Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT3.4011.256.2018.2.KSM
z 3 lipca 2018 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 4 maja 2018 r. (data wpływu 8 maja 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 maja 2018 r. (data wpływu 30 maja 2018 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej za 2015 r. – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 maja 2018 r. do tutejszego Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej za 2015 r., 2016 r., 2017 r. i lata następne.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa m.in. w art. 14b § 3 i art. 14f § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 15 maja 2018 r., nr 0113-KDIPT3.4011.256.2018.1.KSM, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 15 maja 2018 r. (data doręczenia 25 maja 2018 r.). Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek pismem z dnia 28 maja 2018 r. (data wpływu 30 maja 2018 r.), nadanym za pośrednictwem placówki pocztowej w dniu 29 maja 2018 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny/zdarzenia przyszłe:

Wnioskodawczyni jest osobą samotnie wychowującą dzieci, na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w … z dnia …. 2011 r., sygn. akt ..., w którym Sąd orzekł o rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód.

W trakcie trwania małżeństwa Wnioskodawczyni urodziła dwoje dzieci: syn … ur. …. 2003 r. i córka …. ur. … 2006 r. Sąd w wyroku powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad ww. małoletnimi dziećmi obojgu rodzicom, przy czym dzieci przebywają i zamieszkują razem z Wnioskodawczynią i tu znajduje się ich centrum życiowe. Były mąż od rozwodu, każdego roku, począwszy od 2012 r. odlicza w swoim zeznaniu podatkowym całą ulgę na jedno dziecko. Argumentuje to tym, że posiada pełnię władz rodzicielskich i płaci alimenty.

Zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w … z dnia … 2012 r., sygn. akt .….. ojciec ma wyznaczone przez Sąd spotkania z dziećmi.

Z postanowienia wynika:

  1. Jeden dowolny dzień w tygodniu od godziny 7:00 do godziny 8:00 dnia następnego w miejscu zamieszkania małoletnich dzieci, za wyjątkiem wakacji letnich i ferii zimowych.
  2. Jeden weekend każdego miesiąca od piątku od godz. 15.00 do niedzieli do godz. 20.00 z noclegiem w miejscu zamieszkania ojca.
  3. Jeden tydzień wakacji letnich poza miejscem zamieszkania małoletnich dzieci.
  4. Jeden tydzień ferii zimowych poza miejscem zamieszkania małoletnich dzieci.
  5. W pierwszy Dzień Świąt Bożego Narodzenia i Poniedziałek Wielkanocny w godzinach od 10:00 do 20:00 w miejscu zamieszkania ojca.
  6. W sposób nieograniczony telefonicznie, listownie, e-mailem.

Jednak ojciec dzieci od samego początku nie korzysta w pełni z określonych w postanowieniu spotkań. Od kilku lat jest to zazwyczaj jeden weekend w miesiącu (sobota i niedziela) i ewentualnie kilka dni ferii lub wakacji. Zdarzało się, że spotkania odbywały się dużo rzadziej. Raz na jakiś czas spotyka się z dziećmi na kilka godzin, realizując w ten sposób kontakty z nimi. Kontaktuje się z nimi telefonicznie, ale też nieregularnie.

Ponadto na początku października 2017 r. ojciec poinformował syna, że już nie będzie z nim spotkań nawet w weekendy. Od tamtego czasu syn widział się z ojcem w sumie kilka godzin, tj. w drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia i w Poniedziałek Wielkanocny. Ojciec dzieci nie bierze najmniejszego udziału w sprawowaniu władzy rodzicielskiej, a jedynie spełnia obowiązek alimentacyjny narzucony mu przez Sąd. Faktyczną opiekę fizyczną nad dziećmi samodzielnie wykonuje Wnioskodawczyni - jako matka dzieci i tym samym sprawuje nad nimi władzę rodzicielską i ją realizuje. To Wnioskodawczyni podejmuję wszelkie decyzje dotyczące dzieci w każdej ze sfer ich życia. Wykonuje także nad nimi samodzielną pieczę, jest z nimi na co dzień, jeździ z nimi do lekarza, do sklepu, do fryzjera, zabiera je na urodziny do koleżanek i kolegów, opiekuje się dziećmi, gdy są chore i czegoś potrzebują, odrabia z nimi lekcje i uczy zachowania w różnych sytuacjach, organizuje czas wolny, wspiera ich kiedy realizują swoje zainteresowania i hobby. To do Wnioskodawczyni dzieci przychodzą czymś się pochwalić, opowiedzieć jak było w szkole, pożalić się gdy są smutne, opowiadają swoje tajemnice. Robienie przelewów co miesiąc to nie wychowywanie dzieci, to nie to samo co życie razem z nimi, zmagając się ze sprawami życia codziennego.

W 2017 r. na wyraźną prośbę Wnioskodawczyni były mąż raz był na szkolnej wywiadówce u córki. Od ponad pół roku nie ma żadnego kontaktu ze szkołą córki. Na zebrania do szkoły syna nie chodzi wcale mimo, że syn jest już w drugiej klasie gimnazjum. Dzieci od wielu lat realizują swoje zainteresowania. Syn trenuje piłkę nożną w lokalnym klubie sportowym, a córka uczęszcza na zajęcia taneczne. Z tego względu, poza regularnymi treningami, dzieci często uczestniczą w meczach i turniejach. Wiąże się to z dodatkowymi kosztami, jak również z obecnością, wsparciem i kibicowaniem. Ojciec dzieci nigdy nie uczestniczył w żadnym z tego typu wydarzeń. Nie interesuje się dziećmi, nie angażuje się w ich wychowanie, w edukację, nie zna ich zainteresowań, problemów, potrzeb i nawet nie interesuje się ich stanem zdrowia. Nie dowozi ich do szkoły, nie chodzi z dziećmi do lekarzy, na zajęcia dodatkowe, nie pomaga im w procesie edukacji, nie wspiera w nauce i w trudnych sytuacjach, nie robi dla nich zakupów, nie przyrządza im posiłków - w żaden sposób nie opiekuje się nimi. Władza rodzicielska, którą posiada były mąż jest jedynie formalna, gdyż jej nie wykonuje. Dzieci oprócz zasądzonych alimentów nie otrzymują żadnej innej pomocy materialnej od ojca, który potrafi powiedzieć dzieciom, że „nic więcej od niego nie dostaną ponieważ płaci na nie alimenty”. Utrzymanie dzieci nie zmniejsza się, a rośnie. Były mąż wprawdzie nie został pozbawiony praw rodzicielskich, ale też nie wykonuje władzy rodzicielskiej w żadnym zakresie, jedynie płaci alimenty na dzieci, które najpierw Wnioskodawczyni otrzymywała za pośrednictwem komornika, a obecnie są przekazywane bezpośrednio od jego pracodawcy.

W związku z powyższym nie sposób uznać, że ojciec wykonuje władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomimo jej posiadania.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 28 maja 2018 r., Wnioskodawczyni doprecyzowała, że osiągała dochody tylko na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. umowa o pracę, umowa zlecenie. Zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych rozliczana jest zgodnie z art. 32 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dotyczy to dochodów osiąganych w latach 2015, 2016, 2017 i w latach następnych. W ww. okresie Wnioskodawczyni samodzielnie wykonywała władzę rodzicielska nad małoletnimi dziećmi. Ojciec dzieci w tych latach nie sprawował faktycznej władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi, tj. nie uczestniczył w ich wychowaniu, nie sprawował nad nimi pieczy, nie troszczył się o rozwój fizyczny i duchowy, nie zabezpieczał ich potrzeb bytowych, zdrowotnych i edukacyjnych. Utrzymywał z dziećmi nieregularny kontakt.

Wnioskodawczyni podała, że jak wykazała we wniosku w części G, przedstawiając zaistniały stan faktyczny i przyszły, ojciec spełnia jedynie obowiązek alimentacyjny wobec dzieci, a władza rodzicielska, którą posiada jest jedynie formalna. Ojciec dzieci nie korzysta z posiadanej władzy rodzicielskiej ani z postanowienia o kontaktach wydanego przez Sąd i tym samym nie realizuje/nie wykonuje władzy w rozumieniu przesłanek wymienionych powyżej definiujących pojęcie faktycznego wykonywania władzy rodzicielskiej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

  1. Czy Wnioskodawczyni może w całości skorzystać z ulgi prorodzinnej za oboje dzieci za lata ubiegłe (tj. 2015 r., 2016 r., 2017 r.) i złożyć korekty zeznań podatkowych?
  2. Czy Wnioskodawczyni może w całości skorzystać z ulgi prorodzinnej za oboje dzieci w przyszłych (kolejnych) latach?

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie nr 1 w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej za 2015 r. Natomiast wniosek w zakresie pytania nr 1 dotyczący lat 2016 i 2017 oraz w zakresie pytania nr 2 zostanie rozpatrzony odrębnie.

Zdaniem Wnioskodawczyni, na podstawie wyżej wymienionych argumentów Wnioskodawczyni ma prawo do odliczenia ulgi na oboje dzieci w całości za lata ubiegłe, bo tylko Ona od momentu rozwodu faktycznie wykonuje władzę rodzicielską. Ojciec dzieci jedynie formalnie posiada władzę rodzicielską, ale w żaden sposób jej nie wykonuje. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy rodzicielskiej a czym innym jej wykonywanie. W ocenie Wnioskodawczyni fakt, że ojciec jeden raz w miesiącu widzi się z dziećmi na kilka godzin nie jest wykonywaniem władzy, a jedynie realizowaniem kontaktów z dziećmi. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnimi dziećmi i w interesie ich dobra tenże rodzic podejmuje obowiązki w zakresie zaspakajania potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka.

Zgodnie z przepisem art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie/zachowanie). Stanowisko to potwierdza Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 24 października 2017 r., sygn. akt I SA/Bd 735/17, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 3 października 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 2470/16 oraz Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 26 maja 2017 r., sygn. akt II FSK 504/17. Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”. Zatem, o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica obowiązków w zakresie zaspokojenia jego potrzeb. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka (patrz: interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 21 lutego 2017 r., nr 2461-IBPB-2-2.4511.1117.2016.1.MZA). Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka (postanowienia Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Stąd ulga na dzieci przysługuje tym rodzicom, którzy faktycznie sprawują pieczę nad osobą i majątkiem dziecka. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic. Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem albo jego kontakty są sporadyczne należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej, tak jak to zostało poparte faktami opisanymi powyżej, i w związku z tym nie ma prawa do ulgi. Jak bowiem wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt ...., „(...) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (...)”. Takowego wykonywania władzy rodzicielskiej nie można wykazać spotykając się z dziećmi kilkanaście dni w roku, jak jest w przypadku ojca dzieci Wnioskodawczyni.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2015 r., od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

  1. wykonywał władzę rodzicielską;
  2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
  3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Natomiast w myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

  1. jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
    1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
    2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a);
  2. dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;
  3. trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:
    1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
    2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
    3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.


Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 cyt. ustawy).

Stosownie do art. 27f ust. 4 analizowanej ustawy, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na podstawie art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

  1. odpis aktu urodzenia dziecka;
  2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
  3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
  4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Stosowanie do art. 92 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682, z późn. zm.), dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską. Zgodnie z art. 93 § 1 ww. ustawy, władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, a – stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

W myśl art. 58 § 1 ww. ustawy, w wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

Jak stanowi art. 58 § 1a cyt. ustawy, sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.

Zgodnie z treścią art. 107 § 1 ww. ustawy, jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia. (art. 107 § 2 ww. ustawy).

Wskazać więc należy, że warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi prorodzinnej w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”. Należy mieć na uwadze, że do nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Należy przy tym odróżnić treść władzy rodzicielskiej od jej wykonywania, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka (postanowienia Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Stąd ulga na dzieci przysługuje tym rodzicom, którzy faktycznie sprawują pieczę nad osobą i majątkiem dziecka. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic. Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem albo jego kontakty są sporadyczne należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Jak bowiem wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15, „ (…) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (…).”

Zatem, o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Co istotne samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka (nierzadko wymuszonych orzeczeniem sądowym), czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej.

W konsekwencji, wykonywanie obowiązku alimentacyjnego, czyli fakt płacenia alimentów na dzieci, nie jest rozstrzygający dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a co za tym idzie spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy.

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy wyjaśnić należy, że odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka dokonuje ten z rodziców, który wykonuje w stosunku do niego władzę rodzicielską. W przypadku, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dziecka, to rodzicowi temu przysługuje prawo do odliczenia ulgi w pełnej wysokości limitu określonego na to dziecko.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawczyni jest osobą samotnie wychowującą dzieci, na podstawie wyroku Sądu Okręgowego, w którym Sąd orzekł o rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód. W trakcie trwania małżeństwa Wnioskodawczyni urodziła dwoje dzieci syna i córkę. Sąd w wyroku powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad ww. małoletnimi dziećmi obojgu rodzicom, przy czym dzieci przebywają i zamieszkują razem z Wnioskodawczynią i tu znajduje się ich centrum życiowe. Były mąż od rozwodu, każdego roku, począwszy od 2012 r. odlicza w swoim zeznaniu podatkowym całą ulgę za jedno dziecko. Argumentuje to tym, że posiada pełnię władz rodzicielskich i płaci alimenty. Ojciec dzieci od samego początku nie korzysta w pełni z określonych w postanowieniu spotkań. Od kilku lat jest to zazwyczaj jeden weekend w miesiącu (sobota i niedziela) i ewentualnie kilka dni ferii lub wakacji. Zdarzało się, że spotkania odbywały się dużo rzadziej. Raz na jakiś czas spotyka się z dziećmi na kilka godzin, realizując w ten sposób kontakty z nimi. Kontaktuje się z nimi telefonicznie, ale też nieregularnie. Ponadto na początku października 2017 r. ojciec poinformował syna, że już nie będzie z nim spotkań nawet w weekendy. Od tamtego czasu syn widział się z ojcem w sumie kilka godzin, tj. w drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia i w Poniedziałek Wielkanocny. Ojciec dzieci nie bierze najmniejszego udziału w sprawowaniu władzy rodzicielskiej, a jedynie spełnia obowiązek alimentacyjny narzucony mu przez Sąd. Faktyczną opiekę fizyczną nad dziećmi samodzielnie wykonuje Wnioskodawczyni - jako matka dzieci i tym samym sprawuje nad nimi władzę rodzicielską i ją realizuje. To Wnioskodawczyni podejmuję wszelkie decyzje dotyczące dzieci w każdej ze sfer ich życia. Wykonuje także nad nimi samodzielną pieczę, jest z nimi na co dzień, jeździ z nimi do lekarza, do sklepu, do fryzjera, zabiera je na urodziny do koleżanek i kolegów, opiekuje się dziećmi, gdy są chore i czegoś potrzebują. Wnioskodawczyni odrabia z nimi lekcje i uczy zachowania w różnych sytuacjach, organizuje czas wolny, wspiera ich kiedy realizują swoje zainteresowania i hobby. To do Wnioskodawczyni dzieci przychodzą czymś się pochwalić, opowiedzieć jak było w szkole, pożalić się, gdy są smutne, opowiadają swoje tajemnice. Robienie przelewów co miesiąc to nie wychowywanie dzieci, to nie to samo co życie razem z nimi, zmagając się ze sprawami życia codziennego. W 2017 r. na wyraźną prośbę Wnioskodawczyni były mąż raz był na szkolnej wywiadówce u córki. Od ponad pół roku nie ma żadnego kontaktu ze szkołą córki. Na zebrania do szkoły syna nie chodzi wcale mimo, że syn jest już w drugiej klasie gimnazjum. Dzieci od wielu lat realizują swoje zainteresowania. Syn trenuje piłkę nożną w lokalnym klubie sportowym, a córka uczęszcza na zajęcia taneczne. Z tego względu, poza regularnymi treningami, dzieci często uczestniczą w meczach i turniejach. Wiąże się to z dodatkowymi kosztami, jak również z obecnością, wsparciem i kibicowaniem. Ojciec dzieci nigdy nie uczestniczył w żadnym z tego typu wydarzeń. Nie interesuje się dziećmi, nie angażuje się w ich wychowanie, w edukację, nie zna ich zainteresowań, problemów, potrzeb i nawet nie interesuje się ich stanem zdrowia. Nie dowozi ich do szkoły, nie chodzi z dziećmi do lekarzy, na zajęcia dodatkowe, nie pomaga im w procesie edukacji, nie wspiera w nauce i w trudnych sytuacjach, nie robi dla nich zakupów, nie przyrządza im posiłków - w żaden sposób nie opiekuje się nimi. Władza rodzicielska, którą posiada były mąż jest jedynie formalna, gdyż jej nie wykonuje. Dzieci oprócz zasądzonych alimentów nie otrzymują żadnej innej pomocy materialnej od ojca, który potrafi powiedzieć dzieciom, że „nic więcej od niego nie dostaną ponieważ płaci na nie alimenty”. Utrzymanie dzieci nie zmniejsza się, a rośnie. Wnioskodawczyni wskazała, że były mąż wprawdzie nie został pozbawiony praw rodzicielskich, ale też nie wykonuje władzy rodzicielskiej w żadnym zakresie, jedynie płaci alimenty na dzieci, które Wnioskodawczyni najpierw otrzymywała za pośrednictwem komornika, a obecnie są przekazywane bezpośrednio od pracodawcy byłego męża.

W 2015 r. Wnioskodawczyni samodzielnie wykonywała władzę rodzicielska nad małoletnimi dziećmi. Ojciec dzieci w tych latach nie sprawował faktycznej władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi, tj. nie uczestniczył w ich wychowaniu, nie sprawował nad nimi pieczy, nie troszczył się o rozwój fizyczny i duchowy, nie zabezpieczał ich potrzeb bytowych, zdrowotnych i edukacyjnych. Utrzymywał z dziećmi nieregularny kontakt.

Z przedstawionego wyżej opisu stanu faktycznego wynika, że ojciec dzieci w 2015 r. nie sprawował faktycznej władzy rodzicielskiej nad dziećmi, tj. nie uczestniczył w ich wychowaniu, nie sprawował nad nimi pieczy, nie troszczył się o ich rozwój fizyczny i duchowy, nie zabezpieczał ich potrzeb bytowych, zdrowotnych i edukacyjnych, utrzymywał z dziećmi nieregularny kontakt. Spełniał jedynie obowiązek alimentacyjny narzucony mu przez Sąd, co nie jest jednak wystarczające dla uznania, że wykonywał on władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym bardziej, że obowiązek alimentacyjny nie jest uzależniony od wykonywania, czy nawet posiadania takiej władzy.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa podatkowego, uznać należy, że skoro w 2015 r. wyłącznie Wnioskodawczyni wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do małoletnich dzieci, bez udziału ojca dzieci – to wówczas tylko Ona ma możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej w całości.

Zatem, w przedmiotowej sprawie stwierdzić należy, że w 2015 r. to Wnioskodawczyni przysługiwało wyłączne prawo do odliczenia ulgi prorodzinnej na dwoje małoletnich dzieci.

Należy wskazać, że przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm,), dopuszczają możliwość złożenia korekty zeznania rocznego. Wynika to z treści art. 81 § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym, jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację. Jednocześnie należy nadmienić, że stosownie do brzmienia art. 81 § 2 cyt. ustawy, skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty.

Zgodnie z art. 72 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa za nadpłatę uważa się kwotę:

  1. nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku;
  2. podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej;
  3. zobowiązania zapłaconego przez płatnika lub inkasenta, jeżeli w decyzji, o której mowa w art. 30 § 4, określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej;
  4. zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w decyzji o ich odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej.

Nadpłata powstaje m.in. z dniem złożenia zeznania rocznego – dla podatników podatku dochodowego (art. 73 § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

W myśl art. 75 § 1 ww. ustawy jeżeli podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku. Ponadto z § 2 pkt 1 lit. a) powyższego przepisu wynika, że uprawnienie to przysługuje również podatnikom, których zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania, jeżeli w zeznaniach (deklaracjach) rocznych, o których mowa w art. 73 § 2 Ordynacji podatkowej (czyli m.in. w zeznaniu rocznym) wykazali zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacili zadeklarowany podatek albo wykazali nadpłatę w wysokości mniejszej od należnej. Zgodnie natomiast z art. 75 § 3 Ordynacji podatkowej podatnik równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty obowiązany jest złożyć skorygowane zeznanie (deklarację).

Zgodnie z treścią art. 79 § 2 Ordynacji podatkowej prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

W myśl art. 70 § 1 powołanej ustawy zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

Zatem, w sytuacji gdy Wnioskodawczyni w zeznaniu podatkowym za 2015 r. nie odliczyła ulgi prorodzinnej na dwoje dzieci w pełnej wysokości, to przysługuje Jej prawo do złożenia korekty zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2015 w zakresie rozliczenia ulgi prorodzinnej.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni, należało uznać za prawidłowe.

Wskazać należy, że jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnić się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Ponadto dodać należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji indywidualnej wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), jest sam przepis prawa. Należy również zastrzec, że w przypadku korzystania z ulg i zwolnień podatkowych, wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązek udowodnienia, że prawo do skorzystania z określonej ulgi przy spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów podatkowych spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj