Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/415-949/14/16-S/ENB
z 6 maja 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów – uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 2 grudnia 2015 r. sygn. akt I SA/Bk 565/15 (data wpływu 11 lutego 2016 r.) - stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 października 2014 r. (data wpływu 20 października 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowań - jest prawidłowe w zakresie odszkodowań wypłacanych rolnikom indywidualnym, jest nieprawidłowe w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

W dniu 20 października 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania wypłacanych odszkodowań.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest państwową jednostką budżetową, działającą na podstawie ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013, poz.1235 z późn. zm.). Statut Wnioskodawcy został nadany przez Ministra Środowiska rozporządzeniem z dnia 10 listopada 2008 r. Zgodnie z art. 126 ust. l ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013, poz. 627 z późn. zm.) Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez gatunki zwierząt chronionych tj. żubry - w uprawach, płodach rolnych lub gospodarstwie leśnym; wilki i rysie- w pogłowiu zwierząt gospodarskich; niedźwiedzie - w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych; bobry - w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim. Odpowiedzialność, o której mowa powyżej nie obejmuje utraconych korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć gdyby szkoda nie została wyrządzona. Do Wnioskodawcy wpływają wnioski o wypłatę odszkodowań od: osób prawnych, osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz od rolników indywidualnych. Na podstawie złożonych wniosków dokonuje się oględzin w terenie, szacowania wartości szkody oraz wypłaca odszkodowanie, jako rekompensatę za poniesione szkody wyrządzone w wyniku działania zwierząt prawnie chronionych. Podstawą wypłaty odszkodowania jest protokół sporządzony z oględzin składający się z dwóch części. Pierwsza dotyczy danych osobowych poszkodowanego, identyfikacji przedmiotu szkody (nr działki rodzaj uprawy, rodzaj drzewa, sprzętu, itp.), zwierzęcia i przyczyny, które spowodowało szkodę, uwag sporządzającego protokół oraz uwag poszkodowanego do ustaleń poczynionych podczas oględzin. Druga część protokołu zawiera kalkulację szkody ze wskazaniem podstaw jej szacowania (np. oszacowanie masy drewna następuje na podstawie pomiaru średnicy pniaka i odczytu z „Tablic służących do określenia pierścienic i miąższości drzewa na podstawie średnicy pniaka” - praca zbiorowa na zlecenie Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, a cenę przyjmuje się na podstawie cen drewna w poszczególnych nadleśnictwach na terenie województwa). Na końcu poszkodowany wskazuje, w jakiej formie należy dokonać płatności oraz wyraża zgodę na przetwarzanie danych osobowych na potrzeby postępowania związanego z szacowaniem szkód i wypłatą odszkodowania. Wysokość odszkodowania nie podlega negocjacji. W przypadku, gdy poszkodowany nie zgadza się z wyceną ma prawo dochodzić innej kwoty na drodze sądowej. Przedmiot niniejszego wniosku jest zasadny w kontekście wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 lipca 2013 r. w sprawie niezgodności art. 126 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2013 r. poz. 627 i poz. 628) w zakresie, w jakim ogranicza odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez bobry wyłącznie do szkód powstałych w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim, z art. 32 ust. l oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Powyższe rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego powoduje rozszerzenie kręgu potencjalnych osób i podmiotów uprawnionych do roszczeń z tytułu ww. szkód o osoby niebędące rolnikami czy prowadzącymi gospodarstwa rybackie lub leśne.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy odszkodowanie za szkody wyrządzone przez gatunki zwierząt chronionych wypłacane rolnikom indywidualnym oraz osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej stanowią przychód opodatkowany i należy im wystawić PIT-8C?

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowania za szkody wyrządzone przez gatunki zwierząt chronionych wypłacane rolnikom indywidualnym i innym osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej nie stanowią przychodu podlegającego opodatkowaniu w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym nie należy ww. osobom wystawiać i przesyłać deklaracji PIT-8C.

