Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
1462-IPPB1.4511.46.2017.1.ES
z 16 marca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) w zw. z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 10 stycznia 2017 r. (data wpływu 16 stycznia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaliczenia do koszów uzyskania przychodów kary umownej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 stycznia 2017 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaliczenia do koszów uzyskania przychodów kary umownej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca zawarł umowę handlową (dalej: „Umowa”) z dostawcą węgla (dalej: „Dostawca”) w celu odsprzedaży finalnym odbiorcom (użytkownikom węgla) lub prowadzącym punkty sprzedaży węgla ze składów opałowych konsumentom indywidualnym. Na podstawie Umowy Firma zobowiązana była do zamówienia w II Kwartale 2016 wyznaczonej ilości towarów. Poziom zamówień został określony w załączniku do Umowy,

Zgodnie z zapisami Umowy, w razie niedostarczenia lub nieodebrania towaru w ilości określonej w załączniku do umowy, w danym roku kalendarzowym, z tolerancją 20%, Stronom przysługuje prawo do naliczenia kary umownej w wysokości 5% wartości netto nieodebranego lub niedostarczonego towaru. Podstawą obciążenia karą umowną jest nota obciążeniowa wystawiona na wartość wyliczoną w oparciu o średnią cenę towaru uzyskaną w danym roku kalendarzowym wynikającą z realizacji umowy.

Wydatki związane z zapłatą kary umownej na rzecz Dostawcy są pokrywane ze środków obrotowych Firmy i nie są jej zwracane w jakiejkolwiek formie.

Strony mogą dochodzić także odszkodowania przenoszącego wartość zastrzeżonej kary umownej z tytułu niewykonania umowy. Każda ze stron może uwolnić się od zapłacenia odszkodowania jeżeli wykaże, że nienależyte wykonanie Umowy nastąpiło z powodu działania siły wyższej.

Umieszczenie powyższych postanowień w Umowie było warunkiem jej zawarcia wymaganym przez Dostawcę. Charakter tego rozwiązania wynika ze specyfiki branży, w której operuje Firma. W odniesieniu do towaru nabywanego przez Firmę konieczne jest uprzednie uzgadnianie wielkości zamówień w danym okresie. W celu zabezpieczenia interesów gospodarczych obu stron transakcji, Firma i Dostawca wprowadzili do Umowy mechanizm zapewniający pewien minimalny poziom obrotów w postaci kar umownych i odszkodowań.

Niewywiązanie się Firmy ze zobowiązania do zamówienia określonej ilości towarów nie powstało z jej winy, i nie wynikało z braku należytej staranności lub niegospodarności, lecz było następstwem spadku popytu ze względu na warunki atmosferyczne (temperatury nie sprzyjające zapotrzebowaniu na opał). Dodatkowe koszty związane z transportem towaru, ponoszone przez Firmę jak i koszty magazynowania w znacznym stopniu przyczyniłyby do osłabienia kondycji finansowej Firmy poprzez zamrożenie środków finansowych.

Poza tym czynnikiem, który przyczynił się do odebrania mniejszej ilości towaru były straty, które powstają w związku z długoterminowym magazynowaniem towaru tj. straty ilościowe i jakościowe. Zaistniały okoliczności niezależne od Firmy, które wymusiły ograniczenia w zakupie towarów od kontrahenta, skutkujące nałożeniem kary umownej.

Firma jest zobowiązana do ponoszenia kosztów kar umownych z przyczyn obiektywnych, wynikających ze szczególnego charakteru współpracy z Dostawcą. Kary umowne za niezłożenie uzgodnionej ilości zamówień są elementem koniecznym do nawiązania i utrzymania współpracy z Dostawcą.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy kary umowne z tytułu niezamówienia przez Firmę uzgodnionej ilości towaru, naliczane na podstawie Umowy zawartej z Dostawcą, mogą stanowić dla Firmy koszt uzyskania przychodów na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, kary umowne z tytułu niezamówienia przez Firmę uzgodnionej ilości towaru, naliczane na podstawie Umowy zawartej z Dostawcą, mogą stanowić dla Firmy koszt uzyskania przychodów na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Pojęcie kosztu uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ust. 1.

W praktyce uznaje się, źe kosztem uzyskania przychodu jest taki wydatek, który łącznie spełnia następujące warunki:

• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
  

• został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
  

• nie znajduje się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o PIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów,
  

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
  

• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
  

• został właściwie udokumentowany.
  
  
  

W świetle powyższego, kosztem uzyskania przychodów może być zatem każdy wydatek, który spełnia powyższe przesłanki, w szczególności nie jest wymieniony w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT, a jego poniesienie prowadzi do osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła, kary umowne z tytułu niezamówienia przez Firmę uzgodnionej ilości towaru wpisują się we wszystkie powyższe kryteria.

Związek kar umownych wypłacanych Dostawcy z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Firma prowadzi działalność polegającą m.in. na sprzedaży węgla. Firma zawarła z Dostawcą Umowę, w myśl której Firma jest zobowiązana do zapłaty kar umownych z tytułu niezamówienia uzgodnionej ilości towaru.

W świetle powyższego nie ulega wątpliwości, że wydatki w postaci kar umownych mają związek z działalnością gospodarczą prowadzoną przez Firmę. Tym samym spełniony jest pierwszy z warunków uznania kar umownych za koszty uzyskania przychodów.

Związek kar umownych wypłacanych Dostawcy z osiąganiem przychodów lub zabezpieczeniem źródła przychodów.

Umieszczenie w Umowie postanowień dotyczących kar umownych było warunkiem, od którego Dostawca uzależnił podjęcie współpracy z Firmą. Zatem brak zgody Firmy na przyjęcie tego rozwiązania byłby przeszkodą w pozyskaniu węgla, a tym : samym - uniemożliwiłby Firmie uzyskiwanie przychodów z prowadzonej działalności. Dodatkowo zapisy dotyczące kar, umownych stanowiły dla Firmy formę rekompensaty, w sytuacji niedostarczenia przez Dostawcę ilości towaru określonego w załączniku do Umowy.

Niezapłacenie przez Firmę uzgodnionej kary umownej przyczyniłoby się pogorszenia relacji z Dostawcą oraz zawieszeniem lub zerwaniem współpracy. Dodatkowo przyczyniłoby się do powstania dodatkowych obciążeń finansowych z tytułu odsetek za nieterminową zapłatę. Utrata możliwości pozyskiwania towaru o określonych właściwościach i po cenie oferowanej przez Dostawcę, z pewnością przyczyniłaby się do utraty, bądź obniżenia zdolności Firmy do uzyskiwania przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej. Kary umowne są zatem elementem koniecznym do utrzymania współpracy z Dostawcą, a więc mają na celu zachowanie i zabezpieczenie źródła przychodów.

Kary umowne wypłacane Dostawcy jako wydatek niewymieniony w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT.

W art. 23 ust. 1 ustawy o PIT prawodawca zawarł katalog wydatków, które nie mogą być uznawane za podatkowe koszty uzyskania przychodów. W myśl pkt 19 powyższej regulacji, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z zapłatą „kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług”.

Przepis ten wyklucza z kosztów uzyskania przychodów kary umowne i odszkodowania wyłącznie z tytułów takich, jak:

• wady dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług,
  

• zwłoka w dostarczeniu towaru wolnego od wad,
  

• zwłoka w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.
  
  
  

Wymienione w treści ww. regulacji kary umowne i odszkodowania stanowią katalog zamknięty i wiążą się z nienależytym wykonaniem zobowiązań przez dostawców łub usługodawców. Celem tego przepisu jest zatem uniemożliwienie pomniejszenia podstawy opodatkowania o koszty poniesione w związku z nienależytym wykonaniem zobowiązania.

Odnosząc powołane uregulowania do stanu faktycznego stwierdzić, że kara umowna zapłacona przez Firmę z tytułu niezamówienia uzgodnionej ilości towaru nie mieści się w dyspozycji art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT Wydatki na pokrycie kar umownych wypłacanych dostawcy pochodzą ze środków obrotowych Firmy i nie są jej zwracane w jakiekolwiek formie. Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, że wydatki w postaci kar umownych są ponoszone przez Wnioskodawcę i mają definitywny charakter.

Sposób dokumentacji wydatków w postaci kar umownych.

Kara umowna jest udokumentowana przez Dostawcę za pomocą noty obciążeniowej wystawianych na rzecz Firmy Oprócz ww. noty obciążeniowej, poniesienie przez Wnioskodawcę wydatków w postaci kary umownej z tytułu niezamówienia uzgodnionej ilości towaru wynika z następujących dokumentów:

• bankowe potwierdzenie dokonania płatności, wyciąg z rachunku bankowego Firmy,
  

• Umowa
  

• Nota obciążeniowa
  
  
  

W świetle powyższego, wydatki w postaci kar umownych z tytułu niezamówienia uzgodnionej ilości towaru należy uznać za właściwie udokumentowane.

Kara umowna z tytułu niezamówienia przez Firmę uzgodnionej ilości towaru wpisuje się we wszystkie powyższe kryteria. W konsekwencji, kara umowna wypłacana przez Firmę na rzecz Dostawcy powinny zostać uznane za podatkowe koszty uzyskania przychodów na gruncie ustawy o PIT.

W konsekwencji, do kosztów uzyskania przychodów, podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.

Kara umowna, jako sposób zabezpieczenia prawidłowej realizacji umowy, który przede wszystkim, ma na celu ułatwienie w dochodzeniu naprawienia ewentualnej szkody, została uregulowana w art. 483-485 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 380). Pod pojęciem kary umownej należy rozumieć zastrzeżenie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy.. Innymi słowy, kara umowna jest rodzajem sankcji cywilnoprawnej zastrzeżonej na wypadek szkód powstałych w wyniku niewłaściwego wykonania umowy.

Firma zawarła umowę handlową, zgodnie z którą zobowiązała się do zamówienia od kontrahenta w ciągu roku uzgodnionej ilości towarów. W przypadku nie wywiązania się z tej umowy, tj. zakupu towarów w mniejszej ilości niż przewidywała umowa, Dostawca jest uprawniony do obciążenia Firmy karą umowną na podstawie wystawionej noty księgowej. Kary umowne są elementem koniecznym do nawiązania i utrzymania współpracy z Dostawcą i Spółka musi zaakceptować warunki handlowe oraz dostosować się do wymogów poszczególnych partnerów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.