Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-3.4011.314.2018.2.MS2
z 8 sierpnia 2018 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 30 czerwca 2018 r. (data wpływu 30 czerwca 2018 r.) uzupełnione pismem z dnia 18 lipca 2018 r. (data nadania 18 lipca 2018 r., data wpływu 18 lipca 2018 r.) na wezwanie Nr 0114-KDIP3-3.4011.314.2018.1.MS2 z dnia 18 lipca 2018 r. (data nadania 18 lipca 2018 r., data doręczenia 18 lipca 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania kwoty otrzymanej w wyniku postępowania egzekucyjnego:

  • w części dotyczącej opodatkowania należności głównej (alimentów) – jest prawidłowe,
  • w części dotyczącej opodatkowania odsetek od alimentów - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE


W dniu 30 czerwca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania kwoty otrzymanej w wyniku postępowania egzekucyjnego.


Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 18 lipca 2018 r. Nr 0114-KDIP3-3.4011.314.2018.1.MS2 (data nadania 18 lipca 2018 r., data doręczenia 18 lipca 2018 r.), wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku.


Pismem z dnia 18 lipca 2018 r. (data nadania 18 lipca 2018 r., data wpływu 18 lipca 2018 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.


We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.


Wyrokiem z dnia 17 czerwca 1998 roku sąd ustalił alimenty wobec Wnioskodawcy od jego ojca w stałej kwocie miesięcznej ze stałym oprocentowaniem liczonym w stosunku rocznym na wypadek zwłoki. Następnie wyrokiem z dnia 23 grudnia 2014 roku sąd ustalił wobec Wnioskodawcy podwyższoną rentę alimentacyjną od jego ojca w stałej kwocie miesięcznej z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. Wobec nieregulowania alimentów na rzecz Wnioskodawcy przez osobę zobowiązaną (ojca) powstały wieloletnie zaległości, które Wnioskodawca egzekwował w postępowaniu egzekucyjnym. Skutkiem prowadzonej egzekucji komorniczej było odzyskanie części zaległości. Otrzymane w dniu 5 marca 2018 roku od komornika w wyniku egzekucji środki obejmowały łączną kwotę egzekwowanego roszczenia czyli należność główną wraz z odsetkami.


W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że w momencie otrzymania alimentów wraz z odsetkami nie ukończył 25 roku życia, gdyż urodził się 18 czerwca 1993 r. Wnioskodawca nie otrzymuje zasiłku (dodatku) pielęgnacyjnego lub renty socjalnej zgodnie z odrębnymi przepisami ani też nie otrzymywał takich świadczeń w przeszłości.


W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.


Czy cała dotychczas otrzymana w wyniku postępowania egzekucyjnego kwota tj. należność główna (alimenty) wraz odsetkami będzie objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?


Zdaniem Wnioskodawcy, cała dotychczas otrzymana w wyniku postępowania egzekucyjnego kwota tj. należność główna (alimenty) wraz odsetkami będzie objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof).