W przypadku rolników indywidualnych wypłacane odszkodowania stanowią przychód z działalności rolniczej i w związku z tym na podstawie art. 2 ust. 1 nie podlegają przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, zgodnie z art. 9 ust. l ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów enumeratywnie wymienionych przez ustawodawcę, jako zwolnione od podatku oraz dochody, od których Minister Finansów w drodze rozporządzenia, zaniechał poboru podatku. Katalog zwolnień przedmiotowych określony w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia (z nieistotnymi w omawianej sytuacji wyjątkami) z opodatkowania otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, pod warunkiem, że ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw i przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. W przypadku odszkodowań, o których mowa, zasady ustalania wynikają wprost z przepisów art. 126 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2009 r. Nr 151, poz.1220 z późn.zm.), a w szczególności z art. 126 ust. 3, który stanowi, że oględzin i szacowania szkód, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku. W kolejnych zapisach ustawy określono zasady, jakie jest zobowiązany przestrzegać Wnioskodawca dokonując wypłaty odszkodowań tj. zgodnie z art. 126 ust. 2 ww. ustawy wysokość ustalonego odszkodowania nie może uwzględniać utraconych korzyści, art. 126 ust. 6 określa sytuacje, kiedy odszkodowanie nie przysługuje, art. 126 ust. l0 wskazuje, że w sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. l, orzekają sądy powszechne.

W dniu 16 stycznia 2015 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy wydał interpretację indywidualną sygn. ITPB2/415-949/14/ENB stwierdzając, iż stanowisko przedstawione we wniosku jest nieprawidłowe, bowiem wypłacane odszkodowania nie korzystają z wyłączenia o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy, jak również nie mieszczą się w katalogu zwolnień przedmiotowych, i w konsekwencji podlegają one opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł, o którym stanowią przepisy art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W sytuacji zatem wypłaty odszkodowań rolnikom indywidualnym i osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej na Wnioskodawcy ciąży obowiązek o którym mowa w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W dniu 9 lutego 2015 r. złożone zostało wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Odpowiedź na ww. wezwanie została udzielona pismem z dnia 10 marca 2015 r. znak ITPB2/4511-1-9/15/MM. W dniu 16 kwietnia 2015 r. wpłynęła do tutejszego organu podatkowego skarga na ww. interpretację, w której Skarżąca zarzuciła naruszenie art. 2 ust. 1 pkt 1 oraz art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wyrokiem z dnia 2 grudnia 2015 r. sygn. akt I SA/Bk 565/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną. W uzasadnieniu ww. orzeczenia Sąd stwierdził, iż nie ulega wątpliwości, że ustawodawca wprost unormował w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy, że przepisów ustawy nie stosuje się m.in. do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej.

Ustawodawca skonkretyzował również w sposób jak najbardziej precyzyjny co należy rozumieć przez działalność rolniczą, a wyliczenie dokonane przez ustawodawcę w art. 2 ust. 2 ustawy ma charakter zamknięty.

Zdaniem Sądu z przytaczanego, ustawowego zapisu wynika jaki rodzaj działalności zalicza się do działalności rolniczej, a także to, że każdy inny przychód, pośrednio związany z działalnością rolniczą, czy też powstający przy okazji prowadzenia działalności rolniczej nie stanowi przychodów z tej działalności. W ocenie Sądu zatem prawidłowe jest wskazanie Skarżącej, że charakteryzowane odszkodowania mają charakter kompensacyjny, tym samym stan majątkowy rolników indywidualnych poprzez wypłatę odszkodowania nie staje się większy w odniesieniu do stanu sprzed wyrządzenia szkody.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd uznał, że odszkodowania wypłacane rolnikom indywidualnym za szkody wyrządzone przez gatunki zwierząt chronionych, które mają w rzeczywistości na celu przywrócenie stanu posiadania sprzed wyrządzenia szkody, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż stanowią przychód uzyskany z działalności rolniczej, o którym mowa w art. 2 ust.1 pkt 1 u.p.d.o.f.

W odniesieniu natomiast do wypłaty odszkodowań za szkody wyrządzone przez gatunki zwierząt chronionych osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, Sąd uznał iż stanowisko organu jest prawidłowe.

Analizując art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy, Sąd stwierdził, że nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne są zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym. Ze zwolnienia bowiem będą mogły skorzystać te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Sąd podkreślił, że art. 126 u.o.p. nie wskazuje wprost ani wysokości odszkodowań wypłacanych dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczych, za szkody wyrządzone przez gatunki chronione zwierząt tam wymienionych, ani też nie wynikają z niego zasady ustalania odszkodowania. Powyższe nie wynika również z rozporządzenia wykonawczego, które nie zostało do czasu wydania interpretacji indywidualnej, jak i orzeczenia Sądu wydane. Zarówno wysokość odszkodowań jak i zasady ich ustalania są kształtowane na zasadach ogólnych prawa cywilnego wraz z dopuszczeniem możliwości złożenia powództwa cywilnego w tego typu sprawach na podstawie art. 417 k.c.

W ocenie Sądu, stanowisko organu w tej mierze jest zasadne, a tego typu świadczenia będą opodatkowane podatkiem dochodowym, co powoduje, że Skarżący będzie zobowiązany do wystawienia deklaracji PIT - 8C na podstawie art. 42a ustawy, zgodnie z którym osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie Sądu, należało interpretację indywidualną uchylić, ze względu na to, że nie odpowiada ona prawu i narusza treść art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie w jakim uznaje, że odszkodowania za szkody wyrządzone przez gatunki zwierząt chronionych wypłacane rolnikom indywidualnym stanowią przychód opodatkowany i należy w tym zakresie wystawiać deklarację PIT-8C.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 2 grudnia 2015 r., sygn. akt I SA/Bk 565/15 uprawomocnił się w dniu 21 stycznia 2016 r. (data wpływu wyroku z klauzulą prawomocności do tutejszego organu – 11 lutego 2016 r.).

W świetle obowiązującego stanu prawnego, biorąc pod uwagę wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 2 grudnia 2015 r. sygn. akt I SA/Bk 565/15 stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe w zakresie odszkodowań wypłacanych rolnikom indywidualnym, za nieprawidłowe w pozostałym zakresie.

W myśl art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych działalnością rolniczą, w rozumieniu ust. 1 pkt 1, jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:

1. miesiąc - w przypadku roślin,
2. 16 dni - w przypadku wysokointensywnego tuczu specjalizowanego gęsi lub kaczek,
3. 6 tygodni - w przypadku pozostałego drobiu rzeźnego,
4. 2 miesiące - w przypadku pozostałych zwierząt

• licząc od dnia nabycia.

Z powyższego przepisu wynika, że ustawodawca dla celów podatku dochodowego precyzuje wyraźnie, co należy rozumieć przez działalność rolniczą, a wyliczenie dokonane w tym przepisie ma charakter wyczerpujący.

Natomiast, zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym w 2014 r., przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ww. brzmieniu, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie „w szczególności” wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Do przychodów z innych źródeł należy zatem zaliczyć każdy przychód, który spełnia łącznie dwa warunki: po pierwsze – nie jest zaliczany do źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy, a po drugie – nie jest wyłączony z przedmiotowego zakresu podatku dochodowego od osób fizycznych.

Natomiast zamknięty katalog zwolnień podatkowych określony został w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 października 2014 r. wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Natomiast stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 4 października 2014 r., wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Powołane uregulowania prawne wskazują jednoznacznie, że nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze wskazanego powyżej zwolnienia przedmiotowego korzystają w szczególności te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że do Wnioskodawcy wpływają wnioski o wypłatę odszkodowań za szkody wyrządzone przez gatunki zwierząt chronionych od: osób prawnych, osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz od rolników indywidualnych. Na podstawie złożonych wniosków dokonuje się oględzin w terenie, szacowania wartości szkody oraz wypłaca odszkodowanie, jako rekompensatę za poniesione szkody wyrządzone w wyniku działania zwierząt prawnie chronionych. Podstawą wypłaty odszkodowania jest protokół sporządzony z oględzin składający się z dwóch części. Pierwsza dotyczy danych osobowych poszkodowanego, identyfikacji przedmiotu szkody (nr działki rodzaj uprawy, rodzaj drzewa, sprzętu, itp.), zwierzęcia i przyczyny, które spowodowało szkodę, uwag sporządzającego protokół oraz uwag poszkodowanego do ustaleń poczynionych podczas oględzin. Druga część protokołu zawiera kalkulację szkody ze wskazaniem podstaw jej szacowania (np. oszacowanie masy drewna następuje na podstawie pomiaru średnicy pniaka i odczytu z „Tablic służących do określenia pierścienic i miąższości drzewa na podstawie średnicy pniaka” - praca zbiorowa na zlecenie Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, a cenę przyjmuje się na podstawie cen drewna w poszczególnych nadleśnictwach na terenie województwa). Na końcu poszkodowany wskazuje, w jakiej formie należy dokonać płatności oraz wyraża zgodę na przetwarzanie danych osobowych na potrzeby postępowania związanego z szacowaniem szkód i wypłatą odszkodowania. Wysokość odszkodowania nie podlega negocjacji.

W odniesieniu do tak przedstawionego stanu faktycznego Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku stwierdził, iż wskazane we wniosku odszkodowania wypłacane rolnikom indywidualnym za szkody wyrządzone przez gatunki zwierząt chronionych, które mają w rzeczywistości na celu przywrócenie stanu posiadania sprzed wyrządzenia szkody, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż stanowią przychód uzyskany z działalności rolniczej, o którym mowa w art. 2 ust.1 pkt 1 ustawy.

Uwzględniając zatem stanowisko wyrażone w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku sygn. akt I SA/Bk 565/15 z dnia 2 grudnia 2015 r. uznać należy, iż odszkodowania wypłacane rolnikom indywidualnym, podlegają wyłączeniu na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy i w konsekwencji nie podlegają zapisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego w związku z wypłatą powyższych odszkodowań na rzecz rolników indywidualnych na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek o którym mowa w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast w kwestii opodatkowania odszkodowań wypłacanych na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności rolniczej, wyjaśnić należy, że zgodnie ze wskazanym we wniosku art. 126 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r., poz. 627, z późn. zm.), Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:

1. żubry - w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym;
2. wilki - w pogłowiu zwierząt gospodarskich;
3. rysie - w pogłowiu zwierząt gospodarskich;
4. niedźwiedzie - w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych;
5. bobry - w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim.

Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści (art. 126 ust. 2 ww. ustawy).

Z art. 126 ust. 3 ww. ustawy wynika, że oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.

Zgodnie z art. 126 ust. 11 cytowanej ustawy, minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rybołówstwa określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości wyceny szkody według cen rynkowych.

W odniesieniu do powyższego, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku stwierdził iż art. 126 u.o.p. nie wskazuje wprost ani wysokości odszkodowań wypłacanych dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczych, za szkody wyrządzone przez gatunki chronione zwierząt tam wymienionych, ani też nie wynikają z niego zasady ustalania odszkodowania. Powyższe nie wynika również z rozporządzenia wykonawczego, które nie zostało do czasu wydania interpretacji indywidualnej, jak i orzeczenia Sądu wydane. Zarówno wysokość odszkodowań jak i zasady ich ustalania jest kształtowana na zasadach ogólnych prawa cywilnego wraz z dopuszczeniem możliwości złożenia powództwa cywilnego w tego typu sprawach na podstawie art. 417 K.c.

Wobec powyższego w ocenie Sądu, świadczenia wypłacane na rzecz osób nie prowadzących działalności rolniczej będą opodatkowane podatkiem dochodowym, co powoduje, że Wnioskodawca będzie zobowiązany do wystawienia deklaracji PIT - 8C.

Uwzględniając zatem stanowisko wyrażone w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku sygn. akt I SA/Bk 565/15 z dnia 2 grudnia 2015 r. uznać należy, iż przepisy ustawy o ochronie przyrody nie określają wprost wysokości odszkodowania, a także nie wskazują zasad jego ustalania.

W rezultacie wskazane we wniosku odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania nie wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw wypłacane na rzecz osób niebędących rolnikami i nieprowadzących działalności gospodarczej nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł, o którym stanowią przepisy art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji w sytuacji wypłaty odszkodowań osobom fizycznym niebędącym rolnikami i nieprowadzącym działalności gospodarczej na Wnioskodawcy ciąży obowiązek o którym mowa w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.