Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP3/4512-498/16-2/JF
z 21 września 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643 za zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 6 lipca 2016 r. (data wpływu 8 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wystawiania przez Agencję faktury VAT – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 lipca 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wystawiania przez Agencję faktury VAT.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca rozważa rozszerzenie dotychczas prowadzonej działalności gospodarczej na obszar stałego reprezentowania środowisk twórczych (agencja) - artystów, studentów i absolwentów szkół artystycznych, głównie aktorów, ale nie tylko.

Agencja aktorska (artystyczna) będzie zarobkowo działać na rzecz swoich podopiecznych - aktorów (artystów) poszukując przede wszystkim propozycji angażu dla nich. Agencja będzie reprezentować artystów na podstawie zawartych z nimi stosownych umów. Wynagrodzenie za swoje usługi Agencja będzie pobierała z wynagrodzenia otrzymanego przez artystę od producenta. Do jej zadań będzie należało również dbanie o wizerunek artystów, zapewnienie opieki prawnej, to jest m.in. przygotowanie umów z poszukującymi artystów kontrahentami, negocjowanie stawek i warunki kontraktów, omawianie zasady współpracy.

Z drugiej strony Agencja, pełniąc rolę pośrednika, musi zaoferować korzyści obu stronom kontraktów - jej klientem jest artysta, głównie będzie to aktor, ale też musi być otwarta na wymagania poszukujących. Konieczne jest posiadanie przez agencje rozeznania rynku i stała dobra współpraca ze studiami produkcyjnymi, producentami, reżyserami oraz osobami zajmującymi się w filmie kompletowaniem obsady (casting). Agencja będzie rozwijała również długofalowe projekty w kierunku poszukiwania sponsorów i mecenasów dla artystów oraz promocji na krajowym i zagranicznym rynku artystycznym. Agencja będzie przygotowywała m.in. profesjonalne katalogi, portfolio, strony internetowe www z fotografiami i opisami umiejętności artystów i przebiegiem ich kariery zawodowej. Dla nowych, wchodzących w zawód, jeszcze nieznanych artystów współpraca i oddanie się w ręce profesjonalnej agencji artystycznej to często jedyny sposób na zaistnienie na rynku i szansa na czasami długo oczekiwany debiut.

Istotnym elementem działań Agencji będzie jej współpraca z poszukującymi artystów (w skrócie producentami). Zwracając się do Agencji producenci mają gwarancję zawierania umowy z osobami kompetentnymi znającymi nie tylko oczekiwania artystów, ale i możliwości rynku producentów oraz przepisy prawa, co znakomicie przyspiesza zawarcie kontraktów i zwiększa ich bezpieczeństwo. Agencje, znając bardzo dobrze kalendarz zajęć aktora, czuwają nad zawarciem kontraktu, który nie będzie kolidował z wcześniej zawartymi umowami - aktorzy niestety często nie bardzo nad tym panują zwłaszcza ci bardziej zaangażowani.

W związku ze swobodą kształtowania umów - o czym stanowi kodeks cywilny - oczywiście w zakresie nie naruszającym przepisów kodeksu - najczęstszą formą zawieranych umów są umowy trójstronne pomiędzy producentem, artystą oraz agencją występującą w swoim imieniu oraz na rzecz artysty w zakresie objętym uprzednią umową pomiędzy agencją a artystą. Taką praktykę zamierza także stosować planowana Agencja.

Umowa, oprócz warunków jej realizacji, praw i obowiązków stron oraz wynagrodzenia, które zapłaci producent, będzie obejmowała również część dotyczącą przeniesienia praw majątkowych do efektów pracy artysty przez artystę na producenta. Postanowienia umowy w tej części będą spełniały wymagania określone przez ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Z tego też powodu tylko artysta (aktor, muzyk, showman itp.) - jako jedynie dysponujący pełnią swoich praw majątkowych - przenosi je skutecznie tą umową poświadczając tę czynność własnoręcznym podpisem na umowie.

Umowa będzie wskazywała także, iż upoważnionym do odbioru całości wynagrodzenia artysty wynikającego z umowy będzie Agencja. Agencja jako reprezentant artysty będzie negocjować w umowach m.in. wysokość wynagrodzenia artysty równocześnie zobowiązując się do jego wypłaty oraz jako płatnik do odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy w wymaganej wysokości. Strony umowy ustalą, że Producent otrzyma od Agenta fakturę w wysokości wynegocjowanego wynagrodzenia uwzględniającego podatek VAT. Producent będzie tym samym zwolniony od wypłacania wynagrodzenia bezpośrednio aktorowi oraz odpowiedzialności za pobieranie zaliczki na podatek dochodowy w prawidłowej wysokości i odprowadzania jej do urzędu skarbowego. Ma to dla niego istotne znaczenie szczególnie w przypadku bardzo wielu umów m.in. z tzw. epizodystami filmowymi czy licznymi zespołami np. muzycznymi, w których każdy z muzyków działa na własny rachunek indywidualnie. Przesuwa się w ten sposób żmudną pracę dotycząca prawidłowych miesięcznych i rocznych rozliczeń podatkowych z producenta na Agencję.

Pomiędzy Agencją i artystą będzie zawarte porozumienie ustalające m.in. jaką część wynagrodzenia artysty Agencja pobiera jako wynagrodzenie za swoje pośrednictwo. Zatem, po wystawieniu dla Producenta faktury VAT i otrzymaniu zapłaty Agencja dokonuje wypłaty wynagrodzenia aktorowi po potraceniu swojej prowizji. Wypłata następuje na podstawie rachunku bądź faktury wystawionej przez artystę lub przedsiębiorstwo artysty dla Agencji.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w świetle tak skonstruowanych i zawieranych przyszłych umów - Agencja będzie mogła wystawić producentowi fakturę VAT na całość wynegocjowanego i określonego w trójstronnej umowie artysta-Agencja-producent wynagrodzenia, zawierającego również należne artyście wynagrodzenie za przeniesienie przez niego na producenta praw autorskich?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Agencja będzie mogła wystawić producentowi fakturę VAT na całość wynegocjowanego i określonego w trójstronnej umowie artysta-Agencja-producent wynagrodzenia, zawierającego również należne artyście wynagrodzenie za przeniesienie przez niego na producenta praw autorskich.

1. Zgodnie z ustaleniami umownymi:
   • Agencja reprezentuje artystę na zasadach agencji tj. stałego pośrednictwa,
     
   • Producent (tzn. poszukujący artysty) angażuje artystę za określonym wynagrodzeniem przy aktywnym udziale Agencji,
     
   • Artysta przenosi skutecznie na producenta prawa majątkowe do efektów swojej pracy,
     
   • Agencja jest upoważniona do odbioru całości wynagrodzenia artysty wynikającego z umowy.
     
   • Agencja wypłaca artyście wynagrodzenie umowne po potrąceniu swojej prowizji.
2. Agencja zgodnie z zawartą umową trójstronną jako wskazana do odbioru wynagrodzenia artysty - otrzymuje od Producenta wynagrodzenie, które, obejmuje zarówno wynagrodzenie artysty, jak i prowizję należną Agencji od artysty za jej usługę pośrednictwa.
   
   

Na podstawie art. 106b ustawy o VAT podatnicy podatku od towarów i usług są obowiązani wystawić fakturę dokumentującą dostawę towarów i świadczenie usług.

W omawianym przypadku Agencja występuje zarówno w swoim imieniu jak też na rzecz osoby trzeciej, jaką jest reprezentowany przez nią artysta. Zachodzi w tym wypadku sytuacja, o której mowa w art. 8 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług. Wyłącznie dla potrzeb tej ustawy przyjmuje się, że jeśli podatnik występuje w swoim imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, to bierze udział w świadczeniu usługi i uznaje się, że to podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Ww. przepis tworzy fikcję prawną jedynie dla celów rozliczeń podatku od towarów i usług, nie ingerując w postanowienia innych ustaw, w szczególności nie oznacza, iż pośrednik musi nabyć prawo własności np. praw autorskich w przeniesieniu których pośredniczy, a która to czynność przeniesienia praw jest niezbędna dla wyświadczenia kompleksowej usługi przez artystę.

Ta dyspozycja ustawy określa status podatnika pośredniczącego w świadczeniu usługi, a nie podatnika, który de facto nabywa i sprzedaje nabytą usługę. Zatem Agencja nie musi nabyć usługi świadczonej przez artystę wraz z prawami majątkowymi, aby być uprawnioną do wystawienia faktury obejmującej całość wynagrodzenia należnego artyście zgodnie z umową. Zakres usługi objętej fakturą jest określony trójstronną umową pomiędzy producentem, Agencją i artystą. To właśnie ta umowa rodzi skutek w postaci przeniesienia praw autorskich z aktora na producenta a nie faktura wystawiona przez pośrednika-Agencję na producenta.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.) – zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 2 pkt 6 ustawy stanowi, że przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa..
   
   

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez pojęcie świadczenia usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług, to – co do zasady – niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności.

Zauważyć należy, że jak wynika z powołanego przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność. Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Zatem, pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W konsekwencji powyższego stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Natomiast zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Agencja na podstawie zawartych umów będzie zarobkowo działała na rzecz swoich podopiecznych artystów poszukując propozycji angażu dla nich i ich reprezentując. Wynagrodzenie za swoje usługi Agencja będzie pobierała z wynagrodzenia otrzymanego przez artystę od producenta. Do jej zadań będzie należało dbanie o wizerunek artystów, zapewnienie opieki prawnej, to jest m.in. przygotowanie umów z poszukującymi artystów kontrahentami, negocjowanie stawek i warunki kontraktów, omawianie zasady współpracy. Agencja będzie uczestnikiem umów trójstronnych pomiędzy producentem, artystą oraz Agencją występującą w swoim imieniu oraz na rzecz artysty w zakresie objętym uprzednią umową pomiędzy Agencją a artystą. Umowa, oprócz warunków jej realizacji, praw i obowiązków stron oraz wynagrodzenia, które zapłaci producent, będzie obejmowała również część dotyczącą przeniesienia praw majątkowych do efektów pracy artysty przez artystę na producenta. Postanowienia umowy w tej części będą spełniały wymagania określone przez ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Umowa będzie wskazywała także, iż upoważnionym do odbioru całości wynagrodzenia artysty wynikającego z umowy będzie Agencja. Strony umowy ustalą, że producent otrzyma od Agenta fakturę w wysokości wynegocjowanego wynagrodzenia uwzględniającego podatek VAT.

Wątpliwości Agencji dotyczą możliwości wystawiania faktury przez Agencję producentowi na całość wynegocjowanego i określonego w trójstronnej umowie artysta-Agencja-producent wynagrodzenia, zawierającego również należne artyście wynagrodzenie za przeniesienie przez niego na producenta praw autorskich.

Mając na uwadze powyższe okoliczności sprawy i powołane przepisy prawne należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której występuje skonkretyzowane świadczenie artysty na rzecz Producenta w zamian za określone wynagrodzenie. Świadczenie to nie ma charakteru bezpośredniego, bowiem realizowane jest na podstawie umowy trójstronnej, zgodnie z którą Agencja pełni rolę pośrednika występującego w swoim imieniu, ale na rzecz artysty w zakresie objętym uprzednią umową pomiędzy Agencją a artystą.

W takiej sytuacji stosownym jest odwołanie się do art. 8 ust. 2a ustawy, zgodnie z którym w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Przepis art. 8 ust. 2a ustawy przewiduje zastosowanie swoistej fikcji prawnej, opartej na założeniu, iż podmiot pośredniczący w świadczeniu usług, działając we własnym imieniu, lecz na rzecz osób trzecich, sam świadczy tę usługę. Jednakże przyjęcie takiej fikcji, doznaje ograniczenia o charakterze podmiotowym, w zestawieniu z normą prawną określającą zastosowanie właściwej stawki podatkowej. Innymi słowy, dyspozycję art. 8 ust. 2a ustawy należy odczytywać w ten sposób, iż Agencja działając jako osobny podmiot działa we własnym imieniu, jednakże na rzecz artystów uprawnionych do pobierania opłaty za świadczoną usługę, co sprawia, iż stosując fikcję prawną – sama nabyła, a następnie odsprzedaje przedmiotowe usługi, tj. przeniesienie przez artystę na Producenta praw autorskich, sama występując jako strona, jedynie reprezentująca podmiot, na rzecz którego wykonuje zarząd tymi prawami. Z pewnością nie można przypisać Agencji cech twórcy lub artysty wykonawcy. Jakkolwiek znajdująca zastosowanie norma prawna pozwala przyjąć, iż przedmiotem nabycia i odsprzedaży są ww. prawa autorskie i prawa pokrewne, to doznaje ona ograniczenia podmiotowego, z uwagi na fakt, iż nie można w tej sytuacji objąć fikcją prawną także sfery podmiotowej, odrywając się całkowicie od faktycznej podmiotowości Agencji, i stwierdzić, iż na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, działa ona jako twórca/artysta wykonawca.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż otrzymywane przez Agencję kwoty pobierane od Producenta, stanowią w istocie zapłatę za wykorzystanie praw pokrewnych związanych z ich eksploatacją, tj. z tytułu przeniesienia przez artystę na Producenta praw autorskich. Kwoty należne z tytułu opłat, jakie Agencja inkasuje od Producenta stanowią na tle powyższego wynagrodzenie za świadczenie usług przez podmioty autorsko uprawnione, co sprawia, że znajduje zastosowanie dyspozycja art. 8 ust. 2a ustawy, zakładająca że Agencja działając we własnym imieniu, lecz na rzecz osób trzecich jest podmiotem pośredniczącym w świadczeniu usługi, a zatem przyjmuje się, że sam nabyła, a następnie wyświadczyła omawiane usługi. W związku z tym na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy Agencja jest zobowiązana wystawić fakturę dokumentującą usługę odsprzedawaną Producentowi.

Przy czym znajdzie tu zastosowanie z art. 29a ust. 1 ustawy, zgodne z którym podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zatem Agencja będzie mogła wystawić producentowi fakturę VAT na całość wynagrodzenia wynegocjowanego i określonego w trójstronnej umowie artysta-Agencja-producent, zawierającego również należne artyście wynagrodzenie za przeniesienie przez niego na producenta praw autorskich

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz.U z 2016 r. poz. 718 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcie naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać: wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia innego aktu lub czynności, oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy, określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego, w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i 4, dowód, że skarżący wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa (art. 57 § 1 pkt 1 - 4 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydana w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.