Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB1/415-1266/14-4/AA
z 5 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 28 października 2014 r. (data wpływu 6 listopada 2014 r.), uzupełnionym w dniu 22 stycznia 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości utraconego wadium – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

• możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kary umownej,
• możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości utraconego wadium.
  
  

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14f § 1 i § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 14 stycznia 2015 r. znak ILPB1/415-1266/14-2/AA na podstawie art. 169 § 1 i § 2 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 19 stycznia 2015 r., natomiast w dniu 22 stycznia 2015 r. wniosek uzupełniono o brakującą opłatę.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Firma biorąc udział w przetargu na inne prace budowlane wpłaciła wadium w postaci gwarancji bankowej. Przetarg został wygrany, tym samym firma stanęła do podpisywania umowy. W umowie został ustalony zakres i termin prac. Analiza zapisów umowy w zakresie poszczególnych prac wykazała, iż część prac jest ze względów produkcyjnych i technologicznych niemożliwa do zrealizowania w określonym w umowie terminie. W związku z powyższym Firma nie podpisała umowy, ze względu na nierealny do wykonania zakres prac w krótkim terminie określonym w umowie. Kary za opóźnienie w realizacji prac były na bardzo wysokim poziomie. Skutkiem niepodpisania umowy było zatrzymanie wadium w postaci gwarancji przez Zamawiającego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości utraconego wadium.

Czy Firma ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów utracone wadium?

Zdaniem Wnioskodawcy, utracone wadium podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, gdyż nie jest wymienione w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z definicji kosztów uzyskania przychodów wynika, iż kosztami takimi są koszty poniesione w celu „zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów”. Wadium wymagalne jest w celu wzięcia udziału w przetargu. Firma wniosła wadium. Ze względu na niemożliwe do wykonania prace budowlane w terminie ustalonym przez Zamawiającego, Wnioskodawca w celu ochrony i zabezpieczenia źródła przychodów przedmiotowej umowy nie podpisał w obawie przed grożącymi karami za opóźnienia w realizacji prac. Wydatek w postaci utraconego wadium został poniesiony w celu osiągnięcia przychodu, nie jest wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, a także jest udokumentowany, więc w ocenie Wnioskodawcy spełnia przesłanki kosztu uzyskania przychodu stanowi dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny związku z prowadzoną działalnością winno wynikać, iż poniesiony wydatek obiektywnie może się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła. Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodów winien, w myśl powołanego przepisu spełniać łącznie następujące warunki:

• pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• być właściwie udokumentowany.
  
  

Powyższe oznacza, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów. Wydatki muszą być zatem związane z wykonywaną działalnością gospodarczą i poniesione w celu uzyskania przychodów z tej działalności i nie mogą być wymienione w katalogu wydatków nieuznawanych za taki koszt. Niespełnienie którejkolwiek z wyżej wskazanych przesłanek wyklucza możliwość zaliczenia wydatku w ciężar kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 54 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat (kosztów) powstałych w wyniku utraty dokonanych przedpłat (zaliczek, zadatków) w związku z niewykonaniem umowy.

Zatem, utrata wręczonej przedpłaty (zaliczki, zadatku) powoduje, że powstała w ten sposób strata nie będzie zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Ze względów ekonomicznych utracona przedpłata jest stratą uznawaną przez prawo bilansowe (tj. obciąża majątek podatnika), jednak na gruncie prawa podatkowego strata powstała w wyniku utraty zaliczki w związku z niewykonaniem umowy nie stanowi kosztu uzyskania przychodów, ponieważ została wprost wymieniona w katalogu zawartym w art. 23 ust. 1 ustawy.

Zadatek i wadium są zdefiniowane odpowiednio w art. 394 i art. 70⁴ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.). Zgodnie z brzmieniem art. 394 ww. Kodeksu, w braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.

W razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała; jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi. W razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej odpada. To samo dotyczy wypadku, gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony.

Zgodnie z art. 70⁴ ww. Kodeksu, w warunkach aukcji albo przetargu można zastrzec, że przystępujący do aukcji albo przetargu powinien, pod rygorem niedopuszczenia do nich, wpłacić organizatorowi określoną sumę albo ustanowić odpowiednie zabezpieczenie jej zapłaty (wadium). Jeżeli uczestnik aukcji albo przetargu, mimo wyboru jego oferty, uchyla się od zawarcia umowy, której ważność zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, organizator aukcji albo przetargu może pobraną sumę zachować albo dochodzić zaspokojenia z przedmiotu zabezpieczenia. W pozostałych wypadkach zapłacone wadium należy niezwłocznie zwrócić, a ustanowione zabezpieczenie wygasa. Jeżeli organizator aukcji albo przetargu uchyla się od zawarcia umowy, ich uczestnik, którego oferta została wybrana, może żądać zapłaty podwójnego wadium albo naprawienia szkody.

Zadatek i wadium służą zatem do zabezpieczenia interesów obu stron umowy. Dzięki niemu każda ze stron zabezpiecza się na wypadek zerwania umowy przez drugą stronę. Strona która nie wykona swojego zobowiązania traci wpłacony zadatek i/lub wadium.

Przenosząc sprawę wadium na grunt przepisów podatkowych należy zauważyć, że wadium jest świadczeniem warunkowym, które w razie przegrania przetargu podlega zwrotowi. Stanowi rodzaj depozytu przekazanego organizatorowi. Jak podano wyżej warunkiem uznania konkretnego wydatku za koszt podatkowy jest m.in. definitywność wydatku, co oznacza, że wartość poniesionego wydatku nie zostanie podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona. Nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów wydatki, które z założenia mogą zostać zwrócone. W takim rozumieniu kosztu podatkowego, wadium, które w razie przegrania przetargu podlega zwrotowi, nie stanowi takiego kosztu. Jest neutralne podatkowo. Zwrot wadium nie stanowi przychodu. W sytuacji zaś, gdy podatnik wpłacający wadium wygra przetarg, przekazaną kwotę wadium może zaliczyć na poczet przyszłej zapłaty. W takiej też sytuacji, gdy mimo wygranego przetargu, podatnik wycofa się z umowy, utracone wadium nie będzie kosztem uzyskania przychodu.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że firma biorąc udział w przetargu na inne prace budowlane wpłaciła wadium w postaci gwarancji bankowej. Przetarg został wygrany, tym samym firma stanęła do podpisywania umowy. Jednakże analiza zapisów umowy w zakresie poszczególnych prac wykazała, iż część prac jest niemożliwa do zrealizowania w określonym w umowie terminie. W związku z powyższym firma nie podpisała umowy, ze względu na nierealny do wykonania zakres prac w krótkim terminie określonym w umowie. Skutkiem niepodpisania umowy było zatrzymanie wadium w postaci gwarancji przez Zamawiającego.

Biorąc powyższe pod uwagę kwota wpłacona tytułem wadium, która w związku z wygranym przetargiem i rezygnacją z podpisania umowy nie została zwrócona Wnioskodawcy, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 54 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie może stanowić kosztu uzyskania przychodów.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jednocześnie należy wskazać, że w dniu 5 lutego 2015 r. wniosek w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kary umownej został rozstrzygnięty odrębną interpretacją indywidualną nr ILPB1/415-1266/14-3/AA.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.