2015.01.02 - Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPP4/443-705/14-5/OS
z 2 stycznia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 19 września 2014 r. (data wpływu 23 września 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 9 grudnia 2014 r. (data wpływu 10 grudnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

prawa do częściowego odliczenia podatku naliczonego związanego z wydatkami bieżącymi dotyczącymi Autobusów w oparciu o proporcję sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy – jest nieprawidłowe

okresu rozliczeniowego w jakim winno nastąpić odliczenie podatku naliczonego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

opodatkowania udostępniania komercyjnego autobusu na rzecz zainteresowanych;

prawa do częściowego odliczenia podatku naliczonego związanego z wydatkami bieżącymi dotyczącymi Autobusów w oparciu o proporcję sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy i okresu rozliczeniowego w jakim odliczenie to winno nastąpić.

Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 9 grudnia 2014 r. (data wpływu 10 grudnia 2014 r.) w zakresie doprecyzowania opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Gmina (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

Gmina jest właścicielem autobusów (dalej: „Autobusy” lub „Pojazdy”). Autobusy znajdują się na stanie środków trwałych Gminy. Pojazdy od momentu ich nabycia wykorzystywane są na cele realizacji zadań własnych Gminy w formie nieodpłatnej (np. do dowozu dzieci do szkoły), czyli w ramach czynności, które zasadniczo nie podlegają VAT, jak również są wynajmowane podmiotom zewnętrznym - mieszkańcom/firmom (np. na wycieczki, wesela itp.), zatem do czynności, które co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT, a także są wykorzystywane na potrzeby Urzędu Gminy (np. na wyjazdy lub wycieczki pracowników, dalej: UG).

Tym samym więc, Gmina wykorzystywała/wykorzystuje Autobusy w trojaki sposób:

Nieodpłatnie na cele realizacji zadań własnych - co do zasady, w ramach czynności niepodlegających VAT,
Odpłatnie na rzecz osób trzecich - co do zasady, w ramach czynności opodatkowanych VAT,
Do działalności mieszanej na potrzeby UG - co do zasady, w ramach czynności niepodlegających VAT i podlegających VAT, w tym czynności zwolnionych z VAT oraz czynności opodatkowanych VAT (dalej także: działalność mieszana).

Wnioskodawca nabył Autobusy zarówno na cele realizacji zadań własnych (np. dowóz dzieci do szkoły), w celu wynajmowania na rzecz podmiotów zewnętrznych (mieszkańcom/firmom np. na wycieczki, wesela) oraz na potrzeby UG i (jak wskazano wyżej) dla powyższych celów Pojazdy są wykorzystywane od momentu ich nabycia.

W odniesieniu do podatku naliczonego, wynikającego z wydatków, które były ponoszone bezpośrednio i wyłącznie w związku z wykonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu VAT (B), Gmina ma zamiar skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. W tym celu, Gmina ma zamiar dokonać bezpośredniego przyporządkowania kwot podatku naliczonego do wydatków związanych z czynnościami opodatkowanymi VAT.

Natomiast w odniesieniu do wydatków związanych bezpośrednio i wyłącznie z pozostałymi czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu VAT (A) oraz zdarzeniami (C), podatek naliczony nie był/nie jest odliczany przez Gminę.

Niemniej jednak, Gmina ponosiła/ponosić będzie ponosić również szereg wydatków na nabycie towarów i usług, jednocześnie związanych z czynnościami (B) [tj. czynnościami opodatkowanymi VAT oraz występującymi po jej stronie zdarzeniami (A) i (C). Gmina nie zna sposobu, aby wydatki te bezpośrednio i wyłącznie przyporządkować do czynności (B) lub też zdarzeń (A), (C). Są to w szczególności wydatki związane z bieżącym utrzymaniem Autobusów, np. koszty napraw, przeglądów, zakup części itp. (dalej: Wydatki bieżące). Wśród wydatków bieżących wyróżnić można nabywane przez Gminę zarówno towary jak i usługi.

Gmina nie ma możliwości wyznaczania określonych godzin/dni tygodnia, w których Autobusy są/będą przeznaczone wyłącznie do nieodpłatnego oraz odpowiednio do odpłatnego korzystania, jak i na potrzeby UG. W praktyce nie da się bowiem takiego podziału przewidzieć. Sposób wykorzystywania Pojazdów jest natomiast regulowany poprzez zapotrzebowanie na wszystkie trzy formy jego udostępniania.

Powyższe oznacza, że w momencie ponoszenia Wydatków bieżących na Autobusy, związanych m.in. z ich bieżącym utrzymaniem, Gmina nie była i nie będzie w stanie określić zakresu/podziału, w jakim Pojazdy te będą udostępniane odpłatnie, a w jakim nieodpłatnie czy na potrzeby UG. Zależy to bowiem od zapotrzebowania na tego typu świadczenia w danym okresie, jak również od innych okoliczności (np. pory roku).

W zakresie w jakim Pojazdy wykorzystywane były/są do czynności podlegających opodatkowaniu VAT (wynajem autobusu z kierowcą na rzecz podmiotów zewnętrznych typu firmy prywatne, osoby prywatne), Gmina wystawiała/wystawia odpowiednie faktury sprzedażowe na odbiorców powyższych usług według obniżonej stawki VAT ( tzn. odpowiednio według stawki 7% dla usług świadczonych do dnia 31.12.2010 r. oraz według stawki 8% dla usług świadczonych od dnia 1.01.2011 r), uwzględniała/uwzględnia je w swoich rejestrach sprzedaży, a także wykazywała/wykazuje powyższe czynności oraz odpowiadający im podatek VAT w składanych przez siebie deklaracjach VAT-7.

