jest zidentyfikowanie beneficjenta tej usługi. Bez podmiotu, który faktycznie uzyskuje korzyść w związku z otrzymaniem określonego świadczenia, nie można bowiem mówić o czynności podlegającej opodatkowaniu VAT (wyrok NSA z dnia 29 października 2015 r., I FSK 1352/14). Odpłatne świadczenie usług wymaga istnienia stosunku prawnego pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi więc istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę.

Odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług mogą więc zostać opodatkowane wtedy, gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę a ich beneficjentem istnieje jawny lub choćby dorozumiany stosunek prawny, w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne. To oznacza, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o VAT. Muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

1. w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
2. świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
   
   

Określone świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu VAT jako usługa tylko wówczas, gdy ww. warunki będą spełnione łącznie, bowiem aby usługa podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią wynagrodzenie za wykonaną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia, wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia. Takie stanowisko zostało zaprezentowane w licznych wyrokach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) m.in. w sprawie Lebara Ltd v. Commissioners for Her Majesty’s Revenue and Customs, C-520/10 z dnia 3 maja 2012 r., w którym TSUE uznał, że: „Świadczenie usług następuje ((odpłatnie)) w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy VAT, a zatem podlega opodatkowaniu, wyłącznie jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy. Bezpośredni związek między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem jest zatem konieczny”.

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenia wyrównawcze nie są związane z żadnymi działaniami wykonywanymi przez Agenta na rzecz XY. Świadczenie wyrównawcze nie może być traktowane jako odszkodowanie ani też wynagrodzenie. Zgodnie z art. 764 kodeksu cywilnego świadczenie wyrównawcze przysługuje Agentowi w razie rozwiązania umowy. Uprawnienie Agenta do otrzymania świadczenia wyrównawczego, na gruncie kodeksu cywilnego, uzależnione jest od tego, czy po pierwsze w czasie trwania umowy agent pozyskał nowych klientów (doprowadził do wzrostu obrotów z dotychczasowymi klientami), po drugie dający zlecenie nadal czerpie korzyści z umów ze wspomnianymi klientami, za przyznaniem Agentowi świadczenia wyrównawczego przemawiają względy słuszności. Świadczenie wyrównawcze przysługuje Agentowi, gdy w czasie trwania umowy pozyskał klienta, z którym po ustaniu tej umowy, dający zlecenie zawiera kolejne umowy.

W związku z tym, zdaniem Wnioskodawcy, brak jest związku pomiędzy jakimkolwiek działaniem lub powstrzymaniem się od działania Agenta a planowaną wypłatą świadczenia wyrównawczego. Świadczenie wyrównawcze stanowi wyrównanie wynagrodzenia, które Agent uzyskałby gdyby pewne czynności dalej były przez niego podejmowane. Podobne stanowisko zostało zawarte w interpretacji indywidulanej z dnia 17 grudnia 2013 r. nr IPPP1/443-991/13 -2/AP; wniosek dotyczył co prawda prawa do odliczenia, ale organ interpretujący wypowiedział się także co do charakteru i kwalifikacji na gruncie przepisów o VAT świadczenia wyrównawczego. Organ podatkowy stwierdził, że: „Stosownie do art. 764 § 4 ww. ustawy, w razie śmierci agenta, świadczenia wyrównawczego, o którym mowa w § 1, mogą żądać jego spadkobiercy. Możliwość dochodzenia roszczenia o świadczenie wyrównawcze zależy od zgłoszenia przez agenta lub jego spadkobierców odpowiedniego żądania wobec dającego zlecenie przed upływem roku od rozwiązania umowy – art. 764 § 5. Analizując powyższe w kontekście powołanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług należy stwierdzić, że świadczenie wyrównawcze jest bardzo specyficznym roszczeniem, niebędącym ani odszkodowaniem, ani wynagrodzeniem, lecz roszczeniem odrębnym. Wypłacana przez Spółkę kwota świadczenia wyrównawczego jest zatem jednostronnym świadczeniem pieniężnym związanym jedynie z faktem zakończenia współpracy z danym agentem, w drodze porozumienia. Ponieważ z otrzymaniem przez agenta ww. świadczenia nie wiąże się jakiekolwiek świadczenie wzajemne po stronie tego agenta – ponieważ w związku z zawarciem porozumienia o zakończeniu współpracy, agent zaprzestaje świadczenia usług na rzecz Spółki – powyższej kwoty nie można uznać za wynagrodzenie za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. W konsekwencji, w związku z brakiem wystąpienia czynności podlegających opodatkowaniu, o których mowa w art. 5 ustawy o VAT, w przedmiotowej sprawie zachodzą przesłanki określone w cyt. art. 88 ust. 3a pkt 2 ww. ustawy co oznacza, że Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z wypłacanymi agentom świadczeniami wyrównawczymi”.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest wszystko co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze, mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Zgodnie z zasadą ogólną, wyrażoną w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania stanowi wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak już wskazywano, o wynagrodzeniu w ramach danej czynności można mówić, gdy usługodawcę łączy stosunek prawny, z którego wynika obowiązek świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego) za dokonanie tych czynności. Jak wskazano w stanie faktycznym, świadczenie wyrównawcze wypłacane przez XY na rzecz Agenta będzie jednostronnym świadczeniem pieniężnym, związanym jedynie z faktem zakończenia współpracy z Agentem, w drodze planowanej ugody. Otrzymanie przez Agenta ww. świadczenia nie wiąże się z jakimkolwiek świadczeniem wzajemnym po stronie tego Agenta, ze względu na zakończenie współpracy z XY. Agent zaprzestaje świadczenia usług na rzecz XY. W związku z tym kwoty świadczenia wyrównawczego nie można uznać za wynagrodzenie za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z treści cytowanego wyżej przepisu art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że ustawodawca przyjął generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Stąd też stwierdzić należy, że definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów”. Jest ona wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania, stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
  
