Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-3.4011.243.2018.2.AD
z 1 października 2018 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 12 lipca 2018 r. (data wpływu 13 lipca 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 26 lipca 2018 r. (data wpływu 27 lipca 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku od osób fizycznych – jest prawidłowe, jednakże z innych względów niż wskazane przez Wnioskodawcę.


UZASADNIENIE


W dniu 13 lipca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 26 lipca 2018 r. (data wpływu 27 lipca 2018 r.).


W ww. wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.


Aktem notarialnym z dnia 26 listopada 2012 r. Wnioskodawca nabył w spadku po zmarłej żonie udział w prawie własności nieruchomości niezabudowanej oraz udział w prawie własności lokalu mieszkalnego.

Aktem notarialnym z dnia 30 kwietnia 2013 r. Wnioskodawca nabył po 1/4 udziału od osób trzecich po 6.000 zł za 1/4 udziału oraz otrzymał darowiznę również w 1/4 od pasierba w lokalu mieszkalnym, przez co stał się właścicielem lokalu w całości.

Wraz z przyszłą żoną Wnioskodawca przystąpił do budowy nowego budynku mieszkalnego, jednorodzinnego na jej działce, która była uzbrojona w potrzebne media.

Żona Wnioskodawcy wystąpiła o wydanie decyzji na budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego, którą otrzymała w dniu 15 lipca 2014 r.

W celu zdobycia środków finansowych na budowę wspólnego domu Wnioskodawca zbył swoją działkę, która była nieuzbrojona.

W dniu 13 września 2014 r. aktem notarialnym Wnioskodawca zbył nieruchomość niezabudowaną wraz z udziałem w działce stanowiącej drogę wewnętrzną za kwotę 30.000 zł.

Przy sprzedaży notariusz poinformował Wnioskodawcę, że jeżeli przeznaczy w ciągu dwóch lat uzyskany dochód na zaspokojenie swoich potrzeb mieszkaniowych to będzie zwolniony z opłaty podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust.1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie mówiąc, że musi być właścicielem lub współwłaścicielem gruntu.

W dniu 25 lutego 2015 r, na podstawie aktu notarialnego Wnioskodawca zbył lokal mieszkalny za kwotę 70.000 zł, a pozyskane środki finansowe przeznaczył również na budowę wspólnego budynku jednorodzinnego. Notariusz również poinformował go o możliwości skorzystania z ulgi podatkowej jeżeli środki ze sprzedaży mieszkania przeznaczy na zaspokojenie swoich potrzeb mieszkaniowych.

Ponieważ Wnioskodawca nie posiadał swojego mieszkania, zamieszkał u żony i budowali wspólnie dom jednorodzinny, w którym został zameldowany w maju 2015 r.

W dniu 3 lipca 2018 r. Wnioskodawca został wezwany do Urzędu Skarbowego w ramach czynności sprawdzających, gdzie przedstawił dokumenty dotyczące nabycia i zbycia nieruchomości niezabudowanej za kwotę 30.000 zł i lokalu mieszkalnego sprzedanego za 70.000 zł, pomniejszonego o koszty uzyskania przychodu 12.000 zł, kwota do rozliczenia 58.000 zł.

Na potwierdzenie wydatków na własne cele mieszkaniowe za zbytą nieruchomość niezabudowaną oraz lokal mieszkalny Wnioskodawca posiada odpowiednie faktury na kwotę 31.700 zł brutto z 2015 r. za kompletną pompownię ciepła, na swoje nazwisko, na adres budowanego domu, wydatkowane w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego w którym nastąpiło zbycie tych nieruchomości.

Urzędnik Urzędu Skarbowego nie uznał tych wydatków twierdząc, że to nie są wydatki na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawcy, gdyż budował dom jednorodzinny na działce będącej własnością jego żony. Jednocześnie poinformował go, że podobna sytuacja jest ze zbyciem lokalu mieszkalnego, lecz nie podjął czynności.

Wszystkie środki finansowe jakie posiadał Wnioskodawca z oszczędności i z wykonywanej pracy zarobkowej oraz środki jego żony były inwestowane i są inwestowane w budowę ich domu, celem zapewnienia im „dachu nad głową”.

Wnioskodawca nie posiada innych nieruchomości i wybudowany budynek jest jego i żony jedynym lokalem mieszkalnym.

Działka jest własnością żony Wnioskodawcy, który nie był wcześniej informowany o konieczności rozszerzenia własności, dlatego nie dokonał on wraz z żoną wcześniej odpowiedniego wpisu w księdze wieczystej, a nie było mu to potrzebne.

W tym świetle Wnioskodawca był pewny, że wydatkowanie środków jakie posiadał na budowę swojego dachu nad głową, będzie wystarczające dla uzyskania zwolnienia podatkowego dla dochodu ze zbywanych nieruchomości.

Po uzyskaniu informacji o konieczności posiadania współwłasności w gruncie, na którym został pobudowany budynek, Wnioskodawca wraz z żoną dokonali notarialnie rozszerzenia własności umową darowizny w dniu 12 lipca 2018 r. W akcie notarialnym żona Wnioskodawcy oświadczyła, że budowany budynek był również finansowany z jego majątku osobistego.


Ponadto w uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca podał, że:


  • małżonka aktem notarialnym na podstawie umowy darowizny w dniu 12 lipca 2018 r. przekazała zabudowaną działkę do ich majątku wspólnego;
  • w ramach czynności sprawdzających został wezwany do Urzędu Skarbowego, gdzie przedstawił dokumenty dotyczące nabycia i zbycia w 2014 r. za kwotę 30.000 zł nieruchomości niezabudowanej;
  • na potwierdzenie wydatków przedstawił faktury VAT na kwotę ponad 31.700 zł z 2015 r. za kompletną pompownię ciepła;
  • urzędnik nie uznał tych faktur twierdząc, że wydatki nie dotyczą jego celu mieszkaniowego. Jednocześnie poinformował go, że podobna sytuacja jest ze zbyciem lokalu mieszkalnego, lecz nie podjął czynności sprawdzających;
  • po uzyskaniu informacji od pracownika Urzędu Skarbowego złożył korektę PIT-39 i równocześnie złożył podanie do Naczelnika Urzędu Skarbowego o rozłożenie zaległości podatkowych na raty i o umorzenie odsetek;
  • wpłacił już pierwszą ratę jaka wynikła ze wstępnego wyliczenia jego możliwości płatniczych i planowanych rat.


W kontekście przedstawionego zdarzenia przyszłego w piśmie z dnia 26 lipca 2018 r. będącym uzupełnieniem wniosku Wnioskodawca sformułował następujące pytanie.


Czy dochód ze sprzedaży nieruchomości niezabudowanej i lokalu mieszkalnego w całości wydatkowany w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, podlega zwolnieniu z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku [dochodowym – dopisek organu] od osób fizycznych?


W piśmie z dnia 26 lipca 2018 r. (data wpływu 27 lipca 2018 r.) będącym uzupełnieniem wniosku we własnym stanowisku Wnioskodawca podaje, że jego zdaniem dochód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości niezabudowanej wydatkowany w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, na budowę budynku mieszkalnego podlega zwolnieniu z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

W ocenie Wnioskodawcy zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód ze zbycia lokalu mieszkalnego zbytego w 2015 r. został w całości wydatkowany na własne cele mieszkaniowe w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, tj. na budowę wspólnie z żoną własnego domu jednorodzinnego, na co posiada faktury VAT wystawione na jego nazwisko w wysokości przekraczającej uzyskane dochody.

Wnioskodawca podkreśla, że art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga, by wydatek został poniesiony na własne cele mieszkaniowe nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie nieruchomości i praw majątkowych.

Z przepisu tego nie można jednak wywieść, że dla zastosowania zwolnienia konieczne jest, by w terminie tym nastąpiło również nabycie prawa własności rzeczy lub prawa, o którym mowa w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nie ma znaczenia fakt, że przekazanie aktem darowizny działki zabudowanej budynkiem mieszkalnym nastąpiło później jeżeli zostało to dokonane przed upływem przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Na potwierdzenie własnego stanowiska Wnioskodawca przytacza niżej wymienione przykłady interpretacji indywidualnych i orzeczeń sądowych.

Warunkiem zwolnienia podatkowego jest wykazanie przez podatnika, że wydatek poniesiony został na zrealizowanie jego własnych celów mieszkaniowych. Wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe oznacza, według stanowiska prezentowanego w orzecznictwie i doktrynie, że celem Wnioskodawcy jest realizacja potrzeby zapewnienia sobie tzw. „dachu nad głową”. Ustawodawca nie uzależnił skorzystania z prawa do zwolnienia z opodatkowania od wykazania zamiaru zamieszkania w nowym lokalu jedynie w chwili jego nabycia, lecz wyraźnie wskazał, że nabycie musi być dokonane na własne cele mieszkaniowe, a te realizowane są w dłuższym okresie czasu.

W orzecznictwie dość jednolicie przyjmuje się, że cel mieszkaniowy wiąże się z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych przy czym chodzi tu o potrzeby mieszkaniowe w sensie obiektywnym, a zatem potrzeby przeciętnego podatnika, który o ulgę się ubiega. Zawsze bowiem centrum życiowe koncentruje się w konkretnym lokalu mieszkalnym/budynku i ten właśnie lokal służy zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych. Ustawowy warunek do skorzystania z ulgi powinien być spełniony w chwili nabycia nieruchomości. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z 20 października 2014 r., sygn. akt I SA/Łd 908/14 podkreślił, że skorzystanie ze zwolnienia odnosi się tylko i wyłącznie do tych nabyć, które służą określonym celom, zaspokajaniu własnych potrzeb mieszkaniowych. Ponadto nabycie winno być ukierunkowane na zaspokojenie wyłącznie własnych celów mieszkaniowych wnioskodawcy i nie może służyć realizacji celów mieszkaniowych innych osób.

Główną intencją ustawodawcy tworzącego zwolnienie przedmiotowe w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zachęcanie podatników do nabywania w miejsce zbywanych nieruchomości, czy praw majątkowych, innych nieruchomości lub praw przeznaczonych do zaspokajania ich indywidualnych potrzeb mieszkaniowych, a nie realizacja jakichkolwiek celów mieszkaniowych. Świadczy o tym poprzedzenie wyrażenia „cele mieszkaniowe” przymiotnikiem „własne”. Zwolnienie dotyczy zatem realizowania przez podatnika swoich celów mieszkaniowych, czyli własnych potrzeb mieszkaniowych.

Sądy administracyjne podkreślają, że zwolnienie z opodatkowania dochodów opisanych w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma charakter mieszany: podmiotowo-przedmiotowy. Wydatkowanie środków następuje na określony przedmiot w połączeniu z funkcją jaką ten przedmiot realizuje na rzecz nabywcy - zaspokojenie jego niezaspokojonych celów mieszkaniowych. W świetle takiego wyjaśnienia same subiektywne deklaracje podatników o nabyciu nieruchomości mieszkalnej w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych nie są wystarczające do uzyskania zwolnienia podatkowego. Nie wystarczy poczynienie wydatków na nabycie nieruchomości, lecz konieczne jest, aby nastąpiło to jednocześnie w celu realizacji własnych potrzeb mieszkaniowych. Organy podatkowe mają prawo do własnej oceny artykułowanych przez podatników subiektywnych motywów zakupu nieruchomości mieszkalnych i późniejszych decyzji co do dalszych losów tych nieruchomości. Weryfikacji takiej dokonuje się poprzez porównanie obiektywnych faktów związanych z zakupem i późniejszym losem nieruchomości do deklarowanych motywów działania podatnika. Przy czym motywy te muszą być potwierdzone obiektywnymi faktami.

Podkreślenia wymaga, że art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PDOF wymaga, by wydatek został poniesiony na własne cele mieszkaniowe nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie nieruchomości i praw majątkowych. Okoliczność ta w świetle przedstawionego we wniosku stanu faktycznego nie budzi wątpliwości. Zbycie nieruchomości nastąpiło ...11.2011 r., a we wniosku wskazano, że w okresie dwóch lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło zbycie nieruchomości doszło do opłacenia faktur VAT wystawionych na Wnioskodawcę, potwierdzających poniesienie wydatków na cele mieszkaniowe. Z przepisu tego nie można jednak wywieść, że dla zastosowania zwolnienia konieczne jest, by w terminie tym nastąpiło również nabycie prawa własności rzeczy lub prawa, o którym mowa w art. 21 ust. 25 ustawy o PDOF (podobnie: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 17 kwietnia 2014 r., I SA/Po 961/13 - wyrok dostępny w bazie: orzeczenia.nsa.gov.pl). Ustawodawca wymaga wyłącznie celowości działania podatnika dla spełniania przesłanek warunkujących zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PDOF. Nie wymaga natomiast, by podatnik nabył określone prawo we wskazanym w tym przepisie terminie. W związku z powyższym nie może budzić wątpliwości, że przedstawiona we wniosku okoliczność budowy budynku mieszkalnego na gruncie stanowiącym odrębną własność małżonki nie przekreśla działania Wnioskodawcy polegającego na ponoszeniu wydatków na własne cele mieszkaniowe. Jeżeli zatem, jak wynika z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego, Wnioskodawca w okresie 2 lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie nieruchomości przeznaczył środki na budowę wspólnego domu korzysta ze zwolnienia podatkowego.

Oznacza to, że wydatkowanie całego przychodu uzyskanego ze zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego na własne cele mieszkaniowe, a po tym czasie nabyła własność budynku, to zostały spełnione przesłanki uzasadniające zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PDOF. Fakt, że rozszerzenie wspólności ustawowej, na majątek osobisty męża skarżącej, tj. na grunt, na którym stanął budynek, nastąpiło po upływie terminu, wynikającego z tego przepisu, nie pozbawia skarżącej prawa do zwolnienia.

Na gruncie niniejszej sprawy niewątpliwie skarżąca realizowała cel ustawowy polegający na wspólnej z mężem inwestycji w postaci budowy budynku mieszkalnego, który w zamyśle miał zabezpieczyć potrzeby mieszkaniowe założonej rodziny. Wprawdzie budynek dzieli los prawny gruntu, na którym został posadowiony (zasada superficies solo cedit), to jednak końcowo skarżąca nabyła własność nieruchomości gruntowej wraz ze wznoszonym na niej budynkiem, na który czyniła nakłady, przy czym nie ma znaczenia, że rozszerzenie małżeńskiej wspólności ustawowej nastąpiło dopiero w 2015 r., skoro wszelkie wydatki na ten cel poniesione zostały w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie lokalu mieszkalnego, zaś do nabycia nieruchomości doszło przed upływem terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego za rok, w którym podatniczka uzyskała dochody z odpłatnego zbycia tegoż lokalu (podobnie: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 10 marca 2015 r, I SA/Kr 1655/14 - wyrok dostępny w bazie: orzeczenia.nsa.gov.pl).

Co więcej wykładnia art. 21 ust. 1 pkt 131 u.p.d.o.f. zakładająca konieczność przeniesienia własności (definitywnego nabycia) byłaby sprzeczna także z Konstytucją RP, ponieważ w myśl art. 75 ust. 1 Konstytucji władze publiczne prowadzą politykę sprzyjającą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli, w szczególności przeciwdziałają bezdomności, wspierają rozwój budownictwa socjalnego oraz popierają działania obywateli zmierzające do uzyskania własnego mieszkania. Uzależnienie prawa do skorzystania ze zwolnienia podatkowego od dokonania definitywnego nabycia prawa do lokalu mieszkalnego stałoby w jawnej sprzeczności z przytoczonym przepisem, a także podważałoby ratio legis art. 21 ust. 1 pkt 131 u.p.d.o.f. Podkreślenia wymaga także, że organy podatkowe wielokrotnie zajmowały stanowisko zbieżne ze stanowiskiem sądów administracyjnych. Dyrektor Izby skarbowej w Łodzi w interpretacji z dnia 28 czerwca 2012 r. sygn. IPTPB2/415-223/12-4/AK stwierdził, że podstawową okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 131 u.p.d.o.f. jest fakt wydatkowania nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, dochodu ze sprzedaży nieruchomości w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości na własne cele mieszkaniowe. Z literalnego brzmienia ww. przepisu należy wywieść, że decydujące znaczenie ma fakt wydatkowania środków pieniężnych, w tym również w formie przedpłat, na m.in. nabycie lokalu mieszkalnego, a nie przeniesienie własności nabywanego lokalu na nabywcę


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe, jednakże z innych względów niż wskazane przez Wnioskodawcę.


Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Cele mieszkaniowe, których sfinansowanie dochodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uprawnia do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania, wymienione zostały w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 21 ust. 25 pkt lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego - położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Z kolei zgodnie z przepisem art. 21 ust. 26 ww. ustawy przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach.

Przenosząc zatem powyższe uregulowania na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że podstawową okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest fakt wydatkowania (począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie) środków z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych na wskazane w ustawie „własne” cele mieszkaniowe podatnika.

Z treści wniosku i jego uzupełnia wynika, że Wnioskodawca w dniu 13 września 2014 r. aktem notarialnym zbył nieruchomość niezabudowaną wraz z udziałem w działce stanowiącej drogę wewnętrzną. Wnioskodawca podaje również , że w dniu 25 lutego 2015 r. zbył lokal mieszkalny nabyty do jego majątku odrębnego. Pozyskane środki finansowe ze sprzedaży niezabudowanej nieruchomości i lokalu mieszkalnego przeznaczył na budowę domu jednorodzinnego, położonego na gruncie stanowiącym własność żony. W dniu 12 lipca 2018 r. żona Wnioskodawcy na podstawie umowy darowizny przekazała zabudowaną działkę do majątku wspólnego.

Wnioskodawca wskazuje również, że w dniu 3 lipca 2018 r. został wezwany do Urzędu Skarbowego w ramach czynności sprawdzających. Po przedstawieniu dokumentów uzyskał informację, że w jego przypadku brak jest możliwości skorzystania z tzw. ulgi mieszkaniowej, gdyż budował wraz z żoną dom jednorodzinny na działce będącej jej własnością. Urzędnik poinformował go również, że podobna sytuacja ma miejsce w odniesieniu do wydatków sfinansowanych środkami pochodzącymi ze sprzedaży lokalu mieszkalnego, lecz nie podjął czynności sprawdzających w tym zakresie.

Po uzyskaniu informacji od pracownika Urzędu Skarbowego Wnioskodawca złożył korektę PIT-39 i równocześnie podanie do Naczelnika Urzędu Skarbowego o rozłożenie zaległości podatkowych na raty i o umorzenie odsetek. Wpłacił już pierwszą ratę jaka wynikła ze wstępnego wyliczenia jego możliwości płatniczych i planowanych rat.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi kwestia, czy w sytuacji przedstawionej we wniosku występuje możliwość zastosowania zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak już wskazano powyżej, zgodnie z art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za wydatki poniesione na własne cele mieszkaniowe uważa się wydatki poniesione na budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego.

Z istoty rozwiązania zawartego w tych przepisach wynika, że aby kwota uzyskana z odpłatnego zbycia mogła korzystać z omawianego zwolnienia, podatnik powinien przeznaczyć ją m.in. na budowę własnego budynku mieszkalnego, a więc budynku, do którego podatnikowi przysługuje tytuł własności czy też współwłasności.

Stosownie do art. 48 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm.) budynki i inne urządzenia trwale związane z gruntem stanowią, co do zasady, części składowe gruntu i na mocy art. 47 § 1 Kodeksu cywilnego nie mogą być odrębnym przedmiotem własności.

Grunty stanowiące odrębny przedmiot własności są więc z natury swej nieruchomościami, budynki natomiast trwale z gruntem związane są częścią składową nieruchomości zgodnie z zasadą superficies solo cedit, w myśl której własność nieruchomości gruntowej rozciąga się na budynki, które stały się częścią składową nieruchomości. Budynek trwale związany z gruntem, jako część składowa gruntu, nie może być przedmiotem odrębnej własności. Odrębnym przedmiotem własności budynek będzie wówczas, gdy wzniesiono go na gruncie będącym w użytkowaniu wieczystym.

Tak więc biorąc pod uwagę konstrukcję ww. przepisu stwierdzić należy, że budynek trwale związany z nieruchomością gruntową stanowi jej część składową co oznacza, że właścicielem zarówno gruntu, jak i budynku wzniesionego na tym gruncie, jest zawsze właściciel nieruchomości gruntowej, na której budynek ten został wybudowany.

Jak wskazano wcześniej, należy zwrócić uwagę, że art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera przymiotnik „własny”. Przy interpretacji tych przepisów przymiotnika „własny” nie można pominąć. „własny” zaś to taki, który stanowi własność lub współwłasność podatnika. Racjonalny ustawodawca w art. 21 ust. 26 ww. ustawy wskazał, że przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o którym mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d) i e), rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach.

Zatem dla przyznania zwolnienia nie jest wystarczające poniesienie nakładów na budowę jakiegokolwiek budynku (lokalu mieszkalnego). Zakres zwolnienia ograniczony został więc do budynków (lokali), do których podatnik posiada odpowiedni tytuł prawny, pozwalający na uznanie budynku (lokalu) mieszkalnego za własność podatnika, który poniósł nakłady na jego budowę, nadbudowę, rozbudowę lub remont.

Rozstrzygając zatem kwestię odnoszącą się do daty nabycia przez Wnioskodawcę działki, na której wybudowany został budynek mieszkalny należy odwołać się również do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 682 z późn. zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 ww. Kodeksu, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Jak stanowi art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa (art. 47 § 1 ww. Kodeksu). Jest to zatem umowa, której celem jest ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowa ta reguluje stosunki majątkowe małżonków przez czas trwania ich związku małżeńskiego.

Ponadto, w doktrynie prawa rodzinnego podkreśla się, że w przypadku majątku osobistego małżonek pozostaje w stosunku do niego podmiotem wyłącznie uprawnionym, co oznacza, że jego uprawnienia do dysponowania przedmiotami wchodzącymi w skład majątku osobistego nie podlegają co do zasady żadnym ograniczeniom, w tym wynikającym z przepisów prawa rodzinnego, takimi jak konieczność uzyskania zgody współmałżonka co do możliwości rozporządzania konkretnym składnikiem majątku osobistego. Możliwe jest więc swobodne dokonywanie pomiędzy małżonkami czynności rozporządzających prowadzących do przeniesienia określonego przedmiotu majątkowego z majątku osobistego do majątku wspólnego.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 maja 2016 r., sygn. akt II FSK 1110/14, wyraził stanowisko, że małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską uregulowana została w art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Jest to umowa, której celem jest ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowy o rozszerzenie wspólności ustawowej w zakresie, w jakim ustanawiają zasadę kształtującą ustrój majątkowy, są stricte umowami majątkowymi małżeńskimi, działają na przyszłość i mają charakter organizacyjny (wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 7 sierpnia 2015 r.). Tak więc skoro z chwilą objęcia nieruchomości wspólnością majątkową nie następuje jakiekolwiek wydzielenie części nieruchomości, a żadnemu z małżonków (współwłaścicieli) nie przysługuje własność fizycznie wydzielonej części rzeczy, to nie można przyjąć, że z chwilą rozszerzenia wspólności majątkowej (wspólności ustawowej) strona takiej umowy wyzbyła się prawa do tej rzeczy.

Tożsamej oceny dokonano w szeregu innych wyroków NSA (przykładowo: wyrok NSA z dnia 22 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 456/15, wyrok NSA z dnia 7 kwietnia 2016 r., sygn. akt 11 FSK 313/14 oraz wyrok NSA z dnia 9 kwietnia 2002 r., sygn. akt III SA 2717/00).

Biorąc zatem pod uwagę powyższe należy uznać, że niezależnie od daty zawarcia umowy rozszerzającej wspólność majątkową małżeńską, czy – jak w przedmiotowej sprawie – umowy darowizny do majątku wspólnego (niezależnie od okoliczności, że została ona zawarta po upływie dwóch lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło odpłatne zbycie nieruchomości, z którego środki będą przeznaczone na cele mieszkaniowe) Wnioskodawca spełnia ustawowe warunki z art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z art. 21 ust. 25 pkt 1 lit d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w konsekwencji może zakwalifikować środki ze sprzedaży lokalu mieszkalnego przeznaczone na budowę budynku mieszkalnego jako wydatki na własne cele mieszkaniowe. Mimo bowiem, że w faktycznym momencie wydatkowania kwoty uzyskanej ze sprzedaży lokalu mieszkalnego nie był współwłaścicielem gruntu, na którym został wybudowany dom, to w wyniku zawarcia umowy darowizny stał się jego współwłaścicielem, a za datę tego nabycia uznaje się datę nabycia nieruchomości przez jego małżonkę, która następnie nieruchomość włączyła do majątku wspólnego. Prowadzi to do wniosku, że na skutek dokonania przez żonę darowizny do wspólności majątkowej małżeńskiej, Wnioskodawca stał się współwłaścicielem nieruchomości już od daty nabycia gruntu przez małżonkę, a tym samym na moment wydatkowania pieniędzy ze zbycia lokalu mieszkalnego na budowę budynku mieszkalnego wydatkował je już na własny cel mieszkaniowy, tj. na budowę budynku, który należał do jego wspólności majątkowej małżeńskiej.

Odnosząc się końcowo do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych jak i wskazanych wyroków sądów administracyjnych, na które powołuje się Wnioskodawca we wniosku i jego uzupełnieniu, wskazać należy, że są to rozstrzygnięcia w konkretnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych i tylko do nich się odnoszą, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa. W konsekwencji, nie mogą wpływać na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tych rozstrzygnięć, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego należy jednakże stwierdzić, że zapadły one w indywidualnych sprawach osadzonych w określonych stanach faktycznych i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące.

Podkreślenia wymaga też, że przepisy rozdziału 1a ustawy Ordynacja podatkowa stanowią, że interpretacja indywidualna wydana w tym trybie, może dotyczyć tylko przepisów prawa podatkowego, przy czym wnioskodawca jest zobowiązany wskazać je w złożonym wniosku.


Zakres żądania Wnioskodawcy wyznacza natomiast w szczególności:


  • stan faktyczny przedstawiony we wniosku o indywidualną interpretację prawa podatkowego,
  • stan prawny (przepisy prawa) wskazany przez wnioskodawcę oraz
  • zagadnienie prawne, które ma być przedmiotem interpretacji, a które wskazuje pytanie (pytania) wnioskodawcy.


Mając zatem na uwadze brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl którego okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia jest wydatkowanie (począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie) środków z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych na wskazane w art. 21 ust. 25 ustawy cele mieszkaniowe oraz kierując się treścią wniosku, z którego wynika, że środki finansowe ze zbycia nieruchomości niezabudowanej i lokalu mieszkalnego Wnioskodawca przeznaczył na budowę domu mieszkalnego należącego do jego wspólności majątkowej małżeńskiej (na skutek dokonania przez żonę darowizny do wspólności majątkowej małżeńskiej) uznano, że środki te zostały wydatkowane na własne cele mieszkaniowe. Innymi słowy, w przedmiotowej sprawie ocenie interpretacyjnej organu została poddana wyłącznie kwestia, czy w sytuacji gdy środki z odpłatnego zbycia nieruchomości niezabudowanej i lokalu mieszkalnego zostaną przeznaczone na budowę domu położonego na gruncie żony, do którego tytuł prawny Wnioskodawca uzyskał po upływie dwóch lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło odpłatne zbycie ww. nieruchomości nastąpiła realizacja tzw. „własnych celów mieszkaniowych Wnioskodawcy”. Natomiast ocenie nie podlegały poszczególne wydatki na budowę domu (rodzaj wydatku), które zostały sfinansowane ze środków ze zbycia nieruchomości niezabudowanej i lokalu mieszkalnego.


Wskazać również należy, że zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:


  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.


Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj