Interpretacja Ministra Finansów
DD3.8222.2.113.2016.MCA
z 15 listopada 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

Na podstawie art. 14e § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) Minister Rozwoju i Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 9 sierpnia 2016 r. Nr 1061 IPTPB4.4511.80.2016.3.KS wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Zakładowej Organizacji Związkowej … (dalej: Wnioskodawca) przedstawione we wniosku z dnia 02 czerwca 2016 r. (data wpływu 6 czerwca 2016 r.), uzupełnionym pismami z dnia 22 czerwca 2016 r. i 27 lipca 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie przekazania przez zakładową organizację związkową zapomogi rzeczowej dla jej członka, jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 czerwca 2016 r. Wnioskodawca złożył wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w jego indywidualnej sprawie.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, uzupełnionym pismami z dnia 22 czerwca 2016 r. oraz 27 lipca 2016 r., Wnioskodawca przedstawił następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca działa na terenie Spółki … S.A. z siedzibą …. (dalej: Spółka). Pracownik Spółki, będący jednocześnie członkiem organizacji związkowej, planuje zwrócić się z pismem do Wnioskodawcy o przyznanie zapomogi z uwagi na trudną sytuację finansową. Wnioskodawca rozważa możliwość przyznania świadczenia rzeczowego jako zapomogi dla wnioskującego pracownika Spółki. Przyznana zapomoga pochodzić będzie ze środków własnych Wnioskodawcy. Szacowana wartość zapomogi to ok. 300 zł a pracownikowi zamierzającemu złożyć wniosek nie było przyznane w roku podatkowym 2016 żadne świadczenie przez Wnioskodawcę.

W piśmie z dnia 27 lipca 2016 r. Wnioskodawca dodał, że źródłem finansowania zapomogi rzeczowej będą w całości środki własne zakładowego związku zawodowego. Przekazane świadczenie członkowi związku zawodowego nie będzie miało związku z działalnością socjalną, o której mowa w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. W ocenie Wnioskodawcy oba źródła finansowania, te pochodzące z majątku związku zawodowego, jak i te pochodzące ze środków funduszu świadczeń socjalnych są diametralnie różne. Stąd środki pochodzące z majątku związku zawodowego nie stanowią środków funduszu, jak stanowi art. 5 i art. 7 ustawy z dnia 7 czerwca 2016 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 800), nie wspierają również działalności socjalnej pracodawcy w zakresie w jakim jest to realizowane przez fundusz. Zakładowe organizacje związkowe współpracują jedynie z pracodawcą w zakresie wykorzystania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, na zasadach określonych w art. 27 ustawy o związkach zawodowych.

Wnioskodawca wskazuje, że członek organizacji związkowej w związku z trudną sytuacją materialną wnioskował do związku zawodowego o przyznanie zapomogi. W rezultacie, Wnioskodawca przekaże zapomogę rzeczową, na którą składać się będą artykuły spożywcze (np. wędliny, cukier, kawa, przetwory, miód, itp.).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca powinien naliczyć podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wydanej pracownikowi Spółki, będącemu jednocześnie członkiem organizacji związkowej, zapomogi w formie świadczenia rzeczowego i czy w związku z tym będzie obowiązany do wystawienia informacji PIT-8C?

Zdaniem Wnioskodawcy, w myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł przychodów, z których pochodzą dochody (przychody) podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zawiera art. 10 ust. 1 ww. ustawy, gdzie m.in. w pkt 9 wymienia się inne źródła.

W świetle art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w tym przepisie słowa „w szczególności” oznacza, że jest to wyliczenie przykładowe. Oznacza to, że otrzymana przez pracownika zapomoga co do zasady stanowi przychód z innych źródeł.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 9a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są zapomogi, inne niż wymienione w pkt 26, wypłacane z funduszy zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej pracownikom należącym do tej organizacji, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 638 zł.

Natomiast, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 26 ww. ustawy, zwolnieniu od podatku dochodowemu podlegają zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2 280 zł, z zastrzeżeniem pkt 40 i 79.

Zatem, zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 9a powyższej ustawy jest możliwe wówczas, gdy spełnione zostaną następujące przesłanki:

1. zapomoga wypłacana jest z funduszy zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej,
2. świadczenie ma być otrzymane,
3. pracownicy należą do organizacji związkowej,
4. wartość zapomogi nie przekracza w ciągu roku podatkowego kwoty 638 zł.
   
   

Wnioskodawca wskazał, że w pierwszej kolejności podnieść należy, że przepis art. 21 ust. 1 pkt 9a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wskazuje kogo zdarzenie losowe ma dotyczyć. Oznacza to, że adresatem zwolnienia będzie zarówno osoba, która owym zdarzeniem dotknięta jest bezpośrednio, jak i pośrednio (np. choroba dziecka). Przepis ww. ustawy nie zawiera także definicji legalnej pojęcia zapomogi.

Według słowników języka polskiego, termin „zapomoga” oznacza bezzwrotną pomoc finansową udzielaną osobom fizycznym zwykle w związku ze zdarzeniem losowym. Cechą charakterystyczną zapomogi jest, że jest to świadczenie mające na celu wsparcie finansowe osoby, która z różnych przyczyn znalazła się w trudnej sytuacji życiowej, a podstawą do zastosowania zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych jest stwierdzenie faktu wystąpienia określonego zdarzenia. Wreszcie ustawodawca nie wymaga, aby osoba dotknięta zdarzeniem była obowiązana do udokumentowania tego faktu. Próbę zdefiniowania pojęcia „zapomogi” podjęło również sądownictwo administracyjne, które uznało, że w celu bowiem zobiektywizowania obrazu pojęcia zasadne jest sięgnięcie do kilku słowników języka polskiego. Zdaniem Sądu, nieodzowna jest bowiem konfrontacja definicji słownikowych danego terminu, pochodzących z różnych słowników języka polskiego. Sięgając do poszczególnych słowników Sąd stwierdził, że pod pojęciem „zapomogi” rozumie się także „wsparcie” i „zasiłek” (Uniwersalny słownik języka polskiego, pod red. S. Dubisza, Warszawa 2003, s. 857, Słownik języka polskiego, pod red. M. Szymczaka, Warszawa 1981, s. 946, a także: Internetowy słownik synonimów). W konsekwencji, Sąd doszedł do wniosku, że przyjęcie przez organ podatkowy w sprawie jako właściwej wykładni ograniczającej się do utożsamiania zasiłku wyłącznie ze świadczeniem pieniężnym nie jest zasadne. Odwoływanie się w niniejszej sprawie wyłącznie do słownika z pominięciem wykładni celowościowej i systemowej również świadczy o wadliwości procesu interpretacyjnego. Wykładnia językowa jest jedynie punktem wyjścia dla dalszej interpretacji (wyrok WSA w Białymstoku z dnia 21 lipca 2010 r., sygn. I SA/Bk 219/10). Zatem, pojęcie zapomogi w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie powinno być utożsamiane wyłącznie ze świadczeniem pieniężnym albowiem zapomogą jest również świadczenie rzeczowe.

Przekładając uwagi powyższe na stan niniejszej sprawy, w ocenie Wnioskodawcy, otrzymane przez pracownika świadczenie rzeczowe podlega zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 9a ww. ustawy. Po pierwsze źródłem finansowania zapomogi jest fundusz zakładowej organizacji związkowej. Po drugie, zapomoga będzie otrzymana przez pracownika Spółki, przy której działa zakładowa organizacja związkowa, a jednocześnie pracownik ten jest członkiem tejże organizacji. Wreszcie szacowana wartość zapomogi rzeczowej wynosi ok. 300 zł i nie przekracza limitu zwolnienia, który na dany rok podatkowy wynosi 638 zł albowiem w roku 2016 pracownik ten nie otrzymał żadnego świadczenia od Wnioskodawcy.

Zatem, przyszłe przyznanie zapomogi rzeczowej pracownikowi - członkowi związku zawodowego będzie podlegało zwolnieniu z art. 21 ust. 1 pkt 9a ww. ustawy. W konsekwencji Wnioskodawca nie będzie obowiązany do naliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych. Wnioskodawca nie będzie również obowiązany, na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do wystawienia otrzymującemu pracownikowi informacji o wysokości dochodu, tj. PIT-8C albowiem nie powstanie u tego pracownika przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy w związku z przychodem art. 10 ust. 1 pkt 9 powyższej ustawy.

Zgodnie bowiem z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21 są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania.

W konsekwencji, podmiotem zobowiązanym do sporządzenia informacji PIT-8C są osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej. Obowiązek taki powstaje w przypadku, gdy:

1. podmioty, o których mowa, dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1,
2. nie są to dochody przedmiotowo zwolnione od podatku,
3. od dochodów tych nie zaniechano poboru podatku na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej,
4. nie ma obowiązku pobrania zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego od tychże świadczeń,

- przy czym wskazane wyżej warunki muszą być spełnione łącznie.

Zdaniem Wnioskodawcy, w niniejszej sprawie otrzymane świadczenie pieniężne podlega zwolnieniu przedmiotowemu, stąd nie został spełniony jeden z warunków art. 42a ustawy podatku dochodowego od osób fizycznych. Okoliczność ta powoduje, że Wnioskodawca nie może skorzystać z tejże podstawy do wystawienia informacji PIT-8C albowiem informacja, o której mowa, nie jest sporządzana dla świadczenia, od których nie ma obowiązku poboru podatku ani też zaliczek na podatek.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji indywidualnej, stwierdzam, co następuje.

Opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych reguluje ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), zwana dalej „ustawą PIT”.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przy czym sposób opodatkowania oraz zakres obowiązków świadczeniodawców i świadczeniobiorców jest zdeterminowany źródłem przychodów, z których dany dochód został uzyskany.

Art. 10 ust. 1 ustawy PIT wymienia dziewięć źródeł przychodów, w tym w pkt 9 tak zwane inne źródła. Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy PIT za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Przychodami z innych źródeł są również zapomogi od zakładowej organizacji związkowej otrzymane przez jej członków. Co do zasady zatem ww. zapomogi stanowią przychód w rozumieniu przepisów ustawy PIT, z tym, że opodatkowaniu podlegają zapomogi inne niż wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych lub inne niż objęte zaniechaniem poboru podatku dochodowego w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 9a ustawy PIT wolne od podatku są zapomogi, inne niż wymienione w pkt 26, wypłacane z funduszy zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej pracownikom należącym do tej organizacji, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 638 zł.

Dla zastosowania zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 9a ustawy PIT niezbędne jest zatem, aby otrzymana zapomoga nie była związana z indywidualnym zdarzeniem losowym, klęską żywiołową, długotrwałą chorobą lub śmiercią (ten rodzaj zapomóg został wskazany w art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy PIT).

Ponadto istotne jest, aby zapomoga miała charakter pieniężny. Świadczy o tym użyte przez ustawodawcę sformułowanie „zapomogi (…) wypłacone”. Według internetowego Słownika Języka Polskiego PWN http://sjp.pwn.pl/szukaj/wypłacić.html „wypłacić” oznacza «wydać komuś należne mu pieniądze». W pojęciu „zapomogi (…) wypłacone” nie mieszczą się zatem zapomogi rzeczowe. W przypadku tego rodzaju świadczeń nie dochodzi bowiem do ich wypłacenia lecz do udzielenia, przekazania lub dokonania. Tym samym, przepis art. 21 ust. 1 pkt 9a ustawy PIT nie ma zastosowania do zapomóg rzeczowych, niezależnie od faktu, iż sam termin zapomoga obejmuje swoim zakresem zarówno świadczenia pieniężne jak i niepieniężne.

W tej sytuacji wartość udzielonego świadczenia rzeczowego nie może być objęta zakresem zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 9a ustawy PIT.

Zapomogi rzeczowe od zakładowej organizacji związkowej, które nie korzystają ze zwolnienia od podatku, lub od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej nie zaniechano poboru podatku, albo w stosunku do których zakładowa organizacja związkowa nie jest płatnikiem podatku dochodowego, podlegają wykazaniu przez zakładową organizację związkową w informacji, o której mowa w art. 42a ustawy PIT.

Odnosząc powyższe do zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę, należy zauważyć, iż przedmiotem świadczenia od zakładowej organizacji związkowej będzie zapomoga rzeczowa, o której przyznanie wnioskował członek tej organizacji w związku z trudną sytuacją materialną.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że ww. zapomoga rzeczowa stanowi przychód z art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT. Przychód ten nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 9a ustawy PIT. Jednocześnie, w odniesieniu do tego rodzaju zapomóg ustawodawca nie nałożył na Wnioskodawcę (organizację związkową) obowiązku obliczenia i pobrania od świadczeniobiorcy (członka organizacji związkowej) podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Wnioskodawca jest natomiast adresatem art. 42a ustawy PIT. W konsekwencji, jest obowiązany sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4 ustawy PIT, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy - zgodnie z którym przyznanie przez Wnioskodawcę zapomogi rzeczowej pracownikowi/członkowi związku zawodowego, będzie podlegało zwolnieniu z art. 21 ust. 1 pkt 9a ustawy PIT, oraz że Wnioskodawca nie będzie obowiązany do wystawienia informacji PIT-8C albowiem nie powstanie przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy PIT w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT - jest nieprawidłowe.

Z tych względów należało zmienić z urzędu interpretację indywidualną z dnia 9 sierpnia 2016 r. Nr 1061-IPTPB4.4511.80.2016.3.KS, wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

POUCZENIE

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego ….., po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Rozwoju i Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm., zwanej dalej „ustawą”). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Rozwoju i Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Rozwoju i Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Rozwoju i Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.