Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
0461-ITPB4.4511.806.2016.2.MK
z 27 lutego 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 17 listopada 2016 r. (data wpływu 18 listopada 2016 r.), uzupełnionym w dniu 5 stycznia 2017 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 listopada 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów, uzupełniony w dniu 5 stycznia 2017 r. w odpowiedzi na wezwanie organu znak: 0461-ITPB4.4511.806.2016.1.MK z dnia 19 grudnia 2016 r.

We wniosku tym, po uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną zatrudnioną na umowę o pracę na pełen etat. Dodatkowo w 2015 roku została powołana na biegłego sądowego w postępowaniach cywilnych w zakresie spółdzielczości mieszkaniowej i od 2016 roku pełni tą funkcję oraz wykonuje opinie na zlecenie sądów. Zlecenia te są odpłatne, za każde zlecenie Wnioskodawczyni wystawia rachunek, a stawki wynagrodzenia są określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym. Każda ekspertyza ma swój indywidualny charakter, jest tworzona bez ograniczeń co do treści i bezstronnie w przedmiocie tezy dowodowej sformułowanej przez sąd. Biegły sądowy jest zewnętrznym i bezstronnym ekspertem. Zarówno organy powołujące go do pracy jak i strony procesowe nie mogą wpływać na treść opinii. Każda ekspertyza wykonana przez biegłego ma swój indywidualny charakter, jest wynikiem indywidualnej oceny zaistniałego stanu faktycznego i na tą ocenę składa się zarówno całościowa analiza materiału dowodowego, jak i interpretacja oraz wynikające z tego wnioski wychodzące od biegłego.

Tworząc taką ekspertyzę Wnioskodawczyni tworzy dokument o indywidualnym, niepowtarzalnym charakterze i w pracy jako biegły sądowy Wnioskodawczyni nie sporządziła takiej samej ekspertyzy dotyczącej danej sprawy.

Aktualnie, od 1 listopada 2016 roku Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, a główny rodzaj działalności to 69.20.Z - „Działalność rachunkowo-księgowa, doradztwo podatkowe”. Wniosek dotyczy okresu od ustanowienia Wnioskodawczyni biegłym sądowym w zakresie spółdzielczości mieszkaniowej, tj. przed rozpoczęciem działalności gospodarczej.

W przyszłości Wnioskodawczyni zamierza włączyć w swoją wykonywaną działalność gospodarczą również wydawanie opinii dla sądów.

Opinia biegłego jest tworzona swobodnie i spełnia przesłanki z ogólnej definicji utworu z art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim, tzn. jest dziełem w postaci dokumentu. Należy w związku z tym uznać ją za dzieło autorskie. Opinii biegłego nie można uznać za dokumenty czy materiały urzędowe: policja, sądy i prokuratura nie są urzędami, ale organami władzy państwowej, a opinie nie są „materiałami urzędowymi”. Biegły nie jest doradcą sądu, gdyż nie jest zaangażowany w orzekanie, a ułatwia jedynie sądowi właściwą ocenę faktów i rozstrzygnięcie sprawy w przedmiocie zagadnień specjalistycznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wykonując jako biegły sądowy opinie dla sądów i innych organów Państwa Wnioskodawczyni może skorzystać z 50% kosztów uzyskania przychodów?

Zdaniem Wnioskodawczyni, opinie biegłego sądowego są tworzone swobodnie, bezstronnie i spełniają przesłanki z ogólnej definicji utworu z art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim, tzn. jest to dzieło w postaci dokumentu i należy je uznać za dzieło autorskie.

Przy przekazaniu praw spełnione są warunki art. 22 ust. 9 pkt 1-3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Potwierdza to również interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach: IBPBII/1/415-997/10/BJ oraz Izby Skarbowej w Poznaniu: ILPB1/4511-1-380/15-4/TW.

Opinii biegłego sądowego nie można uznać za dokumenty czy materiały urzędowe: sądy nie są urzędami, ale organami władzy państwowej, a opinie nie są „materiałami urzędowymi”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ust. 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi w pkt 2 wymienia się działalność wykonywaną osobiście.

Stosownie do art. 13 pkt 6 cytowanej ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

W myśl art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania przychodów z tytułów określonych w art. 13 pkt 2, 4, 6 i 8 – określa się w wysokości 20% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 9 pkt 3 ww. ustawy, koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami – określa się w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z zastrzeżeniem ust. 9a, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Dodać należny, że stosownie do treści art. 22 ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie mają zastosowania koszty uzyskania przychodów określone w ust. 9.

O zastosowaniu 50% kosztów uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich decyduje wyłącznie fakt uzyskania przychodu z tytułu wykonania dla zamawiającego utworu, bądź innego przedmiotu praw własności intelektualnej będących przedmiotem prawa autorskiego.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęć użytych w art. 22 ust. 9 pkt 3, takich jak np. „twórca”, „korzystanie przez twórców z praw autorskich” lub pojęć z nimi związanych, jak np. „utwór”. Powołany przepis art. 22 ust. 9 pkt 3 ww. ustawy wskazuje, że ustalenie, czy określony przychód został osiągnięty z tytułu praw autorskich lub pokrewnych, i podatnik jest twórcą, czy też artystą wykonawcą, należy ocenić w świetle odrębnych przepisów, czyli przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 666, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

W art. 1 ust. 2 ww. ustawy ustawodawca określił, iż w szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

1. wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
   
2. plastyczne;
   
3. fotograficzne;
   
4. lutnicze;
   
5. wzornictwa przemysłowego;
   
6. architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
   
7. muzyczne i słowno-muzyczne;
   
8. sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
   
9. audiowizualne (w tym filmowe).

Stosownie do treści art. 1 ust. 2a cytowanej ustawy, ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia; nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne. Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną, a ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności (art. 1 ust. 3 i ust. 4 ww. ustawy).

Jednakże na mocy art. 4 pkt 2 ww. ustawy, nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Natomiast na podstawie art. 8 ust. 2 tej ustawy domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.

W konsekwencji, zastosowanie kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% jest możliwe wówczas, gdy dana osoba uzyska przychód za wykonanie dzieła będącego przedmiotem prawa autorskiego lub pokrewnego oraz gdy twórca dokona rozporządzenia prawami autorskimi do swojego utworu, czyli gdy przechodzą one na zleceniodawcę lub gdy udziela licencji na korzystanie z nich.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni w 2015 r. została powołana na biegłego sądowego w postępowaniach cywilnych w zakresie spółdzielczości mieszkaniowej i od 2016 roku pełni tą funkcję oraz wykonuje opinie na zlecenie sądów. Zlecenia te są odpłatne, za każde zlecenie Wnioskodawczyni wystawia rachunek, a stawki wynagrodzenia są określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości. Opinie nie są wydawane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do treści § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 518), rozporządzenie określa stawki wynagrodzenia biegłych powołanych przez sąd za wykonaną pracę.

Wykonywanie pracy twórczej nie oznacza bowiem automatycznie powstania utworu i przejścia praw z tego tytułu. Treść przywołanego wyżej przepisu rozporządzenia w sposób jednoznaczny wskazuje, że wynagrodzenie biegłego jest wynagrodzeniem za wykonaną przez niego pracę, nie jest natomiast wynagrodzeniem z tytułu rozporządzenia przez twórcę prawami autorskimi do utworu.

Wobec powyższego, skoro w przedmiotowej sprawie wynagrodzenie za sporządzenie opinii przez biegłego jest wynagrodzeniem za wykonaną pracę to nie stanowi ono przychodu za korzystanie z praw autorskich lub rozporządzanie tymi prawami, w konsekwencji do wynagrodzenia za wydanie ww. opinii nie będą miały zastosowania koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w wysokości 50% uzyskanego przychodu.

Do wynagrodzenia biegłego sądowego uzyskanego w związku z wydaną opinią w postępowaniu sądowym zastosowanie będą miały koszty uzyskania przychodów w wysokości 20% uzyskanego przychodu, zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawczynię interpretacji organów podatkowych, wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych i sądów, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego i nie mają mocy powszechnie obowiązującej.

Jednocześnie podkreślić należy, że ocena stanowiska Wnioskodawcy dotyczy jedynie przepisów prawa podatkowego. Zgodnie z art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, ilekroć w ustawie jest mowa o przepisach prawa podatkowego rozumie się przez to przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych. Zastrzec przy tym należy, że cytowana w treści ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie stanowi przepisów prawa podatkowego, a więc działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy nie jest upoważniony do interpretowania tej ustawy w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, a tym samym do stwierdzenia, czy dana osoba jest twórcą w rozumieniu przepisów ww. ustawy lub czy konkretna praca stanowi prawo autorskie lub prawo pokrewne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87 – 100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.