Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB1/4511-688/15-2/RK
z 10 grudnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 13 października 2015 r. (data wpływu do Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku Białej 23 października 2015 r., data wpływu do Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim 30 października 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 października 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest jednym z dwóch wspólników w spółce cywilnej. Jako wspólnik spółki prowadzi działalność od sierpnia 2008 r. w zakresie zarządzania nieruchomościami i administrowania budynkami. Spółka w 2013 r. poszukiwała pracownika na stanowisko konserwatora, ponieważ osoba wykonująca wówczas pracę na tym stanowisku zaczęła mieć problemy zdrowotne. Jeden ze wspólników spółki skontaktował się z Panem X, którego CV posiadała spółka z poprzedniej rekrutacji. Po rozmowie wspólników spółki z Panem X. ustalono, że obie strony zastanowią się nad ewentualnym podjęciem współpracy. Nie zostały ustalone żadne warunki dotyczące pracy, wynagrodzenia, zakresu obowiązków i terminu rozpoczęcia pracy. Nie została również podpisana żadna umowa, Pan X. nie został przez spółkę skierowany na badania lekarskie i nie był przeszkolony w zakresie BHP. Pan X. rozwiązał umowę z ówczesnym pracodawcą na mocy porozumienia stron i stawił się do pracy w spółce. Wspólnik spółki poinformował go, że nie podjęto jeszcze decyzji o zatrudnieniu go jako konserwatora. Osoba, na miejsce której miał być zatrudniony Pan X., ostatecznie nie zrezygnowała z pracy i jest nadal zatrudniona w spółce. Pan X. w związku z powyższym wystąpił do Sądu o odszkodowanie za niezawarcie umowy przyrzeczonej. Sąd w I instancji uznał, że „wobec niezawarcia umowy przedwstępnej, powód (Pan X.) nie może skutecznie domagać się odszkodowania z tytułu jej niewykonania, dlatego też powództwo jako nieuzasadnione zostało oddalone”. Pan X. wniósł apelację i Sąd II instancji w marcu 2015 r. orzekł, że powód (Pan X.) poniósł szkodę i przyznał odszkodowanie. Sąd uzasadnił, że „jeżeli nie doszło do zawarcia umowy przedwstępnej, to szkodą może być utrata wynagrodzenia uzyskiwanego w stosunku pracy, który został przez stronę rozwiązany dlatego, że liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej, a nie szkoda polegająca na utracie wynagrodzenia, które miała otrzymywać według ustaleń umowy przyrzeczonej”. Na podstawie wyroku Sądu II instancji wspólnicy spółki zapłacili przelewem w dniu 30 kwietnia 2015 r. Panu X. odszkodowanie za niezawarcie umowy przyrzeczonej i solidarnie koszty tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wypłacone na podstawie wyroku Sądu odszkodowanie za niezawarcie umowy przyrzeczonej Panu X. może być zaliczone przez wspólnika do kosztów uzyskania przychodów (w stosunku do posiadanego przez niego udziału w tej spółce) na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. w dacie poniesienia tego wydatku?

Zdaniem Wnioskodawczyni, wypłacone przez wspólników spółki W dniu 30 kwietnia 2015 r. odszkodowanie za niezawarcie umowy przyrzeczonej Panu X nie może być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu wspólnika - zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r.

Wnioskodawczyni wskazuje, że kosztami uzyskania przychodów są bowiem koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w przepisach ustawy, jako koszty niestanowiące kosztów podatkowych.

Właściwa i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:

1. przeznaczenie wydatku (celowość, zasadność wydatku dla funkcjonowania podmiotu) oraz
2. potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu, względnie zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
   
   

Wnioskodawczyni zaznacza, że obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku przyczynowo-skutkowego z osiąganymi przychodami lub zabezpieczeniem ich źródła. Ponoszony wydatek nie może być także ujęty w katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Wypłacone na podstawie wyroku Sądu odszkodowanie z tytułu niezawarcia umowy przyrzeczonej nie zostało wprost wymienione pośród kosztów niestanowiących kosztów podatkowych (art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r.).

Zdaniem Wnioskodawczyni, badając zasadność zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów należy wrócić do zasady ogólnej i ocenić, czy tego typu wydatek można zakwalifikować do wydatku poniesionego w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Odnosząc przedstawioną sytuację do przepisów prawa podatkowego należy zauważyć, że celem poniesionego przez wspólników spółki wydatku na wypłatę odszkodowania z tytułu niezawarcia umowy przyrzeczonej – nie było uzyskanie przychodu, ani zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Celem zapłaty odszkodowania było zwolnienie spółki ze zobowiązania, a zapłata odszkodowania nie przyniosła żadnego przychodu. Kwota odszkodowania nie jest wypłaconym zaległym wynagrodzeniem pracownika, ale swoistą dolegliwością (sankcją) za niezgodne z prawem działanie spółki - art. 390 § 1 Kodeksu cywilnego (ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu, a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy. W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania, ustawodawca wyróżnia koszty podatkowe bezpośrednio związane z przychodami i inne niż bezpośrednio z nimi związane, których nie można wprost przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako zmierzające do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Kosztami uzyskania przychodu są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny związku z prowadzoną działalnością winno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła. Aby, zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

1. pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
2. nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
3. być właściwie udokumentowany.
   
   

Powyższe oznacza, że kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie są wymienione w art. 23, i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem (zwiększeniem) przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Jednakże ciężar wykazania owego związku spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

Należy również podkreślić, że podatnik ponosi ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej, w związku z tym nietrafne decyzje skutkujące powstaniem kosztów związanych z tą działalnością, nie może rekompensować przy pomocy przepisów podatkowych, gdyż oznaczałoby to w praktyce przerzucenie na Skarb Państwa ryzyka związanego z określonym przedsięwzięciem gospodarczym podejmowanym przez podmiot. Uznanie za koszt uzyskania przychodów odszkodowania z tytułu odstąpienia od umowy niezgodne jest z przepisem art. 22 ust. 1 ustawy, jak i wyraźnie sprecyzowanym celem ustawodawcy.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni prowadzi w formie spółki cywilnej działalność gospodarczą w zakresie zarządzania nieruchomościami i administrowania budynkami. Spółka w 2013 r. poszukiwała pracownika na stanowisko konserwatora. Jeden ze wspólników skontaktował się z Panem X, z którym ustalono, że obie strony zastanowią się nad ewentualnym podjęciem współpracy. Pan X. rozwiązał umowę z ówczesnym pracodawcą, jednakże umowa ze spółką nie doszła do skutku. W związku z powyższym Pan X. wystąpił do Sądu o odszkodowanie za niezawarcie umowy przyrzeczonej. Sąd II instancji w marcu 2015 r. orzekł, że powód (Pan X.) poniósł szkodę i przyznał odszkodowanie. Wnioskodawczyni zapłaciła przelewem w dniu 30 kwietnia 2015 r. Panu X. odszkodowanie za niezawarcie umowy przyrzeczonej (w stosunku do posiadanego przez Nią udziału w tej spółce).

Biorąc powyższe pod uwagę wypłacone przez Wnioskodawczynię na rzecz poszkodowanego odszkodowanie zasądzone wyrokiem Sądu nie może zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej przez Wnioskodawczynię pozarolniczej działalności gospodarczej (w stosunku do posiadanego przez Nią udziału w tej spółce). Nie ma tutaj znaczenia fakt, że koszty dotyczące wypłaty odszkodowania wyrokiem Sądu nie znajdują się w katalogu kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych. Oceniając charakter przedmiotowego wydatku poniesionego przez Wnioskodawczynię nie można wykazać związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy wypłaconym odszkodowaniem na rzecz poszkodowanego, a uzyskanym przez Wnioskodawczynię przychodem, a więc spełnienia jednej z przesłanek, wynikającej z art. 22 ust. 1 ww. ustawy koniecznej do zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów. Celem bowiem zapłaty odszkodowania zasądzonego wyrokiem Sądu nie było uzyskanie przychodu, lecz zwolnienie się Wnioskodawczyni z ciążącej na Niej odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.