Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP2/4512-1109/15/WN
z 4 kwietnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 16 grudnia 2015 r. (data wpływu 24 grudnia 2015 r.), uzupełnionym pismem z 2 marca 2016r. (data wpływu 9 marca 2016r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług jest:

• prawidłowe - w zakresie opodatkowania i udokumentowania wpłaty kwoty „kaucji bezzwrotnej”,
• nieprawidłowe – w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej wpłatę ww. „kaucji”.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 24 grudnia 2015r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania i udokumentowania wpłaty kwoty „kaucji bezzwrotnej” oraz prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej wpłatę ww. „kaucji”.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 2 marca 2016r. (data wpływu 9 marca 2016r.), przesłanym w związku z wezwaniem tut. organu z 24 lutego 2016r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca zamierza podpisać 5-letnią umowę na wynajem lokalu, w której będzie istniał zapis o bezzwrotnej kaucji, która docelowo będzie przeznaczona na ostatni czynsz. Kaucja ta będzie płatna do 30 dni od podpisania umowy i składa się z kwoty miesięcznego czynszu powiększonego o podatek VAT.

Wnioskodawca rozlicza się na pełnych księgach.

Wątpliwość budzi kwestia zaliczenia do kosztów takiej bezzwrotnej kaucji, która ma być zaliczona na poczet ostatniego czynszu oraz kwestia VATu do odliczenia przy zapłacie kwoty kaucji w wysokości miesięcznego czynszu powiększonego o podatek VAT.

Pismem z 2 marca 2016 r. Wnioskodawca uzupełnił opis sprawy, informując:

1. Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
   
2. Przedmiotem działalności są usługi gastronomiczne (PKD 5610A restauracje i inne stałe placówki gastr.).
   
3. W najmowanym lokalu będzie działała jedna z restauracji Wnioskodawcy, będą to usługi gastronomiczne.
   
4. Wnioskodawca jest najemcą lokalu (będzie za ten lokal płacić czynsz wynajmującemu).
   
5. Przedmiotem podnajmu jest lokal użytkowy (niemieszkalny) i będzie w nim działać jedna z restauracji Wnioskodawcy (usługi gastronomiczne).
   
6. Z zawartej umowy będzie wynikać, iż kaucja będzie przeznaczona na ostatni czynsz, „wpłacona kaucja ma charakter bezzwrotny i zaspokoi w pełni ostatni czynsz wynikający z niniejszej umowy podnajmu bez względu na wysokość ostatniego czynszu".
   
7. Wynajmujący jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
   
8. Wpłacona bezzwrotna kaucja ma przeznaczenie jedynie na pokrycie ostatniego czynszu zgodnie z cytowanym urywkiem umowy w odpowiedzi na pytanie 6. Nie ma innych roszczeń wynajmującego co do tej kaucji.
   
9. Wynajmujący w zawartej umowie najmu lokalu nie określił terminów wpłat zaliczek na poczet należności z tytułu czynszu.
   
10. Nie będzie dokonywanych wpłat zaliczek na poczet czynszu, czynsz będzie płacony zgodnie z wytycznymi umowy jak w odpowiedzi na pytanie 11.
    
11. Wpłaty na poczet czynszu będą dokonywane miesięcznie w terminie do 15 (piętnastego) każdego następującego po sobie miesiąca przez cały czas trwania umowy, tj. przez okres 5 lat.
    
12. Wnioskodawca nie zamierza opłacać czynszu w postaci zaliczki w miesiącu poprzedzającym miesiąc płatności.
    
13. Faktury będą zawierały informację jakiego okresu rozliczeniowego dotyczą.
    
14. Zapis o braku ważności umowy w przypadku braku wpłaty kaucji nie był zawarty w umowie.
    
15. Oprócz kaucji bezzwrotnej strony nie przewidziały w umowie innej kaucji zabezpieczającej, będącej zabezpieczeniem wszystkich innych należności wynajmującego jakie mogą powstać aż do opróżnienia lokalu.
    Istnieje zapis w umowie, iż najemca oświadcza, że co do terminowego wykonania przyjętego na siebie obowiązku zapłaty czynszu najmu na rzecz wynajmującego na warunkach określonych w umowie poddaje się rygorowi egzekucji wprost z tego aktu na podstawie art. 777 § 1 pkt 5 kodeksu postępowania cywilnego do określonej kwoty.
    
16. Pobierana kaucja bezzwrotna nie przewiduje pokrycia ewentualnych strat lub nakładów powstałych w trakcie trwania umowy najmu, o których mowa w pkt 2.
    
    

W związku z powyższym opisem w zakresie podatku od towarów i usług zadano następujące pytania (we wniosku jako drugie i trzecie w kolejności):

Czy najemca powinien na prośbę Wnioskodawcy, po zapłacie kaucji bezzwrotnej, wystawić na tę kaucję fakturę i czy powinien być na tej fakturze też naliczony podatek VAT, skoro kaucja opiewa na kwotę czynszu wraz z podatkiem VAT?

Czy w momencie wystawienia faktury przez najemcę na tę kaucję Wnioskodawca ma podstawy aby odliczyć podatek VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, taką transakcję Wnioskodawca powinien mieć zafakturowaną od właściciela lokalu (wynajmującego), gdyż kaucja jest bezzwrotna i od razu jest przeznaczona w umowie na pokrycie ostatniego czynszu. Kaucja zawiera też VAT więc Wnioskodawca uważa, że faktura wystawiona przez wynajmującego powinna mieć naliczony podatek VAT, który Wnioskodawca powinien móc odliczyć z datą faktury.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w kwestiach dotyczących podatku od towarów i usług jest:

• prawidłowe - w zakresie opodatkowania i udokumentowania wpłaty kwoty „kaucji bezzwrotnej”,
• nieprawidłowe – w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej wpłatę ww. „kaucji”.
  
  

Wstępnie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wyjaśnia, iż w zakresie, którego dotyczy pierwsze w kolejności ze wskazanych powyżej pytań, Wnioskodawca został uznany za zainteresowanego w rozumieniu art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, z uwagi na zawartą w drugim pytaniu kwestię prawa do odliczenia podatku z faktury dokumentującej wpłatę „kaucji bezzwrotnej”.

Kwestię odliczenia podatku reguluje przepis art. 86 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT. Ust. 1 tego artykułu który stanowi, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Natomiast, zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a tej ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z ww. przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego. Przedstawiona wyżej zasada, wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Faktura stanowi podstawę dla nabywcy towaru lub usługi do odliczenia podatku naliczonego, bowiem z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT wynika, że podatkiem naliczonym jest kwota podatku wynikająca z faktury.

Zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Stosownie natomiast do art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Oznacza to, że z odliczenia podatku na podstawie art. 86 ust. 10 i 10b pkt 1 ustawy można skorzystać dopiero w rozliczeniu za okres, w którym spełnione są łącznie trzy przesłanki:

1. powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabywanych towarów i usług,
2. doszło do faktycznego nabycia tych towarów i usług,
3. podatnik jest w posiadaniu faktury dokumentującej tę transakcję.
   
   

Należy zauważyć, że ustawodawca przewidział sytuacje, których wystąpienie wyłącza możliwość obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego albo zwrotu podatku naliczonego. Sytuacje takie zostały wskazane w art. 88 ustawy o VAT.

Jednym z ograniczeń do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jest ograniczenie wynikające z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT.

W myśl ww. przepisu, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Jak wynika z treści wniosku, Wnioskodawca zamierza podpisać 5-letnią umowę na wynajem lokalu, w której będzie istniał zapis o bezzwrotnej kaucji, która docelowo będzie przeznaczona na ostatni czynsz. Kaucja ta będzie płatna do 30 dni od podpisania umowy i składa się z kwoty miesięcznego czynszu powiększonego o podatek VAT. Z zawartej umowy będzie wynikać, iż kaucja będzie przeznaczona na ostatni czynsz, tj. „wpłacona kaucja ma charakter bezzwrotny i zaspokoi w pełni ostatni czynsz wynikający z niniejszej umowy podnajmu bez względu na wysokość ostatniego czynszu". Wpłacona bezzwrotna kaucja ma przeznaczenie jedynie na pokrycie ostatniego czynszu. Nie ma innych roszczeń wynajmującego co do tej kaucji. Faktury będą zawierały informację jakiego okresu rozliczeniowego dotyczą. Oprócz kaucji bezzwrotnej strony nie przewidziały w umowie innej kaucji zabezpieczającej, będącej zabezpieczeniem wszystkich innych należności wynajmującego jakie mogą powstać aż do opróżnienia lokalu. Pobierana kaucja bezzwrotna nie przewiduje pokrycia ewentualnych strat lub nakładów powstałych w trakcie trwania umowy najmu.

Przedstawiony do rozstrzygnięcia problem tj. czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z tytułu zaliczenia na poczet czynszu wpłaconej kaucji wymaga uprzedniego rozważenia, czy otrzymanie opisanej we wniosku „kaucji” na poczet wykonania zamówionej usługi, skutkować będzie powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług. Następnie, w wyniku dokonanego w ten sposób ustalenia, możliwe będzie rozstrzygnięcie czy Wnioskodawca jest uprawniony do odliczenia podatku naliczonego VAT z tytułu nabycia ww. usługi.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przez towary, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

W myśl art. 2 pkt 22 ustawy, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w przepisie art. 19a ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Natomiast zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu świadczenia usług:

• telekomunikacyjnych,
• wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy,
• najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze,
• ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,
• stałej obsługi prawnej i biurowej,
• dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego

- z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług.

Stosownie do treści art. 19a ust. 7 ustawy o VAT, w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu - z chwilą upływu terminu płatności.

Zgodnie z art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT, fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4.

Na podstawie art. 19a ust. 8 ww. ustawy, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4.

W myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o VAT podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W myśl art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Zgodnie z art. 106b ust. 3 cyt. ustawy, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów - jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1,
2. sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

-jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Zgodnie z art. 106i ust. 1 ustawy o VAT, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-8.

Stosownie do postanowień art. 106i ust. 2 ustawy o VAT jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.

W myśl art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT, fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności - w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4.

Zgodnie z art. 106i ust. 7 ustawy o VAT, faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 30. dnia przed:

1. dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi;
2. otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.
   
   

Przepis ust. 7 pkt 1 nie dotyczy wystawiania faktur w zakresie dostawy i świadczenia usług, o których mowa w art. 19a ust. 3, 4 i ust. 5 pkt 4, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy (art. 106i ust. 8 ustawy o VAT).

Wskazane powyżej regulacje przewidują zatem szczególny moment powstania obowiązku podatkowego dla usługi najmu, tj. z chwilą wystawienia faktury. Przy czym w sytuacji, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje nie późnej niż z chwilą upływu terminu płatności.

Innymi słowy, o tym kiedy ma być rozliczony podatek należny z tytułu świadczenia takich usług decyduje, co do zasady, moment wystawienia faktury, jednak nieprzekraczalnym momentem jest termin płatności ustalony pomiędzy stronami.

Wskazać należy, że o faktycznym wykonaniu usługi decyduje jej charakter. Z kolei o charakterze i o dacie wykonania tej usługi decydują strony umowy cywilnoprawnej, chyba że moment ten jest określany przez obowiązujący przepis prawa, regulujący zasady wykonywania danego rodzaju dostaw i usług.

Zauważyć jednak należy, że zgodnie z art. 353¹ Kodeksu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2014r., poz. 121 ze zm.), strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Zasada swobody umów nie ma charakteru nieograniczonego. Treść umowy nie może naruszać przepisów obowiązujących ustaw.

Zgodnie z ustawą dla celów powstania obowiązku podatkowego wykonanie czynności następuje z chwilą faktycznego jej dokonania. W konsekwencji, postanowienia umów cywilnoprawnych o uznaniu usługi za wykonaną pozostają bez znaczenia dla ww. celów, mogą pełnić jedynie funkcję pomocniczą w przypadku zaistnienia wątpliwości.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie precyzuje pojęcia kaucji. Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego PWN „kaucją” jest suma pieniężna złożona jako gwarancja dotrzymania zobowiązania i stanowiąca odszkodowanie w razie niedopełnienia zobowiązania.

W aspekcie przedmiotowej sprawy wskazać jednocześnie należy, że zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku Języka Polskiego PWN:

• „zaliczką” - jest część należności wypłacana z góry na poczet należności;
• „zadatkiem” - jest suma pieniędzy dawana przy zawieraniu umowy w celu zapewnienia jej wykonania;
• „przedpłatą” - jest określona suma pieniędzy wpłacana regularnie, w ustalonych terminach, w celu zapewnienia sobie otrzymania jakiegoś towaru;
• „ratą” - jest część należności pieniężnej, płatną w oznaczonym terminie.
  
  

Z przytoczonych wyżej definicji: zaliczki, zadatku, przedpłaty i raty wynika, że wiążą się one z przekazaniem kontrahentowi środków pieniężnych do jego dyspozycji. Natomiast cechą charakterystyczną kaucji jest to, że może ona zostać wykorzystana tylko w ściśle określonym przypadku, tj. w razie niedopełnienia zobowiązania. Zabezpieczenie wykonania umowy, poprzez ustanowienie kaucji ma charakter gwarancyjny, zabezpieczający, co oznacza, że jest ona ustanowiona na wypadek, gdyby strona umowy, która złożyła kaucję nie wywiązała się z niej. Wówczas druga strona umowy może zaspokoić się ze złożonej kaucji. Co do zasady, kaucja nie jest zaliczana na poczet ceny i podlega zwrotowi po zrealizowaniu warunków umowy, zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nie jest to bowiem otrzymanie części należności; nie można uznać jej ani za zaliczkę, ani za zadatek, ani tym bardziej za przedpłatę lub ratę. Z tych względów pobrana kaucja będąca zabezpieczeniem wykonania umowy, która jest zwracana kontrahentowi po wygaśnięciu umowy, nie jest zapłatą z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług w rozumieniu art. 29a ustawy o podatku od towarów i usług i nie podlega opodatkowaniu.

Natomiast w sytuacji, gdy wpłacona kaucja zostaje zaliczona, zgodnie z postanowieniami stron, na poczet należności za dostawę towarów lub świadczenie usługi, stanowi zapłatę otrzymaną przez sprzedawcę z tytułu dostawy towarów lub wykonania usługi. A zatem w momencie, w którym przestaje spełniać swoją funkcję jako kaucja, będzie rodzić obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług, w terminach przewidzianych w ustawie, stanowiąc odpowiednio całość lub część ceny, zaliczki, zadatku raty lub przedpłaty.

W świetle powołanych przepisów, odnosząc się do sytuacji przedstawionej we wniosku wskazać należy, że wpłacona przez Wnioskodawcę kwota nazwana w treści wniosku „kaucją bezzwrotną”, nie będzie w istocie rzeczy stanowić zabezpieczenia wykonania umowy (tu: świadczenia usług najmu), albowiem jej charakter i cel wyczerpuje znamiona zapłaty za usługę w postaci zaliczki/przedpłaty za przyszłą usługę (ostatni czynsz za najem lokalu).

Skoro więc ww. „kaucja bezzwrotna” nie stanowi zabezpieczenia umowy lecz, co wynika z treści zawieranej umowy, jest „kaucją bezzwrotną” przeznaczoną docelowo na ostatni czynsz, przy czym „kaucja” ta nie przewiduje pokrycia ewentualnych strat lub nakładów powstałych w trakcie trwania umowy najmu, zatem stanowi ona zapłatę (część zapłaty) za usługę najmu lokalu użytkowego, w konsekwencji czego będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy wskazać, że wprawdzie kwota ta została wpłacona przed wykonaniem usługi, jednakże z opisu sprawy wynika, że należność ta będzie płatna do 30 dni od dnia podpisania umowy.

Zatem to dzień zapłaty tej należności (tj. maksymalnie 30. dzień od dnia podpisania umowy) należy uznać za termin płatności „kaucji” z tytułu umowy najmu.

W myśl powołanego wcześniej przepisu art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT, fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności - w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4.

Zatem skoro strony ustaliły termin płatności ww. „kaucji bezzwrotnej” - do 30 dni od dnia podpisania umowy, to wynajmujący czyli kontrahent Wnioskodawcy winien wystawić nie później niż do tego dnia fakturę dla żądanej kwoty „kaucji”, w myśl art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT.

Tak więc w przedmiotowej sprawie obowiązek podatkowy z tytułu umowy najmu w odniesieniu do tej części należności, dla której termin płatności określono jako „30 dni od dnia podpisania umowy”, powstanie z chwilą zapłaty lecz nie później niż z chwilą upływu tego terminu płatności.

Reasumując zatem, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pierwszego w kolejności z ww. pytań jest prawidłowe.

Z uwagi na wskazany wyżej przepis art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz przedstawione we wniosku okoliczności stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie zostanie spełniony podstawowy warunek uprawniający Wnioskodawcę do odliczenia podatku VAT, gdyż wydatek związany z wynajęciem lokalu użytkowego, w którym znajdować się będzie jedna z restauracji prowadzonych przez Wnioskodawcę jest związany niewątpliwie z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy (podatnika podatku VAT) w zakresie prowadzenia działalności gastronomicznej, a przesłanki ograniczające prawo do odliczania w omawianej sprawie nie zaistnieją.

Zatem, Wnioskodawcy będzie przysługiwać prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturze VAT dokumentującej ww. „kaucję bezzwrotną”, wystawionej przez wynajmującego na Wnioskodawcę - zgodnie z art. 86 ust. 1, ust. 10 i 10b ustawy o VAT, tj. w rozliczeniu za okres, w którym powstanie obowiązek podatkowy w odniesieniu do ww. „kaucji bezzwrotnej”, pod warunkiem, że Wnioskodawca będzie w posiadaniu faktury dokumentującej tę transakcję.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy, że może odliczyć podatek z datą faktury jest nieprawidłowe.

Jednocześnie wskazuje się, że niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii możliwości zaliczenia kaucji na poczet należność za usługę najmu, gdyż kwestie te regulują przepisy dotyczące kształtowania stosunków cywilnoprawnych pomiędzy stronami umów.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Zmiana któregokolwiek z elementów zdarzenia przyszłego lub zmiana stanu prawnego powoduje, że interpretacja traci swoją ważność.

Podkreślić trzeba, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Wniosek o interpretację indywidualną może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 14b § 2 ustawa - Ordynacja podatkowa). Zatem wniosek o wydanie interpretacji może być złożony tylko w indywidualnej sprawie zainteresowanego. Z tych też względów – z uwagi na indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego - zaznacza się, iż niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy jedynie Wnioskodawcy, nie dotyczy natomiast jego kontrahenta. Uwzględniając powyższe wskazać zatem należy, że interpretacja nie wywołuje skutków prawnych dla kontrahenta Wnioskodawcy.

Należy też wskazać, że wyrażona w niniejszej interpretacji ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy dotyczy wyłącznie kwestii z zakresu podatku od towarów i usług, natomiast kwestie dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych są przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.