Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4.4012.470.2018.1.IT
z 6 września 2018 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 20 lipca 2018 r. (data wpływu 31 lipca 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku, importu usług, podstawy opodatkowania, miejsca świadczenia usług oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego – jest prawidłowe.


UZASADNIENIE


W dniu 31 lipca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku, importu usług, podstawy opodatkowania, miejsca świadczenia usług oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego.


We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:


A. SA (dalej: „Spółka”, „A.”) jest spółką prowadzącą działalność telekomunikacyjną we wszystkich segmentach usług w tym telefonii stacjonarnej, mobilnej, przesyłu danych, a także sprzedaży telefonów, akcesoriów i różnego rodzaju sprzętu elektronicznego i telekomunikacyjnego, w tym ich sprzedaży ratalnej.


Celem uzyskania dodatkowego finansowania potrzebnego do wsparcia rozwoju prowadzonej działalności Spółka zamierza przeprowadzić transakcję sekurytyzacyjną (dalej: „Sekurytyzacja”).


W ramach Sekurytyzacji Spółka sprzeda do B S.A., instytucji finansowej z siedzibą we Francji i działającej ze swojej siedziby głównej (dalej: „Bank”), wierzytelności ratalne pochodzące ze sprzedaży klientom A. telefonów lub sprzętu elektronicznego w ratach, zgodnie z umowami zawartymi między Spółką a jej klientami w ramach zwykłej działalności (wraz z wszelkimi dodatkowymi prawami przynależnymi tym wierzytelnościom) (dalej: „Wierzytelności”). Następnie Bank dokona cesji Wierzytelności do francuskiego regulowanego przez prawo instrumentu sekurytyzacji (Fonds commun titrisation; dalej: „FCT”), który sfinansuje taki zakup poprzez emisję papierów wartościowych subskrybowanych przez M PLC, emitenta papierów wartościowych, powiązanego z B SA.

Bank nie posiada w Polsce siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności. Bank nie jest również zarejestrowany w Polsce jako podatnik dla celów polskiego podatku od wartości dodanej (dalej: „VAT”). Bank nie ma powiązań kapitałowych ani organizacyjnych ze Spółką, a rolą Banku w procesie sekurytyzacji będzie zakup Wierzytelności.

Wierzytelności będą należnościami handlowymi pochodzącymi ze sprzedaży klientom A. telefonów lub sprzętu elektronicznego w ratach (np. 24 miesięcznych), gdzie klientami są: zarówno osoby fizyczne, jak też podmioty biznesowe (z reguły jednoosobowe podmioty gospodarcze, lub niewielkie firmy). Sprzedaż ratalna do klientów A. realizowana jest w oparciu o stosowny regulamin sprzedaży ratalnej. Wierzytelności będą należnościami własnymi Spółki powstałymi w procesie sprzedaży dokonanej w sieci A. (fizycznych punktach sprzedaży lub poprzez kanały telefoniczne lub internetowe).

Sprzedaż wierzytelności w ramach sekurytyzacji będzie odbywać się co miesiąc, w uzgodnionym okresie dwunastu miesięcy, który to okres ten może zostać przedłużony. A. i Bank mogą zdecydować o wycofaniu sprzedaży Wierzytelności w ramach Sekurytyzacji w ograniczonym zakresie, gdy dana wierzytelność jest uważana jako niespłacalna lub w przypadku sprzedaży niewłaściwych należności.

Wierzytelności nie będą stanowiły złych długów lub nieściągalnych należności tj. takich, w których zaległość w płatności wynosi więcej niż 90 dni po terminie ich wymagalności lub wierzytelnościami, gdzie dłużnik jest przedmiotem postępowania upadłościowego lub wierzytelnościami nieściągalnymi lub będącymi przedmiotem postępowania egzekucyjnego wszczętego w celu ich odzyskania.

Sekurytyzacja obejmie Wierzytelności istniejące. Przelew Wierzytelności w ramach Sekurytyzacji będzie dokonywany w sposób odnawialny, co oznacza, że w każdym miesiącu określona transza Wierzytelności będzie sprzedawana przez A. do Banku, przy założeniu, że Wierzytelności ujęte w danej transzy będą spełniać ustalone warunki kwalifikujące je do Sekurytyzacji. Strony ustalą okres, w którym w ramach transakcji sprzedawane będą Wierzytelności (tzw. okres odnawialny). Spółka i Bank mogą zdecydować wycofać (odwołać) sprzedaż Wierzytelności w ramach Sekurytyzacji w niektórych przypadkach, np. gdy Wierzytelności formalnie nie spełniały kryteriów kwalifikowalności lub podlegały korekcie lub unieważnieniu po sprzedaży do Banku.

Cena sprzedaży Wierzytelności w ramach transakcji Sekurytyzacji odpowiadać będzie aktualnej wartości nominalnej sprzedawanej Wierzytelności w momencie sprzedaży (z VAT) pomniejszonej o dyskonto, które będzie pokrywało ryzyko kredytowe sprzedawanej Wierzytelności oraz wynagrodzenie i koszty Banku, w tym koszty finansowania zakupu tych Wierzytelności. Część ceny zakupu Wierzytelności będzie płatna przez Bank w momencie ich sprzedaży, podczas gdy pozostała część (biorąc pod uwagę dyskonto) będzie płatna jako płatność odroczona, w zależności od wpływu spłat od dłużników.

Cena za Wierzytelności będzie niższa od łącznej nominalnej kwoty zbywanych Wierzytelności. Różnica między wartością nominalną Wierzytelności a ceną sprzedaży stanowić będzie dyskonto uzyskiwane przez Bank na nabyciu Wierzytelności, przy czym część ceny (cena początkowa) będzie płacona Spółce przez Bank w momencie nabywania wierzytelności, natomiast pozostała część (cena odroczona) będzie płacona sukcesywnie, w okresie w której wierzytelność będzie spłacana efektywnie przez klientów. Wartość dyskonta pozostającego po zapłacie ceny początkowej oraz ceny odroczonej będzie wynagrodzeniem należnym Bankowi od Spółki w zamian za przystąpienie do transakcji Sekurytyzacji. Wyżej określony sposób ustalania ceny za Wierzytelności oraz wskazany sposób określania wynagrodzenia (dyskonta) należnego Bankowi z tytułu udziału w Sekurytyzacji stosowany będzie przy sprzedaży każdej transzy Wierzytelności w trakcie trwania okresu odnawialnego.

Po przeniesieniu wierzytelności ich obsługa, administracja i kolekcjonowanie od klientów będzie realizowana nadal przez A. (w roli obsługującego). Spółka pozostanie niezależna w stosunku do Banku i FCT. Spółka nie będzie więc działać w imieniu Banku lub FCT i nie będzie posiadała i nie będzie wykonywać pełnomocnictwa do zawierania umów w imieniu Banku lub FCT. Oznacza to, że Spółka będzie działać jako niezależny agent. Funkcję tę Spółka będzie pełnić tak długo, dopóki nie nastąpią sytuacje stanowiące podstawę wymiany podmiotu administrującego wierzytelnościami (np. upadłość A. czy złamanie warunków transakcji). Spółka będzie okresowo przekazywała Bankowi kwoty otrzymane z tytułu sprzedanych wierzytelności. Będzie to obejmowało również ściąganie wierzytelności od klientów, które Spółka będzie przekazywała do Banku, w tym takich, które w imieniu Banku A. sprzeda do agencji windykacyjnych jako należności przeterminowane i uznawane za stracone, których kontrakty ratalne zgodnie z regulaminem sprzedaży ratalnej zostały zerwane. W zamian za świadczone usługi serwisowe jak wspomniane usługi administrowania, monitorowania należności od klientów, przyjmowania płatności, wzywania do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie, itp. Spółka otrzymywać będzie od Banku określone umową wynagrodzenie.