  

Należy podkreślić, że ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby określona czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług.

Jak wynika z art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Z powyższego wynika, że art. 29a ust. 1 ustawy odnosi się do wszystkiego, co stanowi zapłatę obejmując swym zakresem każdą formę zapłaty otrzymaną przez sprzedawcę z tytułu dostawy towarów lub wykonania usługi.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarł umowę współpracy z XY w zakresie wspólnych przedsięwzięć, wsparcia przez Agenta w zakresie sprzedaży jego usług, a także dystrybucji tych usług. XY rozwiązało umowę ze skutkiem na dzień 31 stycznia 2018 r. W związku z tym, XY oraz Agent zamierzają zawrzeć ugodę w związku z którą XY zapłaci Agentowi określoną ugodą kwotę tytułem świadczenia wyrównawczego. Strony planują zawrzeć ugodę ze względu na sporny charakter ww. roszczeń oraz niejednoznaczną ocenę szans na ich skuteczne dochodzenie, wysokie koszty prowadzenia postępowań sądowych oraz ich długotrwały charakter. Jednocześnie, ugoda nie oznacza uznania roszczeń i twierdzeń Agenta, a ma na celu uchylenie niepewności związanej z treścią łączącego strony stosunku prawnego bez konieczności prowadzenia postępowań sądowych w tym zakresie. Ugoda nie zobowiązuje Agenta do powstrzymywania się od jakichkolwiek czynności.

Wątpliwości Wnioskodawcy w przedmiotowej sprawie dotyczą wskazania czy otrzymane przez Agenta świadczenie wyrównawcze nie stanowi wynagrodzenia za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i tym samym nie stanowi podstawy opodatkowania VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy.

W celu określenia, czy dane świadczenie podlega opodatkowaniu należy w pierwszej kolejności dokonać oceny czy w przedmiotowej sprawie dojdzie do jakiegokolwiek świadczenia usług, za które Wnioskodawcy należy się wynagrodzenie, które będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak już wcześniej wskazano, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, za usługę może być uznane każde niebędące dostawą towarów świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, to jednak z cywilistycznej istoty pojęcia „świadczenia” wynika, że musi ono polegać na działaniu albo na zaniechaniu podmiotu zobowiązanego do spełnienia świadczenia.

Ponadto, aby możliwe było uznanie jakiegoś zdarzenia za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu ww. przepisu, musi występować stosunek zobowiązaniowy pomiędzy podmiotami biorącymi udział w tym zdarzeniu, czyli obie strony muszą się zobowiązać do określonego działania bądź powstrzymania się od dokonania określonej czynności. Zdarzenie nie może być również uznane za świadczenie usług dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług, w przypadku niemożliwości ustalenia konsumenta usługi, czyli podmiotu będącego jej beneficjentem.

Warto w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, przykładowo w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Na uwagę zasługuje także orzeczenie z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie podkreślono, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.

Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

W tym miejscu należy wskazać, że kwestia wypłaty świadczenia wyrównawczego jak i charakter tego świadczenie uregulowane zostały w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.) zwanej dalej K. c.

Zgodnie z art. 758 § 1 K. c., przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu.

Do zawierania umów w imieniu dającego zlecenie oraz do odbierania dla niego oświadczeń agent jest uprawniony tylko wtedy, gdy ma do tego umocowanie – art. 758 § 2 K. c.

Z powyższego wynika, że umowa agencyjna należy do umów z zakresu pośrednictwa handlowego. Na jej podstawie agent zobowiązuje się do stałego pośredniczenia przy zawieraniu umów z klientami na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do ich zawierania w jego imieniu. Do powyższych czynności agent zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa i za wynagrodzeniem. Kodeks cywilny wprowadza dwa rodzaje agencji: agencję pośredniczą (gdy agent zobowiązany jest do pośredniczenia przy zawieraniu umów z klientami na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy) oraz agencję przedstawicielską (gdy agent dokonuje w imieniu dającego zlecenie czynności prawnych, czyli zawiera umowy w jego imieniu).

W ramach umowy agencyjnej agent m.in. pozyskuje dla zleceniodawcy klientów, jednak w przypadku rozwiązania umowy klienci pozostaną przy zleceniodawcy, który nadal będzie czerpał korzyści z klientów pozyskanych przez tego agenta, chociaż ten nie będzie już uprawniony do prowizji.

Wskazać w tym miejscu należy na przepis art. 764³ § 1 K. c., zgodnie z którym po rozwiązaniu umowy agencyjnej agent może żądać od dającego zlecenie świadczenia wyrównawczego, jeżeli w czasie trwania umowy agencyjnej pozyskał nowych klientów lub doprowadził do istotnego wzrostu obrotów z dotychczasowymi klientami, a dający zlecenie czerpie nadal znaczne korzyści z umów z tymi klientami. Roszczenie to przysługuje agentowi, jeżeli, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności, a zwłaszcza utratę przez agenta prowizji od umów zawartych przez dającego zlecenie z tymi klientami, przemawiają za tym względy słuszności.

Świadczenie wyrównawcze nie może przekroczyć wysokości wynagrodzenia agenta za jeden rok, obliczonego na podstawie średniego rocznego wynagrodzenia uzyskanego w okresie ostatnich pięciu lat. Jeżeli umowa agencyjna trwała krócej niż pięć lat, wynagrodzenie to oblicza się z uwzględnieniem średniej z całego okresu jej trwania – art. 764³ § 2 K. c.

Ponadto, jak wynika z § 3 ww. artykułu, uzyskanie świadczenia wyrównawczego nie pozbawia agenta możności dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych.

Możliwość dochodzenia roszczenia o świadczenie wyrównawcze zależy od zgłoszenia przez agenta lub jego spadkobierców odpowiedniego żądania wobec dającego zlecenie przed upływem roku od rozwiązania umowy – art. 764³ § 5 K. c.

Analizując powyższe w kontekście powołanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług należy stwierdzić, że świadczenie wyrównawcze jest bardzo specyficznym roszczeniem, niebędącym ani odszkodowaniem, ani wynagrodzeniem, lecz roszczeniem odrębnym.

Zatem, wypłacana Agentowi przez XY kwota świadczenia wyrównawczego jest jednostronnym świadczeniem pieniężnym związanym jedynie z faktem zakończenia współpracy z danym agentem, w drodze porozumienia. W związku z otrzymaniem przez Agenta ww. świadczenia nie wiąże się jakiekolwiek świadczenie wzajemne po stronie tego Agenta – ponieważ na mocy zawartego porozumienia o zakończeniu współpracy, Agent zaprzestaje świadczenia usług na rzecz Spółki – tym samym powyższej kwoty nie można uznać za wynagrodzenie za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Podsumowując otrzymane przez Agenta świadczenie wyrównawcze nie stanowi wynagrodzenia za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i tym samym nie stanowi podstawy opodatkowania VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.