2017.12.05 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-2.4011.333.2017.1.IL
z 5 grudnia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 3 października 2017 r. (data wpływu 5 października 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 października 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny/zdarzenie przyszłe.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego I Wydział Cywilny z dnia 10 kwietnia 2014 r. (uprawomocnienie wyroku 5 maja 2014 r.), przez rozwód zostało rozwiązane małżeństwo Wnioskodawczyni z Wojciechem T., z którym ma dwoje małoletnich dzieci Krystiana ur. 27 lipca 2007 r. i Klaudię ur. 26 września 2011 r. Na mocy wyroku władzę rodzicielską nad małoletnimi dziećmi powierzono obojgu rodzicom, ustalając miejsce ich pobytu przy Wnioskodawczyni. Kosztami utrzymania i wychowania małoletnich dzieci, Sąd obciążył oboje rodziców, z tym, że zasądził od Wojciecha T. tytułem alimentów na rzecz Klaudii T. kwotę 400 zł, a na rzecz Krystiana T. kwotę 550 zł. Jednocześnie ustalono, że kontakty Wojciecha T. z małoletnimi dziećmi odbywać się będą w następujących terminach:

w każdy I, III, V weekend miesiąca od piątku od godziny 17.00 do niedzieli do godziny 17.00,
w każdą środę tygodnia od godziny 16.30 do godziny 18.30 z obowiązkiem odbierania dzieci ze szkoły i żłobka,
w I tydzień ferii zimowych od poniedziałku od godziny 10.00 do niedzieli do godziny 17.00 z obowiązkiem informowania powódki o miejscu pobytu dzieci,
w wakacje letnie od dnia 1 lipca od godziny 10.00 do dnia 14 lipca do godziny 17.00 i od dnia 1 sierpnia od godziny 10.00 do dnia 14 sierpnia do godziny 17.00,
w Prawosławne Święta Bożego Narodzenia od Wigilii od godziny 10.00 do II dnia Świąt do godziny 17.00,
w Prawosławne Święta Wielkanocne od I dnia Świąt od godziny 10.00 do II dnia Świąt do godziny 17.00,
w dniach 1 czerwca, 27 lipca, 26 września od godziny 17.00 do godziny 19.00.

Od dnia rozwodu Wnioskodawczyni samotnie wychowuje dzieci, w pełnym słowa tego znaczeniu. Do listopada 2014 r. wszyscy mieszkali razem we wspólnym mieszkaniu. Jednak w tym okresie były mąż Wnioskodawczyni nie brał udziału w wychowaniu dzieci. Nawet odrzucał prośby syna dotyczące odprowadzenia jego do szkoły. Wnioskodawczyni musiała zmuszać męża do wywiązywania się z jego obowiązków i kontaktów z dziećmi w okresie wakacyjnym. Następnie w listopadzie 2014 r. były mąż Wnioskodawczyni wyprowadził się do konkubiny, natomiast Wnioskodawczyni z dziećmi pozostała w mieszkaniu. Jednak od 26 sierpnia 2016 r. była zmuszona zmienić z dziećmi miejsce zamieszkania, w wyniku przyznania Wojciechowi T. mieszkania (zgodnie z postanowieniem Sądu z dnia 23 czerwca 2016 r.).

Od dnia rozwodu Wnioskodawczyni nie jest w żadnym związku formalnym, czy też nieformalnym. Rodzina Wnioskodawczyni składa się z trzech członków tj. jej i dwójki dzieci. Dzieci zamieszkują wyłącznie z Wnioskodawczynią i tylko ona samodzielnie stale się nimi opiekuje, przy niej uzyskują pełny rozwój fizyczny i psychiczny. Nikt poza nią nie ingeruje w proces wychowywania. Ojciec dzieci Wojciech T. jedynie łoży na dzieci płacąc regularnie alimenty. Posiada on władzę rodzicielską, lecz nie podejmuje żadnych czynności faktycznych przy dzieciach mających na celu ich wychowywanie. Nie bierze najmniejszego udziału w sprawowaniu władzy.

Zgodnie z zapisami wyroku rozwodowego, Wojciech T. miał ustalone kontakty z dziećmi, jednak od listopada 2014 r. wykonywał je sporadycznie. W związku z tym, w dniu 14 września 2015 r. Wnioskodawczyni wniosła do Sądu Rejonowego IV Wydział Rodzinny i Nieletnich wniosek o realizację ustalonych kontaktów Wojciecha T. z małoletnimi Krystianem i Klaudią T. W przedmiotowym wniosku przedstawiła niezrealizowane kontakty Wojciecha T. z dziećmi w dniach:

28 – 30 listopada 2014 r. 31 grudnia 2014 r., 6-8 stycznia 2015 r., 11 marca 2015 r., 18 marca 2015 r., 27-29 marca 2015 r., 12-13 kwietnia 2015 r., 17-19 kwietnia 2015 r., 1-3 maja 2015 r.,

15-17 maja 2015 r., 29-31 maja 2015 r., 1 czerwca 2015 r., 5-7 czerwca 2015 r. 19-21 czerwca 2015 r., 1-14 lipca 2015 r., 1-14 sierpnia 2015 r.

Postanowieniem Sądu z dnia 11 stycznia 2016 r. zagrożono Wojciechowi T. nakazem zapłaty na rzecz Wnioskodawczyni kwoty 50 zł za każdorazowe naruszenie obowiązków dotyczących osobistych kontaktów z małoletnimi dziećmi, wynikającymi z wyroku rozwodowego. Z uwagi na to, iż Wojciech T. w dalszym ciągu nie wypełniał swego obowiązku kontaktów z małoletnimi Sąd Rejonowy wydał postanowienia nakazu zapłaty przez Wojciecha T. na rzecz Wnioskodawczyni za niezrealizowanie kontaktów w dniach: 25-31 stycznia 2016 r., 3 lutego 2016 r., 5-7 lutego 2016 r.,1-3 kwietnia 2016 r.,15-17 kwietnia 2016 r., 1-2 maja 2016 r., 3-5 czerwca 2016 r., 17-19 czerwca 2016 r., 1-14 lipca 2016r„ 15-17 lipca 2016 r., 29-31 lipca 2016 r., 1-14 sierpnia 2016 r., 19-21 sierpnia 2016 r., 2-4 września 2016 r., 16-18 września 2016 r., 7-9 października 2016 r.,

Zdaniem Sądu, zgodnie z ww. postanowieniami, ojciec dzieci uchylał się od ciążącego na nim obowiązku osobistego kontaktu z dziećmi. Stale, konsekwentnie, uporczywie nie realizował kontaktów z dziećmi szukając forteli by ich uniknąć. Jego tłumaczenia dotyczące nierealizowania kontaktów z dziećmi były absurdalne i w żaden sposób nie usprawiedliwiały jego postępowania. Kontakty ojca z dziećmi ograniczały się jedynie do środy (spotkania dwu- godzinne). Ponadto, Wojciech T. wnioskował do Sądu Rejonowego o całkowitą rezygnację z kontaktów z dziećmi. Jednak w dniu 30 maja 2016 r. Sąd oddalił jego wniosek na wzgląd dobra małoletnich. Kolejno, w dniu 27 października 2016 r. Wojciech T. złożył do Sądu Rejonowego wniosek o zmianę kontaktów z małoletnimi Krystianem i Klaudią T., w którym ograniczył spotkania z dziećmi do jednego weekendu w miesiącu, rezygnując z: wakacji, ferii zimowych, świąt, urodzin, Dnia Dziecka, każdej środy. Wnioskodawczyni zgodziła się na to, bo przecież nikogo nie zmusi się do miłości (ugoda pozasądowa z dnia 20 grudnia 2016 r.). W dniu 3 lutego 2017 r. Sąd wydał postanowienie zmieniające kontakty ojca z dziećmi w takim wymiarze jak chciał Wojciech T., tj. w każdy II weekend miesiąca od soboty od godziny 10:00 do niedzieli do godziny 18:00. Zmniejszone kontakty zaczęły obowiązywać od marca 2017 r. Wnioskodawczyni podnosi, iż od dnia złożenia przez Wojciecha wniosku o zmniejszenie kontaktów z dziećmi, tj. od 27 października 2016 r., były mąż zaczął wywiązywać się z zapisów wyroku. Jednocześnie Wnioskodawczyni z byłym mężem podjęli wspólne uczestnictwo w warsztatach edukacyjnych „A.” realizowanych w Stowarzyszeniu Pomocy Rodzinie „D.”. Godząc się przed Sądem na ich udział, Wnioskodawczyni miała nadzieję, że zdobytą wiedzę na temat wychowania dzieci, były mąż wykorzysta wobec swoich dzieci - lecz się pomyliła. Jego wychowywanie dzieci polega na spotykaniu się z nimi raz w miesiącu, z tym, że kontakty z Krystianem nie odbywają się, bo syn sam tego nie chce. Natomiast z Klaudią spotyka się w II weekend miesiąca, nawet czasami poza terminarzem Sądu.

Aby ustalić z byłym mężem kwotę odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej za 2014 r., w dniu 2 lutego 2015 r. Wnioskodawczyni wysłała do byłego męża maila z propozycją kwoty ulgi prorodzinnej na dwoje dzieci obliczonej w sposób proporcjonalny do ilości miesięcy w 2014 r., w ramach, których faktycznie sprawowali władzę rodzicielską. Jednak Wojciech T. nie zgodził się na propozycję Wnioskodawczyni i w 2015 r. złożył zeznanie podatkowe za 2014 r. odliczając sobie ulgę na jedno dziecko (z danymi Krystiana T. PESEL …). Rok później tj. w dniu 21 stycznia 2016 r. były mąż poinformował Wnioskodawczynię drogą emailową, że w zeznaniu podatkowym za 2015 r. również zamierza skorzystać z ulgi ze wskazaniem danych syna Krystiana. W kolejnym roku, w dniu 18 stycznia 2017 r. były mąż również poinformował Wnioskodawczynię drogą emailową i sms-ową, iż w zeznaniu podatkowym za 2016 r. skorzysta z ulgi ze wskazaniem danych syna. W związku z powyższym, chcąc uniknąć sporu z byłym mężem, w swoim zeznaniu podatkowym za 2014 r., za 2015 r., za 2016 r., pozostało jej odliczyć ulgę jedynie na córkę.

Wnioskodawczyni uważa, iż dotychczasowa sytuacja nie ulegnie zmianie i w kolejnych latach wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi będzie następowało tak jak dotychczas, czyli powierzone będzie obojgu rodzicom tj. Wnioskodawczyni i byłemu mężowi Wojciechowi T. Nałożony będzie również obowiązek alimentacyjny na Wojciecha T. na rzecz dzieci. Tak jak dotychczas dzieci będą przy Wnioskodawczyni, a ona będzie samodzielnie je wychowywać.

Wnioskodawczyni podnosi, iż zważywszy na to, jakie jest podejście Wojciecha T. do dzieci, jego kontakty z nimi mogą ulec nawet zmniejszeniu. Świadczy o tym fakt, iż od chwili rozwodu, jego kontakty z dziećmi sukcesywnie zmniejszały się, nawet poprzez złożenie wniosku do Sądu. Wnioskodawczyni wskazuje, że biorąc pod uwagę podejście Wojciecha T. z poprzednich lat do przedmiotowej sprawy, w zeznaniach podatkowych za kolejne lata będzie chciał korzystać z ulgi ze wskazaniem danych jednego dziecka, a ona znowu będzie zmuszona odliczyć ulgę na drugie dziecko.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Co należy rozumieć przez "wykonywanie władzy rodzicielskiej"?
Czy uznaje się, że Wnioskodawczyni w roku 2015, 2016 i 2017 samotnie wykonywała/wykonuje władzę rodzicielską?
Czy Wnioskodawczyni może odliczyć w zeznaniu podatkowym od osób fizycznych za 2015 r., 2016 r., 2017 r. w całości ulgę prorodzinną na oboje dzieci ?
Czy Wnioskodawczyni jako osoba samodzielnie sprawująca władzę faktyczną nad małoletnimi dziećmi może odliczyć w zeznaniach podatkowych od osób fizycznych za kolejne lata w całości ulgę na oboje dzieci?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w zeznaniu podatkowym za rok 2015, 2016, 2017 i za kolejne lata może odliczyć w całości ulgę na oboje dzieci. Przemawia za tym fakt, iż jest jedyną osobą wykonującą władzę rodzicielską w stosunku do małoletnich. Tylko ona sprawuje faktyczną pieczę nad dziećmi, zarządza ich majątkiem, wychowuje, troszczy się o fizyczny i duchowy rozwój dzieci, a więc zapewnia wszystkie potrzeby dzieci: od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne. Natomiast ojciec dzieci, Wojciech T. władzę rodzicielską posiada, lecz jej nie wykonuje. Przedstawiony powyżej opis przebiegu kontaktów ojca z dziećmi począwszy od dnia rozwodu po dzień dzisiejszy, obrazuje postawę i postępowanie Wojciecha T. wobec swoich dzieci. Sporadyczne jego spotykanie się z dziećmi nie powinno się traktować jako wykonywanie władzy rodzicielskiej. Wnioskodawczyni wskazuje, iż z uchwały Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 5 czerwca 2012 r. sygn. akt III CZP 72/11 wynika, że w orzecznictwie ukształtowało się jednolite stanowisko, wywodzone z wykładni językowej art. 113 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, że prawo do utrzymywania przez rodziców kontaktów z dzieckiem nie należy do sfery sprawowania władzy rodzicielskiej. Wskazane zostało, że jest to uprawnienie odrębne od władzy rodzicielskiej, wynikające z najbliższego pokrewieństwa, ale ściśle z tą władzą związane i służy dobru dziecka. W konsekwencji, samo utrzymywanie kontaktów z dzieckiem nie jest rozstrzygające dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. A były mąż Wojciech T. nie realizował nawet kontaktów z dziećmi ustalonych przez Sąd w okresie: od listopada 2014 r. do 27 października 2016 r. Wojciech T. natomiast uważa, że kontakty były i są przez niego realizowane. Zdaniem byłego męża Wnioskodawczyni, wykonywanie przez niego obowiązku alimentacyjnego narzuconego przez Sąd oraz realizacja jego kontaktów z dziećmi są wystarczające do tego, by móc mieć prawo do odliczenia ulgi na dziecko. Wnioskodawczyni podnosi, iż w wyroku z dnia 2 lipca 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że wykonywanie przez Skarżącego ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego nad małoletnią córką nie powoduje nabycia przez niego prawa do odliczenia kwoty, o której mowa w art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym, z uwagi na fakt, że obowiązek alimentacyjny jest niezależny od władzy rodzicielskiej, a co za tym idzie spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy. Tym samym w przypadku rodzica małoletniego dziecka o prawie do ulgi decyduje faktyczne sprawowanie władzy rodzicielskiej. Samo posiadanie władzy rodzicielskiej (bez jej faktycznego wykonywania), podobnie jak utrzymywanie sporadycznych kontaktów z dzieckiem czy alimentacja nie wystarcza do zastosowania przedmiotowego odliczenia. Wnioskodawczyni podnosi, iż pogląd ten podzielają również sądy administracyjne w wydawanych orzeczeniach (np. wyrok WSA w Opolu z dnia 22 grudnia 2015 r. sygn. akt I SA/Op 510/15, wyrok WSA w Lublinie z dnia 2 grudnia 2015 r. sygn. akt I SA/Lu 606/15).

Wnioskodawczyni uważa, że w przypadku opisanej sytuacji, gdy tylko ona wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do małoletnich dzieci (art. 27f ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), nie ma zastosowania zasada wyrażona w art. 27f ust. 4 zdanie drugie, zgodnie z którą przysługującą rodzicom kwotę ulgi na dziecko, rodzice dziecka mogą odliczyć w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Przysługiwanie odliczenia obojgu rodzicom w kwotach równych lub dowolnej proporcji przez nich ustalonej może mieć miejsce tylko wówczas, gdy oboje rodzice wykonują władzę rodzicielską. Władza rodzicielska zgodnie z art. 93 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przysługuje obojgu rodzicom, a stosownie do art. 97 § 1 K.r.o., jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

W ocenie Wnioskodawczyni samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania. Dlatego też, posiadanie, a nie wykonywanie władzy rodzicielskiej przez Wojciecha T., pozbawia go prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 8 listopada 2010 r. nr IBPBII/1/415-523/10/ASz. Do nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnimi, jak i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym.

W 2015 r., 2016 r., 2017 r. dzieci były i są pod wyłączną opieką Wnioskodawczyni. Jedynie ona zajmowała i zajmuje się wychowaniem dzieci, opieką nad nimi, rozwojem, zdrowiem. Łożyła i nadal łoży na dzieci w postaci wkładu finansowego oraz wkładu własnego (troska o ich dobro, bezpieczeństwo, zaangażowanie, trud, poświęcenie, swój czas).

Wnioskodawczyni podnosi również, iż ma świadomość, że ojciec dzieci po raz kolejny złoży zeznania odliczając sobie jedno dziecko w uldze podatkowej pomimo, że nie sprawuje on faktycznej nad nimi opieki, nie przebywa z nimi, nie interesuje się ich sprawami, jego kontakty są sporadyczne. Interpretacja jest jej niezbędna do złożenia korekty zeznania podatkowego za rok 2015 i 2016 oraz by prawidłowo złożyć zeznania za kolejne lata. Jeżeli interpretacja będzie zgodna z jej stanowiskiem, będzie mogła w uldze podatkowej uwzględnić oboje dzieci, nie borykając się z ewentualnymi sporami między byłym mężem i Urzędem Skarbowym. Natomiast Wnioskodawczyni podnosi, iż nie złoży korekty zeznania podatkowego za rok 2014, ponieważ do maja 2014 r. jednak pozostawała w związku małżeńskim na „papierze" i nie ma namacalnych dowodów na to, że Wojciech T. w 2014 r. nie interesował się dziećmi. Jedynie dzieci i rodzina Wnioskodawczyni wiedzą o odrzuceniu dzieci przez ojca. Wnioskodawczyni uważa, iż jeśli by odliczyła ulgę na oboje dzieci za 2014 r. to toczyłaby z Wojciechem T. walkę słowną "słowo przeciwko słowu". W jej ocenie otrzymana przez nią w całości ulga podatkowa na oboje dzieci, pozwoli jej lepiej sprawować faktyczną opiekę nad dziećmi. Będzie mogła przeznaczyć tę kwotę dla dzieci na ich zdrowie, rozwój, naukę. Natomiast Wnioskodawczyni przypuszcza, że były mąż otrzymując ulgę za jedno dziecko, przeznacza ją tylko na własne potrzeby.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

W myśl art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 ze zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

wykonywał władzę rodzicielską;
pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Stosownie do art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a);
dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;
trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:
1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Stosownie do art. 27f ust. 2a ww. ustawy, za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

W świetle art. 27f ust. 2c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
wstąpiło w związek małżeński.

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy).

Jednocześnie jak stanowi art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

odpis aktu urodzenia dziecka;
zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej (art. 27f ust. 6).

Jak wynika z art. 27f ust. 7 cyt. ustawy podatkowej, przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Zgodnie z zacytowanymi przepisami ulga prorodzinna, przy spełnieniu określonych wymogów, przysługuje podatnikowi m.in. wykonującemu władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka/małoletnich dzieci.

Władza rodzicielska – zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682) przysługuje obojgu rodzicom, a stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania. W rozumieniu przepisów prawa rodzinnego władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw (art. 95 § 1 k.r.o.).

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest jednak wymagane w przypadku, gdy tylko jeden rodzic spełnia warunki określone w art. 27f ust. 1 ustawy.

Podkreślić należy, że o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Wykonywać pieczę (zgodnie z def. Wielkiego Słownika Języka Polskiego oraz słownika synonimów) - to m.in. sprawować nad kimś lub czymś bezpośrednią, osobistą opiekę, troszczyć się, baczyć, czuwać, nadzorować.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego wynika, że zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego I Wydział Cywilny z dnia 10 kwietnia 2014 r. (uprawomocnienie wyroku 5 maja 2014 r.), przez rozwód zostało rozwiązane małżeństwo Wnioskodawczyni z Wojciechem T., z którym ma dwoje małoletnich dzieci Krystiana ur. 27 lipca 2007 r. i Klaudię ur. 26 września 2011 r. Na mocy wyroku władzę rodzicielską nad małoletnimi dziećmi powierzono obojgu rodzicom, ustalając miejsce ich pobytu przy Wnioskodawczyni. Kosztami utrzymania i wychowania małoletnich dzieci, Sąd obciążył oboje rodziców, z tym, że zasądził od Wojciecha T. tytułem alimentów na rzecz Klaudii T. kwotę 400 zł, a na rzecz Krystiana T. kwotę 550 zł. Jednocześnie ustalono, że kontakty Wojciecha T. z małoletnimi dziećmi odbywać się będą w następujących terminach:

w każdy I, III, V weekend miesiąca od piątku od godziny 17.00 do niedzieli do godziny 17.00,
w każdą środę tygodnia od godziny 16.30 do godziny 18.30 z obowiązkiem odbierania dzieci ze szkoły i żłobka,
w I tydzień ferii zimowych od poniedziałku od godziny 10.00 do niedzieli do godziny 17.00 z obowiązkiem informowania powódki o miejscu pobytu dzieci,
w wakacje letnie od dnia 1 lipca od godziny 10.00 do dnia 14 lipca do godziny 17.00 i od dnia 1 sierpnia od godziny 10.00 do dnia 14 sierpnia do godziny 17.00,
w Prawosławne Święta Bożego Narodzenia od Wigilii od godziny 10.00 do II dnia Świąt do godziny 17.00,
w Prawosławne Święta Wielkanocne od I dnia Świąt od godziny 10.00 do II dnia Świąt do godziny 17.00,
w dniach 1 czerwca, 27 lipca, 26 września od godziny 17.00 do godziny 19.00.

Wnioskodawczyni podnosi, iż od dnia rozwodu samotnie wychowuje dzieci, w pełnym słowa tego znaczeniu. Do listopada 2014 r. wszyscy mieszkali razem we wspólnym mieszkaniu. Jednak w tym okresie były mąż Wnioskodawczyni nie brał udziału w wychowaniu dzieci. Nawet odrzucał prośby syna dotyczące odprowadzenia jego do szkoły. Wnioskodawczyni musiała zmuszać męża do wywiązywania się z jego obowiązków i kontaktów z dziećmi w okresie wakacyjnym. Następnie w listopadzie 2014 r. były mąż Wnioskodawczyni wyprowadził się do konkubiny, natomiast Wnioskodawczyni z dziećmi pozostała w mieszkaniu. Jednak od 26 sierpnia 2016 r. była zmuszona zmienić z dziećmi miejsce zamieszkania, w wyniku przyznania Wojciechowi T. mieszkania (zgodnie z postanowieniem Sądu z dnia 23 czerwca 2016 r.).

Wnioskodawczyni po rozwodzie nie jest w żadnym związku formalnym, czy też nieformalnym. Rodzina Wnioskodawczyni składa się z trzech członków tj. jej i dwójki dzieci. Jak twierdzi Wnioskodawczyni dzieci zamieszkują wyłącznie z nią i tylko ona samodzielnie stale się nimi opiekuje, przy niej uzyskują pełny rozwój fizyczny i psychiczny. Nikt poza nią nie ingeruje w proces wychowywania. Ojciec dzieci Wojciech T. jedynie łoży na dzieci płacąc regularnie alimenty. Posiada on władzę rodzicielską, lecz nie podejmuje żadnych czynności faktycznych przy dzieciach mających na celu ich wychowywanie. Nie bierze w ocenie Wnioskodawczyni najmniejszego udziału w sprawowaniu władzy.

Wnioskodawczyni wskazuje , iż zgodnie z zapisami wyroku rozwodowego, Wojciech T. miał ustalone kontakty z dziećmi, jednak od listopada 2014 r. wykonywał je sporadycznie. W związku z tym, w dniu 14 września 2015 r. Wnioskodawczyni wniosła do Sądu Rejonowego IV Wydział Rodzinny i Nieletnich wniosek o realizację ustalonych kontaktów Wojciecha T. z małoletnimi Krystianem i Klaudią T. W przedmiotowym wniosku przedstawiła niezrealizowane kontakty Wojciecha T. z dziećmi w dniach:

28 – 30 listopada 2014 r. 31 grudnia 2014 r., 6-8 stycznia 2015 r., 11 marca 2015 r., 18 marca 2015 r., 27-29 marca 2015 r., 12-13 kwietnia 2015 r., 17-19 kwietnia 2015 r., 1-3 maja 2015 r.,

15-17 maja 2015 r., 29-31 maja 2015 r., 1 czerwca 2015 r., 5-7 czerwca 2015 r. 19-21 czerwca 2015 r., 1-14 lipca 2015 r., 1-14 sierpnia 2015 r.

Postanowieniem Sądu z dnia 11 stycznia 2016 r. zagrożono Wojciechowi T. nakazem zapłaty na rzecz Wnioskodawczyni kwoty 50 zł za każdorazowe naruszenie obowiązków dotyczących osobistych kontaktów z małoletnimi dziećmi, wynikającymi z wyroku rozwodowego. Z uwagi na to, iż Wojciech T. w dalszym ciągu nie wypełniał swego obowiązku kontaktów z małoletnimi Sąd Rejonowy wydał postanowienia nakazu zapłaty przez Wojciecha T. na rzecz Wnioskodawczyni za niezrealizowanie kontaktów w dniach: : 25-31 stycznia 2016 r., 3 lutego 2016 r., 5-7 lutego 2016 r.,1-3 kwietnia 2016 r.,15-17 kwietnia 2016 r., 1-2 maja 2016 r., 3-5 czerwca 2016 r., 17-19 czerwca 2016 r., 1-14 lipca 2016r„ 15-17 lipca 2016 r., 29-31 lipca 2016 r., 1-14 sierpnia 2016 r., 19-21 sierpnia 2016 r., 2-4 września 2016 r., 16-18 września 2016 r., 7-9 października 2016 r.,

Wnioskodawczyni podnosi również, iż zdaniem Sądu, zgodnie z ww. postanowieniami, ojciec dzieci uchylał się od ciążącego na nim obowiązku osobistego kontaktu z dziećmi. Stale, konsekwentnie, uporczywie nie realizował kontaktów z dziećmi szukając forteli by ich uniknąć. Jego tłumaczenia dotyczące nierealizowania kontaktów z dziećmi były absurdalne i w żaden sposób nie usprawiedliwiały jego postępowania. Kontakty ojca z dziećmi ograniczały się jedynie do środy (spotkania dwu- godzinne). Ponadto, Wojciech T. wnioskował do Sądu Rejonowego o całkowitą rezygnację z kontaktów z dziećmi. Jednak w dniu 30 maja 2016 r. Sąd oddalił jego wniosek na wzgląd dobra małoletnich. Kolejno, w dniu 27 października 2016 r. Wojciech T. złożył do Sądu Rejonowego wniosek o zmianę kontaktów z małoletnimi Krystianem i Klaudią T., w którym ograniczył spotkania z dziećmi do jednego weekendu w miesiącu, rezygnując z: wakacji, ferii zimowych, świąt, urodzin, Dnia Dziecka, każdej środy. Wnioskodawczyni zgodziła się na to, bo przecież nikogo nie zmusi się do miłości (ugoda pozasądowa z dnia 20 grudnia 2016 r.). W dniu 3 lutego 2017 r. Sąd wydał postanowienie zmieniające kontakty ojca z dziećmi w takim wymiarze jak chciał Wojciech T., tj. w każdy II weekend miesiąca od soboty od godziny 10:00 do niedzieli do godziny 18:00. Zmniejszone kontakty zaczęły obowiązywać od marca 2017 r. W opinii Wnioskodawczyni od dnia złożenia przez Wojciecha T. wniosku o zmniejszenie kontaktów z dziećmi, tj. od 27 października 2016 r., były mąż zaczął wywiązywać się z zapisów wyroku. Jednocześnie Wnioskodawczyni z byłym mężem podjęli wspólne uczestnictwo w warsztatach edukacyjnych „A.” realizowanych w Stowarzyszeniu Pomocy Rodzinie „D.”. Godząc się przed Sądem na ich udział, Wnioskodawczyni miała nadzieję, że zdobytą wiedzę na temat wychowania dzieci, były mąż wykorzysta wobec swoich dzieci - lecz się pomyliła. Jego wychowywanie dzieci polega na spotykaniu się z nimi raz w miesiącu, z tym, że kontakty z Krystianem nie odbywają się, bo syn sam tego nie chce. Natomiast z Klaudią spotyka się w II weekend miesiąca, nawet czasami poza terminarzem Sądu.

W ocenie Wnioskodawczyni z uwagi na to, jakie jest podejście Wojciecha T. do dzieci, jego kontakty z nimi mogą ulec nawet zmniejszeniu. Świadczy o tym fakt, iż od chwili rozwodu, jego kontakty z dziećmi sukcesywnie zmniejszały się, nawet poprzez złożenie wniosku do Sądu. Wnioskodawczyni wskazuje, że biorąc pod uwagę podejście Wojciecha T. z poprzednich lat do przedmiotowej sprawy, w zeznaniach podatkowych za kolejne lata będzie chciał korzystać z ulgi ze wskazaniem danych jednego dziecka, a ona znowu będzie zmuszona odliczyć ulgę na drugie dziecko.

Zatem jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic.

Samo dysponowanie prawem wykonywania władzy rodzicielskiej nie jest bowiem wystarczające do skorzystania z ulgi na dzieci.

Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem albo jego kontakty są sporadyczne należy uznać, iż nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

W sytuacji zatem, gdy jak twierdzi Wnioskodawczyni ojciec dzieci nie wywiązuje się w ogóle z podstawowych obowiązków rodzicielskich jakie na nim ciążą - przede wszystkim nie uczestniczył w wychowywaniu dzieci, nie sprawował władzy i opieki nad nimi, nie przestrzegał wyznaczonych przez Sąd dni do kontaktów z dziećmi a nawet chciał z nich zrezygnować, ograniczał się głównie do płacenia alimentów - nie sposób uznać, że wykonywał on władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tym bardziej, że obowiązek alimentacyjny, jak i kontakt z dzieckiem nie jest uzależniony od wykonywania, czy nawet posiadania takiej władzy.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów na tle przedstawionego stanu faktycznego uznać należy, iż w stosunku do małoletniego Krystiana i małoletniej Klaudii tylko Wnioskodawczyni wykonywała władzę rodzicielską bez udziału drugiego rodzica, w związku z tym przysługuje Jej wyłączne prawo (po spełnieniu wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania) do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej wnikającej z art. 27f ust. 1 ww. ustawy tj. w wysokości 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za rok 2015, 2016 i 2017.

Prawo do odliczenia całej kwoty ulgi na małoletnie dzieci będzie przysługiwało Wnioskodawczyni również w latach przyszłych pod warunkiem, że nie ulegną zmianie przepisy prawa będące podstawą niniejszego rozstrzygnięcia oraz stan faktyczny sprawy, w szczególności Wnioskodawczyni będzie nadal wyłącznie wykonywała władzę rodzicielską.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin