Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB3/4510-1-438/15-2/AO
z 14 grudnia 2015 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z 14 września 2015 r. (według daty wpływu) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

  • zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów na ZFŚS wnoszonych na Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych (pytanie nr 1) - jest prawidłowe,
  • zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wpłat (odpisów) na własny (osobny) ZFŚS przed wejściem w życie Umowy (pytanie nr 2) - jest prawidłowe,
  • ustalenia, czy środki funduszu wykorzystywane przez pracowników ponad wartość dokonanych odpisów na ZFŚS będą stanowiły dla Wnioskodawcy przychód z nieodpłatnych świadczeń (pytanie nr 3) - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 września 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

  • zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów na ZFŚS wnoszonych na Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych,
  • zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wpłat (odpisów) na własny (osobny) ZFŚS przed wejściem w życie Umowy,
  • ustalenia, czy środki funduszu wykorzystywane przez pracowników ponad wartość dokonanych odpisów na ZFŚS będą stanowiły dla Wnioskodawcy przychód z nieodpłatnych świadczeń.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

„A” Sp. z o.o. (dalej: „Wnioskodawca”, „Spółka”) wraz z innymi spółkami z Grupy (wszystkie spółki będące pracodawcami w rozumieniu art. 3 Kodeksu pracy - dalej łącznie jako: „Pracodawcy”) wprowadziły wspólną działalność socjalną w rozumieniu art. 9 ust. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej: „Wspólna Działalność Socjalna”). Podstawą funkcjonowania Wspólnej Działalności Socjalnej jest Umowa o prowadzeniu Wspólnej Działalności Socjalnej zawarta pomiędzy spółkami z Grupy. (dalej: „Umowa”), Regulamin Wspólnego Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (dalej: „Regulamin”) oraz ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej: „ustawa o ZFŚS”) wraz z przepisami wykonawczymi.

Wspólna Działalność Socjalna polega na:

  1. otwarciu jednego wydzielonego rachunku bankowego (dalej: „Rachunek Bankowy”);
  2. ustaleniu osób uprawnionych u każdego z Pracodawców do korzystania ze Wspólnej Działalności Socjalnej (dalej: „Pracownicy”);
  3. ustaleniu zasad i warunków, jakie muszą spełniać Pracownicy ubiegający się o przyznanie pomocy ze Wspólnej Działalności Socjalnej;
  4. określeniu rodzajów pomocy i wydatków, jakie będą finansowane lub dofinansowane;
  5. określeniu szczegółowych zasad składania i rozpatrywania wniosków oraz przyznawania i wypłaty tej pomocy.

Podstawowymi kryteriami przyznawania pomocy socjalnej Pracownikom oraz ustalania ich wysokości w ramach wspólnej działalności socjalnej Pracodawców są sytuacja życiowa, rodzinna i materialna Pracowników.

Zakresem Wspólnej Działalności Socjalnej objęte są zwłaszcza następujące świadczenia na rzecz Pracowników:

  1. karty podarunkowe na święta Bożego Narodzenia - np. karty przedpłacone (niestanowiące jednak bonów, talonów lub innych znaków uprawniających do ich wymiany na towary lub usługi),
  2. paczki mikołajkowe dla dzieci pracowników,
  3. dofinansowanie kultury i oświaty,
  4. dofinansowanie sportu i rekreacji,
  5. dofinansowanie do wyprawki szkolnej,
  6. dofinansowanie wypoczynku zorganizowanego przez pracownika we własnym zakresie, tzn. wczasy pod gruszą,
  7. dofinansowanie zorganizowanego wypoczynku dzieci i młodzieży w formie kolonii, obozów, turnusów zdrowotnych, wycieczek, zielonej szkoły,
  8. bezzwrotna pomoc rzeczowa i/lub pieniężna w trudnych sytuacjach życiowych (pomoc losowa),
  9. pożyczki zwrotne na cele mieszkaniowe,
  10. finansowanie świadczeń w ramach programu (…):
    1. dofinansowanie do szkoły rodzenia,
    2. wyprawka dla niemowlaka,
    3. pakiet powitalny,
    4. opieka nad dzieckiem,
  11. inne świadczenia w zależności od potrzeb

‒ dalej łącznie: „Świadczenia z ZFŚS”.

Środki gromadzone na Rachunku Bankowym tworzą wspólny zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (dalej: „Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych”). Środki gromadzone na Rachunku Bankowym (jednocześnie na Wspólnym Funduszu Świadczeń Socjalnych) pochodzą z corocznych odpisów oraz zwiększeń naliczanych przez każdego z Pracodawców, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o ZFŚS oraz w Umowie (dalej: „Odpisy na ZFŚS”). Środki Wspólnego Funduszu Świadczeń Socjalnych niewykorzystane w danym roku przechodzą na rok następny.

Pracodawcy (w tym Wnioskodawca) postanowili stosować jednakowe zasady przyznawania pomocy, o której mowa w Umowie i Regulaminie wobec Pracowników wszystkich spółek - stron Umowy (ze środków zgromadzonych na Wspólnym Funduszu Świadczeń Socjalnych może skorzystać na tych samych zasadach każdy uprawniony Pracownik niezależnie od tego jakiego Pracodawcy jest pracownikiem). Natomiast, mając na uwadze odmienną ilość Pracowników zatrudnionych u Pracodawców, kwoty przekazywanych środków na Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych mogą się różnić, a w konsekwencji może się zdarzyć, że Pracownicy jednego Pracodawcy (w tym Wnioskodawcy) mogą otrzymać wartość świadczeń przewyższającą kwoty przekazanych środków na Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych.

W związku z wprowadzeniem Wspólnej Działalności Socjalnej, Pracodawcy nie prowadzą już odrębnych rachunków na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych i jedynym wyodrębnionych rachunkiem jest „wspólny” Rachunek Bankowy. Konsekwentnie, środki zgromadzone na odrębnych rachunkach bankowych Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych u każdego z Pracodawców (w tym u Wnioskodawcy) do dnia wejścia w życie Umowy (dalej: „Środki ZFŚS z lat ubiegłych”), każdy z Pracodawców zobligowany był przekazać na Rachunek Bankowy w terminie 30 dni od wejścia w życie Umowy. Środki ZFŚS z lat ubiegłych powiększyły zatem Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych i przeznaczone są na Wspólną Działalność Socjalną określoną w Umowie. Zdarzyło się jednak, że przekazanie Środków ZFŚS z lat ubiegłych na Rachunek Bankowy nastąpiło omyłkowo z naruszeniem umownego 30-dniowego terminu, niemniej środki te zostały przekazane.

Strony Umowy, tj. Pracodawcy postanowili o ustanowieniu jednej ze spółek Grupy (tj. „B” Sp. z o.o.) koordynatorem Wspólnej Działalności Socjalnej. Koordynator w imieniu Pracodawców pełni również obowiązki administratora Wspólnego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Dodatkowo Pracodawcy udzielają pełnomocnictwa Koordynatorowi i wyrażają zgodę na podpisywanie wszelkich dyspozycji pieniężnych, dotyczących środków zgromadzonych na Rachunku Bankowym. Oznacza to, że Koordynator dokonuje wypłat dla Pracowników wszystkich Spółek i to on prowadzi ewidencję księgową wypłacanych świadczeń dla Pracowników. Koszty związane z prowadzeniem „wspólnego” Rachunku Bankowego ponosi Koordynator.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych.

  1. Czy Odpisy na ZFŚS wnoszone przez Wnioskodawcę na Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych (przelewane na Rachunek Bankowy) będą stanowiły dla Wnioskodawcy w całości koszty uzyskania przychodów?
  2. Czy wpłaty (odpisy) Wnioskodawcy na własny (osobny) zakładowy fundusz świadczeń socjalnych przed wejściem w życie Umowy, które to odpisy tworzą Środki ZFŚS z lat ubiegłych, powinny stanowić koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy, pomimo że Wnioskodawca przelał następnie Środki ZFŚS z lat ubiegłych na Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych?
  3. Czy środki funduszu wykorzystywane przez pracowników Wnioskodawcy w ramach wspólnej działalności socjalnej ponad wartość dokonanych przez niego odpisów na fundusz świadczeń socjalnych będą stanowiły jego przychód z nieodpłatnych świadczeń?

Stanowisko Wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem dotyczące pytania nr 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, Odpisy na ZFŚS wnoszone przez Wnioskodawcę na Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych (przelewane na Wspólny Rachunek Bankowy) będą stanowiły dla Wnioskodawcy w całości koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztem uzyskania przychodów są odpisy i zwiększenia, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obciążają koszty działalności pracodawcy, jeżeli środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na rachunek funduszu.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o ZFŚS, odpisy i zwiększenia, o których mowa w tej ustawie obciążają koszty działalności pracodawcy.

Zgodnie z art. 10 ustawy o ZFŚS, środkami Funduszu administruje pracodawca.

Zdaniem Wnioskodawcy, podstawową przesłanką rozpoznania kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest dokonanie odpisu oraz fakt rzeczywistego poniesienie wydatku (przelanie środków na stosowny rachunek funduszu). Kwotę, w jakiej dokonuje się odpisu regulują zasadniczo przepisy ustawy o ZFŚS. O ile zatem odpis dokonywany jest zgodne z zapisami tej ustawy i środki są faktycznie przekazywane na fundusz, ich charakter jako kosztów uzyskania przychodów, zdaniem Wnioskodawcy, nie powinien być kwestionowany. Należy także zwrócić uwagę na art. 9 ust. 1 ustawy o ZFŚS, zgodnie z którym, pracodawcy mogą prowadzić wspólną działalność socjalną na warunkach określonych w umowie. Należy więc przyjąć, że wszelkie kwestie dotyczące tej działalności, w tym finansowanie wspólnych celów, określa wyłącznie umowa. Konsekwentnie, mając na uwadze, że ustawodawca dopuszcza utworzenie wspólnej działalności socjalnej na warunkach określonych w umowie, strony umowy mogą dowolne określić zasady prowadzenia wspólnej działalności socjalnej, o ile są one zgodne z postanowieniami ustawy o ZFŚS.

Powyższa teza odnosi się także, w ocenie Wnioskodawcy, do technicznego aspektu „wspólnego” rachunku bankowego, który to rachunek obsługiwał będzie wpłaty i wypłaty ze wspólnego funduszu świadczeń socjalnych w stosunku do wszystkich stron umowy w zakresie wspólnego funduszu świadczeń socjalnych (kwestia ta nie jest bowiem określona przez ustawodawcę zarówno w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, jak i w ustawie o ZFŚS). Nie ma zatem, w ocenie Wnioskodawcy, konieczności prowadzenia osobnych rachunków bankowych dla poszczególnych spółek tworzących wspólną działalność socjalną (brak podstawy prawnej zobowiązującej do takiego działania), dla możności rozpoznania kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpisów na ZFŚS. Konsekwentnie, w ocenie Wnioskodawcy, wpłaty dokonywane przez strony umowy w zakresie wspólnego funduszu świadczeń socjalnych na jeden dedykowany do takiego funduszu rachunek bankowy, wypełniają znamiona wpłat na rachunek funduszu, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Odnosząc powyższe rozważania do zaprezentowanego opisu stanu faktycznego, zdaniem Wnioskodawcy, odpisy na ZFŚS wnoszone przez Wnioskodawcę na Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych (przelewane na „wspólny” Rachunek Bankowy) będę stanowiły dla Wnioskodawcy w całości koszty uzyskania przychodów, gdyż wszystkie przestanki potraktowania analizowanych wydatków za koszty uzyskania przychodów zostały spełnione, tj.:

  1. dokonanie odpisu na ZFŚS oraz fakt rzeczywistego poniesienia wydatku (przelanie środków na stosowny rachunek funduszu - tu „wspólny” Rachunek Bankowy dedykowany Wspólnemu Funduszowi Świadczeń Socjalnych);
  2. utworzenie Wspólnego Funduszu Świadczeń Socjalnych, dokonywanie Odpisów na ZFŚS i wykorzystywanie środków ze Wspólnego Funduszu Świadczeń Socjalnych odpowiada wymogom ustawy o ZFŚS;
  3. możność swobodnego dysponowania przez Wnioskodawcę środkami zgromadzonymi na Wspólnym Funduszu Świadczeń Socjalnych na zasadach i warunkach określonych w Umowie i Regulaminie.

Powyżej zaprezentowane stanowisko potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 13 lutego 2009 r. (sygn. IPPB5/423-198/08-2/AS), w której czytamy: „utworzenie funduszu jest operacją rachunkową polegającą na naliczeniu odpowiedniego odpisu, a odrębną kwestią jest przekazanie utworzonego funduszu na rachunek bankowy zgodnie z dyspozycją art. 12 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ani przepisy ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych nie określają jednak sposobu prowadzenia takiego rachunku. Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, iż w przypadku, gdy środki pieniężne stanowiące równowartość przedmiotowych odpisów i zwiększeń będą wpłacane bezpośrednio na wspólny rachunek Funduszu, na który wpłacane byłyby także środki z naliczenia Funduszu z „Z” Polska Sp. z o.o. oraz „Y” Sp. z o.o., prowadzony przez koordynatora wspólnej działalności socjalnej – „Z” Polska Sp. z o.o. a każdy z pracodawców zachowa przy tym możliwość administrowania środkami Funduszu, będzie miał zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w rezultacie czego przedmiotowa odpisy i zwiększenia Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów”.

Stanowisko Wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem dotyczące pytania nr 2.

Zdaniem Wnioskodawcy, wpłaty (odpisy) Wnioskodawcy na własny (osobny) zakładowy fundusz świadczeń socjalnych przed wejściem w życie Umowy, które to odpisy tworzą Środki ZFŚS z lat ubiegłych, powinny stanowić koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy, pomimo że Wnioskodawca przelał następnie Środki ZFŚS z lat ubiegłych na Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztem uzyskania przychodów są odpisy i zwiększenia, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obciążają koszty działalności pracodawcy, jeżeli środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na rachunek funduszu.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o ZFŚS, pracodawcy mogą prowadzić wspólną działalność socjalną na warunkach określonych w umowie.

Należy podkreślić, że zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych, aby odpisy na fundusz mogły stanowić koszty uzyskania przychodu środki nie tylko nie mogą być wypłacone w ciągu roku z rachunku tego funduszu na inne rachunki podatnika, ale również odpisy z lat ubiegłych powinny pozostać na rachunku funduszu do momentu ich wykorzystania (wyrok NSA z 6 września 2007 r. sygn. II FSK 988/06). Jak jednak podkreślił NSA w uzasadnieniu wspomnianego wyroku, celem przepisu art. 11 ustawy ZFŚS jest zagwarantowanie odrębności środków funduszu i ich przeznaczenie na specyficzny cel w postaci działalności socjalnej pracodawcy.

Z tego względu, zdaniem Wnioskodawcy, działanie podjęte w związku z utworzeniem wspólnego funduszu świadczeń socjalnych w postaci przelania odpisów z dotychczasowego (osobnego) funduszu na wyodrębniony wspólny rachunek funduszu związany ze wspólną działalnością socjalną nie wypełnia znamion wyprowadzenia środków z funduszu, co wiązałoby się z brakiem możności rozpoznania kosztu uzyskania przychodu. Należy bowiem podkreślić, że przeniesienie określonych środków zgromadzonych dotychczas na osobnym funduszu świadczeń socjalnych do wspólnego funduszu świadczeń socjalnych stanowi jedynie techniczne skumulowanie środków na potrzeby utworzenia wspólnej działalności socjalnej, z pomocy której pracownicy nadal będą mogli korzystać po dokonaniu powyższej operacji de facto jedynie administracyjnej. Ponadto, w ocenie Wnioskodawcy, brak podstawy prawnej zarówno w ustawach podatkowych, jak i ustawie o ZFŚS, zobowiązującej do prowadzenie odrębnych rachunków w poszczególnych spółkach tworzących wspólną działalność socjalną.

Odnosząc powyższe rozważania do zaprezentowanego opisu stanu faktycznego, zdaniem Wnioskodawcy, wpłaty (odpisy) Wnioskodawcy na wspólny (osobny) zakładowy fundusz świadczeń socjalnych przed wejściem w życie Umowy, które to odpisy tworzą Środki ZFŚS z lat ubiegłych, powinny stanowić koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy pomimo że Wnioskodawca przelewa następczo Środki ZFŚS z lat ubiegłych na Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych, gdyż pomimo tej technicznej operacji księgowej (bankowej) środki nie zostaną wykorzystane na inne cele niż określone w ustawie o ZFŚS a dojdzie jedynie do zamiany osobnego funduszu na Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych, do czego powyższa ustawa uprawna.

Powyższe stanowisko (odpisy z lat wcześniejszych także stanowią koszty po ich późniejszym wpłacaniu na fundusz) potwierdza pośrednio interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 21 sierpnia 2014 r. (sygn. ILPB3/423-245/14-3/EK), w której czytamy: „Spółka będzie uprawniona do zaliczania w 2014 r. do kosztów uzyskania przychodów dokonanych w 2014 r. wpłat na rzecz ZFŚS dotyczących zobowiązań Spółki wobec ZFŚS z tytułu odpisów w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych powstałych w 1996 r. oraz w latach 1999-2010, a po 31 maja 2014 r. także zobowiązania powstałego w 2011 r., które to zobowiązanie w świetle przedstawionego w stanie faktycznym wyroku Sądu Najwyższego uległy przedawnieniu, a także dokonanych w 2014 r. wpłat na rzecz ZFŚS dotyczących zobowiązań Spółki wobec ZFŚS z tytułu odpisów w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych powstałych w 2012 i 2013 r., które nie uległy przedawnieniu”.

Stanowisko Wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem dotyczące pytania nr 3.

Zdaniem Wnioskodawcy, środki funduszu wykorzystywane przez pracowników Wnioskodawcy w ramach wspólnej działalności socjalnej ponad wartość dokonanych przez niego odpisów na fundusz świadczeń socjalnych nie będą stanowiły przychodu z nieodpłatnych świadczeń.

Zdaniem Wnioskodawcy, fundusz świadczeń socjalnych ma charakter autonomiczny i środki na nim zgromadzone nie stanowią środków podmiotu, który go tworzy. Świadczą o tym przepisy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, m.in art. 12, art. 7 ust. 3, art. 21. W związku z powyższym, jeżeli pracownicy Wnioskodawcy na podstawie zawartej umowy o wspólnym prowadzeniu działalności socjalnej wykorzystują częściowo fundusz utworzony przez spółkę, to oni a nie Wnioskodawca są beneficjentami świadczeń z tego funduszu. Dlatego też w sytuacji opisanej w pytaniu nie można mówić o powstaniu przychodu po stronie Wnioskodawcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest:

  • prawidłowe – w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów na ZFŚS wnoszonych na Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych (pytanie nr 1),
  • prawidłowe – w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wpłat (odpisów) na własny (osobny) ZFŚS przed wejściem w życie Umowy (pytanie nr 2),
  • prawidłowe – w zakresie ustalenia, czy środki funduszu wykorzystywane przez pracowników ponad wartość dokonanych odpisów na ZFŚS będą stanowiły dla Wnioskodawcy przychód z nieodpłatnych świadczeń (pytanie nr 3).

Odpowiedź na pytania oznaczone we wniosku nr 1 i nr 2.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2014 r., poz. 851, z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (…).

Powyższe oznacza, że podatnik ma prawo do odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, że nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 ww. ustawy oraz że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poczynienie ma lub może mieć wpływ na możliwość powstania przychodu (w tym zachowania lub zabezpieczenia przychodów). Przepis ten konstytuuje więc zasadę, stosownie do której pomiędzy kosztem podatkowym oraz przychodami podatnika musi wystąpić związek przyczynowo-skutkowy.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

  • został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
  • jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
  • pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
  • poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
  • został właściwie udokumentowany,
  • nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 cyt. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu.

Stosownie do postanowień art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów i wpłat na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika; kosztem uzyskania przychodów są jednak odpisy i zwiększenia, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obciążają koszty działalności pracodawcy, jeżeli środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na rachunek Funduszu.

Z treści powyższego przepisu wynika jednoznacznie, że przedmiotowe odpisy i zwiększenia stanowią koszty uzyskania przychodów, jeżeli spełniają łącznie dwa warunki:

  • w rozumieniu ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obciążają koszty działalności pracodawcy,
  • środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na rachunek funduszu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca wraz z innymi spółkami z Grupy wprowadził wspólną działalność socjalną w rozumieniu art. 9 ust. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej: „Wspólna Działalność Socjalna”). Podstawą funkcjonowania Wspólnej Działalności Socjalnej jest Umowa o prowadzeniu Wspólnej Działalności Socjalnej zawarta pomiędzy spółkami z Grupy, Regulamin Wspólnego Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych oraz ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych wraz z przepisami wykonawczymi. Wnioskodawca wskazał, że Wspólna Działalność Socjalna polega na:

  1. otwarciu jednego wydzielonego rachunku bankowego (dalej: „Rachunek Bankowy”);
  2. ustaleniu osób uprawnionych u każdego z Pracodawców do korzystania ze Wspólnej Działalności Socjalnej (dalej: „Pracownicy”);
  3. ustaleniu zasad i warunków, jakie muszą spełniać Pracownicy ubiegający się o przyznanie pomocy ze Wspólnej Działalności Socjalnej;
  4. określeniu rodzajów pomocy i wydatków, jakie będą finansowane lub dofinansowane;
  5. określeniu szczegółowych zasad składania i rozpatrywania wniosków oraz przyznawania i wypłaty tej pomocy.

Środki gromadzone na Rachunku Bankowym tworzą wspólny zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (dalej: „Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych”). Środki gromadzone na Rachunku Bankowym (jednocześnie na Wspólnym Funduszu Świadczeń Socjalnych) pochodzą z corocznych odpisów oraz zwiększeń naliczanych przez każdego z Pracodawców, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o ZFŚS oraz w Umowie (dalej: „Odpisy na ZFŚS”). Środki Wspólnego Funduszu Świadczeń Socjalnych niewykorzystane w danym roku przechodzą na rok następny. W związku z wprowadzeniem Wspólnej Działalności Socjalnej, Pracodawcy nie prowadzą już odrębnych rachunków na ZFŚS i jedynym wyodrębnionych rachunkiem jest „wspólny” Rachunek Bankowy. Konsekwentnie, środki zgromadzone na odrębnych rachunkach bankowych ZFŚS u każdego z Pracodawców (w tym u Wnioskodawcy) do dnia wejścia w życie Umowy (dalej: „Środki ZFŚS z lat ubiegłych”), każdy z Pracodawców zobligowany był przekazać na Rachunek Bankowy w terminie 30 dni od wejścia w życie Umowy. Środki ZFŚS z lat ubiegłych powiększyły zatem Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych i przeznaczone są na Wspólną Działalność Socjalną określoną w Umowie.

Zasady tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz zasady gospodarowania środkami tego Funduszu, przeznaczonego na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z Funduszu określa ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t. j. Dz. U. z 2015 r., poz. 111).

Stosownie do art. 2 pkt 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, za działalność socjalną uważa się - usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

Natomiast osobami uprawnionymi do korzystania z funduszu są pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści – byli pracownicy i ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał, w regulaminie, o którym mowa w art. 8 ust. 2, prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z Funduszu (art. 2 pkt 5 ww. ustawy).

W myśl art. 9 ust. 1 cyt. ustawy, pracodawcy mogą prowadzić wspólną działalność socjalną na warunkach określonych w umowie. Przepisy art. 8 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 9 ust. 3 tej ustawy, umowa, o której mowa w ust. 1, określa w szczególności przedmiot wspólnej działalności, zasady jej prowadzenia, sposób rozliczeń oraz tryb wypowiedzenia i rozwiązania umowy. Umowa może także określać warunki odstąpienia od jej stosowania oraz odpowiedzialność stron z tego tytułu.

Stosownie zaś do art. 6 ust. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, odpisy i zwiększenia, o których mowa w art. 3-5 i 6a, oraz kwoty wypłaconych świadczeń urlopowych, o których mowa w art. 3, obciążają koszty działalności pracodawcy.

W myśl art. 6 ust. 2 ww. ustawy, równowartość dokonanych odpisów i zwiększeń naliczonych zgodnie z art. 5, 13 i 14 na dany rok kalendarzowy pracodawca przekazuje na rachunek bankowy Funduszu w terminie do dnia 30 września tego roku, z tym że w terminie do dnia 31 maja tego roku przekazuje kwotę stanowiącą co najmniej 75% równowartości odpisów, o których mowa w art. 5 ust. 1-3.

Jak wynika z art. 10 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, środkami Funduszu administruje pracodawca.

Stosownie zaś do art. 12 ust. 1 ww. ustawy, środki Funduszu są gromadzone na odrębnym rachunku bankowym.

Zgodnie z dyspozycją przywołanego powyżej art. 12 ust. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, utworzenie funduszu jest operacją rachunkową polegającą na naliczeniu odpowiedniego odpisu, a odrębną kwestią jest przekazanie utworzonego funduszu na rachunek bankowy.

Należy wskazać, że ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie precyzuje sposobu prowadzenia rachunku bankowego, na którym gromadzone są środki na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych.

Z literalnego brzmienia art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz z przepisu art. 12 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych wynika jedynie obowiązek złożenia takich środków na rachunku Funduszu, niezależnie od tego, czy działalność socjalną dany pracodawca prowadzi samodzielnie, czy wspólnie z innymi. Warunkiem ustawowym określonym w art. 10 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych jest jedynie zapis, że środkami funduszu dysponuje pracodawca.

Prawidłowość prowadzenia takiej wspólnej działalności socjalnej można oceniać jedynie przez pryzmat zawartej przez strony Umowy o wspólnej działalności socjalnej. Zatem, jeżeli Umowa umożliwia prowadzenie wspólnego rachunku bankowego przez podmioty prowadzące wspólną działalność socjalną, to bezpośrednie wpłaty stanowiące równowartość odpisów przelewane na to wspólne konto przez Wnioskodawcę będą traktowane pod względem podatkowym analogicznie, jak wpłaty na konto własne przed powstaniem Wspólnego Funduszu Świadczeń Socjalnych.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w przypadku, gdy środki pieniężne stanowiące równowartość przedmiotowych odpisów będą wpłacane przez Wnioskodawcę bezpośrednio na rachunek Wspólnego Funduszu Świadczeń Socjalnych, na który wpłacane byłyby także środki pozostałych pracodawców (spółek z Grupy, do której należy również Wnioskodawca), prowadzony przez koordynatora wspólnej działalności socjalnej, będzie miał zastosowanie art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w rezultacie czego przedmiotowe odpisy Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Również równowartość odpisów wpłacanych na własny ZFŚS przed wejściem w życie Umowy może zostać zaliczona do kosztów podatkowych na podstawie ww. art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b). Należy jednakże zaznaczyć, że w przypadku wniesienia środków z własnego konta ZFŚS na Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych, Wnioskodawca nie może zaliczyć kolejny raz tego samego wydatku do kosztów uzyskania przychodów, gdyż już wpłata dokonana na własne konto ZFŚS przed wejściem w życie Umowy, winna zostać zaliczona do kosztów podatkowych. W tej sytuacji dojdzie jedynie do technicznej operacji zmiany konta bankowego Funduszu, w związku z którą środki pieniężne zostaną przelane na nowo powstałe wspólne konto wszystkich podmiotów prowadzących określoną wspólną działalność socjalną. Cel i przeznaczenie tych środków, po ich przelaniu przez Wnioskodawcę z własnego rachunku ZFŚS na rachunek wspólny, nie zmieni się.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów na ZFŚS wnoszonych na Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych (pytanie nr 1) oraz w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wpłat (odpisów) na własny (osobny) ZFŚS przed wejściem w życie Umowy (pytanie nr 2), należy uznać za prawidłowe.

Odpowiedź na pytanie oznaczone we wniosku nr 3.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodami z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie precyzuje, co należy rozumieć przez „nieodpłatne świadczenie”, ograniczając się jedynie do wskazania, w art. 12 ust. 6 i 6a tej ustawy sposobu i kryteriów ustalania wartości nieodpłatnych i częściowo odpłatnych świadczeń.

Z tego właśnie względu pojęcie „świadczenia” należy rozpatrywać z punktu widzenia zobowiązaniowego, tj. na tle art. 353 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.), zgodnie z którym zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu (art. 353 § 2 tej ustawy).

Jednakże, pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” oparte na gruncie przepisów prawa podatkowego ma szerszy zakres, niż w prawie cywilnym. Może bowiem obejmować wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Zatem w świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe.

W konsekwencji uznać należy, że o powstaniu przychodu z nieodpłatnych świadczeń można mówić w przypadku spełnienia dwóch przesłanek:

  • podatnik musi otrzymać korzyść od innego podmiotu (przysporzenie mające konkretny wymiar finansowy);
  • podatnik nie jest zobowiązany do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego.

Zgodnie z opisanym we wniosku stanem faktycznym, Pracodawcy (w tym Wnioskodawca) postanowili stosować jednakowe zasady przyznawania pomocy, o której mowa w Umowie i Regulaminie wobec Pracowników wszystkich spółek - stron Umowy (ze środków zgromadzonych na Wspólnym Funduszu Świadczeń Socjalnych może skorzystać na tych samych zasadach każdy uprawniony Pracownik niezależnie od tego jakiego Pracodawcy jest pracownikiem). Natomiast, mając na uwadze odmienną ilość Pracowników zatrudnionych u Pracodawców, kwoty przekazywanych środków na Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych mogą się różnić, a w konsekwencji może się zdarzyć, że Pracownicy jednego Pracodawcy (w tym Wnioskodawcy) mogą otrzymać wartość świadczeń przewyższającą kwoty przekazanych środków na Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych.

Wątpliwość Spółki budzi ustalenie, czy powstanie u niego przychód z nieodpłatnych świadczeń w postaci środków funduszu wykorzystywanych przez pracowników ponad wartość dokonanych odpisów na ZFŚS.

Mając na względzie przywołane powyżej przepisy oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że beneficjentami z tytułu otrzymanych środków funduszu ponad wartość dokonanych przez Wnioskodawcę odpisów na ZFŚS będą pracownicy Wnioskodawcy. To oni osiągać będą korzyści w postaci środków z Funduszu, a nie Wnioskodawca. Rozpoznanie przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia musi wiązać się z uzyskaniem konkretnej korzyści majątkowej, tj. otrzymaniem realnych, określonych wartości w sensie ekonomicznym. Wnioskodawca nie otrzyma w tym przypadku żadnego przysporzenia majątkowego. W związku z tym należy stwierdzić, że środki te nie będą stanowiły dla Wnioskodawcy przychodu z nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia, czy środki funduszu wykorzystywane przez pracowników ponad wartość dokonanych odpisów na ZFŚS będą stanowiły dla Wnioskodawcy przychód z nieodpłatnych świadczeń (pytanie nr 3) jest prawidłowe.

Jednocześnie należy wskazać, że powołane w treści wniosku orzeczenie sądu administracyjnego nie może wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tego orzeczenia, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego należy stwierdzić, że zdaniem Organu podatkowego, teza badanego rozstrzygnięcia nie ma zastosowania w przedmiotowym postępowaniu.

Ustosunkowując się do powołanych przez Spółkę interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że są one rozstrzygnięciami wydanymi w konkretnych sprawach, osadzonych w określonym stanie faktycznym i tylko do nich się odnoszących, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Dodatkowo informuje się, że w pozostałym zakresie wniosku dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj