Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
1061-IPTPB1.4511.815.2016.1.KU
z 23 listopada 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 10 września 2016 r. (data wpływu 15 września 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 września 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni jest w trakcie procedury wpisania się na listę biegłych sądowych z zakresu genetyki sądowej przy Sądzie Okręgowym w …. Po konfrontacji z czynnymi biegłymi z innych specjalności Wnioskodawczyni dowiedziała się, że niektóre Sądy obliczając kwotę, jaka powinna być odprowadzona jako zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych, ustalają ją od całości przychodów, nie biorąc pod uwagę kosztów poniesionych na poczet wykonania opinii. Wnioskodawczyni dodaje, że większość biegłych pomija ten fakt z powodu niskich poniesionych przez nich kosztów, które nie mają istotnego, finansowego znaczenia w wystawianych przez nich rachunkach (np. koszt papieru, środków piszących, amortyzacja sprzętu w postaci lupy). Z uwagi na wysokie koszty wykonania opinii genetycznej (cena za wykorzystane odczynniki genetyczne oraz opłata za udostępnienie sprzętu), na które zostanie wystawiona faktura przez firmę, w której faktycznie sama Wnioskodawczyni wykonywać będzie niezbędne badania, udała się do księgowych kilku Sądów z zapytaniem od jakiej kwoty obliczana będzie zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych za wykonanie opinii. Wnioskodawczyni dodaje, że koszt odczynnikowy i sprzętowy opinii genetycznej zazwyczaj wielokrotnie przekracza kwotę na karcie pracy biegłego wystawioną za osobiście wykonaną pracę (rachunek za czas poświęcony na wykonanie badań, analizę i interpretację wyników, obliczenia statystyczne oraz napisanie opinii i sformułowanie wniosków). W odpowiedzi Wnioskodawczyni usłyszała, że zaliczka na uiszczany przez Nią podatek dochodowy obliczana będzie od całej kwoty, jaką będzie musiał wypłacić Jej Sąd, np. jeżeli kwota za czas Jej rzeczywiście wykonywanej pracy to 1000 zł, a koszt odczynników, na które ma wystawioną fakturę i wpisuje tę kwotę na wystawionym przez Nią rachunku w pozycji zwrot poniesionych kosztów to 9000 zł, to zaliczka na podatek w wysokości 18% będzie naliczana od 10 000 zł, czyli nie dość, że Wnioskodawczyni nie będzie miała zysku, to jeszcze będzie musiała dopłacić. Na pytanie na podstawie jakich przepisów prawnych działają Sądy odpowiedzi nie było, albo brzmiała: „podatek dochodowy od osób fizycznych”. Z Wnioskodawczyni wiedzy wynika, że w podatku tym jednym ze źródeł dochodów jest działalność wykonywana osobiście, a to właśnie ten przepis dotyczy biegłych sądowych. Ustawodawca wprowadził w nim zapis pozwalający podatnikowi uwzględnić faktycznie poniesione koszty, gdyby były one wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej. Ponadto, we wskazanym przez Wnioskodawczynię rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w § 8 wyraźnie określony jest sposób dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu sądowym. Czy jest to przepis martwy? Po co dokumentować koszty, skoro nie można ich odliczyć? Czy Sąd ma prawo obliczając kwotę, jaka powinna być odprowadzona na zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, ustalić ją od całości przychodu nie biorąc pod uwagę kosztów poniesionych na poczet wydania opinii, czy powinien je zwrócić w całości? Od tej kwoty podatek odprowadzi firma wystawiająca fakturę za wartość zużytych odczynników oraz udostępnienie sprzętu. Normalną wydaje się być sytuacja, w której Sąd oblicza i potrąca zaliczkę na podatek od kwoty wystawionej przez Wnioskodawczynię na rachunku za Jej wykonaną pracę (rzeczywiście przepracowane godziny), natomiast wartość kosztów poniesionych na poczet wykonania opinii powinna być zwrócona w całości, bo te pieniądze Wnioskodawczyni musi w całości, zgodnie z fakturą, zapłacić firmie wystawiającej fakturę (są oczywiście dwie odrębne pozycje na Jej rachunku). Czy Wnioskodawczyni ma rację, a jeżeli tak, to jak może ją wyegzekwować? Czy Sądy rządzą się swoimi, tajnymi prawami? Wnioskodawczyni dodaje, że jest funkcjonariuszem Policji i nie może prowadzić działalności gospodarczej ani wykonywać pracy na zasadzie umowy - zlecenie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy Sąd ma prawo obliczając kwotę, jaka powinna być odprowadzona na zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, ustalić ją od przychodu, nie biorąc pod uwagę kosztów poniesionych na poczet opinii, czy powinien je zwrócić w całości, a zaliczka ta powinna być obliczona od kwoty za pracę Wnioskodawczyni?
2. Od jakiej kwoty Sąd powinien obliczyć zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, Sąd powinien obliczać i potrącać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych od kwoty wystawionej przez Nią na rachunku za Jej rzeczywiście wykonaną prace, natomiast wartość kosztów poniesionych na poczet wykonania opinii powinna być udokumentowana fakturą wystawioną przez firmę, w której Wnioskodawczyni wykonuje badania (odczynniki + sprzęt), wpisana jako zwrot kosztów poniesionych w odrębnym punkcie i zwrócona w całości, a firma powinna odprowadzić podatek od tej kwoty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 2 cytowanej ustawy, źródłem przychodów jest działalność wykonywana osobiście.

Stosownie do treści art. 13 pkt 6 ww. ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Jednocześnie, zgodnie z art. 13 pkt 8 powołanej ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

1. osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
2. właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością

−z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.

Powyższe przepisy jasno wskazują, że czynności wykonywane przez osoby fizyczne będące biegłymi sądowymi, którym sąd lub prokurator zlecił wykonanie czynności z urzędu należy kwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

Zgodnie z art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1025, z późn. zm.), biegłemu powołanemu przez sąd przysługuje wynagrodzenie za wykonaną pracę oraz zwrot poniesionych przez niego wydatków niezbędnych dla wydania opinii. W myśl ust. 5 powołanego artykułu, Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, stawki wynagrodzenia biegłych za wykonaną pracę oraz taryfy zryczałtowane, o których mowa w ust. 3, mając na uwadze nakład pracy i kwalifikacje biegłego oraz poziom wynagrodzeń uzyskiwanych przez pracowników wykonujących podobne zawody, stopień złożoności problemu będącego przedmiotem opinii oraz warunki, w jakich opracowano opinię, a także sposób dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii.

Natomiast zgodnie z § 8 tego rozporządzenia, wydatki poniesione przez biegłego, niezbędne dla wydania opinii, w tym w szczególności wydatki materiałowe, amortyzację aparatury badawczej oraz koszty dojazdu na miejsce wykonania czynności, biegły dokumentuje za pomocą faktur lub rachunków albo kopii tych dokumentów, a w razie ich braku - za pomocą oświadczenia.

Z powyższych uregulowań wynika, że biegłemu sądowemu za sporządzenie opinii przysługuje wynagrodzenie za wykonaną pracę oraz zwrot niezbędnych wydatków poniesionych w celu wydania opinii. Zwrot tych wydatków w szczególności obejmuje wydatki materiałowe, amortyzację aparatury badawczej oraz koszty dojazdu na miejsce wykonania czynności, przy czym należy koszty te należy udokumentować.

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Wykładnia językowa użytego przez ustawodawcę zwrotu „wszelkie koszty poniesione w celu uzyskania przychodu” oznacza, że podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wydatków bezpośrednio związanych z danym źródłem przychodów i poniesionych w celu osiągnięcia przychodu z tego źródła.

Przepis art. 22 ust. 9 pkt 4 ww. ustawy stanowi, że koszty uzyskania przychodów z tytułów określonych w art. 13 pkt 2, 4, 6 i 8 określa się w wysokości 20% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Natomiast w myśl art. 22 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej określonej w ust. 9 pkt 1-4, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.

Stosownie bowiem do dyspozycji art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Na podstawie art. 42 ust. 1 powoływanej ustawy, płatnik w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaliczkę pobrano ma obowiązek przekazania pobranej zaliczki na rachunek urzędu skarbowego właściwego według siedziby płatnika. W terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, płatnik ma obowiązek przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania podatnika, imienne informacje o wysokości dochodu na formularzu PIT-11 (art. 42 ust. 2 powołanej ustawy).

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni jest w trakcie procedury wpisania się na listę biegłych sądowych z zakresu genetyki. Przychody z tego tytułu zaliczać będzie do przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Wnioskodawczyni dodaje, że koszt odczynnikowy i sprzętowy opinii genetycznej zazwyczaj wielokrotnie przekracza kwotę na karcie pracy biegłego wystawioną za osobiście wykonaną pracę. Wnioskodawczyni za wykonanie opinii wystawiać będzie rachunek za czas poświęcony na wykonanie badań, analizę i interpretację wyników, obliczenia statystyczne oraz napisanie opinii i sformułowanie wniosków. W celu ustalenia od jakiej kwoty obliczana będzie zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych za wykonanie opinii udała się do księgowych kilku Sądów. W odpowiedzi na powyższe pytanie usłyszała, że zaliczka na uiszczany przez Nią podatek dochodowy obliczana będzie od całej kwoty, jaką będzie musiał wypłacić Jej Sąd.

Na mocy powołanych przepisów organy władzy lub administracji państwowej, albo samorządowej, sąd, prokurator – jako płatnicy – od dokonanych biegłym sądowym wypłat należności są obowiązani sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów. Należność biegłego obejmuje wynagrodzenie za wykonaną pracę oraz koszty faktycznie poniesione przez biegłego i stanowi jego przychód, o którym mowa w art. 13 pkt 6 cytowanej ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Płatnik (organ zlecający) obliczając zaliczkę na podatek dochodowy ustala zryczałtowane koszty uzyskania przychodów w wysokości 20% przychodu, pomniejszonego o potrącone przez płatnika składki na ubezpieczenie społeczne.

Podkreślenia jednakże wymaga fakt, że w sytuacji, gdy biegły posiada dowody, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej, w rocznym zeznaniu podatkowym może uwzględnić koszty faktycznie poniesione, w myśl art. 22 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, w sytuacji gdy biegły sądowy posiada dowody, że poniesione przez niego koszty są wyższe aniżeli koszty zryczałtowane (20%), wówczas nie będzie miało miejsca opodatkowanie kwot zwróconych przez podmiot zlecający wydanie opinii, bowiem koszty uzyskania przychodu mogą zostać uwzględnione przez biegłego sądowego w zeznaniu rocznym w faktycznie poniesionej wysokości. Wskazać przy tym należy, że ewentualne opodatkowanie zwrotu poniesionych kosztów wystąpi w sytuacji, gdy koszty faktycznie poniesione i zwrócone przez organ zlecający wydanie opinii będą wyższe aniżeli zryczałtowane koszty uzyskania przychodu, a biegły nie będzie potrafił tego faktu udowodnić.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że płatnik (Sąd) będzie miał obowiązek, wynikający wprost z przepisów art. 41 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pobrania zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconej przez Sąd sumy wynagrodzenia Wnioskodawczyni (biegłego sądowego) i poniesionych wydatków (wskazanych przez Wnioskodawczynię jako wydatków do zwrotu, które zostaną Jej zwrócone przez Sąd) przy zastosowaniu kosztów uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy (tj. 20%).

Jeżeli Wnioskodawczyni udowodni, że koszty uzyskania przychodów będą wyższe niż wynikające z zastosowania przez płatnika (Sąd) normy procentowej określonej w art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy, koszty uzyskania przychodów Wnioskodawczyni będzie mogła przy ustalaniu dochodu w zeznaniu podatkowym przyjąć w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Zauważyć należy, że to na Wnioskodawczyni, jako odnoszącej korzyść z faktu zaliczenia wskazanych we wniosku wydatków do kosztów uzyskania przychodu, ciąży obowiązek wykazania związku, jaki wydatki te mają z uzyskanym przychodem oraz obowiązek ich właściwego udokumentowania. Istnienie ww. związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy ww. wydatkami a uzyskanym przez Wnioskodawczynię przychodem może być zweryfikowane w toku ewentualnego postępowania podatkowego, prowadzonego przez upoważnione do tego organy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.