Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT3.4011.104.2017.1.SK
z 14 czerwca 2017 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 8 maja 2017 r. (data wpływu 11 maja 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania kwoty pieniężnej z tytułu kary umownej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 maja 2017 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania kwoty pieniężnej z tytułu kary umownej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest wraz ze swoją matką … współwłaścicielką nieruchomości położonej w … przy ul. … (…). W dniu 23 marca 2015 r. zawarły One umowę z … Sp. z o.o. o udostępnienie terenu nieruchomości położonej w … przy ul. … (…) w celu dokonania przyłącza sieci ciepłowniczej … w komorze znajdującej się na ich działce 40/6. W zamian za udzieloną zgodę na wejście w teren i dokonania przyłącza do komory, zażądały odtworzenia m.in. fundamentu pod bramę według projektu podglądowego załączonego do umowy. … zobowiązał się do wykonania tych prac w terminie do 15 czerwca 2015 r., pod rygorem zapłaty kary umownej w wysokości 300 zł za każdy następny dzień niewykonania umowy w terminie. Prace zostały zakończone 21 dni po uzgodnionym w umowie terminie. Współwłaścicielki bezskutecznie dwukrotnie wzywały … Sp. z o.o. do zapłaty przedmiotowej kary umownej. W dniu 31 czerwca 2016 r. wniosły pozew o zapłatę 6 300 zł solidarnie na ich rzecz tytułem kary umownej za niewykonanie świadczenia niepieniężnego w terminie wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz zasądzenie zwrotu kosztów sądowych. Sąd Rejonowy … w … wyrokiem z dnia 17 lutego 2017 r., sygn. akt …., zasądził solidarnie na rzecz powódek kwotę 6 300 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 kwietnia 2016 r. oraz zasądził na ich rzecz koszty sądowe. W dniu 21 kwietnia 2017 r. …Sp. z o.o. dokonał zapłaty 6 550 zł tytułem należności głównej, tj. kary umownej i kosztów sądowych na konto Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolna jest od podatku dochodowego od osób fizycznych należność zasądzona wyrokiem Sądu Rejonowego … w …, sygn. akt …., solidarnie na rzecz współwłaścicielek nieruchomości położonej w … przy ul. …, tytułem kary umownej za niewykonanie zobowiązania niepieniężnego w terminie?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zasądzona wyrokiem sądowym kwota pieniężna tytułem kary umownej za niewykonanie zobowiązania niepieniężnego w terminie powinna być wolna od podatku od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Kara umowna zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego jest formą odszkodowania za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania niepieniężnego. Jest to więc inne odszkodowanie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W niniejszym stanie faktycznym nie występują też okoliczności, które mogłyby obciążyć tą należność podatkiem dochodowym, opisane w podpunkcie „a” i „b” przywołanego przepisu, tzn. przysporzenie to nie było związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, ani nie było korzyścią, którą można by było osiągnąć, gdyby szkody nie wyrządzono.

Reasumując, według Wnioskodawczyni, należność zasądzona na rzecz osób fizycznych wyrokiem sądowym z tytułu kary umownej za nieterminowe wykonanie zobowiązania niepieniężnego jest odszkodowaniem za niedotrzymanie warunków umowy uzasadniające zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym powinna być wolna od tego podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Stosownie do art. 11 ust. 1 przywołanej wyżej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. Ustawodawca sformułował bowiem tak wskazany przepis, aby stanowił on kategorię otwartą. Nie jest bowiem możliwym, aby przewidzieć każdy rodzaj przychodu, który wystąpi. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni jest współwłaścicielką nieruchomości. W dniu 23 marca 2015 r. zawarła Ona umowę ze Spółką o udostępnienie terenu tejże nieruchomości w celu dokonania przyłącza sieci ciepłowniczej w komorze znajdującej się na działce. W zamian za udzieloną zgodę na wejście w teren i dokonania przyłącza do komory, Wnioskodawczyni zażądała odtworzenia m.in. fundamentu pod bramę według projektu podglądowego załączonego do umowy. Spółka zobowiązała się do wykonania tych prac w terminie do 15 czerwca 2015 r., pod rygorem zapłaty kary umownej w wysokości 300 zł za każdy następny dzień niewykonania umowy w terminie. Prace zostały zakończone 21 dni po uzgodnionym w umowie terminie. Wnioskodawczyni bezskutecznie dwukrotnie wzywała Spółkę do zapłaty przedmiotowej kary umownej. W dniu 31 czerwca 2016 r wniosła Ona pozew o zapłatę 6 300 zł solidarnie na rzecz Wnioskodawczyni i drugiej współwłaścicielki nieruchomości, tytułem kary umownej za niewykonanie świadczenia niepieniężnego w terminie wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz zasądzenie zwrotu kosztów sądowych. Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 17 lutego 2017 r., zasądził solidarnie na rzecz Wnioskodawczyni i drugiej współwłaścicielki kwotę 6 300 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 kwietnia 2016 r. oraz koszty sądowe. W dniu 21 kwietnia 2017 r. Spółka dokonała zapłaty kwoty 6 550 zł tytułem należności głównej, tj. kary umownej i kosztów sądowych na konto Wnioskodawczyni.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

  1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
  2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści oraz świadczeń otrzymanych w związku z działalnością gospodarczą. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie z tytułu utraconego zysku. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Uregulowania dotyczące odszkodowań i kar umownych zostały zawarte w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r, poz. 459, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 361 § 1 ww. ustawy, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego).

W myśl natomiast art. 483 § 1 powołanej ustawy, można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Na podstawie art. 484 § 1 ww. ustawy, w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły.

Jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana (art. 484 § 2 Kodeksu cywilnego).

Z powyższych regulacji wynika, że co do zasady zapłata odszkodowania ma na celu zapewnienie całkowitej kompensaty uszczerbku, a wysokość szkody jest wyznacznikiem wysokości odszkodowania. Naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł (damnum emergens) oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (lucrum cessans). Funkcją odszkodowania jest więc przywrócenie stanu majątku, który istniał przed wystąpieniem szkody.

Kara umowna natomiast należy się wierzycielowi w zastrzeżonej wysokości, bez względu na wysokość szkody, i w konsekwencji stanowi zabezpieczenie prawidłowej realizacji umowy, a nie odszkodowanie.

Nawiązując do powyższego cywilnoprawnego rozróżnienia – z jednej strony „odszkodowań”, a z drugiej strony „kar umownych” – ustawodawca w art. 21 ust. 1 pkt 3b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przyjął rozwiązanie prawne, w myśl którego wolne od tego podatku są nie „kary umowne”, lecz „odszkodowania i zadośćuczynienia”.

Nie można zatem uznać, że ustawodawca w art. 21 ust. 1 pkt 3b) ww. ustawy, zwalnia od podatku kary umowne, posługując się jednocześnie zupełnie innym pojęciem, tj. odszkodowaniem. Gdyby wolą ustawodawcy było umożliwienie zwolnienia kar umownych od podatku to wprost zawarłby stosowne uregulowania w przepisie art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak to ustawodawca uczynił w przypadku odszkodowań.

W związku z powyższym, otrzymana w 2017 r. przez Wnioskodawczynię należność zasądzona wyrokiem Sądu z tytułu kary umownej za niewykonanie zobowiązania niepieniężnego w terminie, nie podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych, ponieważ przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, takiego zwolnienia nie przewiduje.

W konsekwencji, kwota tytułem kary umownej stanowi dla Wnioskodawczyni przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Podkreślić należy, że niniejsza interpretacja zawiera ocenę stanowiska Wnioskodawczyni wyłącznie w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanej kwoty kary umownej wypłaconej na podstawie wyroku sądu, zgodnie z zakresem sformułowanego przez Wnioskodawczynię we wniosku pytania. Natomiast przedmiotem interpretacji nie jest kwestia odsetek naliczonych z tytułu opóźnienia oraz kosztów sądowych.

Jednocześnie nadmienić należy, że zgodnie z art. 14b § 1 z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem, interpretacje indywidualne prawa podatkowego wydawane są wyłącznie na wniosek zainteresowanego i tylko w jego indywidualnej sprawie. Zainteresowanym jest każdy, kto złoży wniosek w sprawie indywidualnej, która jego dotyczy.

W związku z tym zaznacza się, że interpretacja odnosi się tylko i wyłącznie do Wnioskodawczyni i nie ma zastosowania do drugiej współwłaścicielki nieruchomości, tj. matki Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj