Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
1462-IPPB2.4514.570.2016.2.JG1
z 28 lutego 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 25 listopada 2016 r. (data wpływu 29 listopada 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przeniesienia własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 listopada 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przeniesienia własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni - Spółka z siedzibą w Czechach, na skutek umowy przelewu wierzytelności z tytułu umowy pożyczki stała się wierzycielką względem dwóch osób fizycznych posiadających polskie obywatelstwo. W związku z brakiem terminowego zaspakajania zobowiązania przez pożyczkobiorców strony planują umówić się, iż zaspokojenie przedmiotowego roszczenia nastąpi w drodze umowy o zwolnienie z długu, na mocy której celem całkowitego zwolnienia się ze zobowiązania pieniężnego nastąpi przeniesienie przez pożyczkobiorców na rzecz Wnioskodawczyni własności udziałów w nieruchomości gruntowej numer działki 8153/155, oraz własności udziałów w nieruchomości gruntowej położonej w numer działki 7117/155, (zwanych dalej dla uproszczenia Nieruchomością).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przeniesienie własności nieruchomości na skutek umowy zwolnienia z długu spowoduje powstanie obowiązku podatkowego w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych po stronie nabywcy przedmiotowej nieruchomości?

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane w stanie faktycznym zdarzenie przyszłe, polegające na przeniesieniu własności nieruchomości na rzecz wierzyciela celem zwolnienia się od zapłaty zobowiązania zmodyfikowanego zobowiązania (datio in solutum), nie pociąga za sobą po stronie nabywcy tej nieruchomości obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, jako że ustalony przez Ustawodawcę katalog czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC nie zawiera tego typu umowy.

Chociaż pierwotnie strony umówiły się, iż zwrot pożyczki nastąpi w formie pieniężnej, to z uwagi na sytuację finansową dłużników pragną wykorzystać w praktyce możliwość rozliczenia tej wierzytelności w formie rzeczowej celem zwolnienia dłużników ze zobowiązania. Zgodnie z art. 453 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się od zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Na gruncie przepisów prawa cywilnego nie ma zatem przeszkód, aby w celu rozliczenia wierzytelności Wnioskodawcy, w zamian za zwolnienie z długu stał się właścicielem nieruchomości byłego dłużnika. Ponieważ jednak przedmiotem tej czynności jest nieruchomość, niezbędne jest dokonanie jej w formie aktu notarialnego.

Zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy o PCC (Dz. U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 ze zm.) Notariusz jest płatnikiem PCC od czynności dokonywanych w formie aktu notarialnego, konieczne staje się wiążące wyjaśnienie, czy obowiązek podatkowy dotyczy również nabycia własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu.

Czynności, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, zostały określone w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC. Katalog czynności zawarty w tym przepisie ma charakter zamknięty, co zdaniem Wnioskodawcy powoduje, że nie można go rozszerzyć o inne niewymienione w nim czynności, za wyjątkiem zmiany umów określonych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy. Jako że Ustawodawca nie zawarł w tym katalogu umowy zwolnienia z długu to przeniesienie własności nieruchomości w wykonaniu jej postanowień nie powinno powodować konieczności uiszczenia PCC.

Stanowisko takie zostało wyrażone także w interpretacjach indywidualnych, w tym m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 29.08.2012 r., nr IBPBII/1/436-202/12/ASz, gdzie wskazano m.in. na argumentację potwierdzająca powyżej przedstawione stanowisko, podnosząc m.in. że:

• „Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.”,

• „Umowa oparta na cywilnoprawnej konstrukcji świadczenia w miejsce wypełnienia (datio in solutum) jest formą umowy uregulowanej w art. 453 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się ze zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Celem datio in solutum jest zatem wygaśniecie istniejących pomiędzy stronami zobowiązań poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie, przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.”,
• „...jeżeli dana czynność nie została wymieniona w ustawowym katalogu czynności, których dokonanie powodować będzie konieczność zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, nie będzie podlegać opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym należy uznać, że przeniesienie własności nieruchomości w zamian za zwolnienie się z długów, jako czynność nie mieszcząca się w katalogu czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.”
  
  

Stanowisko to potwierdza również wcześniejszą linię interpretacyjna organów podatkowych:

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 19.12.2008 r. (sygn. IPPB2/436-411/08-4/MZ): „Reasumując stwierdza się, iż czynność przeniesienia własności udziałów innej spółki w celu zwolnienia się ze zobowiązania do spłaty pożyczek wraz z oprocentowaniem nie należy do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym nie podlega opodatkowaniu”.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 20.08.2009 r. (sygn. IPPB2/436-228/09-2/MZ): „Wobec powyższego, w szczególności mając na względzie, że katalog czynności cywilnoprawnych, ujęty w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter zamknięty, a czynność przeniesienia własności udziałów innej spółki w celu zwolnienia się ze zobowiązania do spłaty pożyczek wraz z oprocentowaniem (datio in solutum) nie została w nim wymieniona w sposób wyraźny, oznacza, że zawarcie przedmiotowej umowy nie rodzi obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.”

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 21.12.2007 r. (sygn. ITPB1/436-33/07/MK): „Zawarta przez Wnioskodawcę umowa przeniesienia nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu nie została wymieniona w art. 1 cytowanej ustawy, stąd też nie powoduje ona powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych”.

Mając na uwadze zaprezentowane powyżej argumenty, Wnioskodawca zwraca się o potwierdzenie prawidłowości jego stanowiska w powyższym zakresie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 223 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona)
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona)
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni - Spółka z siedzibą w Czechach, na skutek umowy przelewu wierzytelności z tytułu umowy pożyczki stała się wierzycielką względem dwóch osób fizycznych posiadających polskie obywatelstwo. W związku z brakiem terminowego zaspakajania zobowiązania przez pożyczkobiorców strony planują umówić się, iż zaspokojenie przedmiotowego roszczenia nastąpi w drodze umowy o zwolnienie z długu, na mocy której celem całkowitego zwolnienia się ze zobowiązania pieniężnego nastąpi przeniesienie przez pożyczkobiorców na rzecz Wnioskodawczyni własności udziałów w nieruchomości gruntowej numer działki 8153/155, oraz własności udziałów w nieruchomości gruntowej, numer działki 7117/155.

Reasumując należy stwierdzić, iż przeniesienie własności nieruchomości na skutek umowy zwolnienia z długu nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych interpretacji indywidualnych w uzasadnieniu własnego stanowiska należy stwierdzić, iż co do zasady wiążą one w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej z zastosowaniem art. 119a Ordynacja podatkowa.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.