Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-1.4011.283.2018.1.LZ
z 17 sierpnia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 maja 2018 r. (data wpływu 30 maja 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwolnienia z długu – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 maja 2018 r. wpłynął do tutejszego organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych zakresie skutków podatkowych zwolnienia z długu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 1 czerwca 2009 r. Wnioskodawca wraz ze swoją żoną zakupił lokal mieszkalny na zasadach wspólności ustawowej. Na ten cel został przez małżonków zaciągnięty kredyt hipoteczny, w kwocie 584 677,42 zł. Zobowiązani są Oni do jego solidarnej spłaty. W dniu 11 czerwca 2012 r. Wnioskodawca wraz z żoną zawarł umowę majątkową małżeńską wyłączającą wspólność ustawową i wprowadzającą rozdzielność majątkową.

W dniu 24 września 2012 r. Wnioskodawca umową darowizny, darował swojej żonie cały przysługujący Mu udział w ww. nieruchomości. Jednocześnie na przedmiotowym lokalu mieszkalnym ustanowiono dożywotnią, osobistą i nieodpłatną służebność na rzecz Wnioskodawcy.

W dniu 20 kwietnia 2016 r. Sąd Okręgowy orzekł separację związku małżeńskiego między Wnioskodawcą a Jego żoną.

Obecnie jedynym właścicielem ww. nieruchomości jest żona Wnioskodawcy, natomiast oboje są nadal solidarnie kredytobiorcami.

Wnioskodawca zamierza wystąpić z umowy kredytu jednocześnie zrzekając się służebności. Bank wyraził już zgodę na zwolnienie z długu Wnioskodawcy i przejęcie długu przez żonę Wnioskodawcy (pismo z dnia 16 maja 2018 r.). Wnioskodawca oraz Jego żona planują zawrzeć umowę notarialną, która zobowiąże żonę Wnioskodawcy do przyjęcia całości zadłużenia w zamian za zrzeczenie się służebności osobistej przez Wnioskodawcę.

Jednocześnie Wnioskodawca informuje, że jest osobą prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przedmiotowym stanie faktycznym wystąpienie z umowy kredytu, będzie wiązało się z osiągnięciem przychodu przez Wnioskodawcę, który będzie opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, wystąpienie z umowy kredytu nie będzie wiązało się z osiągnięciem przez Wnioskodawcę przychodu, a tym samym nie będzie skutkowało powstaniem zobowiązania podatkowego na gruncie z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca wskazał, że podstawą do takiej interpretacji są:

• Art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
  

• Interpretacja indywidualna wydana przez KAS Nr IPTPB2/4511-465/15-4/AC
  

• Fakt, że Wnioskodawca nie jest właścicielem nieruchomości obciążonej kredytem i zwolnienie z długu nie oznacza przychodu, co więcej w zamian za zwolnienie z długu Wnioskodawca wyzbędzie się swoich praw osobistych, zrzekając się służebności osobistej na przedmiotowym lokalu.
  
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z art. 9 ust. 2 ww. ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

Wskazać również należy, że dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Jak wynika z przedstawionego zdarzenia przyszłego, w dniu 1 czerwca 2009 r. Wnioskodawca wraz ze swoją żoną zakupił lokal mieszkalny na zasadach wspólności ustawowej. Na ten cel został przez małżonków zaciągnięty kredyt hipoteczny. Zobowiązani są Oni do jego solidarnej spłaty. W dniu 11 czerwca 2012 r. Wnioskodawca wraz z żoną zawarł umowę majątkową małżeńską wyłączającą wspólność ustawową i wprowadzającą rozdzielność majątkową. W dniu 24 września 2012 r. Wnioskodawca umową darowizny, darował swojej żonie cały przysługujący Mu udział w ww. nieruchomości. Jednocześnie na przedmiotowym lokalu mieszkalnym ustanowiono dożywotnią, osobistą i nieodpłatną służebność na rzecz Wnioskodawcy. W dniu 20 kwietnia 2016 r. Sąd Okręgowy orzekł separację związku małżeńskiego między Wnioskodawcą a Jego żoną. Obecnie jedynym właścicielem ww. nieruchomości jest żona Wnioskodawcy, natomiast oboje są nadal solidarnie kredytobiorcami. Wnioskodawca zamierza wystąpić z umowy kredytu jednocześnie zrzekając się służebności. Bank wyraził już zgodę na zwolnienie z długu Wnioskodawcy i przejęcie długu przez Jego żonę. Wnioskodawca oraz Jego żona planują zawrzeć umowę notarialną, która zobowiąże żonę Wnioskodawcy do przyjęcia całości zadłużenia w zamian za zrzeczenie się służebności osobistej przez Wnioskodawcę.

W świetle tak opisanego zdarzenia wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami prawa bankowego. Przez umowę kredytu, zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 1876, z późn. zm.), bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Z kolei instytucja zwolnienia z długu uregulowana została w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm.), zgodnie z którym zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Natomiast w myśl art. 373 ww. Kodeksu wynika również, że zwolnienie z długu lub zrzeczenie się solidarności przez wierzyciela względem jednego z dłużników solidarnych nie ma skutku względem współdłużników.

Z zacytowanych przepisów wynika zatem, że w przypadku zobowiązań solidarnych zwolnienie z długu jednego z dłużników nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania. Zwolnienie z długu lub zrzeczenie się solidarności przez wierzyciela względem jednego z dłużników solidarnych nie ma więc skutku względem współdłużników. Regulacja ta oznacza, że mimo iż zwolnienie z długu lub zrzeczenie się solidarności odnoszą skutek wobec dłużnika, którego dotyczą, współdłużnicy ponoszą nadal solidarną odpowiedzialność wobec wierzyciela za cały dług, a dłużnik zwolniony z długu lub wobec którego wierzyciel zrzekł się solidarności jest nadal zobowiązany do pokrycia przypadającego nań udziału w długu wobec współdłużnika, który spełnił świadczenie. Z powyższego wynika więc, że zobowiązanie solidarne trwa nadal, z tą tylko różnicą, że wierzyciel nie może domagać się jego wykonania od podmiotu, który został z tego zobowiązania zwolniony. Nie oznacza to jednak, że zobowiązanie takie nie może zostać wykonane. Stosunek zobowiązaniowy trwa bowiem nadal.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że Wnioskodawca, jako osoba zwolniona przez wierzyciela ze zobowiązania wynikającego z umowy kredytu hipotecznego zaciągniętego wraz z żoną, nie uzyska faktycznej korzyści majątkowej kosztem Banku, która mogłaby zostać potraktowana jako trwałe przysporzenie w Jego majątku, spełniając w ten sposób definicję przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jakkolwiek bowiem Bank od Wnioskodawcy nie może domagać się wykonania zobowiązania, to jednak zobowiązanie takie trwa nadal i może zostać wykonane przez drugiego ze współdłużników solidarnych.

Wobec tego – odpowiadając wprost na zadane we wniosku pytanie – stwierdzić należy, że po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód w rozumieniu art. 20 ust. 1, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co oznacza, że na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w związku z wystąpieniem z umowy kredytu.

W związku z powyższym, pomimo że Wnioskodawca wywiódł prawidłowy skutek prawny w postaci braku przychodu w związku z wystąpieniem z umowy kredytu, to ze względu na odmienną argumentację od zawartej w niniejszej interpretacji, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcy w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Jeżeli przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.