Gdyby A. nie mógł pełnić swojej funkcji (w szczególności, na skutek ewentualnej upadłości lub też gdyby z innych powodów Spółka nie wykonywała obowiązków na podstawie umowy o świadczenie usług administrowania Wierzytelnościami) zostanie powołany tzw. serwiser zastępczy (back-up servicer), którego zadaniem byłoby zapewnienie ciągłości w ściąganiu Wierzytelności od klientów i przekazywania tych należności kupującemu. Jest to element kluczowy z uwagi na fakt, iż sekurytyzowane Wierzytelności stanowią jedyne zabezpieczenie finansowania uzyskanego przez Bank na zakup tych Wierzytelności. W konsekwencji, kwoty ściągniętych Wierzytelności muszą zostać przeznaczone na zwrot takiego finansowania.

Jak wynika z powyższego szczegółowego opisu planowanej transakcji Sekurytyzacji, będzie to skomplikowana operacja finansowa zawierająca wiele istotnych elementów, które są nieodzowne dla skutecznego jej przeprowadzenia. Nie będzie to zatem transakcja obejmująca wyłącznie sprzedaż i przelew wierzytelności do Banku. Wręcz przeciwnie, równie istotnymi elementami w Sekurytyzacji będzie także uzyskanie odpowiedniego finansowania przez Bank i podmioty pośrednie poprzez emisję papierów wartościowych z możliwym odpowiednim ratingiem, zagwarantowanie skutecznej obsługi i administrowania sekurytyzowanych wierzytelności pozwalającej na terminowe ściąganie ich kwot od klientów i w konsekwencji realizację zobowiązań finansowych Banku i podmiotów pośrednich wobec podmiotów finansujących. Celem planowanej Sekurytyzacji nie będzie zbycie przez Spółkę Wierzytelności poprzez ich sprzedaż do Banku celem ich windykacji, lecz wdrożenie szczególnego instrumentu pozwalającego na uzyskanie przez Spółkę środków finansowych przed wymagalnością Wierzytelności, w drodze finansowania zapewnionego przez Bank i podmioty pośrednie w oparciu o zabezpieczenie w postaci Wierzytelności.


W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:


  1. Czy przelewy Wierzytelności przez Spółkę do Banku w ramach planowanej transakcji Sekurytyzacji będą wykonane w ramach usługi świadczonej przez Bank na rzecz Spółki, podlegającej zwolnieniu z podatku VAT?
  2. Czy Spółka będzie podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej Spółce przez Bank i w konsekwencji, czy Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania tej transakcji, jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce?
  3. Czy dla Spółki podstawą opodatkowania usług świadczonych przez Bank w ramach Sekurytyzacji będzie jedynie kwota wynagrodzenia należnego Bankowi od Spółki w zamian za wypełnianie przez Bank obowiązków wynikających z transakcji sekurytyzacyjnej?
  4. Czy usługi świadczone przez Spółkę na rzecz Banku w odniesieniu do administrowania wierzytelnościami zbytymi do Banku nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce i w konsekwencji, czy Spółka, jako usługodawca, nie będzie zobowiązana do rozliczenia w Polsce podatku należnego VAT z tytułu ich świadczenia?
  5. Czy Spółka będzie miała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług dotyczących świadczenia przez Spółkę na rzecz Banku usług administrowania sprzedanymi wierzytelnościami?

Zdaniem Wnioskodawcy:


Ad. 1


Zdaniem Spółki, przelewy wierzytelności dokonywane przez Spółkę w ramach transakcji Sekurytyzacji będą wykonane w ramach usługi świadczonej przez Bank na rzecz Spółki, podlegającej zwolnieniu z podatku VAT.


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.


Bogate orzecznictwo (zarówno Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jak i sądów polskich), a także dorobek doktryny w zakresie podatku VAT pozwoliły na wypracowanie określonych warunków, których zaistnienie musi być zweryfikowane dla uznania, iż określona transakcja stanowi usługę dla celów tej daniny. Zgodnie z jednolitym stanowiskiem w tym zakresie (potwierdzonym m.in. w komentarzu „VAT 2010” J. Martini, P. Skorupa, M. Wojda, C.H.Beck, Warszawa 2010, str. 70), co do zasady, warunkami koniecznymi do uznania transakcji za usługę dla celów VAT są:

  • działanie w charakterze podatnika w ramach danej transakcji, czyli konieczność uznania danej czynności za wykonaną w ramach działalności gospodarczej,
  • odpłatność, czyli istnienie bezpośredniego związku między świadczeniem a płatnością,
  • istnienie konsumenta danej usługi, czyli podmiotu odnoszącego korzyść w wyniku jej wyświadczenia,
  • istnienie stosunku prawnego będącego podstawą realizacji danej usługi.


Analiza planowanej transakcji sekurytyzacyjnej, w której Spółka będzie przenosić do Banku Wierzytelności prowadzi do wniosku, iż wszystkie wyżej wymienione elementy konieczne do uznania tej transakcji za usługę świadczoną przez Bank na rzecz Spółki, będą w tym przypadku spełnione. Zgodnie z przedstawionym szczegółowym opisem Sekurytyzacji, celem Spółki, jako inicjatora sekurytyzacji, jest uzyskanie finansowania przed wymagalnością Wierzytelności (czyli przed otrzymaniem spłat należnych od dłużników). Sekurytyzacja planowana przez Spółkę jest zatem instrumentem pozwalającym na wcześniejsze otrzymanie środków finansowych przez Spółkę. W tym też celu zorganizowane zostanie całe przedsięwzięcie obejmujące, między innymi, zaangażowanie Banku, którego rolą będzie nabycie Wierzytelności od Spółki, dalsza ich odsprzedaż do FCT, które wyemituje papiery wartościowe zapewniające sfinansowanie zakupu Wierzytelności. Funkcją Banku będzie też obsługa zaciągniętego finansowania środkami pochodzącymi ze spłaty Wierzytelności przez dłużników. Procedura ta pozwoli na zrefinansowanie Wierzytelności i uwolnienie środków finansowych zaangażowanych przez Spółkę w jej bieżącą działalność gospodarczą. Biorąc pod uwagę te cele, należy stwierdzić, iż z perspektywy podatku VAT Bank wykona na rzecz Spółki usługę polegającą na zapewnieniu finansowania potrzebnego Spółce. Z uwagi na fakt, iż to Bank poprzez nabycie Wierzytelności zorganizuje finansowanie i przekaże je Spółce tytułem ceny za Wierzytelności, podmiotem świadczącym przedmiotową usługę będzie Bank. Spółka, uzyskując przedmiotowe środki finansowe, będzie natomiast konsumentem tej usługi.

W planowanej transakcji sekurytyzacyjnej wystąpi również element odpłatności, gdyż Bank uzyska od Spółki określone wynagrodzenie za wypełnianie obowiązków wynikających z Sekurytyzacji w tym, w szczególności, zapewnienie Spółce finansowania (poprzez zakup Wierzytelności) oraz administrowanie programem sekurytyzacji. Podstawą prawną do wzajemnych rozliczeń będą odpowiednie umowy i dokumenty transakcyjne regulujące wzajemne obowiązki stron.

Reasumując powyższą analizę, należy stwierdzić, iż przelewy Wierzytelności przez Spółkę do Banku będą dokonane w ramach usługi świadczonej przez Bank na rzecz Spółki, gdyż w jej rezultacie Spółka uzyska od Banku finansowanie potrzebne do prowadzonej działalności gospodarczej.

W ocenie Spółki, usługa świadczona przez Bank stanowić będzie usługę zwolnioną z VAT. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Z kolei art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT, przewiduje zwolnienie z podatku VAT dla usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Biorąc zatem pod uwagę, iż planowana transakcja sekurytyzacyjna ma na celu zapewnienie Spółce finansowania przez Bank poprzez nabycie Wierzytelności przez Bank, transakcja ta, jako specyficzna operacja finansowa, będzie zwolniona z podatku VAT w oparciu o powyższe przepisy. Celem planowanej przez Spółkę Sekurytyzacji jest uzyskanie finansowania, zatem cel przedmiotowej usługi świadczonej przez Bank będzie analogiczny do transakcji udzielenia pożyczki lub kredytu, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT. Należy przy tym wskazać, iż zastosowanie wspomnianego artykułu nie może być ograniczane jedynie do finansowania w formie pożyczki lub kredytu, lecz zwolnienie w nim przewidziane powinno mieć zastosowanie także do innych form finansowania. Przepis ten stanowi implementację art. 135 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej („Dyrektywa VAT”). Zgodnie z tą regulacją, państwa członkowskie zwalniają z podatku VAT „udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę”. Aczkolwiek pojęcie udzielenia kredytu nie zostało zdefiniowane w Dyrektywie VAT, orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości („TSUE”) wskazuje na szerokie zastosowanie zwolnienia przewidzianego w tej regulacji. Konkluzję tę potwierdza, między innymi, orzeczenie TSUE w sprawie C-281/91 pomiędzy Muysen De Winters Bouw-en Aannemingsbedrijf BV a Staatssecretaris van Financien (Holandia), w którym TSUE nie podzielił poglądu, iż zwolnienie zawarte w komentowanym artykule odnosi się jedynie do kredytów udzielanych przez banki i instytucje finansowe. TSUE, definiując termin „udzielenie kredytu”, wskazał również, iż: „udzielenie kredytu i pośrednictwo kredytowe jest w zasadzie pojęciem wystarczająco szerokim, aby uwzględniać kredyt udzielany przez dostawcę towarów w formie odroczenia płatności”.

Rozciągnięcie przez TSUE pojęcia „udzielenie kredytu” nawet na odroczenie płatności ceny w umowie sprzedaży (tzw. kredyt kupiecki) potwierdza, iż zakres przedmiotowy tego pojęcia powinien być definiowany szeroko. W zakres ten wchodzą zatem różne formy finansowania, w tym również takie, które dokonywane jest na podstawie umowy o sekurytyzację.

Zwolnienie planowanej transakcji sekurytyzacyjnej z podatku VAT znajduje uzasadnienie również w art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT z uwagi na fakt, iż jest to usługa w zakresie długów. Przeniesienie Wierzytelności do Banku będzie stanowiło element kompleksowej transakcji finansowej, której sensem i celem ekonomicznym jest zapewnienie Spółce finansowania i poprawa jej płynności finansowej. W efekcie Sekurytyzacji upłynnione zostaną Wierzytelności w stosunku do dłużników, poprzez ich wprowadzenie do obrotu rynkowego w zmienionej formie, tj. w postaci papierów wartościowych o wyższym stopniu płynności, jakimi będą papiery wartościowe wyemitowane przez FCT. Papiery te będą natomiast zabezpieczone Wierzytelnościami przynoszącymi stały i przewidywalny dopływ finansowania pozwalający na obsługę wyemitowanych papierów wartościowych

Podkreślić należy, iż do przedmiotowej transakcji nie znajdzie zastosowania art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT, który wyłącza ze zwolnienia, o którym mowa, między innymi, czynności ściągania długów oraz factoringu. Z uwagi na charakter i cel transakcji sekurytyzacyjnej, która będzie przeprowadzona przez Spółkę, brak byłoby uzasadnienia dla uznania tej transakcji za czynność ściągania długów lub też factoring. Cel i specyfika omawianej transakcji sekurytyzacyjnej z jednej strony i cele czynności ściągania długów lub factoringu z drugiej strony są zasadniczo różne. O ile głównym powodem przeprowadzenia sekurytyzacji jest uzyskanie finansowania poprzez zamianę niepłynnych aktywów (Wierzytelności) na aktywa płynne, o tyle celem czynności ściągania długów jest wyłącznie windykacja wierzytelności. W umowie sekurytyzacyjnej obejmującej przelew Wierzytelności ze Spółki do Banku brak będzie postanowień przewidujących obowiązek Banku do windykacji Wierzytelności na rzecz Spółki. Co więcej, to Spółka na podstawie odrębnej umowy o obsługę sekurytyzowanych Wierzytelności pełnić będzie funkcję tzw. serwisera zajmującego się ściąganiem Wierzytelności od dłużników i przekazywaniem ściągniętych należności do Banku.

Planowana Sekurytyzacja będzie się również w zasadniczy sposób różniła od czynności factoringu. Usługi tego rodzaju składają się z wielu różnych działań podejmowanych przez faktora, obejmujących, między innymi, windykację należności, monitorowanie spłat przez dłużników, dochodzenie należności, udzielenie kredytu faktorantowi, itd. Tymczasem, głównym celem Sekurytyzacji, któremu podporządkowane będą wszystkie jej elementy składowe, jest zapewnienie Spółce finansowania poprzez zamianę aktywów w postaci Wierzytelności na papiery wartościowe emitowane przez odrębną spółkę celową, będącą podmiotem emisyjnym (FCT).

Powyższe stanowisko Spółki o zwolnieniu usługi sekurytyzacji z podatku VAT potwierdza orzecznictwo sądowe oraz liczne interpretacje podatkowe. Orzecznictwo to i interpretacje powszechnie aprobowało zwolnienie tego rodzaju transakcji jeszcze na gruncie Ustawy o VAT wersji obowiązującej do końca 2010 r., na podstawie której przedmiotowe zwolnienie wynikało z art. 43 ust. 1 pkt 1 w zw. z załącznikiem nr 4 do Ustawy o VAT.

Przykładowo, w uzasadnieniu do wyroku z dnia 2 lutego 2007 r., (sygn. III SA/Wa 3887/06) WSA w Warszawie stwierdził, iż: „Sąd administracyjny, badając niniejszą sprawę, ma zatem obowiązek zwrócić uwagę, że istota sekurytyzacji polega na pozyskiwaniu środków finansowych przez emisje wierzycielskich papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami, które są przedmiotem sekurytyzacji, np. wierzytelnościami. Oznacza to, że jeżeli wierzytelności Spółki były nabywane w celu sekurytyzacji, tj. w celu ich wykorzystania do wykonania określonych operacji gospodarczych, to w badanej sprawie nie miała miejsca - jak chcą tego organy podatkowe - wyłącznie cesja wierzytelności, lecz cesja która była elementem świadczonej usługi finansowej”.

Podobny pogląd został wyrażony w uzasadnieniu wyroku WSA we Wrocławiu z dnia 25 listopada 2009 r. (sygn. I SA/Wr 1564/09), który stwierdził, iż: „Wyjaśniając w największym skrócie pojęcie sekurytyzacji, należy wskazać, że „jest to proces ekonomiczny, którego celem jest emisja papierów wartościowych na podstawie zespołu wierzytelności” (patrz: I. Raczkowska, Sekurytyzacja wierzytelności bankowych, Warszawa 2001 r. s. 13-14). Jak z tego wynika, czynności podejmowane przez spółkę celową w ramach sekurytyzacji nie sprowadzają się do samego nabycia wierzytelności w ramach cesji, lecz cesja stanowi jedynie element - świadczonej przez spółkę celową - szerszej (kompleksowej) usługi pośrednictwa finansowego, związanego z nabywaniem wierzytelności oraz redystrybucją środków finansowych i ograniczeniem ryzyka niewypłacalności dłużników”.

Również w orzeczeniu wydanym przez Naczelny Sąd Administracyjny dnia 2 grudnia 2010 r. (sygn. I FSK 669/10), Sąd uznał, że usługi świadczone przez spółkę celową w ramach procesu sekurytyzacji, jako usługi finansowe podlegają zwolnieniu od podatku VAT. NSA pokreślił także kompleksowy charakter sekurytyzacji stwierdzając: „Mając na uwadze powyższe oraz przedstawiony przez podatnika stan faktyczny, stwierdzić należy, iż realizowane przez spółkę, celową C. czynności w ramach wskazanego we wniosku o udzielenie interpretacji procesu stanowią kompleksową usługę o złożonym charakterze”.

Pomimo tego, że załącznik nr 4 do Ustawy VAT został usunięty z dniem 1 stycznia 2011 r., to zmiana ta nie wpłynęła na odmienne traktowanie sekurytyzacji na gruncie przepisów obowiązujących od tej daty. Przewidziane w nim usługi zwolnione z podatku zostały implementowane bezpośrednio do art. 43 ust. 1 Ustawy VAT. Regulacjami tymi są właśnie wyżej omawiane przepisy art. 43 ust. 1 pkt 38 i 40 Ustawy VAT. Należy zaznaczyć, iż, zgodnie z uzasadnieniem do ustawy nowelizującej Ustawę VAT w powyższym zakresie, przedmiotowa nowelizacja nie miała na celu ograniczenia zakresu dotychczasowych usług zwolnionych z opodatkowania VAT, a jedynie odejście od klasyfikowania usług na podstawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. W konsekwencji, wprowadzenie zmian do Ustawy VAT od dnia 1 stycznia 2011 r. nie powinno skutkować zmianą zakresu usług zwolnionych od tego podatku. Jak wskazuje się w uzasadnieniu przedmiotowych zmian do Ustawy VAT, „w odniesieniu do usług, zmiany w klasyfikacji statystycznej nie pozwoliły na takie »przełożenie« przepisów wykorzystujących te klasyfikacje, aby było pewne, że zakres zwolnień, określony w załączniku nr 4 do ustawy, jest zgodny z przepisami dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r., str. 1, z późn. zm.). Oparcie zaś przepisów dotyczących zwolnienia usług od podatku na opisach tych usług zawartych w ww. dyrektywie pozwoli na zapewnienie zgodności regulacji krajowych z przepisami dyrektywy”. Powyższe potwierdza, że celem ustawodawcy nie była zmiana zakresu zwolnienia, ale dostosowanie brzmienia polskich przepisów o VAT do regulacji wspólnotowych. Stąd, w stosunku do usług, które dotychczas podlegały zwolnieniu od VAT, nie powinna nastąpić zmiana opodatkowania (z wyjątkami, które zdaniem Spółki, nie mają zastosowania w przypadku omawianej transakcji).


Biorąc pod uwagę powyższe, w odniesieniu do sposobu traktowania transakcji sekurytyzacyjnych w zakresie podatku VAT w pełni aktualne pozostaje wyżej powołane dotychczasowe orzecznictwo sądów administracyjnych w tego rodzaju sprawach, które w sposób jednoznaczny potwierdza, iż tego rodzaju transakcje są usługami zwolnionymi z podatku VAT. Zasadność tego stanowiska znajduje potwierdzenie również w licznych orzeczeniach sądowych i interpretacjach wydanych już na gruncie obecnie obowiązującego brzmienia art. 43 Ustawy VAT (tj. po nowelizacji z 2011 r.). Tytułem przykładu należy wskazać następujące interpretacje podatkowe i wyroki:

  • Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 18 lipca 2013 r. (nr ILPP4/443 -185/13-4/EWW) dotycząca transakcji sekurytyzacyjnej, w której spółka celowa z siedzibą w Irlandii brała udział w sekurytyzacji wierzytelności. W odpowiedzi na zapytanie podatnika organ jednoznacznie wskazał, iż: „Odnosząc powyższe do zagadnienia przelewu przez Zainteresowanego wierzytelności z tytułu udzielonych kredytów lub pożyczek, które stanowić będą zabezpieczenie dokonanej przez SPV emisji obligacji, w opinii tut. Organu, nie można uznać za usługę ściągania długów i factoringu. Ekonomicznym celem opisanej transakcji jest bowiem nabycie wierzytelności, które stanowić będą podstawę dokonanej emisji papierów wartościowych (obligacji), a więc pozyskanie środków na rynku kapitałowym. W istotny sposób odróżnia to taką transakcję cesji wierzytelności od nabycia wierzytelności zrealizowanej w celu odzyskania reprezentowanych przez nie wartości pieniężnych. Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy stwierdzić należy, iż usługi świadczone przez SPV na rzecz Spółki nie będą stanowić czynności wymienionych w art. 43 ust. 15 ustawy, jako czynności wyłączonych ze zwolnienia od podatku. W związku z powyższym stwierdzić należy, że import usług świadczonych przez SPV na rzecz Wnioskodawcy w ramach umowy sekurytyzacji stanowić będzie usługi finansowe w zakresie długów, zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy”;
  • Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 24 stycznia 2014 r. (nr ILPP4/443-500/13-2/BA), która prezentuje identyczne stanowisko do wyżej przedstawionego;
  • Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 28 kwietnia 2017 r. (nr 1462-IPPP1.4512.110.2017.1.MPE): „W analizowanej sprawie charakter czynności wykonywanych przez SPV na rzec Spółki wskazuje, że SPV poprzez nabycie wierzytelności udziela Spółce finansowania i poprawia jej płynność finansową. W efekcie przeprowadzonej sekurytyzacji upłynnione zostaną wierzytelności w stosunku do leasingobiorców poprzez ich wprowadzenie do obrotu w zmienionej formie - w postaci papierów wartościowych. Zatem celem transakcji zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką nie będzie czynność zbycia wierzytelności (uwolnienie się od konieczności odzyskania środków pieniężnych od dłużników), lecz uzyskanie przez Spółkę finansowania. W konsekwencji, usługę świadczoną przez SPV polegającą na nabyciu wierzytelności i zapewnieniu Spółce finansowania potraktować należy jako usługę w zakresie długów, która korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT. Do powyższej usługi nie mają zastosowania wyłączenia wskazane w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT”;
  • Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 marca 2017 r. (nr 3063-ILPP1-3.4512.52.2017.1.KB) wydana dla polskiej spółki występującej w charakterze inicjatora sekurytyzacji. Organ potwierdził, że zakup wierzytelności przez SPV w ramach transakcji sekurytyzacji podlega zwolnieniu z opodatkowania VAT;
  • Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 31 maja 2017 r. (nr 0114-KDIP1-2.4012.93.2017.1.IG) oraz Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 1 czerwca 2017 r. (nr 0114-KDIP4.4012.114.2017.1.KR), wydane w stanach faktycznych istotnie zbliżonych do zdarzenia przyszłego opisanego w niniejszym wniosku, gdzie organ podatkowy potwierdził, że spółka celowa powołana dla celów sekurytyzacji świadczy na rzecz banku usługę zwolnioną z VAT;
  • Wyrok WSA w Warszawie z dnia 29 sierpnia 2012 r. (sygn. akt III SA/Wa 3030/11), w którym sąd uznał, iż transakcja sekurytyzacyjna nie może być uznana za usługę ściągania długów podlegającą opodatkowaniu VAT, lecz za usługę zwolnioną z tego podatku;
  • Wyrok WSA w Warszawie z dnia 6 sierpnia 2012 r. (sygn. akt III SA/Wa 3009/11) i wydana w jego efekcie przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie zmieniona interpretacja indywidualna z dnia 13 lutego 2013 r. (nr IPPP2/443-423/11-10/13/S/AK) które również potwierdzają, iż sekurytyzacja stanowi usługę zwolnioną z podatku VAT.


Mając na uwadze przedstawione powyżej szerokie uzasadnienie, wsparte licznymi przykładami interpretacji podatkowych oraz orzeczeń sądów, zasadne jest stanowisko Spółki, zgodnie z którym, usługa, która będzie świadczona przez Bank w ramach planowanej transakcji Sekurytyzacji, korzystać będzie ze zwolnienia z podatku VAT.


Ad. 2


Spółka stoi na stanowisku, iż Spółka będzie podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez Bank w zakresie nabywania wierzytelności i w konsekwencji, Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania tej transakcji, jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce.

Dla ustalenia podmiotu zobowiązanego do rozpoznania dla celów VAT usługi sekurytyzacji nabywanej przez Spółkę od Banku konieczne jest określenie miejsca świadczenia tej usługi. Stosownie do art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, co do zasady, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Za podatnika w rozumieniu powyższego przepisu uznaje się (zgodnie z art. 28a ustawy o VAT), między innymi, podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6.

Mając na uwadze, iż Spółka jest podatnikiem w rozumieniu powyższej definicji i jednocześnie jest usługobiorcą usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez Bank polegającej na nabywaniu Wierzytelności od Spółki, miejscem świadczenia przedmiotowej usługi będzie Polska, jako kraj, w którym Spółka ma siedzibę działalności gospodarczej.


Jak stanowi art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

  1. usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
  2. usługobiorcą, w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b (co ma w tym przypadku miejsce), jest podatnik, o którym mowa w art. 15 Ustawy o VAT lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Wyżej wskazane warunki dla uznania Spółki, jako podatnika z tytułu usług świadczonych przez Bank będą spełnione w omawianej transakcji. Spółka będzie usługobiorcą przedmiotowych usług, a Bank nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.


Stosownie do art. 2 pkt 9 Ustawy o VAT, pod pojęciem „import usług” rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT.


Zgodnie z art. 17 ust. 2 Ustawy o VAT, w przypadku wymienionym w wyżej powołanym art. 17 ust. 1 pkt 4 usługodawca nie rozlicza podatku należnego.


Mając na uwadze powyższe, usługi sekurytyzacji Wierzytelności nabywane przez Spółkę od Banku stanowić będą import usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 Ustawy o VAT, których miejscem świadczenia jest Polska, a Spółka, jako usługobiorca tych usług, będzie zobowiązana do ich rozliczenia dla celów VAT, jako usług zwolnionych z tego podatku (zgodnie z wnioskami wskazanymi w zakresie pytania nr 1).

Powyższe stanowisko znajduje pełne potwierdzenie m.in. w interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 18 lipca 2013 r. (nr ILPP4/443-185/13-4/EWW) oraz z dnia 24 stycznia 2014 r. (nr ILPP4/443-500/13-2/BA), jak również w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 stycznia 2015 r. (nr IPPP3/443-1099/14-2/JF), interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 31 maja 2017 r. (nr 0114-KDIP1-2.4012.93.2017.1.IG) i z dnia 1 czerwca 2017 r. (nr 0114-KDIP4.4012.114.2017.1.KR) i z dnia 28 kwietnia 2017 r. (nr 1462-IPPP1.4512.110.2017.1.MPE). Interpretacje te dotyczyły analogicznych transakcji sekurytyzacyjnych obejmujących wierzytelności, które były przenoszone do zagranicznego podmiotu.


Ad. 3


Spółka stoi na stanowisku, iż dla Spółki podstawą opodatkowania usług świadczonych przez Bank w ramach Sekurytyzacji będzie jedynie kwota dyskonta uzyskiwana przez Bank przy nabyciu Wierzytelności od Spółki, która ustalona zostanie jako różnica między wartością Wierzytelności a ceną zapłaconą za Wierzytelności.


Podstawą opodatkowania będzie kwota dyskonta uzyskana przy każdej kolejnej sprzedaży Wierzytelności w ramach przedstawionego w opisie zdarzenia przyszłego mechanizmu odnawialnego.


Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zgodnie z powyższymi przepisami, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dokonanie czynności objętej katalogiem transakcji opodatkowanych podatkiem VAT. Jak wskazano w opisie planowanej transakcji, w zamian za przystąpienie przez Bank do transakcji sekurytyzacyjnej Bank otrzyma wynagrodzenie od Spółki. Wynagrodzeniem Banku będzie dyskonto realizowane na nabyciu Wierzytelności od Spółki.


Należy wskazać, że organy podatkowe w wydawanych interpretacjach powszechnie akceptują powyższe stanowisko. Przykładem może być następujące interpretacje podatkowe:

  • interpretacja wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 18 lipca 2013 r. (ILPP4/443-185/13-3/EWW),
  • interpretacja wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 13 lipca 2015 r. (IPPP1/4512-423/15-3/AW),
  • interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 5 listopada 2014 r. (IPPP1/443-943/14-2/KC). Interpretacja ta dotyczyła podobnego stanu faktycznego, a mianowicie transakcji nabycia niewymagalnych wierzytelności stanowiących tzw. wierzytelności pewne, co do których nie istnieją wątpliwości w zakresie możliwości ich zaspokojenia. Organ podatkowy potwierdził w wydanej interpretacji, że dyskonto stanowiące różnicę między wartością nominalną sprzedawanych wierzytelności a zapłaconą za nie ceną stanowi wynagrodzenie nabywcy wierzytelności i jednocześnie podstawę opodatkowania dla celów VAT.


Ad. 4


Zdaniem Spółki, świadczone przez Spółkę na rzecz Banku usługi w zakresie administrowania zbytymi wierzytelnościami nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce. W konsekwencji Spółka, jako usługodawca, nie będzie zobowiązana do rozliczenia w Polsce podatku należnego VAT z tytułu ich świadczenia.


Jak wskazano powyżej, zgodnie z art. 28b ust. 1 Ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku ich świadczenia na rzecz podatnika jest, co do zasady, miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Pod pojęciem „podatnika” w rozumieniu tego przepisu rozumie się (zgodnie z art. 28a):

  1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
  2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej.

Zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, po sprzedaży Wierzytelności przez Spółkę na rzecz Banku, Spółka będzie świadczyła na rzecz Banku - jako serwiser - określone usługi administrowania sprzedanymi Wierzytelnościami. Bank nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Bank nie jest też zarejestrowany dla celów polskiego podatku VAT.

Biorąc pod uwagę powyższe, miejscem świadczenia przez Spółkę na rzecz Banku usług administrowania Wierzytelnościami będzie państwo siedziby usługobiorcy - Banku, czyli Francja. W konsekwencji, przedmiotowe usługi nie będą opodatkowane polskim podatkiem VAT, a Spółka nie będzie zobowiązana do rozliczenia w Polsce podatku VAT należnego z tytułu świadczenia tych usług.

Wyżej przedstawione stanowisko znajduje pełne potwierdzenie, między innymi, w:

  • interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 stycznia 2015 r. (IPPP3/443-1099/14-2/J F)
  • interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 marca 2017 r. (3063-ILPP1-3.4512.52.2017.1 KB).


Ad. 5


Zdaniem Spółki, będzie miała ona prawo do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług dotyczących świadczenia przez Spółkę usług administrowania sprzedanymi Wierzytelnościami.


Zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust.4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Jak stanowi art. 86 ust. 8 pkt 1 Ustawy o VAT, podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Z powyższego przepisu wynika, iż podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w przypadku, gdy wykonując analogiczne czynności (tj. świadcząc usługi administrowania wierzytelnościami, w omawianym przypadku) w kraju miałby prawo do odliczenia tego podatku.

W skład usług administrowania Wierzytelnościami, które będą świadczone przez Spółkę wchodzić będzie, w szczególności, monitorowanie należności od dłużników, przyjmowanie płatności rat i czynszów, wzywanie do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie, itp. Ściąganie Wierzytelności, co do zasady, będzie się odbywało w ten sposób, że Spółka będzie uzyskiwała spłaty Wierzytelności od dłużników. Następnie, Spółka będzie przekazywała kwoty ściągniętych Wierzytelności do Banku, jako prawowitego właściciela Wierzytelności, a więc również kwot uzyskanych z ich ściągnięcia. Zdaniem Spółki, w sytuacji, gdyby miejscem świadczenia przedmiotowych usług było terytorium Polski, usługi te podlegałyby w Polsce opodatkowaniu według stawki podstawowej VAT, jako usługi ściągania długów, które są wyłączone ze zwolnienia zgodnie z art. 43 ust. 15 pkt 1 Ustawy o VAT. Potwierdza to, między innymi, interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 lipca 2011 r. (nr IPPP2/443-441/11-3/MM) czy interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 marca 2017 r. (nr 3063-ILPP1-3.4512.52.2017.1 KB).

Powyższe stanowisko Spółki, iż usługi administrowania Wierzytelnościami podlegałyby opodatkowaniu podstawową stawką VAT, gdyby miejscem ich świadczenia była Polska, znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie i interpretacjach podatkowych wydanych na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b) Ustawy o VAT. Przepis ten stanowi, iż zwolnione z VAT są usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych. Interpretacja tego przepisu prowadzi do wniosku, iż administrowanie wierzytelnościami zbytymi do funduszu sekurytyzacyjnego nie stanowi zarządzania portfelem inwestycyjnym takiego funduszu i w konsekwencji, nie korzysta z przedmiotowego zwolnienia. Stanowisko takie znalazło potwierdzenie przykładowo w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 stycznia 2016 r. (sygn. akt I FSK 1915/14). Analogiczne stanowisko, również dotyczące obsługi wierzytelności sprzedanych do funduszu sekurytyzacyjnego, zostało przedstawione w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22 sierpnia 2012 r. (IPPP1/443-435/12-2/AS). W opinii Spółki pomimo tego, że Bank nie jest funduszem sekurytyzacyjnym, pogląd wyrażony w powyższym orzeczeniu i interpretacji może być na zasadach analogii stosowany również w odniesieniu do usług administrowania Wierzytelnościami, które będą świadczone przez Spółkę.

Reasumując, w przypadku, gdyby miejscem świadczenia omawianych usług było terytorium kraju podlegałyby one opodatkowaniu VAT, a Spółce przysługiwałoby na zasadach ogólnych prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług. Mając na uwadze powyższe, Spółka będzie miała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług dotyczących świadczenia przez Spółkę na rzecz Banku usług administrowania sprzedanymi Wierzytelnościami.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.) – zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.


W myśl art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).


Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.


Należy zauważyć, że pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Pojęcie usługi według ustawy jest także szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU jako klasyfikacji, o której mowa w art. 5a ustawy.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Jednocześnie, skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług, określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Reasumując, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

W związku z przedstawionym opisem sprawy, wątpliwość Wnioskodawcy w pierwszej kolejności budzi kwestia, czy przelewy Wierzytelności przez Spółkę do Banku w ramach planowanej transakcji Sekurytyzacji będą wykonane w ramach usługi świadczonej przez Bank na rzecz Spółki, podlegającej zwolnieniu z podatku VAT (pytanie nr 1).

Wyjaśnić należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r. poz. 1025 z późn. zm.).


Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego – wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.


W myśl § 2 Kodeksu cywilnego – wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.


Jak stanowi art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego – umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.


Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność.


W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

Natomiast pojęcie sekurytyzacji zawarte zostało w przepisach ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1355) oraz w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 1876, z późn. zm.).


Zgodnie z art. 2 pkt 30-32 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi – ilekroć w ustawie jest mowa o:

  • puli wierzytelności – rozumie się przez to przynoszącą regularny dopływ kapitału grupę jednolitych rodzajowo wierzytelności, posiadanych i wyodrębnionych przez inicjatora sekurytyzacji, z których każda z wierzytelności stanowiących łącznie co najmniej 75% grupy przynosi regularny dopływ kapitału oraz każda wierzytelność spełnia kryteria określone w statucie funduszu (pkt 30);
  • inicjatora sekurytyzacji – rozumie się przez to jednostkę samorządu terytorialnego, związek jednostek samorządu terytorialnego lub podmiot prowadzący działalność gospodarczą, zbywające funduszowi sekurytyzacyjnemu pulę wierzytelności albo zobowiązujące się do przekazywania funduszowi sekurytyzacyjnemu wszystkich świadczeń otrzymanych przez nie z określonej puli wierzytelności (pkt 31);
  • sekurytyzowanych wierzytelnościach – rozumie się przez to wierzytelności stanowiące przedmiot lokat funduszu sekurytyzacyjnego oraz wierzytelności wyodrębnione przez inicjatora sekurytyzacji albo inny podmiot, który zawarł z funduszem umowę zobowiązującą go do przekazywania funduszowi świadczeń uzyskanych w związku z tymi wierzytelnościami (pkt 32).

Szczegółowe zasady dotyczące funkcjonowania funduszów sekurytyzacyjnych zawiera Rozdział III ustawy o funduszach inwestycyjnych (…).


W literaturze istnieje wiele definicji „sekurytyzacji”, uzależnionych od przyjętego modelu. Można jednakże przyjąć, że sekurytyzacja wierzytelności to proces, podczas którego z bilansu banku zostaje wydzielona określona pula wierzytelności, a następnie przekazana spółce specjalnego przeznaczenia (Special Purpose Vehicle, SPV), która następnie refinansuje zakupioną pulę wierzytelności przez emisję papierów wartościowych. Najważniejszym celem procesu sekurytyzacji jest pozyskanie kapitałów na prowadzenie dalszej działalności oraz rozwój. Wówczas najczęściej stosowana jest sekurytyzacja wierzytelności przyszłych, a więc takich, które jeszcze nie powstały, natomiast istnieją przesłanki ich prawnego i ekonomicznego ukonstytuowania się w przyszłości.

W niniejszej sprawie w przypadku usługi świadczonej przez Bank na rzecz Wnioskodawcy nie będzie miała miejsca transakcja obejmująca wyłącznie sprzedaż i przelew wierzytelności. Nabycie wierzytelności przez Bank będzie stanowiło element szerszej usługi finansowej, której celem jest uzyskanie przez Wnioskodawcę finansowania przed wymagalnością wierzytelności. Bank w celu realizacji zawartej z Wnioskodawcą umowy będzie zobowiązany do wykonania szeregu ściśle ze sobą powiązanych czynności (m.in. nabycie wierzytelności, uzyskanie odpowiedniego finansowania przez Bank i podmioty pośrednie poprzez emisję papierów wartościowych z możliwym odpowiednim ratingiem, zagwarantowanie skutecznej obsługi i administrowania sekurytyzowanych wierzytelności pozwalającej na terminowe ściąganie ich kwot od klientów i w konsekwencji realizację zobowiązań finansowych Banku i podmiotów pośrednich wobec podmiotów finansujących), które złożą się na świadczoną usługę, mającą na celu zapewnienie Wnioskodawcy wymaganego finansowania – usługę sekurytyzacji. Zatem, biorąc pod uwagę przepisy ustawy o podatku od towarów i usług w okolicznościach niniejszej sprawy uznać należy, że Bank wyświadczy na rzecz Wnioskodawcy usługę, polegającą na zapewnieniu mu środków finansowych jeszcze przez terminem wymagalności wierzytelności handlowych powstałych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Za powyższą usługę Bank uzyska stosowne wynagrodzenie ustalone przez strony.


Wobec tego Bank wykona czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ustawy.


Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy – stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże, stosownie do art. 146a pkt 1 ustawy – w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.


W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy – zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy – zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.


Ponadto, jak stanowi art. 43 ust. 15 ustawy – zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

  1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
  2. usług doradztwa;
  3. usług w zakresie leasingu.

W analizowanym przypadku charakter czynności wykonywanych przez Bank na rzecz Wnioskodawcy wskazuje, że Bank przez nabycie wierzytelności udziela Wnioskodawcy finansowania ze środków pochodzących z emisji papierów wartościowych. Celem Banku nie jest faktyczne nabycie przedmiotowych wierzytelności i w konsekwencji próba ich odzyskania od dłużników. Wnioskodawca będzie zajmował się obsługą administracyjną zbytych na rzecz Banku wierzytelności. Przez zbycie wierzytelności na rzecz Banku, Wnioskodawca zapewni sobie finansowanie niezbędne do funkcjonowania na rynku finansowym, przez poprawę płynności finansowej. Zatem celem transakcji zawartej pomiędzy Bankiem a Wnioskodawcą nie będzie czynność zbycia wierzytelności (uwolnienie się od konieczności odzyskania środków pieniężnych od dłużników), lecz uzyskanie przez Wnioskodawcę finansowania, czyli określonych środków pieniężnych z innego źródła niż spłata zaciągniętych kredytów wraz z należnymi odsetkami. Zatem istotą przedmiotowej transakcji będzie uzyskanie przez Wnioskodawcę finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności.

W konsekwencji, usługę świadczoną przez Bank polegającą na nabyciu wierzytelności i zapewnieniu Wnioskodawcy finansowania potraktować należy jako usługę w zakresie długów, która korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Do powyższej usługi nie mają zastosowania wyłączenia wskazane w art. 43 ust. 15 ustawy. Wskazany artykuł wyłącza możliwość zastosowania zwolnienia z VAT w zakresie „czynności ściągania długów, w tym factoringu”. Oznacza to, że opodatkowanie VAT przewidziano jedynie dla zdarzeń, z którymi wiąże się podejmowanie czynności mających na celu ściągnięcie długu, co nie ma miejsca w ramach ww. czynności.

Podsumowując, przelewy Wierzytelności przez Wnioskodawcę do Banku w ramach transakcji Sekurytyzacji będą wykonane w ramach usługi świadczonej przez Bank na rzecz Wnioskodawcy podlegającej zwolnieniu z podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.


Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe, przy czym wskazać należy, iż w przypadku opisanych we wniosku usług zasadność zwolnienia z podatku VAT stanowi wskazana wyżej, podstawa prawna.


Wnioskodawca powziął również wątpliwość czy będzie on podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez Bank i w konsekwencji, czy będzie zobowiązany do rozpoznania tej transakcji, jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce (pytanie nr 2).


Dla ustalenia podmiotu zobowiązanego do rozpoznania dla celów VAT usługi sekurytyzacji nabywanej przez Wnioskodawcę od Banku konieczne jest określenie miejsca świadczenia tej usługi.


Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług regulują przepisy art. 28a do 28o ustawy.


Stosownie do art. 28a ustawy – na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

  1. ilekroć jest mowa o podatniku – rozumie się przez to:
    1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
    2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
  2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.


Art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji, jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Z opisu niniejszej sprawy wynika, że Wnioskodawca spełnia definicję podatnika, o której mowa w art. 28a ustawy.


Ogólna zasada dotycząca określania miejsca świadczenia usług na rzecz podatników zawarta została w art. 28b ust. 1 ustawy, zgodnie z którym – miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.


Zastrzeżenia wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy nie będą miały zastosowania w niniejszej sprawie.


Mając na uwadze, że Wnioskodawca jest usługobiorcą usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez Bank polegającej na nabywaniu Wierzytelności od Wnioskodawcy, miejscem świadczenia przedmiotowej usługi będzie Polska, jako kraj, w którym Wnioskodawca ma siedzibę działalności gospodarczej.


Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy – przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania, których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy.


Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy – podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

  1. usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
  2. usługobiorcą jest:
    • w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
    • w pozostałych przypadkach – podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Stosownie do art. 17 ust. 2 ww. ustawy – w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.


Mając na uwadze powyższe, skoro, jak wynika z wniosku, Wnioskodawca będzie usługobiorcą przedmiotowych usług, a Bank nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, usługi sekurytyzacji Wierzytelności nabywane przez Wnioskodawcę od Banku stanowić będą import usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy, których miejscem świadczenia jest Polska, a Wnioskodawca, jako usługobiorca tych usług, będzie zobowiązany do ich rozliczenia dla celów VAT, jako usług zwolnionych z tego podatku.


Zatem Spółka będzie podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez Bank i w konsekwencji Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania tej transakcji, jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce.


Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.


Kolejną wątpliwością Wnioskodawcy jest kwestia czy podstawą opodatkowania usług świadczonych przez Bank w ramach Sekurytyzacji będzie jedynie kwota wynagrodzenia (kwota dyskonta uzyskiwana przez Bank) należnego Bankowi od Spółki w zamian za wypełnianie przez Bank obowiązków wynikających z transakcji sekurytyzacyjnej (pytanie nr 3).

W odniesieniu do powyższych wątpliwości należy wskazać, że zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy – podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak wynika z opisu sprawy, Bank z tytułu sekurytyzacji Wierzytelności otrzyma od Wnioskodawcy wynagrodzenie w formie dyskonta. Kwota dyskonta będzie stanowić dla Banku kwotę należną stanowiącą zapłatę za wykonaną usługę, a tym samym podstawę opodatkowania świadczonej przez Bank na rzecz Wnioskodawcy usługi.

W przedstawionych okolicznościach wskazano, że w zamian za nabyte Wierzytelności Bank zapłaci Wnioskodawcy cenę. Cena sprzedaży Wierzytelności w ramach transakcji Sekurytyzacji odpowiadać będzie aktualnej wartości nominalnej sprzedawanej Wierzytelności w momencie sprzedaży (z VAT) pomniejszonej o dyskonto, które będzie pokrywało ryzyko kredytowe sprzedawanej Wierzytelności oraz wynagrodzenie i koszty Banku, w tym koszty finansowania zakupu tych Wierzytelności. Cena za Wierzytelności będzie niższa od łącznej nominalnej kwoty zbywanych Wierzytelności. Różnica między wartością nominalną Wierzytelności a ceną sprzedaży stanowić będzie dyskonto uzyskiwane przez Bank na nabyciu Wierzytelności, przy czym część ceny (cena początkowa) będzie płacona Spółce przez Bank w momencie nabywania wierzytelności, natomiast pozostała część (cena odroczona) będzie płacona sukcesywnie, w okresie w której wierzytelność będzie spłacana efektywnie przez klientów. Wartość dyskonta pozostającego po zapłacie ceny początkowej oraz ceny odroczonej będzie wynagrodzeniem należnym Bankowi od Spółki w zamian za przystąpienie do transakcji Sekurytyzacji.

Powyższe wskazuje, że skoro Wierzytelności będące przedmiotem sprzedaży będą niewymagalne i nie będzie w stosunku do nich zachodzić podejrzenie ich nieściągalności, podstawą opodatkowania podatkiem VAT usługi sekurytyzacji będzie jedynie kwota dyskonta uzyskana przez Bank.


Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3 jest prawidłowe.


Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą także kwestii, czy usługi świadczone przez Spółkę na rzecz Banku w odniesieniu do administrowania wierzytelnościami zbytymi do Banku nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce i w konsekwencji, czy Spółka, jako usługodawca, nie będzie zobowiązana do rozliczenia w Polsce podatku należnego VAT z tytułu ich świadczenia (pytanie nr 4).

Zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, po sprzedaży Wierzytelności przez Wnioskodawcę na rzecz Banku, Wnioskodawca będzie świadczył na rzecz Banku (jako serwiser) określone usługi administrowania sprzedanymi Wierzytelnościami. Usługobiorcą przedmiotowej usługi świadczonej przez Wnioskodawcę będzie zatem Bank, czyli podmiot prowadzący działalność gospodarczą we Francji. Jednocześnie Bank nie będzie posiadał w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Bank nie będzie również zarejestrowany dla celów polskiego podatku VAT.


Biorąc pod uwagę powyższe, miejscem świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz Banku usług administrowania Wierzytelnościami będzie – zgodnie z art. 28b ustawy – państwo siedziby usługobiorcy (Banku), czyli Francja.


Zatem usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Banku w odniesieniu do administrowania Wierzytelnościami zbytymi do Banku nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce i w konsekwencji Wnioskodawca, jako usługodawca, nie będzie zobowiązany do rozliczenia w Polsce podatku należnego VAT z tytułu ich świadczenia.


Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 4 jest prawidłowe.


Kolejną wątpliwością Wnioskodawcy jest kwestia prawa do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług dotyczących świadczenia przez Spółkę na rzecz Banku usług administrowania sprzedanymi wierzytelnościami (pytanie nr 5).

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy – w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Jak stanowi art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy – podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Z powyższego przepisu wynika, że podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w przypadku, gdy wykonując analogiczne czynności (tj. świadcząc usługi administrowania Wierzytelnościami, w omawianym przypadku) w kraju miałby prawo do odliczenia tego podatku.

Jak wynika z wniosku, w skład usług administrowania Wierzytelnościami, które będą świadczone przez Wnioskodawcę wchodzić będzie, w szczególności, monitorowanie należności od dłużników, przyjmowanie płatności rat i czynszów, wzywanie do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie, itp. Ściąganie Wierzytelności, co do zasady, będzie się odbywało w ten sposób, że Spółka będzie uzyskiwała spłaty Wierzytelności od dłużników. Następnie, Spółka będzie przekazywała kwoty ściągniętych Wierzytelności do Banku, jako prawowitego właściciela Wierzytelności, a więc również kwot uzyskanych z ich ściągnięcia.


Zatem w sytuacji, gdyby miejscem świadczenia omawianych usług było terytorium kraju podlegałyby one opodatkowaniu VAT, a Wnioskodawcy przysługiwałoby na zasadach ogólnych prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług.


Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług dotyczących świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz Banku usług administrowania sprzedanymi Wierzytelnościami, w sytuacji gdy będzie posiadał dokumenty potwierdzające związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 5 jest prawidłowe.


Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.


Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywiste zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego zdarzenia przyszłego, wydana interpretacja traci swą aktualność.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj