Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT1-3.4012.932.2017.1.JSO
z 25 stycznia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 18 października 2017 r. (data wpływu 19 października 2017 r.) uzupełnionym pismem z dnia 20 grudnia 2017 r. (data wpływu) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki dotyczące budowy wspólnych ogólnodostępnych peronów tramwajowo-autobusowych, montażu wiat przystankowych na tych peronach, wdrożenie inteligentnego systemu transportowego (ITS) – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 października 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• opodatkowania VAT dzierżawy majątku w postaci sieci trakcyjnej, torowiska i nowych budynków podstacji wraz z okablowaniem oraz kanału deszczowego,
  

• prawa do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki dotyczące zakupu sieci trakcyjnej, budowy torowiska i nowych budynków podstacji wraz z okablowaniem oraz budowy kanału deszczowego,
  

• prawa do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki dotyczące budowy wspólnych ogólnodostępnych peronów tramwajowo-autobusowych, montażu wiat przystankowych na tych peronach, wdrożenie inteligentnego systemu transportowego (ITS),
  

• prawa do odliczenia części kwot podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki dotyczące zakupu nowych słupów trakcyjnych, przebudowy układu drogowego, wydzielenia dróg rowerowych, stworzenia parkingów i stojaków rowerowych oraz ewentualne przesunięcia chodników w oparciu o proporcję, o której mowa w § 3 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników.
  
  

Wniosek uzupełniono pismem z dnia 20 grudnia 2017 r. (data wpływu) w zakresie doprecyzowania opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.
(ostatecznie doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku).

Miasto … (dalej Miasto lub Wnioskodawca) jest zarejestrowane na potrzeby podatku od towarów i usług (dalej VAT lub podatek), jako podatnik VAT czynny.

Do zadań własnych Miasta, na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 oraz pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 r o samorządzie gminnym (dalej: ustawa o samorządzie gminnym), należą sprawy w zakresie gminnych dróg, ulic, mostów, placów, organizacji ruchu drogowego oraz lokalnego transportu zbiorowego.

Miasto jest właścicielem infrastruktury tramwajowej w …, w skład której wchodzą m.in. torowiska tramwajowe, słupy trakcyjne, sieć trakcyjna, podstacje zasilające, etc. Od dnia 1 stycznia 2015 r. Miasto udostępnia całą ww. infrastrukturę tramwajową na podstawie umowy dzierżawy na rzecz Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego … Spółka z o. o. (dalej MPK). Do zadań MPK należy przede wszystkim świadczenie usług przewozowych środkami komunikacji miejskiej na podstawie Porozumienia Komunalnego w sprawie międzygminnej komunikacji tramwajowej z dnia 26 marca 1998 r. zawartego pomiędzy Gminą …, Gminą Miejską … i Gminą …. MPK jest spółką komunalną Miasta …, w której Wnioskodawca nie posiada udziałów, i realizuje usługi przewozowe jak i konserwacyjne na podstawie Umowy zawartej pomiędzy Zarządem Dróg i Transportu w … (dalej: ZDiT) a MPK. ZDiT w …działa w imieniu Prezydenta Miasta … jako Organizator publicznego transportu zbiorowego zgodnie z zapisami zawartymi w art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. 2016.1867).

Ponadto Miasto jest właścicielem kanalizacji deszczowej znajdującej się na jego terenie. Od dnia 1 czerwca 2010 r. Miasto udostępnia mienie komunalne w postaci urządzeń sieci kanalizacji deszczowej na podstawie umowy dzierżawy na rzecz Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. (dalej: ZWiK). ZWIK jest spółką komunalną Miasta, która realizuje jego zadania dotyczące wodociągów, zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych.

Świadczenie powyższych czynności za wynagrodzeniem jest dokumentowane przez Miasto fakturami VAT. Miasto wykazuje powyższe faktury w rejestrach sprzedaży i deklaracjach VAT oraz rozlicza z tego tytułu VAT należny.

Ponadto, Miasto świadczy usługi publicznej komunikacji zbiorowej. Operatorem komunikacji miejskiej w Mieście jest Miejski Zakład Komunikacji Sp. z o. o. (dalej: MZK). MZK jest spółką komunalną Wnioskodawcy, a jej zadaniem jest pełnienie funkcji organizatora systemu lokalnego transportu zbiorowego. W tym zakresie MZK działa w imieniu i na rzecz Miasta, tym samym przychody ze sprzedaży biletów komunikacji miejskiej są przychodami Miasta. Miasto rozlicza VAT należny z tytułu świadczenia odpłatnych usług publicznej komunikacji zbiorowej. Ponadto, w wybranych przypadkach Miasto umożliwia nieodpłatne korzystanie z usług komunikacji miejskiej grupom wskazanym w:

• ustawie z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora,
  

• ustawie z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
  

• ustawie z 7 września 1991 r. o systemie oświaty,
  

• uchwałach Rady Miejskiej w ….
  

Z tytułu nieodpłatnego świadczenia usług w zakresie transportu zbiorowego Miasto nie dokonuje rozliczenia VAT należnego.

Miasto w latach 2017 - 2020 będzie realizować inwestycję pn. „…” (dalej Inwestycja). W ramach niniejszego projektu Miasto wykona przebudowę istniejącego torowiska tramwajowego wraz z przystankami oraz towarzyszącą infrastrukturą techniczną.

Miasto w ramach Inwestycji będzie ponosić wydatki, w szczególności na:

1. zakup nowych słupów trakcyjnych oraz sieci trakcyjnej, budowę torowiska i nowych budynków podstacji wraz z okablowaniem, oraz budowę kanału deszczowego;
2. budowę wspólnych ogólnodostępnych peronów tramwajowo – autobusowych, montaż wiat przystankowych na tych peronach, wdrożenie inteligentnego systemu transportowego (ITS);
3. przebudowę układu drogowego, wydzielenie dróg rowerowych, stworzenie parkingów i stojaków rowerowych oraz ewentualne przesunięcie chodników (konieczność podjęcia tych czynności pośrednio jest wynikiem działań w zakresie przebudowy torowiska).
   
   

Ponoszone przez Miasto wydatki będą dokumentowane przez dostawców/wykonawców fakturami VAT z wykazaną kwotą podatku należnego.

Wydatki wskazane w punkcie A, związane będą z infrastrukturą, która zostanie po jej wybudowaniu odpłatnie udostępniona na rzecz odpowiednio MPK oraz ZWiK, na podstawie umów dzierżawy. Tym samym, w opinii Miasta, majątek ten (dalej: majątek A) będzie wykorzystywany wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, niekorzystających ze zwolnienia z opodatkowania VAT, tj. do świadczenia usług dzierżawy.

W wyniku ponoszenia wydatków wskazanych w pkt B powstanie majątek (dalej: majątek B) związany po pierwsze z infrastrukturą udostępnioną na rzecz MPK na podstawie umowy dzierżawy, a po drugie z usługami komunikacji miejskiej, świadczonymi przez Miasto. Dzierżawa torowiska przez MPK nie miałaby bowiem sensu, gdyby nie stworzono odpowiednich peronów tramwajowych rozmieszczonych przy trasie tramwajów. Również świadczenie usług w zakresie komunikacji miejskiej byłoby bardzo utrudnione lub nawet niemożliwe bez stworzenia peronów autobusowych. Miasto wybuduje wspólne perony tramwajowo - autobusowe wraz z wdrożeniem inteligentnego systemu transportowego, co służyć będzie obu rodzajom działalności Wnioskodawcy (świadczenia usług dzierżawy torowiska oraz świadczenia usług komunikacji miejskiej).

Natomiast wydatki wskazane w pkt C będą dotyczyły całości Inwestycji, jednakże ich bezpośrednim skutkiem nie będzie powstanie majątku stanowiącego przedmiot dzierżawy ani świadczenia przez Wnioskodawcę usług komunikacji miejskiej. Niemniej jednak, w wyniku poniesienia wydatków wskazanych w pkt C powstanie majątek (dalej: majątek C) determinujący prawidłowe wykonanie Inwestycji (w tym w szczególności wytworzenie majątku A i B). Co więcej przebudowa układu drogowego (w szczególności poszerzenie jezdni), oraz przeniesienie chodników jest kluczowe, w opinii Miasta, dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania majątku A i B.

Po zakończeniu Inwestycji majątek A zostanie oddany na podstawie umowy dzierżawy na rzecz odpowiednio MPK oraz ZWiK.

Natomiast majątek B będzie ogólnodostępny dla lokalnej społeczności (wszystkich zainteresowanych podmiotów zewnętrznych), niemniej jednak będzie związany z usługami świadczonymi przez Miasto (polegającymi na dzierżawie torowiska oraz organizacji transportu zbiorowego). Przykładowo, pasażerowie tramwajów (usługobiorcy MPK) oraz pasażerowie autobusów (usługobiorcy Miasta) będą uzyskiwać informacje o rozkładzie jazdy dzięki inteligentnemu systemowi transportowemu oraz będą oczekiwać na tramwaj i autobus na ogólnodostępnych wspólnych peronach tramwajowo - autobusowych, na których będą wybudowane nowe wiaty przystankowe.

Majątek C będzie ogólnodostępny i stanowić będzie infrastrukturę towarzyszącą majątkowi A i B, a korzystanie z niego będzie powiązane z korzystaniem z majątku A i B.

W piśmie z dnia 20 grudnia 2017 r., będącym uzupełnieniem wniosku, Wnioskodawca wskazał, że:

1. Należy wskazać które elementy infrastruktury określonej we wniosku jako „majątek A” będą przedmiotem dzierżawy przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne - …Spółka z o. o., a które przez Zakład Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o.
   
   

Majątek A powstały w ramach projektu „…” to nowe słupy trakcyjne oraz sieci trakcyjne, torowisko i nowe budynki podstacji wraz z okablowaniem, kanał deszczowy.

Kanał deszczowy - będzie przedmiotem dzierżawy przez Zakład Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o.

Co do pozostałych składników majątku A natomiast, Miasto pragnie sprostować swój wniosek i wskazać, iż przedmiotem dzierżawy przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne -… Spółka z o. o. będą wyłącznie sieci trakcyjne, torowisko oraz nowe budynki podstacji wraz z okablowaniem (nie będą przedmiotem dzierżawy nowe słupy trakcyjne).

2. Na jaki okres zostanie oddana w dzierżawę Miejskiemu Przedsiębiorstwu Komunikacyjnemu - … Spółka z o. o. infrastruktura będąca przedmiotem wniosku?
   
   

Infrastruktura będąca przedmiotem wniosku zostanie oddana w dzierżawę Miejskiemu Przedsiębiorstwu Komunikacyjnemu - … Spółka z o. o. na czas nieokreślony.

3. Na jaki okres zostanie oddana w dzierżawę Zakładowi Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. infrastruktura będąca przedmiotem wniosku?
   
   

Infrastruktura będąca przedmiotem wniosku zostanie oddana w dzierżawę Zakładowi Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. na czas nieokreślony.

4. W jakich granicach będzie kształtował się czynsz za dzierżawę infrastruktury tramwajowej przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne - … Spółka z o. o. i czy kwota tego czynszu będzie znacząca dla Miasta?
   
   

Czynsz za dzierżawę infrastruktury tramwajowej przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne - … Spółka z o o. to obecnie 121,17 PLN brutto miesięcznie. Na chwilę obecną nie jest to kwota znacząca dla Miasta. Niemniej jednak, jej wysokość wynika przede wszystkim z faktu, że infrastruktura tramwajowa była dotychczas w bardzo złym stanie technicznym. Po oddaniu inwestycji (będącej przedmiotem niniejszego wniosku) do użytkowania, Miasto zamierza znacząco podnieść kwotę czynszu, tj. urealnić ją.

Obecnie obowiązujący czynsz (121,17 PLN brutto miesięcznie) został ustalony w okresie, w którym Miasto nie przewidywało realizacji przedmiotowej inwestycji. Umowa dzierżawy została już bowiem zawarta kilka lat temu i czynsz został ustalony bez świadomości, że w przyszłości wartość majątku znacząco wzrośnie.

Dodatkowo Miasto pragnie zaznaczyć, że (podwyższona) kwota czynszu pobierana będzie na podstawie umowy, której czas trwania nie został ograniczony. W dłuższej perspektywie czasu, w ciągu miesięcy i lat kwota pobieranego czynszu będzie się kumulować i stanie się jeszcze bardziej znacząca dla Miasta.

5. W jakich granicach będzie kształtował się czynsz za dzierżawę urządzeń sieci kanalizacji deszczowej przez Zakład Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. i czy kwota tego czynszu będzie znacząca dla Miasta?
   
   

Czynsz za dzierżawę kanalizacji deszczowej przez Zakład Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. to obecnie 4 087 PLN brutto miesięcznie. Na chwilę obecną nie jest to kwota znacząca dla Miasta. Niemniej jednak, jej wysokość wynika przede wszystkim z faktu, że urządzenia sieci kanalizacji deszczowej były dotychczas w bardzo złym stanie technicznym. Po oddaniu inwestycji (będącej przedmiotem niniejszego wniosku) do użytkowania Miasto zamierza znacząco podnieść kwotę czynszu, tj. urealnić ją.

Obecnie obowiązujący czynsz (4 087 PLN brutto miesięcznie) został ustalony w okresie, w którym Miasto nie przewidywało realizacji przedmiotowej inwestycji. Umowa dzierżawy została już bowiem zawarta kilka lat temu i czynsz został ustalony bez świadomości, że w przyszłości wartość majątku znacząco wzrośnie.

Dodatkowo Miasto pragnie zaznaczyć, że (podwyższona) kwota czynszu pobierana będzie na podstawie umowy, której czas trwania nie został ograniczony. W dłuższej perspektywie czasu w ciągu miesięcy i lat kwota pobieranego czynszu będzie się kumulować i stanie się jeszcze bardziej znacząca dla Miasta.

6. Jaka będzie wysokość nakładów (wydatków) poniesionych w związku z realizacją inwestycji pn. „…” będącej przedmiotem wniosku? Wydatki należy przedstawić uwzględniając podział dokonany przez Wnioskodawcę na majątek A, B i C.
   
   

• Majątek A - sieci trakcyjne, torowisko i nowe budynki podstacji wraz z okablowaniem, kanał deszczowy - wartość nakładów: 90 484 950,00 zł brutto;
  

• Majątek B - wspólne ogólnodostępne perony tramwajowo - autobusowe, wiaty przystankowe na tych peronach, inteligentny system transportowy (ITS) - wartość nakładów: 4 378 800,00 zł brutto;
  

• Majątek C - nowe słupy trakcyjne, układ drogowy, wydzielone drogi rowerowe, parkingi i stojaki rowerowe oraz ewentualne przesunięte chodniki - wartość nakładów 20 154 200,00 zł brutto.
  
  

Jednocześnie Miasto pragnie podkreślić, ze pozyskało ono ze źródeł zewnętrznych znaczne dofinansowanie do kosztów inwestycji. Ponad połowa wartości nakładów zostanie pokryta dofinansowaniem ze źródeł zewnętrznych. Rzeczywiste/efektywne zaangażowanie środków własnych Miasta będzie zatem co najmniej o połowę mniejsze.

7. W jakiej relacji będzie pozostawał czynsz z tytułu dzierżawy inwestycji określonej we wniosku jako majątek A do wydatków poniesionych w związku z budową i zakupem ww. infrastruktury? Proszę podać wielkość udziału.
   
   

Miasto szacuje, że udział czynszu z tytułu dzierżawy w kosztach inwestycji, np. w perspektywie 10-letniej (założonej samodzielnie przez Miasto, organ nie wskazał bowiem w jakiej perspektywie czasowej ma zostać określony udział - jeśli zatem okres jaki należy wziąć pod uwagę ma być inny, prosimy o taką informację), nie przekroczy kilku procent.

8. Przy uwzględnieniu jakich czynników będzie dokonana kalkulacja czynszu dzierżawnego? Informacje należy przedstawić oddzielnie dla Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego - … Spółka z o. o. oraz Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o.
   
   

W obu przypadkach (zarówno w zakresie kalkulacji czynszu dzierżawnego dla Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego - .. Spółka z o. o., jak i czynszu dzierżawnego dla Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o.) wartości te były dotychczas uzależnione od negocjacji między stronami. Podczas negocjacji Miasto musiało dotychczas uwzględniać, w szczególności, następujące czynniki:

1. stan techniczny infrastruktury,
2. dominująca wobec Miasta pozycja negocjatorów (z uwagi na brak na rynku podmiotów zainteresowanych wykonywaniem w imieniu Miasta jego zadań własnych w przedmiotowym zakresie),
3. funkcja Miasta jako organu administracji publicznej, dla którego każdy (nawet najmniejszy) wpływ finansowy ma znaczenie w kontekście organizacji budżetu, gospodarowania środkami publicznymi przy jednoczesnym pełnieniu obowiązku zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty.
   
   

Po oddaniu inwestycji (będącej przedmiotem niniejszego wniosku) do użytkowania, Miasto zamierza istotnie podnieść kwotę czynszu, stan techniczny infrastruktury będzie bowiem spełniał wyższe standardy i Miasto tym samym zyska na pozycji w relacjach negocjacyjnych z dzierżawcami.

Miasto pragnie również podkreślić, że w przypadku Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego - … Spółka z o. o., Miasto nie posiada udziałów w tej spółce, tj. nie jest z nią powiązane kapitałowo.

9. Czy wysokość czynszu dzierżawnego umożliwi zwrot poniesionych nakładów inwestycyjnych na budowę i zakup ww. infrastruktury? Informacje należy przedstawić oddzielnie dla Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego - …Spółka z o. o. oraz Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o.
   
   

W obu przypadkach (zarówno w zakresie czynszu dzierżawnego dla Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego - … Spółka z o.o., jak i czynszu dzierżawnego dla Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o.), wysokość czynszu dzierżawnego umożliwi zwrot wyłącznie części poniesionych nakładów.

10. Czy wysokość czynszu dzierżawnego będzie skalkulowana z uwzględnieniem realiów rynkowych? Informacje należy przedstawić oddzielnie dla Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego - … Spółka z o. o. oraz Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o.
    
    

W obu przypadkach (zarówno w zakresie kalkulacji czynszu dzierżawnego dla Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego - … Spółka z o.o., jak i czynszu dzierżawnego dla Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o.) wartości te były dotychczas uzależnione od negocjacji między stronami. Podczas negocjacji Miasto musiało dotychczas uwzględniać, w szczególności, następujące czynniki:

1. stan techniczny infrastruktury,
2. dominująca wobec Miasta pozycja negocjatorów (z uwagi na brak na rynku podmiotów zainteresowanych wykonywaniem w imieniu Miasta jego zadań własnych w przedmiotowym zakresie),
3. funkcja Miasta jako organu administracji publicznej, dla którego każdy (nawet najmniejszy) wpływ finansowy ma znaczenie w kontekście organizacji budżetu, gospodarowania środkami publicznymi przy jednoczesnym pełnieniu obowiązku zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty.
   
   

Po oddaniu inwestycji (będącej przedmiotem niniejszego wniosku) do użytkowania, Miasto zamierza istotnie podnieść kwotę czynszu, tzn. uwzględnić realia rynkowe. Stan techniczny infrastruktury będzie bowiem spełniał wyższe standardy i Miasto tym samym zyska na pozycji w relacjach negocjacyjnych z dzierżawcami.

Zdaniem Miasta, powyższe okoliczności, w szczególności specyficzny/ograniczony charakter „rynku” tychże usług, oznaczają, że w obu przypadkach, wysokości czynszów, po ich podwyższeniu, będą skalkulowane z uwzględnieniem realiów rynkowych.

11. Czy po oddaniu infrastruktury w dzierżawę Miasto będzie korzystało z tej infrastruktury? Jeżeli tak, to należy wskazać jak będzie wyglądał sposób rozliczeń pomiędzy Miastem a dzierżawcą? Informacje należy przedstawić oddzielnie dla Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego -… Spółka z o. o. oraz Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o.
    
    

W obu przypadkach (zarówno dzierżawy na rzecz Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego - … Spółka z o. o., jak i dzierżawy na rzecz Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o.) po oddaniu infrastruktury w dzierżawę, infrastruktura będzie wykorzystywana przez dzierżawców.

Niemniej jednak, w odniesieniu do sieci kanalizacji deszczowej, biorąc pod uwagę charakter infrastruktury, tj. jej funkcję odprowadzania wód opadowych i roztopowych z ulic, chodników, etc. - można uznać, że Miasto również będzie korzystało z infrastruktury w tym sensie, że wody opadowe i roztopowe z ulic/chodników na terenie Miasta będą zbierane właśnie przy użyciu tejże kanalizacji deszczowej.

Rozliczenia między Miastem a Zakładem Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. będą sprowadzały się do poboru przez Miasto czynszu dzierżawnego od Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o.

Rozliczenia między Miastem a Miejskim Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym - … Spółka z o. o. będą sprowadzały się do poboru przez Miasto czynszu dzierżawnego od Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego - … Spółka z o. o.

12. Czy w trakcie umowy dzierżawy, Miasto lub jego jednostki organizacyjne będą odbiorcami usług świadczonych z wykorzystaniem dzierżawionej infrastruktury? Jeśli tak, to należy wskazać sposób rozliczeń pomiędzy Miejskim Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym - … Spółka z o. o. a Miastem oraz pomiędzy Zakładem Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. a Miastem.
    
    

W obu przypadkach (zarówno dzierżawy na rzecz Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego - … Spółka z o. o., jak i dzierżawy na rzecz Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o.) w trakcie umowy dzierżawy infrastruktura będzie wykorzystywana przez dzierżawców.

Niemniej jednak, w odniesieniu do sieci kanalizacji deszczowej, biorąc pod uwagę charakter infrastruktury, tj. jej funkcję odprowadzania wód opadowych i roztopowych z ulic, chodników, etc. - można uznać, ze Miasto (w tym jego jednostki organizacyjne) również będzie korzystało z infrastruktury w tym sensie, że wody opadowe i roztopowe z ulic/chodników na terenie Miasta będą zbierane właśnie przy użyciu tejże kanalizacji deszczowej.

Rozliczenia między Miastem a Zakładem Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. będą sprowadzały się do poboru przez Miasto czynszu dzierżawnego od Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o.

Rozliczenia między Miastem a Miejskim Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym - … Spółka z o. o. będą sprowadzały się do poboru przez Miasto czynszu dzierżawnego od Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego - … Spółka z o. o.

13. W przypadku, gdy Miasto lub jego jednostki organizacyjne będą odbiorcami ww. usług, to należy wskazać, jak będzie kształtowała się cena dla Miasta i jego jednostek w stosunku do innych odbiorców?
    
    

W przypadku Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego - … Spółka z o. o. jak wskazano powyżej Miasto nie będzie odbiorcą usług od tejże spółki, więc pytanie w tym zakresie jest bezprzedmiotowe.

Natomiast w przypadku Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. jak wskazano powyżej Miasto będzie wprawdzie korzystało z infrastruktury jako że będą zbierane wody roztopowe i opadowe z ulic i chodników Miasta. Przy czym w … nie została wprowadzona taryfa za odprowadzanie ww. wód ani dla Miasta ani na rzecz jakichkolwiek innych właścicieli dróg i chodników. Zatem nie wystąpi cena dla Miasta.

14. Na jakich zasadach Miasto będzie rozliczało się z operatorem komunikacji miejskiej - Miejskim Zakładem Komunikacji Sp. z o. o. za pełnienie funkcji organizatora systemu lokalnego transportu zbiorowego?
    
    

Miasto przekazuje na rzecz operatora komunikacji miejskiej (Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego Sp. z o. o.) rekompensatę stanowiącą środki pieniężne lub inne korzyści majątkowe, mając na celu pokrycie straty powstającej przy wykonywaniu powierzonego spółce zadania. W zakresie organizacji transportu zbiorowego, MZK działa w imieniu i na rzecz Miasta, tym samym przychody ze sprzedaży biletów komunikacji miejskiej są przychodami Miasta. Miasto rozlicza VAT należny z tytułu świadczenia odpłatnych usług publicznej komunikacji zbiorowej.

15. Na jakiej podstawie Miasto będzie udostępniało infrastrukturę Miejskiemu Zakładowi Komunikacji Sp. z o. o. (najem, dzierżawa, oddanie w bezpłatne użytkowanie, inne)?
    
    

Infrastruktura zostanie udostępniona Miejskiemu Zakładowi Komunikacyjnemu Sp. z o. o. na podstawie umowy nieodpłatnego użyczenia

16. Należy wskazać jakie grupy są uprawnione do nieodpłatnego korzystania z komunikacji miejskiej na podstawie uchwał Rady Miejskiej w … oraz wskazać te uchwały.
    
    

Uprawnienia na podstawie uchwały nr …Rady Miejskiej w … z dnia 27 lipca 2012 r. w sprawie opłat za usługi lokalnej komunikacji miejskiej z późn. zm.

Ponadto uprawnienie do bezpłatnych przejazdów przysługuje na podstawie ustaw

17. Na podstawie jakich przepisów prawa zostały podjęte przedmiotowe uchwały?
    
    

Uchwała Nr … Rady Miejskiej w … z dnia 27 lipca 2012 r. w sprawie opłat za usługi lokalnej komunikacji autobusowej z późn. zm. (tj. Dz. Urz. Woj. … z 2016 r. poz. …, …, z 2017 r. poz. …) została podjęta na podstawie art. 18 ust. 1 oraz art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1515, 1890), art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (tj.: Dz. U. z 2011 r. Nr 45 poz. 236, z 2015 r poz. 1045, 1890), art. 11 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (tj.: Dz. U. z 2015 r. poz. 915) oraz art. 50a ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (tj.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1440, 1753, 1890, 1893).

18. Jaki jest cel wprowadzonych przez Wnioskodawcę zwolnień od opłat za przejazd komunikacją miejską?
    
    

Rada Miejska w …, uprawniając określone grupy pasażerów do nieodpłatnych przejazdów, realizuje cele społeczno-socjalne. W szczególności:

1. osoby niepełnosprawne, niewidome oraz seniorzy po 72. roku życia - celem jest m. in. zwolnienie z uciążliwego dla osób niepełnosprawnych i starszych procesu zakupu i kasowania biletu (osoby te w szczególności powinny jak najszybciej zająć odpowiednie miejsce siedzące, a osoby na wózku inwalidzkim - zająć bezpieczne wydzielone miejsce);
2. dzieci przed ukończeniem 4 lat- realizacja polityki socjalnej miasta;
3. umundurowani funkcjonariusze Straży Miejskiej i Policji - wykonują czynności służbowe w autobusach komunikacji miejskiej, związane z bezpieczeństwem przejazdu oraz interwencjami na okoliczność egzekwowania opłaty za brak ważnego biletu na przejazd (na wezwanie kontrolerów biletów);
4. kombatanci i wdowy po kombatantach - realizacja idei szczególnej opieki nad kombatantami;
5. honorowi dawcy krwi i młodzież oddająca krew - promowanie idei honorowego krwiodawstwa.
   
   

19. Czy Miasto będzie pobierało opłaty za korzystanie z peronów tramwajowo-autobusowych? Jeśli tak, to na jakich zasadach?
    
    

W okresie trwałości projektu „…” (tj. co najmniej do 2025 roku) Wnioskodawca nie planuje pobierania opłat za korzystanie z peronów tramwajowo-autobusowych. Niemniej jednak perony tramwajowo-autobusowe będą związane z usługami świadczonymi przez Miasto (polegającymi na dzierżawie torowiska oraz organizacji transportu zbiorowego).

20. Jaki jest cel wdrożenia inteligentnego systemu transportowego (ITS)?
    
    

Inteligentny system transportowy ułatwi planowanie podróży, a jego powiązanie z monitoringiem przystanków poprawi bezpieczeństwo pasażerów. Ponadto, monitoring ułatwi dynamiczne zarządzanie komunikacją miejską i bieżące reagowanie przez dyspozytora na nieprzewidziane sytuacje (np. wypadek blokujący ruch drogowo-tramwajowy, nagły zwiększony potok pasażerski). Inwestycje z zakresu inteligentnych systemów transportowych służą optymalnemu wykorzystaniu infrastruktury publicznego transportu zbiorowego.

Zastosowanie tablic dynamicznej informacji pasażerskiej wpływa na usprawnienie przepływu informacji o terminach odjazdu pojazdu komunikacji miejskiej dla pasażerów, tworzenie zoptymalizowanych potoków pasażerskich na poszczególnych liniach, stosownie do oczekiwań pasażerów i możliwości przewoźnika, przesyłanie istotnych komunikatów dla pasażerów.

Ww. rozwiązania mają wpłynąć na rezygnację części kierowców z przejazdów pojazdami własnymi w sytuacji możliwości skorzystania z komunikacji miejskiej, a w konsekwencji na wzrost popytu na usługi komunikacji miejskiej i wzrost dochodów miasta z biletów (opodatkowanych podatkiem VAT).

21. W jaki sposób będzie działał inteligentny system transportowy (ITS)?
    
    

Projekt przewiduje w szczególności zainstalowanie na wspólnych przystankach autobusowo- tramwajowych tablic dynamicznej informacji pasażerskiej które będą informować pasażerów na bieżąco o faktycznych przewidywanych godzinach odjazdów autobusów i tramwajów (uwzględniających odchylenia w realizacji rozkładu jazdy), ponadto będą informować o występujących utrudnieniach (np. wstrzymanie ruchu tramwajowego). Ponadto, system ITS przewiduje zainstalowanie przy tablicach dynamicznej informacji pasażerskiej kamer monitoringu wizyjnego, co wpłynie na poprawę bezpieczeństwa pasażerów oraz na poprawę bezpieczeństwa mienia na przystankach (wiaty, tablice) zakupionego przez Miasto w ramach projektu. Na potrzeby systemu ITS zostanie wybudowana sieć transmisji danych pomiędzy tablicami dynamicznej informacji pasażerskiej.

Tablice dynamicznej informacji pasażerskiej będą połączone z Centrum Zarządzania Ruchem, które będzie zlokalizowane w siedzibie Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego Sp. z o.o. Tam zostanie zlokalizowana serwerownia i dyspozytornia ITS (jednakże zadanie to będzie realizowane w ramach odrębnego projektu inwestycyjnego - „…”).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

(we wniosku jako pytanie nr 3) Czy Miastu przysługuje prawo do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki wskazane w pkt B opisu sprawy?

Zdaniem Wnioskodawcy:

(we wniosku jako nr 3) Miastu przysługuje prawo do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki wskazane w pkt B opisu sprawy.

Uzasadnienie

(we wniosku jako Ad. 2 i 3)

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Prawo to przysługuje podatnikowi pod warunkiem, że nie zachodzą przesłanki negatywne, sprecyzowane w art. 88 ustawy o VAT.

Celem odliczenia podatku VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

• wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika VAT,
  

• wydatek musi mieć związek z dokonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT,
  

• nie występują przesłanki negatywne, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT.
  
  

Innymi słowy, obniżenie podatku należnego o kwotę podatku naliczonego możliwe jest jedynie przez podmiot, który występuje w tym zakresie w roli podatnika VAT. Jednocześnie prawo do odliczenia przysługuje jedynie od wydatków poniesionych przez podatnika w związku z wykonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu VAT wg różnych stawek.

Należy zauważyć, ustawodawca w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie uzależnia prawa do odliczenia VAT od związku dokonywanych zakupów z obecnie wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT. Wystarczającym argumentem do odliczenia VAT naliczonego jest fakt, iż towary i usługi nabyte zostały w celu ich wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej podatnika Jednocześnie należy mieć na uwadze, iż podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie musi czekać do momentu aż nabyty towar lub usługa zostaną faktycznie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

Majątek A będzie służył Miastu do wykonywania czynności, które jego zdaniem dają podatnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Majątek ten będzie bowiem w całości wykorzystywany przez Miasto do wykonywania odpłatnej usługi dzierżawy.

Podkreślenia wymaga również fakt, iż majątek A nie będzie wykorzystywany do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT ani do czynności podlegających opodatkowaniu VAT jednocześnie korzystających ze zwolnienia z VAT.

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego zostaną spełnione. Miasto będzie działało jako podatnik VAT, a wydatki związane z majątkiem A bezpośrednio będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych tym podatkiem.

Powyższe stanowisko Miasta znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych DKIS.

Stanowisko Miasta znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej z dnia 7 sierpnia 2017 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.239.2017.2.RSZ, w której DKIS stwierdził, iż „wydatki poniesione w ramach realizacji ww. projektu na zakup autobusów oraz niezbędnej do ich użytkowania infrastruktury i nowoczesnego systemu informacji pasażerskiej, będą w całości wykorzystywane przez Wnioskodawcę do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. (…) nabyte towary i usługi, o których mowa w pkt a i b, w związku z realizacją przedmiotowego projektu będą służyć - jak wskazał Wnioskodawca we wniosku - wyłącznie czynnościom opodatkowanym podatkiem VAT (tj. dzierżawa). Zatem, zgodnie z ww. art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, Wnioskodawcy będzie przysługiwać prawo do odliczenia w całości podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki, o których mowa w pkt a i b, poniesione na zakup autobusów oraz niezbędnej do ich użytkowania infrastruktury i nowoczesnego systemu informacji pasażerskiej, w ramach realizacji ww. projektu pn. „…” pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy”.

Zbliżone stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej z dnia 24 sierpnia 2017 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.218.2017.3.JP, w której DKIS wskazał, że „zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, Gminie w związku z dzierżawą budynku na rzecz Centrum Kultury, będzie przysługiwać pełne prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur zakupowych dokumentujących wydatki na przebudowę i rozbudowę budynku, pod warunkiem niezaistnienia negatywnych przesłanek zawartych w art. 88 ustawy”.

Zbieżny pogląd zaprezentowany został w interpretacji indywidualnej z dnia 4 sierpnia 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.337.2017.2.ŻR, w której organ zaznaczył ze „Wnioskodawca będzie miał prawo do obniżenia w pełnej wysokości kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z budową sieci gazowej średniego ciśnienia i przyłączy dla miejscowości (…) Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku będą spełnione - wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy - przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. Zainteresowany będzie działał jako podatnik VAT i wydatki związane z realizacją inwestycji będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych VAT (odpłatna umowa dzierżawy). Podkreślenia wymaga jednak że Gmina będzie mogła zrealizować prawo do odliczenia pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy”.

Analogiczne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 21 lipca 2016 r., sygn. ITPP1/4512-372/16/DM, w której wskazał, że „Miasto ma prawo do odliczenia 100% VAT naliczonego związanego z wydatkami na zakup usług przewozu autobusami komunikacji miejskiej. Zakupione usługi przewozu należy w całości przypisać do działalności gospodarczej prowadzonej przez Miasto, gdyż związane są one bezpośrednio z przychodami Miasta osiąganymi z tytułu sprzedaży biletów komunikacji miejskiej oraz dzierżawy autobusów, stanowiących własność Miasta, od których Miasto działając w charakterze podatnika VAT odprowadza VAT należny”.

W odniesieniu natomiast do majątku B, zdaniem Miasta, nierozerwalnie będzie on służyć działalności gospodarczej prowadzonej przez Miasto - polegającej na świadczeniu usług dzierżawy torowiska oraz usług w zakresie organizacji publicznego transportu zbiorowego.

Zarówno świadczenie usług dzierżawy, jak i usług w zakresie komunikacji miejskiej wiąże się po stronie Wnioskodawcy z koniecznością naliczania i rozliczania VAT należnego. Majątek B wspierać będzie natomiast wykonywanie tej działalności.

Przykładowo, pasażerowie tramwajów (usługobiorcy MPK) oraz pasażerowie autobusów (usługobiorcy Miasta) będą uzyskiwać informacje o rozkładzie jazdy dzięki inteligentnemu systemowi transportowemu tj. tablic dynamicznej informacji pasażerskiej (DIP) oraz będą oczekiwać na tramwaj i autobus na ogólnodostępnych wspólnych peronach tramwajowo - autobusowych, na których będą wybudowane nowe wiaty przystankowe.

Dzierżawa torowiska przez MPK nie miałaby sensu, gdyby nie stworzono odpowiednich peronów tramwajowych rozmieszczonych przy trasie tramwajów. Również świadczenie usług w zakresie komunikacji miejskiej byłoby bardzo utrudnione lub nawet niemożliwe bez stworzenia peronów autobusowych. Miasto wybuduje wspólne perony tramwajowo - autobusowe wraz z wdrożeniem inteligentnego systemu transportowego, co służyć będzie obu rodzajom działalności Wnioskodawcy (świadczenia usług dzierżawy torowiska oraz świadczenia usług komunikacji miejskiej).

Nie ma przy tym znaczenia, zdaniem Wnioskodawcy, iż w wybranych przypadkach Miasto umożliwia nieodpłatne korzystanie z usług komunikacji miejskiej określonym grupom. W opinii Miasta nie stanowi to działalności innej niż działalność gospodarcza Miasta.

Miasto twierdzi, że przysługuje mu prawo do odliczenia pełnej kwoty VAT naliczonego od wydatków wskazanych w pkt B opisu sprawy, mimo że nie są one związane z majątkiem, którego wykorzystywanie będzie w sposób bezpośredni przekładać się na konieczność naliczania VAT należnego.

Wnioskodawca znajduje poparcie swojego stanowiska przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 4 lutego 2016 r., sygn. IBPP3/4512- 966/15/MN „jeżeli działania podatnika podejmowane są wyłącznie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, przepis art. 86 ust. 2a ustawy o VAT nie ma zastosowania do takich podatników. Przepis art. 86 ust. 2a ustawy o VAT nie wymaga przy tym, aby bezpośrednim skutkiem działań podatnika było powstanie po jego stronie obowiązku podatkowego w podatku VAT. Wystarczy, aby działania te były dokonywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, nawet jeżeli same w sobie nie powodują skutku w postaci powstania obowiązku podatkowego w tym podatku”.

Podobny pogląd zaprezentowano w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 4 maja 2016 r. sygn. ITPP2/4512-104/16/AD, w której organ podatkowy stwierdził, że „Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. Mieszczą się tutaj również działania czy sytuacje występujące w ramach działalności gospodarczej, jednakże niegenerujące opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy, czy nieodpłatną działalność statutową), a także cele prywatne, które z założenia nie mają nic wspólnego z działalnością gospodarczą podatnika”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Przy czym towarami – stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy – są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

1. w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
2. świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
   
   

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Taka definicja świadczenia usług jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług wszelkich transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ww. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują, jaki związek musi istnieć pomiędzy zakupami a sprzedażą, żeby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia. Związek ten może być bezpośredni lub pośredni. Związek bezpośredni występuje wówczas, gdy nabywane towary i usługi służą dalszej odsprzedaży lub też w bezpośredni sposób wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Natomiast o związku pośrednim mówimy wtedy, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania podmiotu, a więc w sposób pośredni wiążą się z działalnością gospodarczą i z osiąganymi przychodami. Aby wskazać, czy określone zakupy mają związek pośredni musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy między dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. Pośredni związek dokonanych zakupów z działalnością gospodarczą występuje wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotów. Najczęściej do wydatków mających pośredni wpływ na wykonywanie czynności opodatkowanych zalicza się koszty reklamy, wydatki związane z udziałem w targach, konferencjach, koszty doradztwa podatkowego, obsługi prawnej.

Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 tej ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 4 ustawy, zgodnie z którym obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego przez podmiot niebędący czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT oraz podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku i niepodlegających temu podatkowi.

Stosownie do art. 86 ust. 2a ustawy, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

W myśl art. 86 ust. 2b ustawy, sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

• zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz
  

• obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.
  
  

Zgodnie z art. 86 ust. 2c ustawy, przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

• średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;
  

• średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;
  

• roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza;
  

• średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.
  
  

Przepis art. 86 ust. 2d ustawy stanowi, że w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy.

Na mocy art. 86 ust. 2e ustawy, podatnik rozpoczynający w danym roku podatkowym wykonywanie działalności gospodarczej i działalności innej niż działalność gospodarcza, w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje dane wyliczone szacunkowo, według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu.

Stosownie do art. 86 ust. 2f ustawy, przepis ust. 2e stosuje się również, gdy podatnik uzna, że w odniesieniu do wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć dane za poprzedni rok podatkowy byłyby niereprezentatywne.

Na podstawie art. 86 ust. 2g ustawy, proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a i 10 stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 86 ust. 2h ustawy, w przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji.

Z art. 86 ust. 22 ustawy wynika, że minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego.

W rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz. U. z 2015 r., poz. 2193), zwanego dalej „sposobem określenia proporcji”, ustawodawca w § 3 ust. 1 wskazał, że w przypadku jednostki samorządu terytorialnego sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego. W przepisie § 3 ust. 2, ust. 3 i ust. 4 powołanego rozporządzenia wskazano dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji przez urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, jednostkę budżetową i zakład budżetowy.

W przypadku jednostki samorządu terytorialnego, sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla:

• urzędu obsługującego jednostki samorządu terytorialnego (tj. urzędu gminy, urzędu miasta, starostwa powiatowego oraz urzędu marszałkowskiego),
  

• samorządowej jednostki budżetowej,
  

• samorządowego zakładu budżetowego.
  
  

Oznacza to, że w przypadku jednostek samorządu terytorialnego, nie będzie ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla jednostek samorządu terytorialnego jako osoby prawnej, tylko będą ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla wymienionych wyżej jego poszczególnych jednostek organizacyjnych.

Rozporządzenie wprowadza wzory, według których będą wyznaczane sposoby określenia proporcji, uznane za najbardziej odpowiadające specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć.

Zaproponowane metody mają charakter „obrotowy”, polegający na ustaleniu „udziałów” z tytułu działalności gospodarczej w całkowitym „obrocie” z tytułu działalności gospodarczej oraz działalności pozostającej poza sferą VAT.

Jak już wcześniej wspomniano, wśród wymienionych w rozporządzeniu podmiotów, Minister Finansów wskazał m.in. jednostki samorządu terytorialnego.

Przez urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, zgodnie z § 2 pkt 6 rozporządzenia, rozumie się przez to urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, działający w formie samorządowej jednostki budżetowej.

Jak stanowi § 3 ust. 1 rozporządzenia – w przypadku jednostki samorządu terytorialnego sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego

Stosownie do § 3 ust. 2 rozporządzenia, jako sposób określenia proporcji uznaje się w przypadku urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego sposób ustalony według wzoru:

X = A x 100 / DUJST

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

X – proporcję określoną procentowo, zaokrągloną w górę do najbliższej liczby całkowitej,

A – roczny obrót z działalności gospodarczej zrealizowany przez urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, stanowiący część rocznego obrotu jednostki samorządu terytorialnego z działalności gospodarczej,

D_UJST – dochody wykonane urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego.

Zauważyć należy, że powołany art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż ta działalność. Zgodnie z tą normą, w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy), w sytuacji gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania podatkiem od towarów i usług. „Towarzyszą” one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Za czynności zrównane z czynnościami wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej uznaje się także nieodpłatną dostawę towarów lub nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste w przypadkach, o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy. Uzasadnia to fakt, że chociaż czynności te z definicji nie mają związku z działalnością gospodarczą, w sytuacjach określonych w tych przepisach następuje obowiązek naliczenia podatku. Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową).

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 powołanej ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – w myśl ust. 2 ww. przepisu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że w świetle art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Z przedstawionych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie takich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2017 r., poz. 1875 z późn. zm.) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 i pkt 4 cyt. ustawy, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, a także lokalnego transportu zbiorowego.

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). Podmioty takie są wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej, które prowadzą swoją działalność w formie samorządowego zakładu budżetowego lub jednostki budżetowej. Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie (ust. 2 ww. artykułu).

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca – Miasto … jest zarejestrowany na potrzeby podatku od towarów i usług, jako podatnik VAT czynny. Do zadań własnych Miasta, na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 oraz pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 r o samorządzie gminnym, należą sprawy w zakresie gminnych dróg, ulic, mostów, placów, organizacji ruchu drogowego oraz lokalnego transportu zbiorowego.

Miasto w latach 2017 - 2020 będzie realizować inwestycję pn. „…”, w ramach którego wykona przebudowę istniejącego torowiska tramwajowego wraz z przystankami oraz towarzyszącą infrastrukturą techniczną. Miasto w ramach Inwestycji będzie ponosić wydatki, w szczególności na budowę wspólnych ogólnodostępnych peronów tramwajowo – autobusowych, montaż wiat przystankowych na tych peronach, wdrożenie inteligentnego systemu transportowego (ITS) (we wniosku oznaczone jako „majątek B”).

W odniesieniu do przedstawionej sytuacji, wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą możliwości prawa do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących ww. wydatki.

W opisie sprawy Wnioskodawca wskazał, że w wyniku ponoszenia wydatków wskazanych w pkt. B powstanie majątek związany po pierwsze z infrastrukturą udostępnioną na rzecz Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego – … Spółka z o.o. na podstawie umowy dzierżawy, a po drugie z usługami komunikacji miejskiej, świadczonymi przez Miasto.

Wnioskodawca twierdzi, że ww. majątek będzie związany m. in. z usługami świadczonymi przez Miasto polegającymi na dzierżawie torowiska. Przykładowo, pasażerowie tramwajów oraz pasażerowie autobusów będą uzyskiwać informacje o rozkładzie jazdy dzięki inteligentnemu systemowi transportowemu oraz będą oczekiwać na tramwaj i autobus na ogólnodostępnych wspólnych peronach tramwajowo - autobusowych, na których będą wybudowane nowe wiaty przystankowe. Majątek B będzie ogólnodostępny dla lokalnej społeczności (wszystkich zainteresowanych podmiotów zewnętrznych), niemniej jednak Wnioskodawca twierdzi, że będzie on związany z usługami świadczonymi przez Miasto polegającymi na dzierżawie torowiska.

Operatorem komunikacji miejskiej w Mieście jest Miejski Zakład Komunikacji Sp. z o. o., będący spółką komunalną Wnioskodawcy. Jej zadaniem jest pełnienie funkcji organizatora systemu lokalnego transportu zbiorowego. W tym zakresie działa w imieniu i na rzecz Miasta, tym samym przychody ze sprzedaży biletów komunikacji miejskiej są przychodami Miasta. Miasto rozlicza VAT należny z tytułu świadczenia odpłatnych usług publicznej komunikacji zbiorowej. Ponadto, w wybranych przypadkach Miasto umożliwia nieodpłatne korzystanie z usług komunikacji miejskiej grupom wskazanym w:

• ustawie z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora,
  

• ustawie z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
  

• ustawie z 7 września 1991 r. o systemie oświaty,
  

• uchwałach Rady Miejskiej w …. Rada Miejska w …, uprawniając określone grupy pasażerów do nieodpłatnych przejazdów, realizuje cele społeczno-socjalne.
  
  

Z tytułu nieodpłatnego świadczenia usług w zakresie transportu zbiorowego Miasto nie dokonuje rozliczenia VAT należnego.

W celu dokonania oceny czynności nieodpłatnych pod względem skutków, jakie mogą wywoływać w świetle przepisów dotyczących podatku od towarów i usług punktem wyjścia powinna być ocena, czy czynności te należy uznać za odrębny, obok działalności gospodarczej, przedmiot działalności podatnika, czy też czynności te „towarzyszą” działalności gospodarczej.

W przypadku stwierdzenia, że czynności nieodpłatne stanowią odrębny, obok działalności gospodarczej, przedmiot działalności danego podatnika, wówczas nie będą one podlegać opodatkowaniu ww. podatkiem, jak również nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z tymi czynnościami. W takim przypadku będziemy mieli do czynienia z podatnikiem prowadzącym działalność o charakterze mieszanym (tj. działalność gospodarczą oraz działalność inną niż działalność gospodarcza). Jeżeli podatnik nie będzie miał możliwości bezpośredniego przyporządkowania podatku naliczonego w całości do działalności gospodarczej znajdą zastosowanie przepisy art. 86 ust. 2a-2h ustawy.

Zatem w pierwszej kolejności należy ustalić, czy czynności wskazane w opisie sprawy są wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, uwzględniając cele prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności.

Zatem w przedmiotowej sprawie należy przeanalizować czy wszystkie ww. działania pozostają w związku z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy, związaną z odpłatną usługą publicznej komunikacji zbiorowej.

Należy w tym miejscu zaznaczyć, że na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym – gmina wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym – do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym – do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego (art. 7 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy) oraz lokalnego transportu zbiorowego (art. 7 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy), ale także ochrony zdrowia (art. 7 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy), pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych (art. 7 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy), wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej (art. 7 ust. 1 pkt 6a ww. ustawy), edukacji publicznej (art. 7 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy) oraz polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej (art. 7 ust. 1 pkt 16 ww. ustawy).

Realizacja tych zadań następować może także w drodze dostawy towarów i świadczenia usług w rozumieniu art. 7 i art. 8 ustawy (w zakresie dostaw i usług co do zasady odpłatnych). Dodać jednocześnie należy, że wykonywanie wskazanych wyżej zadań może odbywać się w dwojakim charakterze, tj. wykonywanej władzy publicznej lub w warunkach działalności gospodarczej.

W tym miejscu należy podkreślić, że z uwagi na swą specyfikę jednostki samorządu terytorialnego nie są podmiotami zrównanymi z komercyjnymi przedsiębiorcami. Powyższe wynika chociażby z racji uprzywilejowania tych jednostek poprzez treść art. 15 ust. 6 ustawy i nieuznawania ich za podatnika w określonych okolicznościach, tj. w przypadku działania w charakterze organu władzy publicznej, którego przymiotu komercyjny przedsiębiorca nie posiada i którego działalność, co do zasady, jest opodatkowana w całości. Z tego też względu rozpatrując w zakresie podatku VAT kwestie uprawnień i obowiązków podmiotów takich jak jednostki samorządu terytorialnego należy mieć na względzie okoliczność, że podmioty te – co do zasady – w odniesieniu do niektórych czynności występują jako organ władzy publicznej i nie są uznawane za podatników stosownie do ww. art. 15 ust. 6 ustawy.

Art. 86 ust. 2a ustawy będzie mieć zastosowanie wyłącznie do sytuacji, w której nabywane towary i usługi wykorzystywane są zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, w sytuacji gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe. W takich okolicznościach kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej. Zatem podstawową przesłanką warunkującą stosowanie przepisu art. 86 ust. 2a ustawy jest wykonywanie przez podatnika czynności „innych niż działalność gospodarcza” (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy).

Zauważyć należy, że przedmiot działalności Wnioskodawcy stanowi m.in. zapewnienie lokalnego transportu zbiorowego. Wykonywane w tym zakresie czynności, za które pobierana jest opłata (w formie biletów) stanowią niewątpliwie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Do celów związanych z działalnością gospodarczą należy zaliczyć również realizację obowiązków wynikających z wymienionych w uzupełnieniu do wniosku ustaw oraz aktów prawa miejscowego (uchwał), polegających na zapewnieniu bezpłatnych przejazdów pojazdami komunikacji miejskiej na rzecz określonych grup społecznych.

Takie bowiem obowiązki, polegające na zapewnieniu bezpłatnych przejazdów komunikacją miejską na rzecz określonych grup pasażerów, wynikają z przepisów konkretnych ustaw oraz Uchwał Rady Miejskiej, co w żadnym razie nie świadczy o tym, że te nieodpłatne świadczenia usług przejazdów odbywają się poza prowadzoną działalnością gospodarczą. Nieodpłatne przejazdy dla określonych grup społecznych podyktowane uregulowaniami ustaw oraz aktów prawa miejscowego wpisują się więc w ogólną działalność gospodarczą prowadzoną przez Miasto ….

Z opisu sprawy przedstawionego przez Wnioskodawcę i przytoczonych powyżej przepisów wynika zatem, że Wnioskodawca będzie wykorzystywał perony tramwajowo-autobusowe oraz wiaty przystankowe na tych peronach do działalności gospodarczej opodatkowanej VAT (świadczenie odpłatnych usług publicznej komunikacji zbiorowej oraz nieodpłatnych usług przewozowych dla grup wskazanych w ustawach i uchwałach Rady Miejskiej). Wobec powyższego, podatek naliczony związany z wydatkami na budowę peronów tramwajowo-autobusowych i montaż wiat przystankowych na tych peronach będzie podlegał odliczeniu w całości.

Odnosząc się do zagadnienia dotyczącego wydatków na wdrożenie systemu ITS, wskazać należy, że zgodnie cytowanym wcześniej art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym w szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego. Wdrożenie systemu ITS – jak wynika z treści wniosku – obejmuje m. in. zainstalowanie przy tablicach dynamicznej informacji pasażerskiej kamer monitoringu wizyjnego, wybudowanie sieci transmisji danych pomiędzy tablicami dynamicznej informacji pasażerskiej. Jednoznacznie uznać należy, że wdrożenie systemu ITS w tym zakresie ma na celu m. in. poprawę bezpieczeństwa oraz ułatwienie dynamicznego zarządzania komunikacją miejską i bieżącego reagowania przez dyspozytora na nieprzewidziane sytuacje. Miasto zobowiązane jest do realizacji ustawowych obowiązków, polegających na zapewnieniu bezpieczeństwa i prawidłowej organizacji ruchu drogowego. Działania takie pozostają poza systemem podatku od towarów i usług, a wydatki z nimi związane nie stanowią elementów cenotwórczych dostarczanych towarów i świadczonych usług w ramach wykonywanej działalności gospodarczej. Zatem uznać należy, że wdrożenie systemu ITS w ww. zakresie zostanie zrealizowane w ramach realizacji zadań własnych i ma na celu poprawę bezpieczeństwa ruchu, nie ma związku ze sprzedażą opodatkowaną. Natomiast wdrożenie systemu w pozostałym zakresie, polegające na zainstalowaniu na wspólnych przystankach autobusowo-tramwajowych tablic dynamicznej informacji pasażerskiej informujących pasażerów na bieżąco o faktycznych przewidywanych godzinach odjazdów autobusów i tramwajów oraz o występujących utrudnieniach w celu ułatwienia planowania podróży niewątpliwie przyczyni się do zwiększenia sprzedaży opodatkowanej.

Z opisu sprawy przedstawionego przez Wnioskodawcę i przytoczonych powyżej przepisów wynika zatem, że Wnioskodawca będzie wykorzystywał system ITS do działalności gospodarczej opodatkowanej VAT (świadczenie odpłatnych usług publicznej komunikacji zbiorowej oraz nieodpłatnych usług przewozowych dla grup wskazanych w ustawach i uchwałach Rady Miejskiej), a także do celów innych niż działalność gospodarcza, czyli do wykonywania zadań własnych Miasta (działania polegające na zapewnieniu bezpieczeństwa i prawidłowej organizacji ruchu drogowego).

Natomiast odnośnie związku majątku B z dzierżawą majątku A uznać należy, że wydatki dotyczące majątku B nie mają związku ze sprzedażą opodatkowaną Miasta dotyczącą dzierżawy. Perony tramwajowo-autobusowe, wiaty przystankowe oraz inteligentny system transportowy nie będą stanowiły przedmiotu dzierżawy i nie będą brane pod uwagę przy kalkulacji czynszu pobieranego z tytułu dzierżawy. W związku z powyższym, brak podstaw, aby prawo do odliczenia podatku z tytułu wydatków określonych w grupie B powstało w związku z dzierżawą innego składnika majątku.

Z uwagi na treść przepisów ustawy należy zauważyć, że obowiązkiem Wnioskodawcy, w pierwszej kolejności, jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju działalności, z którym wydatki te są związane. Podatnik ma zatem obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji.

Należy ponownie wskazać, że jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z czynnościami opodatkowanymi, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności niepodlegających temu podatkowi. Natomiast – w świetle powołanych przepisów art. 86 ust. 2a ustawy – w sytuacji, gdy przypisanie nabywanych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej – „sposób określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Mając na uwadze powyższe ustalenia, przepisy ustawy oraz przedstawiony opis sprawy, tut. Organ stwierdza, że Miastu nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki na system ITS, ponieważ Miasto będzie wykorzystywało go zarówno do działalności gospodarczej, jak również do celów innych niż działalność gospodarcza. Jeżeli będzie możliwe przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju działalności, z którym wydatki te są związane, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z czynnościami opodatkowanymi, nie będzie natomiast przysługiwało w stosunku do towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności niepodlegających temu podatkowi. W sytuacji, gdy takie wyodrębnienie nie będzie możliwe, Miasto będzie zobowiązane do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na system ITS przy zastosowaniu zasad określonych w art. 86 ust. 2a-2h ustawy oraz w przepisach rozporządzenia.

Z okoliczności sprawy nie wynika, że system ITS będzie wykorzystywany do czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego, skoro system ITS nie będzie wykorzystywany przez Miasto do czynności zwolnionych z opodatkowania, to wyliczony na podstawie ww. przepisu art. 86 ust. 2a ustawy i rozporządzenia w sprawie proporcji podatek naliczony, przypisany do działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT, będzie podlegał odliczeniu w całości.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym Miastu przysługuje prawo do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki wskazane w pkt. B opisu sprawy, jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnośnie powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w zakresie prawa do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki dotyczące budowy wspólnych ogólnodostępnych peronów tramwajowo-autobusowych, montażu wiat przystankowych na tych peronach, wdrożenie inteligentnego systemu transportowego (ITS). Natomiast w pozostałym zakresie zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku – nie mogą być zgodnie z art. 14 b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, niniejsza interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.