Zgodnie z art. 10 ust. 1 updof źródłami przychodów są między innymi inne źródła (pkt 9 tego ustępu). Natomiast zgodnie z treścią art. 20 ust. 1 updof za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17. Jednocześnie w oparciu o art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. a) updof wolne od podatku dochodowego są alimenty na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia, oraz dzieci bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną. Ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera legalnej definicji alimentów, dlatego też aby określić ich istotę należy posiłkować się terminologią zawartą w innych aktach prawnych. I tak. art. 128 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy stanowi, że obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Z kolei art. 133 § 1 tej samej ustawy mówi, że rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zatem obowiązek alimentacyjny jest jednym z najważniejszych obowiązków rodziców wobec dzieci i tym samym po stronie dziecka tworzy uprawnienie do alimentacji. Obowiązek alimentacyjny może mieć dwie formy - formę materialną przybierającą postać dostarczania środków utrzymania oraz formę niematerialną, która wyraża się poprzez dostarczanie środków wychowania. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych niewątpliwie odnosi się jedynie do materialnej formy alimentów. Przechodząc dalej należy wskazać, że obowiązek alimentacyjny może być wykonywany dobrowolnie lub nakładany w drodze przymusu. Przymusowe nakładanie i wykonywanie obowiązku alimentacyjnego odnosi się do orzekania o tym obowiązku w drodze postępowania sądowego oraz ewentualnie jego dochodzenie w postępowaniu egzekucyjnym. Ponieważ dostarczanie środków utrzymania oraz wychowania, szczególnie dzieciom ma ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania rodziny, dlatego też wiele przepisów prawa wzmacnia ich ochronę. I tak, w art. 71 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zapisano, że państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych. Pomoc ta niewątpliwie przejawia się w odniesieniu do części osób w przepisach ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Również w przypadku egzekucji świadczeń alimentacyjnych mają one pierwszeństwo przed wszystkimi innymi należnościami z wyjątkiem kosztów egzekucyjnych i pierwszeństwo to dotyczy całego egzekwowanego świadczenia, w tym także odsetek (art. 1025 ustawy Kodeks postępowania cywilnego). Niezwykle silna ochrona roszczeń alimentacyjnych przejawia się również w tym, że są to prawa niezbywalne, co oznacza, że nie można się ich zrzec ani też zbyć w jakiejkolwiek formie i dotyczy to zarówno należności głównej jak i odsetek (art. 505, art. 509 ustawy Kodeks cywilny). Przenosząc powyższe rozważania na grunt ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy stwierdzić, że alimenty, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. a) updof należy rozumieć jako należności alimentacyjne wraz z odsetkami. Przemawia za tym charakter tych odsetek oraz charakter świadczenia głównego. Podstawową funkcją świadczeń alimentacyjnych jest zaspokajanie bieżących usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego a określone wyrokiem sądowym odsetki stanowią swego rodzaju rekompensatę mającą w rzeczywistości charakter odszkodowawczy za brak możliwości zaspokojenia potrzeb lub konieczność zaciągania dodatkowych zobowiązań w celu ich zaspokojenia. Przejawia się to w sposobie określenia odsetek/oprocentowania w wyroku sądowym poprzez użycie słów „wraz z” lub „z” co stanowi ścisłe połączenie raty alimentacyjnej z określonym przez sąd oprocentowaniem na wypadek zwłoki czy opóźnienia w zapłacie. Zatem oprocentowanie to nie ma charakteru samoistnego i może wystąpić jedynie łącznie ze świadczeniem głównym będąc konsekwencją jego nieterminowości jako rekompensata za skutki opisane powyżej. Również przepisy dotyczące postępowania egzekucyjnego traktują egzekwowane roszczenie jako całość. Stanowi o tym chociażby powołany wyżej art. 1025 Kodeksu postępowania cywilnego, a także art. 46 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, który mówi, że do wartości egzekwowanego świadczenia lub zabezpieczonego roszczenia, stanowiącej podstawę ustalenia opłaty wlicza się odsetki, koszty i inne należności podlegające egzekucji lub zabezpieczeniu wraz ze świadczeniem głównym w dniu złożenia wniosku lub rozszerzenia egzekucji, z zastrzeżeniem ust. 2. Równocześnie ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera przepisu, który wprost nakazywałby opodatkowanie odsetek od alimentów jako odrębnego tytułu (źródła), co zdaniem Wnioskodawcy prowadzi do wniosku, że odsetki te powinny być potraktowane na równi z należnością główną, czyli w tym przypadku zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Ponieważ, zdaniem Wnioskodawcy wypłacona mu należność główna (alimenty) jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. a) updof, to również zwolnione są wypłacone odsetki jako składnik całego roszczenia.

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego co do zasady jednolicie przyjmuje się, że odsetki powinny być zaliczone do tego samego źródła, z którego pochodzi należność główna. Przykładem tej linii orzeczniczej są wyroki NSA z dnia: 6 czerwca 2014 r., sygn. akt II FSK 1611/12, z dnia 17 stycznia 2014 r., sygn. akt II FSK 290/12, z dnia 25 lutego 2014 r., sygn. akt II FSK 702/12, z dnia 29 stycznia 2014 r., sygn. akt II FSK 333/12, z dnia 20 grudnia 2013 r., sygn. akt II FSK 115/12. We wskazanych wyżej wyrokach po pierwsze argumentowano, że skoro odsetki jako świadczenie akcesoryjne są bezpośrednio i ściśle związane z danym przychodem, to nie mogłyby powstać, gdyby nie obowiązek zapłaty należności głównej. Nie ma zatem uzasadnienia przypisanie należności głównej oraz odsetek do dwóch różnych źródeł przychodów. Innymi słowy odsetki powinny być zaliczane do tego samego źródła co należność główna. Po drugie uzasadniano, że kwestii kwalifikacji odsetek z tytułu nieterminowego wykonania obowiązku do określonego źródła przychodów nie przesądza treść art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f., gdzie poprzez użycie zwrotu „w szczególności”, przed przykładowym wyliczeniem różnego rodzaju przychodów, ustawodawca ustanowił otwarty katalog przychodów z innych źródeł. Trzeba bowiem zauważyć, że odsetki, których w przepisie tym nie wymieniono, są z pewnością bardziej powszechną kategorią niż wprost w nim wskazane np. zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17. Powyższe rozważania należy rozciągnąć również na stosowanie zwolnień w podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazuje na to orzecznictwo sądów administracyjnych na przykład wyroki NSA: z dnia 17 stycznia 2014 r., sygn. akt II FSK 289/12, z dnia 29 stycznia 2014 r. sygn. akt II FSK 333/12, z dnia 17 stycznia 2014 r., sygn. akt II FSK 290/12 oraz z dnia 20 grudnia 2013 r., sygn. akt II FSK 115/12, a także wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 25 marca 2015 r. sygn. akt I SA/Łd 1414/14. Chociaż wydane w odmiennych stanach faktycznych to jednak wszystkie orzeczenia wskazują jednolitą linię: odsetki należy przypisać do tego samego źródła przychodów co należność główną, a co za tym idzie, podlegają one opodatkowaniu w ten sam sposób czyli również korzystają ze zwolnienia dotyczącego należności głównej. Odsetki mają charakter akcesoryjny, a ich byt prawny zależy od należności, z którą są związane.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania należności głównej (alimentów) oraz nieprawidłowe w części dotyczącej możliwości zwolnienia z opodatkowania zasądzonych odsetek.


Zgodnie z ogólną zasadą sformułowaną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.


W myśl art. 11 ust. 1 przywołanej wyżej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.


Katalog źródeł, do których kwalifikuje się przychód danego rodzaju został wymieniony w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W pkt 9 tego przepisu wymieniono jako źródło przychodu – „inne źródła”.


Na podstawie art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.


Zatem, w myśl powołanego powyżej przepisu alimenty należą do kategorii przychodu z innych źródeł. Tym samym alimenty stanowią przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie alimenty podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku.


Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – wolne od podatku dochodowego są alimenty:

  1. na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia, oraz dzieci bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
  2. na rzecz innych osób niż wymienione w lit. a, otrzymane na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 700 zł.

Użyty w zacytowanym przepisie zwrot „alimenty” nie podlega dalszemu doprecyzowaniu w treści wskazanego przepisu. Oznacza to, że pojęcie to powinno być rozumiane przez pryzmat świadczeń alimentacyjnych, o których mowa w art. 128 i następnych ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, 1104), jako ustawy mającej zasadnicze znaczenie dla relacji prawnorodzinnych.


W myśl art. 128 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Stosownie do art. 133 ww. Kodeksu – na rodzicach ciąży obowiązek alimentacyjny względem dziecka, jeżeli nie jest ono w stanie utrzymać się samodzielnie, a dochody z majątku dziecka nie wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania lub dziecko znajduje się w niedostatku.

Jak z powyższego wynika zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęte są uzyskane alimenty m.in. na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia. Ponieważ ww. ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „alimenty” to w tym zakresie należy odnieść się do przepisów ww. ustawy Kodeks rodziny i opiekuńczy i pojęć w nim zawartych, w tym przepisu art. 133 tej ustawy. W art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zastrzegł dodatkowych – poza ograniczeniem wiekowym oraz szczególnym uregulowaniem dotyczącym dzieci otrzymujących zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną – warunków, które muszą być spełnione aby otrzymana kwota alimentów była zwolniona od opodatkowania. Ustawodawca nie zakreślił również granicy wysokości alimentów na rzecz dzieci zwolnionych z opodatkowania podatkiem dochodowym oraz nie wskazał, że nie mogą one zostać wypłacone jednorazowo.


Tym samym alimenty na dzieci, które nie ukończyły 25 lat korzystają ze zwolnienia od podatku.


Natomiast instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.). Przepis ten stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże, gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej normy.


Odsetki za zwłokę (opóźnienie) stanowią zatem świadczenie uboczne, niezależnie od tego, czy i w jakiej wysokości podatnik poniósł szkodę. Nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z odszkodowaniem, czy też innym świadczeniem (naprawieniem szkody). Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem niewykonania zobowiązań.


Z tych względów zwolnienie z opodatkowania należności głównej nie oznacza, że wolne od podatku są także odsetki od niej naliczone. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje zwolnienia od podatku odsetek od ww. świadczeń – zwalnia od opodatkowania jedynie odszkodowania i zadośćuczynienia, tj. świadczenia polegające na naprawieniu szkody na rzecz poszkodowanego.


Jednocześnie należy wskazać, że powyższe twierdzenie znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie. Zgodnie z wyrażanym poglądem, „roszczenie odsetkowe nie jest częścią składową roszczenia głównego, gdyż opiera się na odrębnym stanie faktycznym oraz odrębnej podstawie materialnoprawnej. Roszczenie o odsetki za opóźnienie (art. 481 Kodeksu cywilnego) jest więc roszczeniem innym niż roszczenie deliktowe” (por. uchwała SN z dnia 31 stycznia 1994 r., III CZP 184/93, publ. OSNC 1994/7-8/155). „Odsetki za opóźnienie są skonstruowane przez ustawodawcę niezależnie od faktu poniesienia szkody przez wierzyciela, są w pewnym sensie elementem waloryzacji, ale spełniają również rolę kompensacji tego, że wierzyciel nie mógł z pieniędzy skorzystać wcześniej” (por. Izabella Dyka, glosa do przywołanej powyżej uchwały SN z dnia 31 stycznia 1994 r., PS 1997/9/72).

Ponadto w wyroku NSA z dnia 8 maja 2018 r., sygn. akt II FSK 1007/16 Sąd zauważył, że cyt. „(…) gdyby odsetki zawsze dzieliły status podatkowy należności głównej, jak argumentuje skarżący, to zwolnienie od opodatkowania tej należności rozciągałoby się również na przypisane do niej odsetki, bez konieczności odrębnego regulowania tej kwestii. Skoro jednak również w tym przypadku o objęciu zwolnieniem podatkowym odsetek rozstrzyga wprost i odrębnie przepis ustawy podatkowej, leżące u podstaw twierdzenia skarżącego założenie, że odsetki winny być traktowane także pod względem podatkowym jako przychody akcesoryjne wobec przychodów z należności głównej i dzielące status podatkowy tej należności, uznać należy za chybione. Prowadzi to do wniosku, że skoro - na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 127 u.p.d.o.f. - wolne od podatku dochodowego są alimenty, brak jest podstaw do przyjęcia, że zwolnieniem tym są także objęte odsetki od alimentów, jako że takiego zakresu zwolnienia przepis ten nie przewiduje. Ponadto w wyroku tym Sąd wskazał że cyt. „zasadność wyłączenia odsetek od świadczenia głównego (w tym przypadku od alimentów), ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 u.p.d.o.f. uznać należy za zgodną z intencją ustawodawcy, który nie wprowadził w stosunku do konstrukcji podatku dochodowego od osób fizycznych szerokiego, tj. uniwersalnego, rozumienia pojęcia odszkodowania, zadośćuczynienia, czy też alimentów, lecz nadał im wąskie i konkretne ich rozumienie. Wskazaną intencję ustawodawcy potwierdza także posłużenie się w art. 21 ust. 1 pkt 127 u.p.d.o.f. jedynie terminem „alimenty”, bez użycia słowa „odsetki”, co powoduje, że jedynie te pierwsze (tj. alimenty, podobnie jak i odszkodowanie, czy też zadośćuczynienie), a nie te ostatnie (odsetki), mogą być uznane za zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych.”

Orzecznictwo w omawianej kwestii nie było jednolite, jednakże wątpliwości co do podatkowej kwalifikacji odsetek zostały ostatecznie rozstrzygnięte przez Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale siedmiu sędziów NSA z dnia 6 czerwca 2016 r., sygn. akt II FPS 2/16. Zapadła ona na tle stanu faktycznego dotyczącego odsetek od nieterminowej zapłaty ceny za zbyte akcje, jednakże ma ona zastosowanie do wszystkich sytuacji związanych z zapłatą odsetek od należności głównej, których skutków podatkowych nie przewidziano w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istota uchwały sprowadza się do twierdzenia, że czym innym jest świadczenie główne, a czym innym odsetki za opóźnienie w jego zapłacie, w związku z tym należy je rozliczać oddzielnie i zaliczyć do przychodów z innych źródeł, na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.


Przedstawioną tezę potwierdza ponadto analiza pozostałych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, która prowadzi do wniosku, że odsetki stanowią odrębną od należności głównej kategorię przychodu, w wyjątkowych przypadkach korzystającą ze zwolnienia z opodatkowania. Owo zwolnienie przysługuje bowiem wyłącznie wówczas, gdy przepis ustawy zawiera w tym przedmiocie wyraźne postanowienie. Ma to miejsce w niektórych przypadkach wskazanych w art. 21 ust. 1 cytowanej ustawy, zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych są:

  • pkt 52 – odsetki i kwoty rekompensat otrzymanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe (Dz. U. Nr 156, poz. 776);
  • pkt 95 – odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1;
  • pkt 119 – odsetki od papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa oraz obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, w części odpowiadającej kwocie odsetek zapłaconych przy nabyciu tych papierów wartościowych od emitenta;
  • pkt 130 – odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Skarb Państwa i oferowanych na rynkach zagranicznych oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a;
  • pkt 130a odsetki lub dyskonto od listów zastawnych uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a;
  • pkt 130b odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego i oferowanych na rynkach zagranicznych, przeznaczonych na finansowanie ustawowych celów działalności Banku Gospodarstwa Krajowego, dotyczących wspierania polityki gospodarczej Rady Ministrów, realizacji rządowych programów społeczno-gospodarczych oraz programów samorządności lokalnej i rozwoju regionalnego, oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji, uzyskane przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a.


W świetle powyższego należy przyjąć, że ustawodawca nie pomija odsetek w zwolnieniach, jeżeli uznaje zasadność ich zwolnienia w odniesieniu do dóbr, które w jego ocenie zasługują na szczególną ochronę.


Biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że należność główna (alimenty) otrzymana w wyniku postępowania egzekucyjnego korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek zapłaty podatku od przychodu uzyskanego z tego tytułu.


W tej części stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.


Natomiast ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje zwolnienia od podatku odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty alimentów, tj. świadczenia innego niż świadczenie z tytułów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stąd odsetki wypłacone Wnioskodawcy z powyższego stanowią dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.


W związku z powyższym, u Wnioskodawcy, jako osoby, której wypłacono odsetki od alimentów, opodatkowaniu będzie podlegać kwota tych odsetek. Wypłacone odsetki winny być zatem przez Wnioskodawcę wykazane jako przychód w zeznaniu rocznym za rok, w którym zostały wypłacone. Tym samym Wnioskodawca jest z tego tytułu zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.


Zatem w tej części stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.


Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków sądu administracyjnego podkreślenia wymaga, że stosownie do art. 87 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, wyroki sądów nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.


Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.


Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.


Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe postępowanie jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj