Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
IPPP1/4512-898/15-3/EK
z 16 października 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) oraz zgodnie z art. 223 Ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej po ponownym rozpatrzeniu sprawy w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 5 kwietnia 2017 r. sygn. akt III SA/Wa 873/16 (data wpływu prawomocnego orzeczenia 14 września 2017 r.) stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 3 sierpnia 2015 r. (data wpływu 26 października 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania i dokumentacji rozliczeń dokonywanych pomiędzy Wnioskodawcą a Partnerem – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 sierpnia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania i dokumentacji rozliczeń dokonywanych pomiędzy Wnioskodawcą a Partnerem.

Dotychczasowy przebieg postępowania

W dniu 17 listopada 2015 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów wydał dla Wnioskodawcy indywidualną interpretację znak: IPPP1/4512-898/15-2/EK, w której uznał za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w zakresie opodatkowania i dokumentacji rozliczeń dokonywanych pomiędzy Wnioskodawcą a Partnerem. Wnioskodawca na interpretację przepisów prawa podatkowego z 17 listopada 2015 r. znak: IPPP1/4512-898/15-2/EK wniósł pismem z 4 grudnia 2015 r. wezwanie do usunięcia naruszenia prawa (data wpływu 10 grudnia 2015 r.).

W odpowiedzi na powyższe wezwanie do usunięcia naruszenia prawa Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów pismem z 8 stycznia 2016 r. znak: IPPP1/4512-1-144/15-2/EK stwierdził brak podstaw do zmiany ww. indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Wnioskodawca na interpretację przepisów prawa podatkowego z 17 listopada 2015 r. znak: IPPP1/4512-898/15-2/EK złożył skargę z 12 lutego 2016 r. (data wpływu 15 lutego 2016 r.).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 5 kwietnia 2017 r. sygn. akt III SA/Wa 873/16 uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną z 17 listopada 2015 r. znak: IPPP1/4512-898/15-2/EK.

W wydanym wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, że Minister Finansów błędnie przyjął, w oderwaniu od celu gospodarczego przedsięwzięcia, że sporne czynności będą czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Podział przychodów i kosztów dokonany przez Wnioskodawcę i Partnera będzie wewnętrznym „rozliczeniem” pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w świadczeniu usług. Sąd nie zgodził się z organem, że przypadku działań Wnioskodawcy objętych analizowaną umową wystąpi skonkretyzowane świadczenie w zamian za określone wynagrodzenie. Twierdzenia Organu należy uznać za oderwane od celu umowy. WSA wskazał, że w odniesieniu do wspólnych przedsięwzięć należy wziąć pod uwagę całokształt okoliczności. Gdyby przyjąć, że udostępnianie zaplecza technicznego oraz wiedzy stanowi świadczenie usług, natomiast zapłatą/wynagrodzeniem za tę usługę są kwoty otrzymane od drugiej Strony, to całkowicie pominięty zostałby cel umowy, tj. pozyskiwanie klientów i sprzedaż produktów ubezpieczeniowych i bankowych. Z istoty porozumień o wspólnym przedsięwzięciu zawartego pomiędzy Bankiem a Wnioskodawcą wynika, bowiem, że biorące w nich udział strony wykonują pewne czynności nie na swoją rzecz, tylko na potrzeby osiągnięcia wspólnego celu. Wnioskodawca i Partner, jak wynika z analizy opisanego zdarzenia przyszłego, będą podejmowały wspólne działania, aby sprzedawać produkty bankowe i ubezpieczeniowe na rzecz zewnętrznych klientów. W tym celu będą współdziałać w różnych obszarach, tj, będą udostępniać sobie nawzajem pewne narzędzia (bazy danych personel, wiedzę), które będą pozwalały na realizację wspólnego celu. Beneficjentem działań Wnioskodawcy nie będzie zatem Partner, tylko klient-nabywca produktów ubezpieczeniowych i bankowych. W ocenie Sądu z przedstawionych okoliczności sprawy bezspornie wynika, że zamierzeniem Stron nie będzie dostarczanie korzyści/przysporzenia dla drugiej Strony, ale dostarczenie tej korzyści klientom, w zamian za należne od nich wynagrodzenie. Z kolei w przypadku produktów ubezpieczeniowych wynagrodzenie uzyskane od klientów w postaci składek „przełoży się” na prowizje uzyskane przez Partnera od podmiotu zlecającego mu świadczenie usługi pośrednictwa.

W ocenie Sądu, rozliczenia finansowe między Wnioskodawcą a Partnerem nie będą wynikiem zapłaty w zamian za wyświadczone przez nich na swoją rzecz usługi, ale rozliczeniem poniesionych kosztów, zależnym od wyników skuteczności działań podjętych w ramach współpracy przez każdą ze Stron oraz poniesionych kosztów/zaangażowanych zasobów.

W myśl art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221) ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wskutek powyższego, wniosek Strony w zakresie zastosowania opodatkowania i dokumentacji rozliczeń dokonywanych pomiędzy Wnioskodawcą a Parterem wymaga ponownego rozpatrzenia przez tut. Organ.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

T. jest spółką prawa brytyjskiego posiadającą oddział w Polsce [dalej: Agent lub Wnioskodawca]. W ramach działalności Agent jest uprawniony do świadczenia w Polsce usług pośrednictwa ubezpieczeniowego zgodnie z przepisami ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym.

W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca postanowił podjąć współpracę z polskim bankiem [dalej: Partner], należącym do tej samej grupy kapitałowej co Wnioskodawca. Profil działalności Partnera związany jest z oferowaniem produktów bankowych oraz innych usług dla szerokiego kręgu klientów: Partner oferuje produkty bankowe na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe.

Celem nawiązania współpracy przez Agenta i Partnera [dalej również łącznie: Strony] jest zaoferowanie jak największej liczbie klientów wybranych produktów bankowych i ubezpieczeniowych. Cel ten ma zostać osiągnięty poprzez kierowanie do klientów wspólnej oferty przygotowanej przez Strony (obejmującej wybrane produkty bankowe - dostarczane przez Partnera i wybrane produkty ubezpieczeniowe - dostarczane przez Agenta). Z uwagi na zakres działalności Partnera oraz jej długoletni charakter, Partner posiada bazę danych klientów, do których może zostać skierowana ww. oferta.

Skoordynowanie i połączenie działań Agenta i Partnera ma w tym zakresie - na zasadzie synergii - doprowadzić do zwiększenia sprzedaży ww. produktów w porównaniu do sytuacji, która miałaby miejsce, gdyby każda ze Stron działała w tym zakresie samodzielnie.

Zasady ww. współpracy oraz wynikających z niej rozliczeń zostaną określone w Umowie o wspólnym przedsięwzięciu zawartej między Agentem a Partnerem [dalej: Umowa]. Zgodnie z jej postanowieniami:

• produkty oferowane na podstawie Umowy będą obejmowały:
  1. dostarczone przez Partnera produkty bankowe, które będą dedykowane do sprzedaży wyłącznie w ramach współpracy z Agentem podjętej na podstawie Umowy (ich wykaz będzie stanowił załącznik do Umowy) [dalej: Produkty bankowe];
     
  2. dostarczone przez Agenta produkty ubezpieczeniowe (ich wykaz będzie stanowił załącznik do Umowy) [dalej: Produkty ubezpieczeniowe];
• oferta Produktów bankowych oraz Produktów ubezpieczeniowych [dalej również łącznie: Produkty] będzie kierowana do klientów ujętych w bazie danych kontaktowych znajdującej się w posiadaniu Partnera. W związku z powyższym, w celu umożliwienia realizacji celów określonych w Umowie, Partner umożliwi Agentowi dostęp do ww. bazy - po spełnieniu wymogów prawa regulujących dostęp do danych osobowych oraz danych objętych tajemnicą bankową. Agent będzie uprawniony do korzystania z ww. bazy wyłącznie w celach wynikających z Umowy;
  
• w celu realizacji założeń Umowy, każda ze Stron udostępni personel, zaplecze techniczne oraz wiedzę na temat dostarczanych Produktów pozwalające na oferowanie klientom Produktów zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa;
  
• w ramach wzajemnej współpracy Strony mogą podejmować wspólne działania marketingowo-promocyjne związane z Produktami;
  
• zamiarem Stron nie jest zawiązanie spółki cywilnej lub innego podmiotu o podobnym charakterze;
  
• mając na uwadze różny zakres funkcji i zasobów zaangażowanych przez każdą ze Stron w realizację Umowy, dążąc do odzwierciedlenia tego faktu na poziomie dochodów uzyskiwanych przez Agenta oraz Partnera, Strony ustalą następujące zasady wzajemnych rozliczeń finansowych:
  
  1. podstawą obliczenia dochodu wypracowanego w ramach wspólnego przedsięwzięcia realizowanego w ramach Umowy będzie suma prowizji i innych wynagrodzeń otrzymanych w danym miesiącu przez każdą ze Stron w związku z oferowaniem Produktów, tj.:
     
     1. wynagrodzenie uzyskane przez Wnioskodawcę od podmiotów zlecających Agentowi świadczenie usług pośrednictwa w odniesieniu do Produktów ubezpieczeniowych oferowanych na zasadach przewidzianych w Umowie;
        
     2. prowizje uzyskane przez Agenta oraz Partnera w związku ze sprzedażą Produktów bankowych na zasadach przewidzianych w Umowie.
  2. dochód ustalony zgodnie z metodologią opisaną pod lit. a) (dochód ze wspólnego przedsięwzięcia) zostanie następnie pomniejszony o określone kwoty (w szczególności koszty poniesione przez każdą ze Stron celem zrealizowania Umowy), które zostaną pokryte z tego dochodu;
     
  3. pozostała kwota zostanie podzielona między Stronami w ustalonej proporcji procentowej (np. 30% - Agent, 70% - Partner; ustalenie finalnej proporcji zostanie poprzedzone analizą ekonomiczną tak, aby ustalona proporcja odzwierciedlała w szczególności fakt, że oferta przygotowana w ramach Umowy będzie kierowana do klientów, bazę danych do których posiada Partner i która to baza zostanie udostępniona w celu realizacji celów założonych w Umowie);
     
  4. podstawą do dokonywania płatności między Stronami mają być noty obciążeniowe, jakie Strony zobowiązują się sobie nawzajem wystawiać (w zależności od tego, jaki ma być „kierunek" płatności).
  
  

W praktyce, przyjęty między Stronami schemat rozliczeń polega więc na zsumowaniu przychodów uzyskanych przez Strony na podstawie Umowy, a następnie ich podziale między Agenta i Partnera w taki sposób, aby odzwierciedlał on jak najpełniej zakres funkcji i zasobów realizowanych/zaangażowanych przez każdą ze Stron. Intencją przedstawionego mechanizmu rozliczeń jest więc zapewnienie adekwatnego rozłożenia między Stronami osiągniętych przez nie dochodów oraz poniesionych kosztów.

Zgodnie z przyjętymi założeniami, oprócz Produktów ubezpieczeniowych Agent będzie mógł w ramach Umowy oferować klientom Produkty bankowe. W tym celu, z uwagi na wymogi prawa bankowego (art. 6a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe), Strony podpiszą odpowiednią umowę agencyjną. Na jej mocy, wynagrodzenie za czynności realizowane przez Partnera w odniesieniu do Produktów bankowych będzie dokonywane w ramach Umowy (tj. Umowy o wspólnym przedsięwzięciu).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego rozliczenia dokonywane między Wnioskodawcą a Partnerem na podstawie Umowy będą pozostawać poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług [dalej: VAT], a tym samym w przypadku otrzymania przez Agenta tytułem rozliczenia kwoty od Partnera - kwota ta nie będzie stanowiła po stronie Wnioskodawcy wynagrodzenia z tytułu jakiejkolwiek czynności podlegającej opodatkowaniu VAT i, w rezultacie, nie powinna być uwzględniana przez Agenta w podstawie opodatkowania, o której mowa w art. 29a ustawy o VAT i dokumentowana fakturą wystawianą przez Agenta?

W ocenie Wnioskodawcy, przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego rozliczenia dokonywane między Wnioskodawcą a Partnerem na podstawie Umowy będą pozostawać poza zakresem opodatkowania VAT, a tym samym w przypadku otrzymania przez Agenta tytułem rozliczenia kwoty od Partnera - kwota ta nie będzie stanowiła po stronie Wnioskodawcy wynagrodzenia z tytułu jakiejkolwiek czynności podlegającej opodatkowaniu VAT i, w rezultacie, nie powinna być uwzględniana przez Agenta w podstawie opodatkowania, o której mowa w art. 29a ustawy o VAT i dokumentowana fakturą wystawianą przez Agenta.

1. Stanowisko Wnioskodawcy
   
   

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa i towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przy tym w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Towarami są zaś stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy o VAT rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Biorąc pod uwagę brzmienie powyższych przepisów należy wykluczyć możliwość uznania czynności realizowanych przez Strony na podstawie Umowy za dostawę towarów. W wyniku zawarcia Umowy oraz dokonywanych na jej podstawie rozliczeń, będących przedmiotem niniejszego wniosku, nie dojdzie bowiem do przeniesienia między nimi prawa do rozporządzania jakimikolwiek towarami.

W opinii Wnioskodawcy, brak jest także podstaw do uznania, iż na podstawie Umowy będzie dochodziło do świadczenia usług między Stronami. Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług rozumie się bowiem każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

W konsekwencji, usługą jest każde świadczenie podatnika VAT, które nie spełnia kryteriów uznania za dostawę, tj. którego przedmiotem nie jest towar w ww. rozumieniu oraz w następstwie którego nie dochodzi do przeniesienia nad nim władztwa (prawa do rozporządzania).

Należy w tym miejscu wskazać, iż zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem sądowym, w tym Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej [dalej: ETS], opodatkowaniu jako świadczenie usług podlegają czynności, o ile łącznie spełnione są następujące warunki:

• czynność dokonywana jest przez podatnika VAT działającego w takim charakterze,
  

• w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, na podstawie łączącego go z odbiorcą stosunku prawnego,
  

• za odpłatnością, przy tym pomiędzy wynagrodzeniem a świadczoną usługą zachodzi bezpośredni związek (związek przyczynowo-skutkowy), występuje ekwiwalentność;
  

• odbiorca usługi jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia (odnosi korzyść).
  
  
  

Zdaniem Wnioskodawcy, mając na uwadze przedstawione okoliczności dotyczące zasad współpracy oraz rozliczeń dokonywanych między Stronami na podstawie Umowy, należy stwierdzić, że w rozpatrywanym przypadku nie wystąpi świadczenie usług, o którym mowa powyżej. W opinii Agenta, nie zostaną bowiem spełnione dwie ostatnie przesłanki, tj.:

• nie wystąpi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy przepływami środków a zadaniami (czynnościami) realizowanymi przez każdą ze Stron (w zależności od „kierunku" rozliczenia);
  

• dodatkowo, nieuzasadnione byłoby uznanie jednej strony Umowy za beneficjenta z tytułu czynności podejmowanych przez drugą stronę (obie Strony odnoszą korzyści z podejmowanych działań).
  
  
  

Po pierwsze, aby można było mówić o usłudze, konieczne jest istnienie świadczenia, które byłoby spełniane na rzecz usługobiorcy (nabywcy). Świadczenie to, zgodnie z ustawą o VAT, może przy tym przybierać rozmaite formy zachowania się usługodawcy, w tym może polegać na zaniechaniu działania (aktywnego zachowania się) lub powstrzymaniu się od niego. Efektem takiego świadczenia powinna być korzyść, która powinna wystąpić po stronie nabywcy (beneficjenta). W zamian za jej uzyskanie, zgodnie z łączącym go z usługodawcą stosunkiem prawnym, nabywca powinien być zobowiązany do spełnienia świadczenia wzajemnego w postaci zapłaty wynagrodzenia. Po drugie, usługa powinna mieć charakter odpłatny, a więc być świadczona za wynagrodzeniem. Pojęcie to nie zostało zdefiniowane w ustawie o VAT. W związku z tym dla ustalenia jego zakresu znaczeniowego należy odwoływać się do jego potocznego (słownikowego) rozumienia (zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN (edycja internetowa) odpłatny to „taki, za który się płaci") oraz dorobku orzecznictwa, przede wszystkim ETS.

W rozpatrywanym przypadku żadna ze Stron nie będzie spełniać świadczeń na rzecz drugiej. W rezultacie, Strony nie będą występować w charakterze nabywcy (usługobiorcy) czynności (usług) wykonywanych przez drugą stronę Umowy. O ile bowiem sama Umowa będzie określać zasady współpracy między Agentem a Partnerem, to Strony nie będą na jej podstawie świadczyć sobie nawzajem jakichkolwiek usług. W ramach planowanego schematu działania, usługi o charakterze finansowym/ubezpieczeniowym (w postaci dostarczanych przez Strony Produktów bankowych i Produktów ubezpieczeniowych) będą bowiem świadczone na rzecz klientów, którzy zdecydują się na skorzystanie z oferty przygotowanej wspólnie przez Strony. W rezultacie, świadczenie usług będzie występowało: (i) w relacji Partner - klient (w zakresie Produktów bankowych) i (ii) w relacji Agent - instytucja zlecająca Agentowi świadczenie usług pośrednictwa przy sprzedaży Produktów ubezpieczeniowych (taki schemat wynika ze specyfiki działania Agenta, który nie nabywa i „odsprzedaje" usługi ubezpieczeniowej, ale pośredniczy przy ich sprzedaży, w zamian za co uzyskuje odpowiednią prowizję od zleceniodawcy). Z biznesowego i ekonomicznego punktu widzenia sposób obrotu wszystkimi Produktami jest jednak podobny: dla celów współpracy na podstawie Umowy Strony zapewniają Produkty właściwe dla ich działalności (Partner - Produkty bankowe, Agent - Produkty ubezpieczeniowe) i oferują je tej samej grupie klientów. Stąd, zamierzeniem Stron nie jest dostarczanie korzyści/przysporzenia dla drugiej Strony, ale dostarczenie tej korzyści klientom, w zamian za należne od nich wynagrodzenie (w przypadku Produktów ubezpieczeniowych wynagrodzenie uzyskane od klientów w postaci składek „przełoży się" na prowizje uzyskane przez Agenta od podmiotu zlecającego mu świadczenie usługi pośrednictwa). W związku z powyższym, świadczenie usług przez daną Stronę nie będzie realizowane wobec drugiej Strony, ale wobec klientów/instytucji zlecających świadczenie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego.

Stąd, mimo że w relacji Agent - Partner nie dojdzie do świadczenia usług, to w ramach planowanej współpracy cały obrót z tytułu sprzedaży Produktów bankowych oraz Produktów ubezpieczeniowych będzie podlegał opodatkowaniu VAT (w odniesieniu do Produktów bankowych - po stronie Partnera, a w odniesieniu do Produktów ubezpieczeniowych - po stronie Agenta).

W świetle powyższego, w szczególności nieuzasadnione byłoby zdaniem Wnioskodawcy twierdzenie, że wzajemne rozliczenia finansowe dokonywane między Stronami na podstawie Umowy stanowią, wynagrodzenie z tytułu usług realizowanych przez Agenta lub Partnera na rzecz drugiej Strony. Charakter tych rozliczeń wskazuje bowiem, że nie są one zapłatą za skonkretyzowane świadczenie jednej ze Stron (do którego byłaby ona na podstawie Umowy zobowiązana), ale rozliczeniem czysto finansowym, zależnym od wyników skuteczności działań podjętych w ramach współpracy przez każdą ze Stron oraz poniesionych przez nie kosztów/zaangażowanych zasobów. W rezultacie, rozliczeń tych nie można przypisać do jakichkolwiek czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

W świetle powyższego należy w szczególności zaznaczyć, że otrzymanie przez Agenta określonej kwoty od Partnera nie będzie wynikiem jakichkolwiek szczególnych działań podejmowanych przez Wnioskodawcę na rzecz Partnera. Równocześnie, w związku z dokonaniem płatności na rzecz Partnera Agent nie uzyska w zamian jakiejkolwiek wymiernej korzyści/ przysporzenia. Co więcej, zachowując się dokładnie w taki sam sposób, to Agent może być zobowiązany do zapłaty określonej kwoty na rzecz Partnera, nie uzyskując w zamian żadnej wymiernej korzyści/przysporzenia. Wszelkie działania podejmowane przez Strony będą nakierowane i będą miały na celu sprzedaż jak największej ilości Produktów na rzecz klientów, a nie realizowanie jakichkolwiek świadczeń na rzecz drugiej Strony.

Zdaniem Wnioskodawcy, w ramach przyjętego schematu współpracy, Strony będą więc dokonywały odpowiedniego podziału zysków tak, aby odpowiadały one rzeczywistemu podziałowi zaangażowania i funkcji realizowanych przez każdą ze Stron. W konsekwencji, skoro nie można mówić o spełnianiu przez Strony na swoją rzecz wzajemnych świadczeń, nie można też mówić, iż przewidziane w Umowie rozliczenia stanowić będą wynagrodzenie w ww. rozumieniu. Skoro tak, powinny one być traktowane wyłącznie jako przejaw wzajemnych rozliczeń pozostających poza zakresem opodatkowania VAT.

2. Stanowisko sądów administracyjnych i organów podatkowych
   
   

Argumentacja o braku czynności podlegającej VAT, która w rozpatrywanym przypadku mogłaby stanowić przedmiot opodatkowania, znajduje oparcie w orzecznictwie ETS. W szczególności eksponowany jest w nim wymóg istnienia bezpośredniego związku między otrzymaną zapłatą a wykonanym świadczeniem. Związek ten winien mieć charakter przyczynowy. Oznacza to, iż zapłata powinna być konsekwencją spełnienia świadczenia w postaci dostarczenia towaru lub wykonania usługi. W konsekwencji, powinna być podatnikowi należna na podstawie łączącego go z odbiorcą stosunku prawnego (np. wyrok w sprawie C-16/93 R.J. Tolsma v. Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden).

Stanowisko zaprezentowane przez Wnioskodawcę w odniesieniu do modelu współpracy przyjętego na podstawie Umowy znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych oraz organów podatkowych dotyczących tzw. wspólnych przedsięwzięć. Przykładowo, do tego rodzaju współpracy odniósł się Naczelny Sąd Administracyjny [dalej: NSA] w wyroku z 9 października 2008 r. (sygn. akt I FSK 291/08; orzeczenie prawomocne), w którym czytamy m.in., iż:

„Celem (...) kooperacji (współpracy, współdziałania) jest uzyskanie poprzez oddzielne, lecz skoordynowane i wspólne działania partnerów, określonego rezultatu, o korzystnym dla nich wymiarze ekonomicznym. Działań takich dla celów podatku od towarów i usług nie można oceniać jednostkowo, lecz z uwzględnieniem ich charakteru jako działania złożonego i wspólnego, tworzącego w aspekcie gospodarczym jedną całość, którego końcowym efektem, jak w niniejszej sprawie, jest zachęcenie jak największej ilości wspólnych klientów partnerów do dokonania zakupów towarów (usług) u jednego z nich, dla osiągnięcia przez nich satysfakcjonującej korzyści finansowej (przychód).

Jeżeli współdziałanie takie dotyczy wspólnego programu marketingowego, pomiędzy jego uczestnikami nie dochodzi do wzajemnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 u.p.t.u., gdyż po pierwsze nie da się ich racjonalnie wycenić, a po drugie w przedsięwzięciu takim nie chodzi o wzajemne świadczenie usług pomiędzy uczestnikami działań kooperacyjnych gdyż nie z tych działań osiągają „bezpośrednią i jasno zindywidualizowana korzyść”, lecz z osiągnięcia wspólnego celu podjętej współpracy nakierowanej na korzystne dla nich zachowanie osób trzecich (konsumentów banku i partnera)."

Podobnie, w wyroku z 12 czerwca 2013 r. (sygn. akt I FSK 1128/12) NSA stwierdził m.in., że:

„Naczelny Sąd Administracyjny orzekający w tej sprawie podziela także utrwalone już w orzecznictwie sądów administracyjnych stanowisko, że przy ustalaniu na gruncie art. 8 ust. 1 ustawy VAT, jako przedmiotu opodatkowania, świadczenia usług o złożonym charakterze, jakie stanowią umowy o współpracy (kooperacyjne), należy przede wszystkim uwzględniać cel takich porozumień gospodarczych, a nie dokonywać wyodrębniania, na potrzeby podatkowe poszczególnych czynności służących realizacji tego celu (tak NSA w wyroku z dnia 23 kwietnia 2008 r., I FSK 1788/07, wyroku z dnia 9 października 2008 r. w sprawie I FSK 291/08 czy wyroku z dnia 29 lutego 2012 r. w sprawie I FSK 562/11). W powołanych orzeczeniach zaprezentowany został pogląd, że celem kooperacji (współpracy, współdziałania) jest uzyskanie przez skoordynowane i wspólne działania partnerów rezultatu o korzystnym dla nich wymiarze ekonomicznym. Działań takich nie można; do celów podatku od towarów i usług, wydzielać i oceniać jednostkowo, lecz z uwzględnieniem ich charakteru działania złożonego i wspólnego, tworzącego w aspekcie gospodarczym jedną całość, którego końcowym efektem, jest zrealizowanie wspólnego przedsięwzięcia."

Stanowisko takie było prezentowane w szeregu innych wyroków sądowych (np. wyroki NSA z 10 października 2014 r., sygn. akt I FSK 1493/13, i z 4 czerwca 2014 r., sygn. akt I FSK 1012/13). Analogiczne podejście jest prezentowane przez organy podatkowe. Tytułem przykładu Wnioskodawca pragnie wskazać na interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 4 lutego 2015 r. (sygn. IPPP2/443-1079/14-4/BH) i z 13 listopada 2013 r. (sygn. IPPP1/443-825/13-2/PR).

Zasady współpracy realizowanej przez Strony na podstawie Umowy będą spełniać ww. wymogi. Jak zostało to już wcześniej wykazane, jej celem będzie podejmowanie przez Strony skoordynowanych wspólnych działań zmierzających do maksymalizacji przychodów z tytułu sprzedaży Produktów bankowych i Produktów ubezpieczeniowych (a nie np. wzajemne świadczenie usług między Stronami).

3. Dokumentowanie rozliczeń między Stronami
   
   

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą m.in. sprzedaż, przez którą rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy o VAT).

Zgodnie z wcześniejszymi uwagami, rozliczenia między Agentem a Partnerem na podstawie Umowy nie będą stanowiły dla żadnej ze Strony (tj. Agenta oraz Partnera) zapłaty za świadczone usługi (bądź dostawę towarów), a tym samym brak będzie podstaw do uznania, iż przedmiotowe rozliczenia wiążą się z obowiązkiem wystawienia faktury, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. W szczególności oznacza to, że w przypadku dokonania transferu środków pieniężnych przez Partnera na rzecz Agenta, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do ich udokumentowania za pomocą faktury.

Tym samym, transfery środków pieniężnych realizowane przez Strony na podstawie Umowy będą mogły być dokumentowane np, notami księgowymi. W związku z zaprezentowaną powyżej argumentacją, Wnioskodawca zwraca się o potwierdzenie prawidłowości jego stanowiska jw.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania pierwotnej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.