Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
2461-IBPB-2-2.4511.69.2017.2.BF
z 12 kwietnia 2017 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 201 ze zm.) w związku z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1948 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 24 stycznia 2017 r. (data wpływu 25 stycznia 2017 r.), uzupełnionym 28 marca 2017 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania świadczenia w związku z rozwiązaniem umowy o pracę – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 stycznia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania świadczenia w związku z rozwiązaniem umowy o pracę.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 17 marca 2017 r. Znak: 2461-IBPB-2-2.4511.69.2017.1.BF wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 28 marca 2017 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 30 września 2016 r. Wnioskodawczyni otrzymała dodatkowe odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę w kwocie 97.500,00 zł (netto – 79.950,00 zł) wypłacone na podstawie § 6 ust. 1 i 2 Porozumienia w sprawie szczegółowych zasad rozwiązywania z pracownikami Banku stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w okresie od 10 lutego 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. zawartego w W. 9 lutego 2016 r. Od powyższego, dodatkowego odszkodowania pracodawca, tj. Bank pobrał tytułem podatku dochodowego kwotę 17.550,00 zł według obowiązującej skali podatkowej.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że rozwiązanie umowy o pracę łączącej Wnioskodawczynię z pracodawcą nastąpiło na podstawie porozumienia w sprawie rozwiązania umowy o pracę z 26 września 2016 r. jednak nie w związku z programem dobrowolnych odejść. Umowa o pracę łącząca Wnioskodawczynię z pracodawcą od 1 listopada 1991 r. została rozwiązana 28 września 2016 r. w trybie porozumienia stron, w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w związku ze zmianami organizacyjnymi w Banku polegającymi na redukcji zatrudnienia. Zgodnie z treścią ww. porozumienia do rozwiązania ww. umowy w trybie porozumienia stron miały zastosowanie postanowienia Porozumienia w sprawie szczegółowych zasad rozwiązywania z pracownikami Banku stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w okresie od 10 lutego 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. zawarte w W. 9 lutego 2016 r.

Zgodnie z treścią oświadczenia Organizacji Związkowej zawartego w ww. Porozumieniu „proces zwolnień grupowych i transformacji Banku wynika z wyłącznej inicjatywy pracodawcy (...). Zawarcie niniejszego Porozumienia (....) jest jednak aktem odpowiedzialności za sytuację socjalną i bytową zwalnianych pracowników oraz chęcią zabezpieczenia w jak najszerszym zakresie, praw i interesów pracowników Banku”.

Zgodnie z treścią § 6 ust. 1 „Pracownikom, z którymi stosunek pracy zostanie rozwiązany w drodze porozumienia stron z przyczyn niedotyczących pracownika na podstawie niniejszego Porozumienia, pracodawca wypłaci dodatkowo, tj. poza odprawą, o której mowa w § 5 ust. 1, odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę. Odszkodowanie ma stanowić rekompensatę za rozwiązanie umowy o pracę i zadośćuczynienie utracie gwarancji stałych dochodów”.

A zatem zgodnie z brzmieniem ww. Porozumienia szkoda Wnioskodawczyni polega na rozwiązaniu z nią umowy o pracę i utracie gwarancji stałych dochodów. Z treści ww. Porozumienia jasno wynika, że przyznane świadczenie ma charakter odszkodowawczy, kompensacyjny – Wnioskodawczyni poniosła szkodę, którą Pracodawca chciał zrekompensować.

Porozumienie w sprawie szczegółowych zasad rozwiązywania z pracownikami Banku stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w okresie od 10 lutego 2016 r. do 31 grudnia 2016 r., zawarte w W. dnia 9 lutego 2016 r., zostało zawarte pomiędzy Bankiem a Organizacją Związkową. Do zawartego Porozumienia przystąpiła dodatkowo inna organizacja związkowa.

W Porozumieniu w sprawie szczegółowych zasad rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w okresie od 10 lutego 2016 r. do 31 grudnia 2016 r., zostały uregulowane zasady postępowania w sprawach dotyczących pracowników Banku objętych zamiarem grupowego zwolnienia, z którymi stosunek pracy został rozwiązany z przyczyn niedotyczących pracowników w okresie od 10 lutego 2016 r. do 31 grudnia 2016 r., których liczba w okresie 30 dni przekroczy 30 osób, w tym wskazano wprost zasady przyznawania i ustalania wysokości świadczeń pieniężnych przysługującym zwalnianym pracownikom, tj. m.in:

  • odpraw pieniężnych przysługujących zgodnie z ustawą z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników – zawarte w § 5 ww. Porozumienia,
  • dodatkowych tj. poza odprawą odszkodowań z tytułu rozwiązania umowy o pracę uregulowane w § 6 ust. 1 i 2 ww. Porozumienia,
  • oraz odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę uregulowanych w § 6 ust. 3 i 4 ww. Porozumienia.

Zgodnie z § 6 ust. 1 Porozumienia pracownikom, z którymi stosunek pracy zostanie rozwiązany w drodze porozumienia stron z przyczyn niedotyczących pracownika na podstawie niniejszego Porozumienia, pracodawca wypłaci dodatkowo tj. poza odprawą, odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę. Odszkodowanie miało stanowić rekompensatę za rozwiązanie umowy o pracę i zadośćuczynić utracie gwarancji stałych dochodów.

Zgodnie z § 6 ust. 2 Porozumienia, wysokość odszkodowania zależna była od stażu pracy w Banku i wyliczona jako iloczyn mnożnika i kwoty bazowej 6.500,00 zł brutto przy stażu pracy:

  • do 3 lat - mnożnik wynosił 1,
  • od 3 lat włącznie do 6 lat - mnożnik wynosił 4,
  • od 6 lat włącznie do 9 lat - mnożnik wynosił 7,
  • od 9 lat włącznie do 12 lat - mnożnik wynosił 9,
  • od 12 lat włącznie do 15 lat - mnożnik wynosił 12,
  • 15 lat i powyżej - mnożnik wynosił 15 (to było 15 x 6.500,00, co dało kwotę 97.500,00 zł brutto.

W oparciu o ww. zasady, z uwagi na fakt, że staż pracy Wnioskodawczyni w Banku wynosił powyżej 8 i 15 lat, zgodnie z informacją indywidualną dla pracownika objętego procesem restrukturyzacji zatrudnienia stanowiącą załącznik do porozumienia w sprawie rozwiązania umowy o pracę z 28 września 2016 r., otrzymała ona:

  • odprawę ustawową w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia zgodnie z § 5 ww. Porozumienia,
  • świadczenie odszkodowawcze w wysokości 97.500,00 zł zgodnie z § 6 ust. 1 i 2 ww. Porozumienia,
  • świadczenie odszkodowawcze zgodnie z § 6 ust. 3 ww. Porozumienia z tytułu rozwiązania umowy o pracę w drodze porozumienia stron, z uwagi na fakt, iż dzień rozwiązania stosunku pracy przypadał wcześniej, niż gdyby rozwiązanie to następowało w drodze wypowiedzenia umowy o pracę przez Pracodawcę zgodnie z okresami wypowiedzenia określonymi przepisami prawa pracy, liczone według wzoru wskazanego w Porozumieniu.

Podstawę Porozumienia w sprawie szczegółowych zasad rozwiązywania z pracownikami Banku stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w okresie od 10 lutego 2016 r. do 31 grudnia 2016 r., zawartego w W. 9 lutego 2016 r., stanowi ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Według Wnioskodawczyni ww. Porozumienie jest porozumieniem w rozumieniu art. 9 § 1 Kodeksu pracy, ponieważ reguluje ono prawa i obowiązki obydwu stron stosunku pracy, tj. pracodawcy i pracowników.

Jak wskazano wyżej, kwota 97.500,00 zł wypłacona Wnioskodawczyni to kwota dodatkowego odszkodowania z tytułu rozwiązania umowy o pracę stanowiąca rekompensatę za rozwiązanie umowy o pracę i zadośćuczynienie utracie gwarancji stałych dochodów, którego wysokość została ustalona stosownie do § 6 ust. 1 i 2 ww. Porozumienia nie będąca ani odprawą pieniężna wypłacaną na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników ani odszkodowaniem z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy pracodawca zasadnie pobrał podatek dochodowy od otrzymanego przez Wnioskodawczynię odszkodowania skoro na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych tego typu odszkodowanie jest zwolnione z podatku dochodowego?

Zdaniem Wnioskodawczyni, wypłacone odszkodowanie winno korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r.

Swoje stanowisko Wnioskodawczyni opiera na następujących, niżej podanych podstawach:

  1. wysokość i zasady ustalania przedmiotowego odszkodowania wynikają wprost z porozumienia zbiorowego, tj. Porozumienia w sprawie szczególnych zasad rozwiązywania z pracownikami Banku stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w okresie od 10 lutego 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. zawartego w W. 9 lutego 2016 r. pomiędzy pracodawcą a organizacją związkową,
  2. Porozumienie z 9 lutego 2016 r. zostało zawarte na podstawie ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. nr 90 poz. 844 ze zm.),
  3. zwolnienie podatkowe dodatkowych odszkodowań nie dotyczy odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przywołanej w pkt 2 ustawy z dnia 13 marca 2003 r., które to odprawy podlegają opodatkowaniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
  4. Porozumienie z 9 lutego 2016 r. nie zawiera zapisu wykluczającego zwolnienie z opodatkowania dodatkowych odszkodowań wypłacanych na jego podstawie.

Zdaniem Wnioskodawczyni, wypłacone odszkodowanie było formą świadczenia za utracone korzyści i poniesione straty w związku z faktem rozwiązania umowy o pracę i miało charakter rekompensaty za brak możliwości osiągania przychodów i innych benefitów pracowniczych od dotychczasowego pracodawcy (czyli stanowiło zadośćuczynienie).

Charakter wypłaconego dodatkowego odszkodowania, które zdaniem Wnioskodawczyni korzysta ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest wyłącznie odszkodowawczy – na co wprost wskazuje treść Porozumienia i w przeciwieństwie świadczeń wypłacanych w ramach programów dobrowolnych odejść nie stanowiło swoistej zachęty czy premii dla pracownika, aby ten z własnej inicjatywy rozwiązał umowę o pracę, gdyż w tym czasie Pracodawca nie prowadził programu dobrowolnych odejść.

Zdaniem Wnioskodawczyni, skoro przedmiotowego odszkodowania nie otrzymała w związku z przystąpieniem do programu dobrowolnych odejść, a jego odszkodowawczy charakter wprost został określony w Porozumieniu, w jej sprawie zastosowanie znajdzie przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, który to przepis na mocy art. 14 ustawy zmieniającej m.in. ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie do dochodów uzyskanych z tego tytułu od 1 stycznia 2014 r.

Skoro bowiem zgodnie z zapisami porozumienia, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy zawartego pomiędzy pracodawcą a zakładową organizacją związkową, zostało Wnioskodawczyni wypłacone dodatkowe odszkodowanie w związku z utratą pracy, to spełniona została w tym zakresie przesłanka do zastosowania zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten w nowym brzmieniu wyraźnie wskazuje, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na podstawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawczyni, wypłacone jej odszkodowanie, na podstawie porozumienia, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy zawartym pomiędzy pracodawcą a zakładową organizacją związkową, będzie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania na mocy przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako nie znajdujące się w katalogu wyjątków określone w tym przepisie.

Dodatkowo Wnioskodawczyni wskazała, że jej stanowisko znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 9 sierpnia 2016 r. Znak: IPPB4/4511-567/16-8/GF, w której można znaleźć potwierdzenie, że zwolnieniu przedmiotowemu od podatku dochodowego, zgodnie z art. 21 ust 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegają tego rodzaju odszkodowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.) – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy – źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 przywołanej ustawy – przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2016 r. poz. 1666), z wyjątkiem:

  1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
  2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
  3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
  4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
  5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
  6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
  7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Należy zaznaczyć, że powyższym zwolnieniem, objęte są tylko odszkodowania i zadośćuczynienia i to tylko te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) zacytowanego przepisu.

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.) – ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Ponadto należy podkreślić, że ww. zwolnienie jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, co oznacza, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. W związku z tym tylko otrzymanie odszkodowania lub zadośćuczynienia opisanego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na zastosowanie przedmiotowego zwolnienia.

Zatem korzystanie ze zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Jak wynika z wniosku, Wnioskodawczyni 30 września 2016 r. otrzymała dodatkowe odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę w kwocie 97.500,00 zł wypłacone na podstawie Porozumienia w sprawie szczegółowych zasad rozwiązywania z pracownikami Banku stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w okresie od 10 lutego 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. zawartego 9 lutego 2016 r. Wnioskodawczyni wskazała, że rozwiązanie umowy o pracę nie nastąpiło na podstawie porozumienia z pracodawcą w związku z programem dobrowolnych odejść. Porozumienie zawarte 9 lutego 2016 r., na podstawie którego nastąpiło rozwiązanie umowy o pracę, określa wysokość i zasady ustalania odszkodowania oraz odprawy w zależności od stażu pracy. Porozumienie to zostało zawarte pomiędzy Bankiem a Organizacją związkową. Wynika z niego również, że pracownikom, z którymi stosunek pracy zostanie rozwiązany w drodze porozumienia stron z przyczyn niedotyczących pracownika na podstawie niniejszego porozumienia Pracodawca wypłaci dodatkowo (poza odprawą ustawową) odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę. Odszkodowanie ma stanowić rekompensatę za rozwiązanie umowy o pracę i zadośćuczynienie utracie gwarancji stałych dochodów. Wnioskodawczyni wskazała, że ww. porozumienie z 9 lutego 2016 r., na podstawie którego wypłacono odszkodowanie, jest porozumieniem w rozumieniu art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

Mając na uwadze przedstawione powyżej okoliczności stwierdzić należy, że zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:

  1. otrzymane świadczenie musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,
  2. odszkodowanie lub zadośćuczynienie musi być przyznane na podstawie:
    1. ustawy,
    2. przepisów wykonawczych do ustawy,
    3. układów zbiorowych pracy lub innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy,

  3. wysokość bądź zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia muszą wprost wynikać z ww. aktów,
  4. nie mogą zachodzić wyłączenia, o jakich mowa w lit. a-g art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie należy zauważyć, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Jak wynika bowiem z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 kwietnia 2011 r. sygn. akt SK 62/08, jeśli określony sposób rozumienia przepisu ustawy utrwalił się już w sposób oczywisty, a zwłaszcza jeśli znalazł jednoznaczny i autorytatywny wyraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego bądź Naczelnego Sądu Administracyjnego, to należy uznać, że przepis ten – w praktyce swego stosowania – nabrał takiej właśnie treści. Jednocześnie względy spójności systemu prawa uzasadniają, aby kryteria rozumienia pojęć niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, miały w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych. Konieczne staje się zatem zastosowanie wykładni systemowej zewnętrznej i odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 459).

Odwołując się zatem do prawa cywilnego stwierdzić należy, że świadczenie odszkodowawcze to najogólniej świadczenie mające na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Szkodą jest uszczerbek jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Uszczerbek niemajątkowy jest określany terminem „krzywda”. Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie negatywne przeżycia człowieka wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wywołane czynem niedozwolonym. Do naprawienia krzywdy odnosi się termin „zadośćuczynienie”, natomiast „odszkodowanie” wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego.

W Kodeksie cywilnym świadczenie odszkodowawcze wynika głównie z tytułu odpowiedzialności deliktowej (art. 415 i następne) lub odpowiedzialności kontraktowej (art. 471 i następne), a co za tym idzie jest następstwem czynu niedozwolonego lub niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.

Powyższe regulacje, mają również zastosowanie do przepisów prawa pracy, choć w ograniczonym zakresie. Jak stanowi bowiem art. 300 Kodeksu pracy, w sprawach nieuregulowanych przepisami prawa pracy, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. Powyższe oznacza, że przepisy Kodeksu cywilnego wybrane do zastosowania w prawie pracy (stosunku pracy) nie mogą się sprzeciwiać ogólnym normom prawa pracy, mającym podstawowe znaczenie dla regulacji stosunków pracy.

Przepisy Kodeksu pracy, posługują się terminami „odszkodowanie” oraz „zadośćuczynienie” w odniesieniu do konkretnych świadczeń pracowniczych, do których uprawniony jest pracownik lub były pracownik (np. w art. 183d, art. 361 § 2, art. 45, art. 56, art. 943 § 3, art. 99, art. 1012 Kodeksu pracy).

W kontekście rozwiązania umowy o pracę ustawodawca przewiduje odszkodowanie, w sytuacji gdy wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę (art. 45 Kodeksu pracy), przepisy o wypowiadaniu warunków pracy i płacy (art. 45 w zw. z art. 42 § 1 Kodeksu pracy) bądź rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie (art. 56 Kodeksu pracy). Jednocześnie zgodnie z art. 471 Kodeksu pracy, odszkodowanie, o którym mowa w ww. art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, natomiast odszkodowanie, o którym mowa w art. 56 przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia (art. 58 Kodeksu pracy).

Należy zatem uznać, że funkcję odszkodowawczą w Kodeksie pracy oraz Kodeksie cywilnym, pełnią wyłącznie te świadczenia, których celem jest zrekompensowanie pracownikowi skutków zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego lub zawinionego przez pracodawcę. Potwierdza to wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 listopada 2007 r., sygn. akt SK 18/05, w którym Trybunał Konstytucyjny uznał, że odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę nie jest odszkodowaniem sensu stricto, lecz sui generis świadczeniem majątkowym, pełniącym funkcję sankcji (ustawowej kary pieniężnej) wobec pracodawcy za bezprawne działanie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się również, że odszkodowanie należne pracownikowi z tytułu bezprawnego rozwiązania stosunku pracy lub bezprawnego wypowiedzenia dotychczasowych warunków pracy i płacy nie pozostaje w żadnej relacji do ewentualnej szkody, co oznacza, że przysługuje za samo bezprawne działanie pracodawcy, niezależnie od tego, czy jakakolwiek szkoda po stronie pracownika powstała. Odszkodowania takie traktowane są bowiem jak szczególny rodzaj odszkodowania ustawowego, należnego bez względu na to, czy pracownik – na skutek niezgodnego z prawem postępowania pracodawcy – poniósł szkodę w ogóle, lub poniósł ją w większym lub mniejszym rozmiarze, niż odszkodowanie przysługujące w kwocie z góry określonej w przepisach Kodeksu pracy. W judykaturze przypisuje się zresztą temu odszkodowaniu charakter kompensacyjno-sankcyjny, wynikający z unormowania zabezpieczającego pracownika przed bezprawnym działaniem pracodawcy.

W świetle powyższych wyjaśnień, jak również przedstawionego opisu wniosku uznać zatem należy, że w sytuacji gdy wypłata określonych świadczeń następuje zgodnie z obowiązującymi u pracodawcy wewnętrznymi aktami prawa pracy (przewidującymi wypłatę takich świadczeń) w związku z zawartym przez strony porozumieniem rozwiązującym umowę o pracę, nie można mówić o bezprawności działania pracodawcy, bez względu na to, czy pracownik poniósł jakąkolwiek szkodę.

We wniosku wskazano, że Porozumienie z dnia 9 lutego 2016 r. stanowi, iż pracownikom, z którymi stosunek pracy zostanie rozwiązany w drodze porozumienia stron z przyczyn niedotyczących pracownika na podstawie niniejszego porozumienia, Pracodawca wypłaci dodatkowo (poza odprawą ustawową) odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę. Odszkodowanie ma stanowić rekompensatę za rozwiązanie umowy o pracę i zadośćuczynić utracie gwarancji stałych dochodów. Pracodawca wypłaci również dodatkowe odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę w drodze porozumienia stron, jeżeli dzień rozwiązania stosunku pracy przypadać będzie wcześniej, niż gdyby rozwiązanie to następowało w drodze wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę zgodnie z okresami wypowiedzenia określonymi przepisami prawa pracy.

Uwzględniając powyższe należy uznać, że skoro odszkodowanie wypłacone przez Bank w związku ze skorzystaniem przez Wnioskodawczynię z rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron z przyczyn niedotyczących pracowników nie mieści się w pojęciu odszkodowania ani zadośćuczynienia, to tym samym stwierdzić należy, że nie może korzystać ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wejście w życie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 1328 ze zm.) nie zmieniło dotychczasowej zasady, zgodnie z którą przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie wyłącznie do odszkodowań i zadośćuczynień.

Stanowisko Wnioskodawczyni, zgodnie z którym wypłacone odszkodowanie korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należało zatem uznać za nieprawidłowe.

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest zobowiązany ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

W odniesieniu do przywołanej przez Wnioskodawczynię interpretacji organu podatkowego należy stwierdzić, że interpretacja ta została wydana w indywidualnej sprawie i nie jest wiążąca dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj