Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/2/4511-235/15/NG
z 19 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 16 lutego 2015 r. (data otrzymania 20 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia daty nabycia udziału w nieruchomości oraz skutków podatkowych sprzedaży tego udziału – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 lutego 2015 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia daty nabycia udziału w nieruchomości oraz skutków podatkowych sprzedaży tego udziału.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Należąca do dziadka Wnioskodawcy nieruchomość (zespół parkowo-pałacowy) zosta¬ła mu odebrana na mocy dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. o reformie rolnej i została zajęta na rzecz Skarbu Państwa.

Wnioskodawca z bratem, jako jedyni spadkobiercy po dziadku i ojcu, który zmarł w 1997 r., przez 12 lat ubiegali się o przywrócenie prawa własności opisanej powyższej nieruchomości w drodze postępowania administracyjnego (w ślad za roszczeniami zgłoszonymi przez ojca Wnioskodawcy).

W styczniu 2013 r. Wnioskodawca otrzymał Decyzję Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (wydaną w następstwie decyzji Wojewody z czerwca 2004 r. oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego z maja 2009 r.), w której znalazło się stwierdzenie o nieważności zajęcia na rzecz Skarbu Państwa zespołu parkowo-pałacowego dlatego, że nieruchomość nie podpadała pod działanie art. 2 ust. l lit. e) dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r.

Z powyższej Decyzji wynika, że tytuł własności winien trwać przy prawowitym właścicielu (gdyby żył) i decyzja potwierdza prawa ówczesnego właściciela (dziadka Wnioskodawcy), do ww. nieruchomości, a w konsekwencji jego spadkobierców (ojca Wnioskodawcy, który zmarł w 1997 r. a po jego śmierci – Wnioskodawcy i jego brata).

Na mocy powyższej decyzji oraz odpowiednich postanowień o stwierdzeniu na¬bycia spadku po dziadku Wnioskodawcy (włącznie z postanowieniem Sądu ze stycznia 1998 r. z wniosku matki Wnioskodawcy, że Wnioskodawca i jego brat są jedynymi spadkobiercami po ojcu w udziale po ½) zostały dokonane stosowne wpisy w księgach wieczystych.

Powojenny użytkownik ww. nieruchomości (spółka Skarbu Państwa) wyraził chęć jej kupna, więc w grudniu 2014 r. Wnioskodawca z bratem sprzedali ww. nieruchomość (każdy z nich swój udział we własności).

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano m.in. następujące pytania:

1. Czy przywrócenie Wnioskodawcy jako spadkobiercy prawa własności do nieruchomości odebranej na mocy dekretu PKWN o reformie rolnej i przejętej na rzecz Skarbu Państwa, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
2. Czy występuje obowiązek podatkowy od sprzedaży udziału we współwłasności nieruchomości odebranej na mocy dekretu PKWN o reformie rolnej i przejętej na rzecz Skarbu Państwa, co do której zostało restytucyjnie przywrócone prawo własności i która to sprzedaż nastąpiła po upływie 5 lat licząc od daty śmierci ojca Wnioskodawcy czyli chwili gdy prawa zmarłego przeszły na następców prawnych, więc sprzedaż ta nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodo¬wym od osób fizycznych?
3. Czy Wnioskodawca ma obowiązek zgłoszenia/zadeklarowania/wykazania faktu odzyskania prawa własności (restytucji) oraz faktu sprzedaży? A jeśli tak, to jak i gdzie oraz w jakiej formie?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie decyzji Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 2013 r., w któ¬rej znalazło się stwierdzenie o nieważności zajęcia na rzecz Skarbu Państwa zespołu parkowo-pałacowego (nie podpadał on pod działanie art. 2 ust. l dekretu PKWN) można uznać, że zajęcie przez ówczesne władze tej nieruchomości na rzecz Skarbu Pań¬stwa było niezgodne z obowiązującymi przepisami i odbyło się z naruszeniem prawa, a negatywnych skutków tego postępowania ówczesnych władz nie mogą ponosić spadko¬biercy zmarłego właściciela ani jego następcy prawni.

Z ww. decyzji Ministra z 2013 r. uchylającej działania ówcze¬snych władz wynika, że tytuł własności winien trwać przy prawowitym właścicielu, gdyby żył (dziadek Wnioskodawcy). Ponieważ z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki wynikające ze stosunków cywilnoprawnych przechodzą na jedną lub kilka osób (spadkobierców/następców prawnych), to Wnioskodawca uważa, że powyższa decyzja potwierdza prawa ówczesnego właściciela (jego dziadka) do opisanej we wniosku nieru¬chomości, a w konsekwencji jego następców prawnych/spadkobierców (czyli ojca Wnioskodawcy, a po jego śmierci w 1997 r. –Wnioskodawcy i jego brata).

Na podstawie informacji zasięgniętych we właściwym Urzędzie Skarbowym Wnioskodawca uważa, że w takim jak opisanym przez niego przypadku uważa się, że formalne odzyskanie mienia przez spadkobierców praw nie jest nabyciem, a jedynie przywróceniem praw własności, więc nie podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.

Potwierdzono również Wnioskodawcy, że przychód uzyskany ze sprzedaży udziału we współwłasności ww. nieruchomości nie stanowi źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz że właściciele, któ¬rzy odzyskali nieruchomości zagarnięte w czasach komunizmu, mogą je natychmiast sprzedać bez podatku (w przeciwieństwie do innych podatników nie muszą ze sprzeda¬żą czekać ustawowych pięciu lat).

Skądinąd w przypadku Wnioskodawcy istotne jest również to, że sprzedaż nastąpiła po upływie 5 lat licząc od daty śmierci ojca (z chwilą śmierci prawa zmarłego prze¬chodzą na następców prawnych), więc sprzedaż ta nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Podsumowując, Wnioskodawca uważa, że ponieważ decyzja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 2013 r. stwierdzająca nieważność zajęcia na rzecz Skarbu Państwa zespołu parkowo-pałacowego (nie podpadanie pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r.) przywraca stosunki prawne sprzed przejęcia na Skarb Państwa czyli nastąpiła restytucja prawa własności a nie nabycie, nie zaistniało zatem żadne przysporzenie majątkowe, co z kolei oznacza, że Wnioskodawca nie osiągnął z tego tytułu przychodu, z którego dochód mógłby podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Również sprzedaż udziału we współwłasności nieruchomości nie może być opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na upływ 5-letniego terminu określonego w treści art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie zasięgniętej informacji (m.in. w urzędzie skarbowym) Wnioskodawca uważa, że nie ma również obowiązku zgłoszenia/zadeklarowania/wykazania faktu odzyskania prawa własności/restytucji oraz faktu sprzedaży nieruchomości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie ustalenia daty nabycia udziału w nieruchomości oraz skutków podatkowych sprzedaży tego udziału. W podatku od spadków i darowizn zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest – z zastrzeżeniem ust. 2 – odpłatne zbycie, m.in.:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości (w tym lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość),
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

–jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Dla rozpatrywanej sprawy istotna zatem jest kwestia – od kiedy należy liczyć bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w cytowanym wyżej przepisie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Niezbędne staje się więc ustalenie momentu nabycia przez Wnioskodawcę udziału ½ w prawie własności nieruchomości. Przy rozstrzyganiu tego problemu należy mieć na uwadze nie tylko przepisy prawa podatkowego, ale przede wszystkim przepisy prawa cywilnego dotyczące nabycia czy też utraty prawa własności.

Ponadto na stan prawny nieruchomości istotny wpływ mogą wywierać wydawane zarówno na gruncie prawa cywilnego, administracyjnego, jak i karnego – orzeczenia sądowe i decyzje administracyjne, stanowiące dokumenty o szczególnym znaczeniu. Waga tych orzeczeń wynika z pozycji jaką zajmują sądy i organy administracji publicznej.

Wskazać zatem należy, że decyzja otrzymana przez Wnioskodawcę w styczniu 2013 r. wydana przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w następstwie decyzji Wojewody z czerwca 2004 r. oraz orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z maja 2009 r. stwierdzająca, że nieruchomość stanowiąca zespół parkowo-pałacowy nie podpadała pod działanie przepisu art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (t.j. Dz.U. z 1945 r. Nr 3, poz. 13 ze zm.) ma charakter deklaratoryjny. Decyzja deklaratoryjna potwierdza stan prawny istniejący jeszcze przed jej wydaniem. Decyzja deklaratoryjna stwierdza w sposób wiążący w danej sprawie prawa lub obowiązki wynikające z przepisu prawa. Nie tworzy więc stosunków prawnych. Decyzje deklaratoryjne wywołują skutki wstecz (ex tunc), a więc nie z dniem ich wydania, lecz z chwilą zaistnienia sytuacji faktycznej, z którą ustawa wiąże powstanie praw lub obowiązków. Oznacza to, że w omawianej sprawie nie można mówić o przeniesieniu na podstawie ww. decyzji prawa własności na zasadach ogólnych wynikających z przepisów o charakterze cywilnoprawnym, ale jedynie o restytucji (przywróceniu) stanu sprzed przejścia nieruchomości na własność Skarbu Państwa.

Zatem skoro decyzja Wojewody stwierdzała, że omawiana nieruchomość nie podpadała pod działanie przepisu art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej a zatem przejęcie nieruchomości przez Skarb Państwa było aktem nie znajdującym podstaw w obowiązującym prawie, to tytuł własności winien trwać przy prawowitym właścicielu, gdyby żył. W sytuacji natomiast gdy dochodzi do zwrotu bezprawnie zajętej nieruchomości spadkobiercom osób, którym tę nieruchomość odebrano, wówczas prawo do zwrotu znajduje swe źródło w nabyciu spadku.

Tym samym wobec faktu, że nieruchomość stanowiąca zespół parkowo-pałacowy zajęta została na rzecz Skarbu Państwa, natomiast na mocy decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi doręczonej Wnioskodawcy w styczniu 2013 r. dokonany został zwrot ww. nieruchomości, za datę nabycia przez Wnioskodawcę udziału w tej nieruchomości należy uznać moment nabycia spadku, a więc datę śmierci ojca Wnioskodawcy.

W myśl bowiem art. 924 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) – spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Natomiast zgodnie z art. 925 Kodeksu cywilnego – spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Mając na uwadze ww. regulacje prawne stwierdzić należy, że skoro spadek, stanowiący ogół majątkowych praw i obowiązków zmarłego (art. 922 § 1 k.c.) otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy i według tej daty spadkobierca nabywa spadek, to za dzień nabycia rzeczy lub praw w drodze spadku należy rozumieć dzień śmierci spadkodawcy.

Powyższe wyjaśnienia oznaczają, że za datę nabycia przez Wnioskodawcę udziału ½ w omawianej nieruchomości (zespole parkowo-pałacowym) uznać należy datę śmierci spadkodawcy – ojca Wnioskodawcy – po którym odziedziczył on spadek, tj. 1997 r.

Należy w tym miejscu zauważyć, że podatkiem dochodowym od osób fizycznych ¬– w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy – źródłem przychodu podlegającym opodatkowaniu jest odpłatne zbycie nieruchomości – natomiast źródłem przychodu podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie jest nabycie nieruchomości w tym nabycie w drodze tzw. restytucji.

Tym samym stwierdzić należy, że nabycie przez Wnioskodawcę w drodze restytucji mienia udziału w nieruchomości, tj. w zespole parkowo-pałacowym nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. To oznacza także, że na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek zgłoszenia, zadeklarowania ani też wykazania faktu nabycia prawa własności udziału w ww. nieruchomości.

Z kolei w odniesieniu do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych sprzedaży przez Wnioskodawcę ww. udziału w nieruchomości w grudniu 2014 r. na rzecz spółki Skarbu Państwa zauważyć należy, że przywołany na wstępie przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W rozpatrywanej sprawie sprzedaż odziedziczonego udziału w nieruchomości nie stanowi podlegającego opodatkowaniu źródła przychodu, a wynika to z faktu, że sprzedaż nastąpiła po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do nabycia przez Wnioskodawcę tego udziału. To oznacza, że kwota, która Wnioskodawca otrzymał ze sprzedaży udziału w nieruchomości nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, bowiem w ogóle nie stanowi źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu. Tym samym w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych Wnioskodawca nie ma obowiązku zgłoszenia, zadeklarowania ani też wykazania faktu sprzedaży udziału w nieruchomości w jakiejkolwiek formie.

Stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.