Zdaniem Gminy, nie istnieje obiektywna możliwość odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje od wydatków bieżących będących przedmiotem wniosku.

W uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, iż:

W odpowiedzi na pytanie: „Jakie czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, Gmina wykonywała/wykonuje/będzie wykonywać w rantach wykorzystywania autobusów na potrzeby Urzędu Gminy?”, Wnioskodawca wskazał, że Gmina wykonuje zadania nałożone na nią odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których została powołana. Zdecydowana większość z tych zadań jest realizowana przez Gminę w ramach reżimu publicznoprawnego. Niemniej jednak, wybrane czynności Gmina wykonuje na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych i traktuje je jako podlegające regulacjom VAT.

W ramach czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych Gmina dokonuje:

Zarówno transakcji opodatkowanych VAT według odpowiednich stawek - Gmina w szczególności dokonuje sprzedaży pod zabudowę, świadczy usługi dzierżawy lokali użytkowych, dokonuje najmu autobusu z kierowcą na rzecz podmiotów trzecich. Transakcje te Gmina dokumentuje fakturami oraz wykazuje w rejestrach sprzedaży i deklaracjach VAT;
Jak również polegających na opodatkowaniu VAT, aczkolwiek zwolnionych z podatku - w szczególności jest co wynajem lokali mieszkalnych czy sprzedaż nieruchomości rolnych. Transakcje te Gmina dokumentuje fakturami ze stawką „zw” oraz wykazuje w rejestrach sprzedaży i deklaracjach VAT jako zwolnione z podatku.

Natomiast po stronie Gminy występują również inne zdarzenia, wynikające z zadań własnych nałożonych na Gminę odrębnymi przepisami, realizowane przez Gminę w reżimie administracyjnym, publicznoprawnym (a nie cywilnoprawnym):

Zarówno polegające na uzyskiwaniu przez Gminę określonych wpływów – w szczególności (a) dochody z podatku od nieruchomości, (b) opłaty skarbowej, (c) opłaty targowej, (d) udział w podatkach dochodowych, (c) wpływy z administracyjnych decyzji, pozwoleń i koncesji oraz za zajęcie pasa drogowego i umieszczenie urządzenia w pasie drogowym;
Jak również niezwiązane z uzyskiwaniem wpływów - w szczególności budowa ogólnodostępnej infrastruktur) gminnej jak drogi, chodniki, oświetlenie, place zabaw.

W związku z wykonywaniem ww. czynności (A-B) oraz występowaniem zdarzeń (C-D), Gmina ponosi szereg wydatków, z tytułu których kontrahenci wystawiają na rzecz Gminy faktury z wykazywanymi kwotami VAT.

Niemniej jednak, Gmina ponosi również szereg wydatków na nabycie towarów i usług, jednocześnie związanych z czynnościami (A-B), tj. czynnościami opodatkowanymi VAT i zwolnionymi z podatku) oraz występującymi po jej stronie zdarzeniami (C-D). Gmina nie zna sposobu, aby wydatki te bezpośrednio i wyłącznie przyporządkować do czynności (A), (B) lub też zdarzeń (C), (D).

Przywołana trudność dokonania bezpośredniej alokacji powyższych wydatków mieszanych wynika z faktu, że wykonywane przez Gminę czynności i występujące po jej stronic zdarzenia (A-D) są co do zasady wykonywane przez tych samych pracowników Gminy i przy pomocy tych samych zasobów.

Przykładem takich wydatków są wydatki na Autobusy. Innymi słowy, przykładowo z Autobusów korzystali/korzystają/będą korzystać w tym samym dniu, ci sami pracownicy Urzędu Gminy biorący udział np.:

w transakcji sprzedaży działki pod zabudowę, opodatkowanej według podstawowej stawki VAT,

w transakcji sprzedaży nieruchomości rolnej, której dostawa korzysta ze zwolnienia z VAT,

przy poborze podatku od nieruchomości, oraz

przy zawarciu umowy z wykonawcą, który będzie budował drogę gminną.

Korzystanie z Autobusów przez pracowników Urzędu Gminy wiąże się przykładowo z wykonywaniem obowiązków pracodawcy przez Urząd Gminy i wykonywaniem przewozu pracowników np. na spotkania lub uroczystości odbywające się poza siedzibą Urzędu Gminy.

Tym samym, czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, które Gmina wykonywała/wykonuje/będzie wykonywać i w związku z którymi wykorzystywane są Autobusy na potrzeby Urzędu Gminy (m.in. w sposób opisany powyżej) mieszczą się w tzw. Działalności mieszanej Urzędu Gminy opisanej powyżej.

Gmina pragnie zaznaczyć, iż w -zakresie czynności opodatkowanych, a związanych z tzw. działalnością mieszaną Urzędu Gminy (oznaczonej we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej literą C), Dyrektor Izby Skarbowej Łodzi w imieniu Ministra Finansów na wniosek Gminy w dniu 18 sierpnia 2014 r., wydał dwie interpretacje indywidualne o sygn.: IPTPP2/443-401/14-4/IR oraz IPTPP2/443-401/14-5/IR.

W odpowiedzi na pytanie: „Jakie czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, Gmina wykonywała/wykonuje/będzie wykonywać w ramach wykorzystywania autobusów na potrzeby Urzędu Gminy?”, Wnioskodawca wskazał, że Gmina wykonuje zadania nałożone na nią odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których została powołana. Zdecydowana większość z tych zadań jest realizowana przez Gminę w ramach reżimu publicznoprawnego. Niemniej jednak, wybrane czynności Gmina wykonuje na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych i traktuje je jako podlegające regulacjom VAT.

W ramach czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych Gmina dokonuje:

Zarówno transakcji opodatkowanych VAT według odpowiednich stawek - Gmina w szczególności dokonuje sprzedaży pod zabudowę, świadczy usługi dzierżawy lokali użytkowych, dokonuje najmu autobusu z kierowcą na rzecz podmiotów trzecich. Transakcje te Gmina dokumentuje fakturami oraz wykazuje w rejestrach sprzedaży i deklaracjach VAT;
Jak również polegających na opodatkowaniu VAT, aczkolwiek zwolnionych z podatku - w szczególności jest to wynajem lokali mieszkalnych czy sprzedaż nieruchomości rolnych. Transakcje te Gmina dokumentuje fakturami ze stawką „zw” oraz wykazuje w rejestrach sprzedaży i deklaracjach VAT jako zwolnione z podatku. Natomiast po stronie Gminy występują również inne zdarzenia, wynikające z zadań własnych nałożonych na Gminę odrębnymi przepisami, realizowane przez Gminę w reżimie administracyjnym, publicznoprawnym (a nie cywilnoprawnym);
Zarówno polegające na uzyskiwaniu przez Gminę określonych wpływów – w szczególności (a) dochody z podatku od nieruchomości, (b) opłaty skarbowej, (c) opłaty targowej, (d) udział w podatkach dochodowych, (e) wpływy z administracyjnych decyli, pozwoleń i koncesji oraz za zajęcie pasa drogowego i umieszczenie urządzenia w pasie drogowym;
Jak również niezwiązane z uzyskiwaniem wpływów - w szczególności budowa ogólnodostępnej infrastruktury gminnej jak drogi, chodniki, oświetlenie, place zabaw.

Przywołana trudność dokonania bezpośredniej alokacji powyższych wydatków mieszanych wynika z faktu, że wykonywane przez Gminę czynności i występujące po jej stronie zdarzenia (A-D) są co do zasady wykonywane przez tych samych pracowników Gminy i przy pomocy tych samych zasobów.

Przykładem takich wydatków są wydatki na Autobusy. Innymi słowy, przykładowo z Autobusów korzystali/ korzystają/ będą korzystać w tym samym dniu, ci sami pracownicy Urzędu Gminy biorący udział np.:

w transakcji sprzedaży działki pod zabudowę, opodatkowanej według podstawowej stawki VAT,

w transakcji sprzedaży nieruchomości rolnej, której dostawa korzysta ze zwolnienia z VAT,

przy poborze podatku od nieruchomości, oraz przy zawarciu umowy z wykonawcą, który będzie budował drogę gminną.

Tym samym, czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które Gmina wykonywała/wykonuje/będzie wykonywać i w związku z którymi wykorzystywane są Autobusy na potrzeby Urzędu Gminy (m.in. w sposób opisany powyżej) mieszczą się w tzw. działalności mieszanej Urzędu Gminy opisanej powyżej.

Gmina pragnie zaznaczyć, iż w zakresie czynności opodatkowanych, a związanych z tzw. działalnością mieszaną Urzędu Gminy (oznaczonej we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej literą C.), Dyrektor Izby Skarbowej Łodzi w imieniu Ministra Finansów na wniosek Gminy w dniu 18 sierpnia 20J4 r., wydał dwie interpretacje indywidualne o sygn.: IPTPP2/443-401/14-4/IR oraz IPTPP2/443-401/14-5/IR.

W odpowiedzi na pytanie: „Jakie czynności zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, Gmina wykonywała/wykonuje/będzie wykonywać w ramach wykorzystywania autobusów na potrzeby Urzędu Gminy? Należy wskazać również na podstawie jakiego przepisu ustawy o VAT czynności te korzystają ze zwolnienia. Wnioskodawca wskazał, że Gmina wykonuje zadania nałożone na nią odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których została powołana. Zdecydowana większość z tych zadań jest realizowana przez Gminę w ramach reżimu publicznoprawnego. Niemniej jednak, wybrane czynności Gmina wykonuje na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych i traktuje je jako podlegające regulacjom VAT.

W ramach czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych Gmina dokonuje:

Zarówno transakcji opodatkowanych VAT według odpowiednich stawek - Gmina w szczególności dokonuje sprzedaży pod zabudowę, świadczy usługi dzierżawy lokali użytkowych, dokonuje najmu autobusu z kierowcą na rzecz podmiotów trzecich. Transakcje te Gmina dokumentuje fakturami oraz wykazuje w rejestrach sprzedaży i deklaracjach VAT;
Jak również polegających na opodatkowaniu VAT, aczkolwiek zwolnionych z podatku - w szczególności jest to wynajem lokali mieszkalnych czy sprzedaż nieruchomości rolnych. Transakcje te Gmina dokumentuje fakturami ze stawką „zw” oraz wykazuje w rejestrach sprzedaży i deklaracjach VAT jako zwolnione z podatku.

Zarówno polegające na uzyskiwaniu przez Gminę określonych wpływów – w szczególności (a) dochody z podatku od nieruchomości, (b) opłaty skarbowej, (c) opłaty targowej, (d) udział w podatkach dochodowych, (e) wpływy z administracyjnych decyzji, pozwoleń i koncesji oraz za zajęcie pasa drogowego i umieszczenie urządzenia w pasie drogowym;
Jak również niezwiązane z uzyskiwaniem wpływów - w szczególności budowa ogólnodostępnej infrastruktury gminnej jak drogi, chodniki, oświetlenie, place zabaw.

w transakcji sprzedaży działki pod zabudowę, opodatkowanej według podstawowej stawki VAT,

w transakcji sprzedaży nieruchomości rolnej, której dostawa korzysta ze zwolnienia z VAT,

przy poborze podatku od nieruchomości, oraz

przy zawarciu umowy z wykonawcą, który będzie budował drogę gminną.

Tym samym, czynności zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, które Gmina wykonywała/wykonuje/ będzie wykonywać i w związku z którymi wykorzystywane są Autobusy na potrzeby Urzędu Gminy (m.in. w sposób opisany powyżej) mieszczą się w tzw. Działalności mieszanej Urzędu Gminy opisanej powyżej. Powyższe czynności zwolnione z opodatkowania od podatku od towarów i usług będą przy tym korzystać ze zwolnienia m.in. na podstawie art. 43 ust. 1 punkt 36 ustawy o VAT (tj. usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości mieszkalnych lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe).

Gmina pragnie zaznaczyć, iż w zakresie czynności opodatkowanych i związanych z tzw. działalnością mieszaną Urzędu Gminy (oznaczonej we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej literą C.), Dyrektor Izby Skarbowej Łodzi w imieniu Ministra Finansów na wniosek Gminy w dniu 18 sierpnia 2014 r. wydał dwie interpretacje indywidualne o sygn.: IPTP2/443-401/14-4/IR oraz IPTPP2/443-401/14-5/IR.

W odpowiedzi na pytanie: „Czy w Gminie istnieją zasady wynajmu autobusów na cele komercyjne? Jeżeli tak, to z jakich dokumentów one wynikają?”, Wnioskodawca wskazał, że Gmina nie posiada dokumentów z których w okresie do dnia 20 maja 2012 r. wynikałyby zasady wynajmowania Autobusów na cele komercyjne (tj. najem komercyjny odbywał się na Ogólnych zasadach ustalanych pracz Gminę na zasadzie odpłatności za np. l km przejechany wynajętych Autobusów.). Natomiast od dnia 21 maja 2012 r.. Gmina wynajmowała/wynajmuje/będzie wynajmować Autobusy na podstawie Cennika Opłat ustalonego przez Wójta Gminy (dalej: „Cennik Opłat”).
W odpowiedzi na pytanie: „Kiedy (w jakim okresie) autobusy byty/są/będą wykorzystywane na cele komercyjne?”, Wnioskodawca wskazał, iż Gmina wykorzystywała/wykorzystuje autobusy na cele komercyjne od roku 2010 do chwili obecnej, a także posiada zamiar ich udostępniania na powyższe cele w przyszłości. Gmina pragnie przy tym zaznaczyć, iż wynajem Autobusów dokonywany jest w zależności od zapotrzebowania na wykonanie powyższych usług. Gmina pragnie zauważyć, iż okoliczność, w której w danym okresie brak jest chętnych do skorzystania z usług wynajmu (tu: Autobusów), jest na wolnym rynku sytuacją naturalną, wynikającą za zmieniającego się popytu na świadczenia danego rodzaju. Ograniczenie prawa do odliczenia z uwagi na czasowy brak zainteresowania klientów, byłoby jednoznaczne z przeniesieniem na podatnika konsekwencji funkcjonowania podstawowych mechanizmów gospodarczych i skutkowałoby faktycznym uzależnieniem tego prawa od rezultatów prowadzonej działalności gospodarczej, Zdaniem Gminy, stanowiłoby to poważne naruszenie zasady neutralności, która zakłada zupełne uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru podatku od towarów i usług (system odliczeń ma na celu zwolnienie podatnika w całości od obciążeń podatkiem VAT należnym do zapłaty lub zapłaconym w toku całości jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej zapewnia zatem to, by całość działalności gospodarczej, niezależnie od jej celu lub rezultatów, pod warunkiem iż działalność taka sama w sobie podlega VAT, była opodatkowana w całkowicie neutralny sposób"”(patrz np. wyrok z dnia 14 lutego 1985 r. w sprawie C- 268/83 Rompslman). Nie można bowiem uznać, że w okresach, w których, z przyczyn obiektywnych, nie dochodzi do odpłatnego wynajmu któregoś z Autobusów na rzecz podmiotów trzecich. Gmina zaprzestaje prowadzenia działalności, a ponoszone w tych okresach wydatki nic mają związku z działalnością opodatkowaną. To, że któryś z Autobusów, z powodu braku chętnych, nie zostaje odpłatnie wynajęty w danym okresie, nie oznacza, że po stronie Gminy nie ma gotowości i woli do świadczenia przedmiotowych usług komercyjnego udostępnienia. Nie zwalnia to również Gminy z konieczności ponoszenia kosztów m.in. na bieżące utrzymanie Autobusów, które są niezbędne dla zachowania ich użyteczności i atrakcyjności dla potencjalnych użytkowników. W żadnym przypadku, prawo do odliczenia nie może być, zdaniem Gminy, uzależnione ani od faktycznego zbytu na świadczone usługi, ani od uzyskiwanych dochodów, a takie byłyby konsekwencje pozbawienia Gminy prawa do odliczenia VAT od wydatków ponoszonych w okresach, w których nie doszło do odpłatnego udostępnienia któregoś z Autobusów. Gmina pragnie wskazać, iż nie widzi związku pomiędzy zadawaniem tak uszczegółowionych pytań przez tut. organ, a przepisami ustawy o podatku od towarów i usług będących przedmiotem wniosku złożonego przez Gminę.
W odpowiedzi na pytanie: „ Czy wśród wydatków bieżących dotyczących autobusów, objętych zakresem pytania nr 2 zawarte są także wydatki dotyczące nabycia paliwa do przedmiotowych autobusów? Jeśli tak. to należy wskazać:
1. Czy koszty paliwa były/są/będą uwzględniane w cenie usługi najmu autobusów na cele komercyjne? Jeśli tak, to czy Wnioskodawca jest w stanie przyporządkować koszty paliwa do najmu komercyjnego?
2. Na jakiej podstawie rozlicz/me było/jest/będzie paliwo? Czy Prowadzona była/jest/będzie ewidencja zużycia paliwa?”, Wnioskodawca wskazał, iż wśród wydatków bieżących zawarte są także wydatki dotyczące nabycia paliwa do Autobusów.

Zarówno przed dniem obowiązywania Cennika Opłat, ustalonego przez Wójta Gminy jak i po jego wejściu w życie, w cenie usługi najmu Autobusów na cele komercyjne uwzględniane były/są/będą koszty paliw (tj. kalkulując ryczałtowo cenę za usługę za l km lub za 1 godzinę brano pod uwagę cenę paliwa). Tym samym Gmina nie obciążała/nie obciąża dodatkowo powyższym kosztem najemców Autobusów, a jedynie kalkuluje cenę usługi używając ryczałtowych cen za l km lub za 1 godzinę wynajmu. Gmina pragnie również zaznaczyć, iż nie jest w stanie przyporządkować kosztów paliwa do najmu komercyjnego.
W zakresie rozliczania opisywanych wydatków, Gmina pragnie zaznaczyć, iż w żaden specyficzny sposób nie rozliczała/nie rozlicza paliwa, ani także nie prowadziła/nie prowadzi specyficznej ewidencji zużycia paliwa.

W odpowiedzi na pytanie: „Jaki jest roczny (lub miesięczny) obrót z tytułu najmu autobusów na cele komercyjne?”, Wnioskodawca wskazał, iż roczny obrót z tytułu najmu autobusów ca cele komercyjne przedstawia się następująco (podane kwoty są kwotami brutto):

Rok 2010	7.220,50 zł
Rok 2011	2.714.00 zł
Rok 2012	5.507.21 zł
Kok 2013	5.503,59 zł
Rok 2014 (do dnia 8 grudnia 2014 r.)	9.125,64 zł

W odpowiedzi na pytanie: „Wskazanie do jakiego grupowana Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWIU) z 2008 r. należy usługa wynajmu autobusów wraz z kierowcą?, Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług PKWiU) z 2008 r., usługa wynajmu autobusów z kierowcą należy do grupowania o numerze 49.39.31.0 o nazwie „Wynajem autobusów i autokarów z kierowcą”. Powyższe grupowanie jest uszczegółowieniem ugrupowania o numerze 49.39 o nazwie „Pozostały transport lądowy pasażerski, gdzie indziej niesklasyfikowany” zawartego w załączniku nr 3 do ustawy o VAT o nazwie „Wykaz Towarów i Usług, opodatkowanych stawką podatku, 7%" (przy czym w okresie od dnia 1.01.2011 r. do dnia 31.12.2016 r. z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku wynosi 8%, zgodnie z art. 146a pkt 2 -przyp. Gminy) pod pozycją 157.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w analizowanym przypadku Gmina miała/ma/będzie miała prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego wykazanego na faktorach związanych z Wydatkami bieżącymi dotyczącymi Autobusów w oparciu o proporcję sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT (dalej także: współczynnik VAT), a odliczenie takie powinno nastąpić w okresie rozliczeniowym ustalonym zgodnie z art. 86 ust. 10 pkt 1, art. 86 ust. 11 oraz art. 86 ust. 13 ustawy o VAT, w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2013 r. lub zgodnie z art. 86 ust. 10, art. 86 ust. 11 oraz art. 86 ust. 13 ustawy o VAT, w stanie prawnym obowiązującym po 1 stycznia 2014 r.? (oznaczone we wniosku jako pytanie nr 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, Gmina miała/ma/będzie miała prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych dotyczących Wydatków bieżących związanych z Autobusami w oparciu o proporcję sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT (dalej także: współczynnik VAT), a odliczenie takie powinno nastąpić w okresie rozliczeniowym ustalonym zgodnie z art. 86 ust. 10 pkt 1, art. 86 ust. 11 oraz art. 86 ust. 13 ustawy o VAT, w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2013 r. lub zgodnie z art. 86 ust. 10, art. 86 ust. 11 oraz art. 86 ust. 13 ustawy o VAT, w stanie prawnym obowiązującym po 1 stycznia 2014 r.

UZASADNIENIE

Dla rozliczeń VAT dotyczących okresów upływających z dniem 31 grudnia 2013, zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r.) prawo do obniżenia kwoty podatku naliczonego powstaje, co do zasady, w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-5 oraz ust. 11,12,16 i 18.

Natomiast zgodnie z art. 86 ust. 11 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r.) jeśli podatnik nie zrealizuje tego uprawnienia w rozliczeniu za ww. okres, wówczas może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Ponadto, w myśl art. 86 ust. 13 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r.), jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa powyżej, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego.

Natomiast dla rozliczeń VAT dotyczących okresów po 1 stycznia 2014 r. zgodnie z treścią art. 86 ust. 10 i 11 ustawy o VAT w obecnie obowiązującym brzmieniu, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy, a jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10c, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Natomiast w myśl art. 86 ust. 13 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r.. jeżeli podatnik nic dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem niemającym zastosowania w niniejszym przypadku.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, Gmina udostępnia Autobusy wraz z kierowcą odpłatnie, nieodpłatnie jak i na potrzeby UG, przy czym nie jest ona w stanie określić zakresu jego wykorzystywania dla poszczególnych celów. Brak jest możliwości wyznaczania określonych godzin/dni tygodnia, w których Pojazdy miałyby być przeznaczone wyłącznie do odpłatnego i nieodpłatnego korzystania L/lub na potrzeby UG. W praktyce nic da się bowiem takiego podziału przewidzieć. Sposób wykorzystywania Autobusów jest uzależniony od zapotrzebowania na powyższe formy ich udostępniania. W konsekwencji, w danym miesiącu może się zdarzyć, że Pojazdy będą udostępniane wyłącznie odpłatnie, wyłącznie nieodpłatnie lub też w określonej części odpłatnie, nieodpłatnie i na potrzeby UG.

Odpłatne udostępnianie Autobusów na rzecz podmiotów trzecich (B) jest w ocenie Gminy czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT, stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. Z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. W przypadku nieodpłatnego udostępniania Autobusów przez Gminę (A), czynność ta nic jest objęta regulacjami VAT. Natomiast w przypadku udostępniania Autobusów na potrzeby UG (C) Pojazdy te są wykorzystywane, co do zasady, w ramach czynności niepodlegających VAT i podlegających VAT. w tym czynności zwolnionych z VAT oraz czynności opodatkowanych VAT.

Powyższe wynika z faktu, iż Gmina dokonuje, na podstawie umów cywilnoprawnych, zarówno transakcji opodatkowanych VAT według odpowiednich stawek VAT, transakcji podlegających opodatkowaniu VAT, aczkolwiek zwolnionych z podatku, jak również występują po stronie Gminy inne zdarzenia, wynikające z zadań własnych nałożonych na Gminę odrębnymi przepisami, realizowane przez Gminę w reżimie administracyjnym, publicznoprawnym (a nie cywilnoprawnym), np. pobór opłaty targowej, sprzedaż alkoholu, budowa ogólnodostępnej infrastruktury gminnej jak drogi, chodniki itd.

W konsekwencji Autobusy są wykorzystywane do czynności podlegających opodatkowaniu VAT zadań pozostających poza zakresem VAT oraz na potrzeby UG do działalności mieszanej.

Kwestię odliczenia podatku naliczonego w takiej sytuacji reguluje art. 90 ust. 1 ustawy o VAT, zgadnie z którym, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo, do obniżenia kwoty podatku należnego.

Natomiast stosownie do ust. 2 tej regulacji, jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części powyższych kwoc, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Zgodnie zaś z ust. 3 tego przepisu proporcję tę, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Powyżej wskazane przepisy regulują zasady odliczania podatku naliczonego w sytuacji, gdy jest on związany z wydatkami, które uprawniają do odliczenia podatku naliczonego jak i takich, które nie dają takiego prawa.

Czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia

Na wstępie należy wskazać, że przepisy ustawy o VAT nie zawierają wyjaśnienia, co należy rozumieć przez „czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia”, którym to sformułowaniem ustawodawca posłużył sic w ust. 1 oraz ust. 3 art. 90 ustawy o VAT.

Wątpliwość ta, która była dotychczas przedmiotem licznych sporów pomiędzy podatnikami oraz organami podatkowymi, została ostatecznie rozstrzygnięta uchwałą 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: „NSA”) z dnia 24 października 2011 r., sygn. I FPS 9/10. NSA ostatecznie potwierdził, że przez czynności w związku z którymi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego należy rozumieć czynności zwolnione z opodatkowania, a nie te pozostające poza zakresem ustawy o VAT. NSA w uchwale tej wskazał, że: „Na tle zatem obecnej regulacji ustawy o podatku od towarów i usług, za w pełni aktualną i trafną należy uznać tę linię orzeczniczą NSA (por. np. wyroki NSA z 30 czerwca 2009 r., I FSK 903/08 oraz I FSK 904/08 oraz z dnia 8 stycznia 2010 r. I FSK 1605/08), z której jednoznacznie wynika, że zawarte w przepisach art. 90 ust. 1 - 3 u.p.t.u. sformułowanie „czynności, w związku z którymi nie przysługuje prawo do odliczenia” należy rozumieć jako odnoszące się do czynności zwolnionych od podatku. Skoro bowiem rzecz, dotyczy odliczenia podatku, to pod uwagę można wziąć tylko takie transakcje, które w ogóle objęte są zakresem przedmiotowym VAT. W tej części są w tylko czynności zwolnione od podatku, gdyż czynności niepodlegające w ogóle podatkowi nie są objęte zakresem przedmiotowym VAT. Sformułowanie „czynności. w związku z którymi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku” należy zatem rozumieć jako „czynności zwolnione, od podatku” oraz czynności opodatkowane rut, specjalnych zasadach, gdzie ustawa wprost stwierdza, że podatnik nie ma prawa do odliczenia (por. art. 114 u.p.t.u.)”.

Wskazane w przywołanej uchwale stanowisko było już wcześniej prezentowane przez sądy administracyjne, przykładowo przez NSA w wyroku z dnia 8 kwietnia 2011 r., sygn. I FSK 659/10, w którym stwierdził on, iż: „w związku z czym należy w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego uznać, że w świetle wskazanych wyżej orzeczeń zawarte w art. 90 u.p.t.u. sformułowanie „czynności, w związku z którymi nie przysługuje prawo do odliczenia” należy rozumieć jako odnoszące się do czynności zwolnionych. Skoro bowiem, mowa o odliczeniu podatku, to pod uwagę można wziąć tylko takie transakcje, które w ogóle objęte są zakresem przedmiotowym VAT. Sformułowanie „czynności, w związku, z którymi nie. przysługuje prawo do odliczenia podatku” należy zatem rozumieć jako czynności zwolnione od podatku, bądź jako czynności opodatkowane na specjalnych zasadach, gdzie ustawa wprost stwierdza, że podatnik nie ma prawa do odliczenia. Pod tym pojęciem nie można natomiast rozumieć także czynności niepodlegających w ogóle podatkowi VAT. gdyż nie są one objęte zakresem przedmiotowym VAT, a wiec pozostają niejako poza „strefą zainteresowania” tego podatku”.

Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane w wyroku NSA z dnia 30 czerwca 2009 r., sygn. I FSK 903/08, czy w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (dalej: „WSA") we Wrocławiu z dnia 9 kwietnia 2009 r., sygn. SA/Wr 1790/07, w którym potwierdzono, że: „powołany przez organ art. 86 ust. 1 i art. 90 ust. 1-3 ustawy o VAT mogą dotyczyć wyłącznie czynności opodatkowanych oraz zwolnionych od opodatkowania lub wykonywanych przez podatnika zwolnionego od podatku VAT. nie dotyczą natomiast czynności, które w ogólne nie podlegają. Opodatkowaniu”.

W świetle powyższej argumentacji, należy stwierdzić, że przez „czynności, w związku z którymi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego” należy rozumieć wyłącznie czynności podlegające regulacjom VAT, tj. czynności zwolnione z opodatkowania, a nie czynności pozostające poza zakresem ustawy o VAT.

Należy wskazać, że powyższe wnioski są zgodne z zasadami konsekwencji terminologicznej w szczególności z zasadą zakazu wykładni homonimicznej, która jest zasadą techniki prawodawczej, o której mowa w § 10 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” ( Dz. U. Nr 100, poz. 908 ze zm.). Zgodnie z tą zasadą, tym samym zwrotom nie należy nadawać innego znaczenia. Dlatego też w sytuacji ponoszenia wydatków, które są związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT (niekorzystających ze zwolnienia z VAT) oraz zadań pozostających poza zakresem VAT Gmina nie powinna stosować odliczenia częściowego, lecz odliczenie pełne.

Odliczenie podatku naliczonego od wydatków związanych z Autobusami

Jak zostało opisane w stanie faktycznym, w odniesieniu do podatku naliczonego, wynikającego z wydatków, które byty ponoszone bezpośrednio i wyłącznie w związku z wykonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu VAT (B), Gmina ma zamiar skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego stosownie do art. 86 ust. l ustawy o VAT. W tym celu, Gmina ma zamiar dokonywać bezpośredniego przyporządkowania kwot podatku naliczonego do wydatków związanych z czynnościami opodatkowanymi VAT.

Natomiast w sytuacji, gdy Gmina ponosiła/ponosi Wydatki bieżące związane jednocześnie z wykonywaniem czynności podlegających VAT (opodatkowanych VAT oraz podlegających zwolnieniu z VAT) oraz zadań pozostających poza zakresem VAT, a zdaniem Gminy, nie istnieje obiektywna możliwość odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje od Wydatków bieżących będących przedmiotem wniosku, zastosowanie znajdzie art. 90 ust. 3 ustawy o VAT, tzn. prawo do częściowego odliczenia VAT za pomocą współczynnika VAT.

Zdaniem Gminy, w świetle powyższych regulacji, w stosunku do Wydatków bieżących ponoszonych na Autobusy, Gmina ma prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego w oparciu o współczynnik VAT, o którym mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT. Ponoszone przez Gminę Wydatki bieżące są bowiem jednocześnie związane z opodatkowanymi czynnościami (B oraz częściowo C), czynnościami zwolnionym z VAT (częściowo C) oraz występującymi po stronie Gminy innymi zdarzeniami (A oraz częściowo C).

Gmina dodatkowo pragnie wskazać, iż odliczenie podatku naliczonego przy pomocy współczynnika VAT gwarantuje zachowanie zasady neutralności VAT jako podstawowej cechy krajowego i wspólnotowego systemu VAT. Zasada ta stanowi, że VAT powinien być dla podatników neutralny na każdym etapie wykonywania działalności gospodarczej. Realizacji tego celu służy wprowadzenie podstawowego mechanizmu, jakim jest prawo podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zasada ta wielokrotnie była przywoływana w orzeczeniach krajowych sądów administracyjnych oraz w orzeczeniach TSUE. Przykładowo, w orzeczeniu w sprawie 268/83 D.A. Rompelman i E.A. Rompelman-Van Deelen TSUE stwierdził, iż „Na podstawie powyższych przepisów można uznać, te system odliczeń ma na celu zwolnienie podatnika w całości od obciążeń podatkiem VAT należnym, do zapłaty lub zapłaconym w toku całości, jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej zapewnia zatem to, by całość działalności gospodarczej, niezależnie od jej celu lub rezultatów, pod warunkiem, iż działalność taka sama w sobie podlega VAT była opodatkowana w całkowicie neutralny sposób”.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów wydanych w odniesieniu do identycznego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, w szczególności w następujących interpretacjach:

Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 17 sierpnia 2012 r., sygn. ILPP1/443-476/12-2/NS;

Dyrektora Izby Skarbowej w Lodzi z dnia 16 sierpnia 2012 r., sygn. IPTPP2/443-448/12-5/JS;

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 10 sierpnia 2012 r., sygn. ILPP2/443-627/12-2/MN;

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 6 sierpnia 2012 r., sygn. ILPP1/443-438/12-2/AWa;

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 6 sierpnia 2012 r., sygn. ILPP2/443-539/12-2/AK;

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 6 sierpnia 2012 r., sygn. ILPP1/443-47I/12-2/HW;

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 6 sierpnia 2012 r., sygn. ILPP2/443-537/12-2/SJ;

Dyrektora Izby Skarbowej w Lodzi z dnia 25 października 2013 r.t sygn. IPTPP4/443-567/13/5/BM;

Dyrektora Izby Skarbowej w Lodzi z dnia 25 października 2013 r., sygn. IPTPP4/443-567/13/4/BM;

Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 3 marca 2014 r., sygn. IPTPP2/443-947/13-5/JS;

Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 3 marca 2014 r., sygn. IPTPP2/443-947/13-4/JS;

Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 21 marca 2014 r., sygn. IPTPP1/443-946/13-4/RG;

Dyrektora Izby Skarbowej w Lodzi z dnia 21 marca 2014 r., sygn. IPTPP1/443-946/13-5/RG.

Reasumując, Gmina miała/ma/będzie miała prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych dotyczących Wydatków bieżących związanych z Autobusami w oparciu o współczynnik VAT, a odliczenie takie powinno nastąpić w okresie rozliczeniowym ustalonym zgodnie z art. 86 ust. 10 pkt 1, art. 86 ust. 11 oraz art. 86 ust. 13 ustawy o VAT, w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2013 r. lub zgodnie z art. 86 ust. 10, art. 86 ust. 11 oraz art. 86 ust. 13 ustawy o VAT, w stanie prawnym obowiązującym po 1 stycznia 2014 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w zakresie:

prawa do częściowego odliczenia podatku naliczonego związanego z wydatkami bieżącymi dotyczącymi Autobusów w oparciu o proporcję sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy – jest nieprawidłowe

okresu rozliczeniowego w jakim winno nastąpić odliczenie podatku naliczonego – jest prawidłowe

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.). W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r. - kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

z tytułu nabycia towarów i usług,
potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego,
od komitenta z tytułu dostawy towarów będącej przedmiotem umowy komisu

– z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy – w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r. – kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

nabycia towarów i usług,
dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy, warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

W podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. „niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego”. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowoprawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Zauważyć należy, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-5 oraz ust. 11, 12, 16 i 18 (art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy – w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2013 r.).

Stosownie do art. 86 ust. 11 ustawy (w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2013 r.), jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Na mocy art. 86 ust. 13 ustawy (w staniem prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2013 r.) jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 11, 12, 16 i 18, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego.

Natomiast do odliczenia podatku naliczonego w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2014 r. mają / będą miały zastosowanie niżej powołane przepisy (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r.):

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10 ustawy).

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a – powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny (art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy).

Przepis ust. 10 stosuje się odpowiednio do całości lub części zapłaty uiszczanej przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi (art. 86 ust. 10c ustawy).

Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d, 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy).

Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 13a (art. 86 ust. 13 ustawy).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca będący czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, jest właścicielem autobusów (dalej: „Autobusy” lub „Pojazdy”). Autobusy znajdują się na stanie środków trwałych Gminy. Pojazdy od momentu ich nabycia wykorzystywane są na cele realizacji zadań własnych Gminy w formie nieodpłatnej (np. do dowozu dzieci do szkoły), czyli w ramach czynności, które zasadniczo nie podlegają VAT, jak również są wynajmowane podmiotom zewnętrznym - mieszkańcom/firmom (np. na wycieczki, wesela itp.), zatem do czynności, które co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT, a także są wykorzystywane na potrzeby Urzędu Gminy (np. na wyjazdy lub wycieczki pracowników, dalej: UG).

Tym samym więc, Gmina wykorzystywała/wykorzystuje Autobusy w trojaki sposób:

Nieodpłatnie na cele realizacji zadań własnych - co do zasady, w ramach czynności niepodlegających VAT,
Odpłatnie na rzecz osób trzecich - co do zasady, w ramach czynności opodatkowanych VAT,
Do działalności mieszanej na potrzeby UG - co do zasady, w ramach czynności niepodlegających VAT i podlegających VAT, w tym czynności zwolnionych z VAT oraz czynności opodatkowanych VAT (dalej także: działalność mieszana).

Zarówno przed dniem obowiązywania Cennika Opłat, ustalonego przez Wójta Gminy jak i po jego wejściu w życie, w cenie usługi najmu Autobusów na cele komercyjne uwzględniane były/są/będą koszty paliw (tj. kalkulując ryczałtowo cenę za usługę za l km lub za 1 godzinę brano pod uwagę cenę paliwa). Tym samym Gmina nie obciążała/nie obciąża dodatkowo powyższym kosztem najemców Autobusów, a jedynie kalkuluje cenę usługi używając ryczałtowych cen za l km lub za 1 godzinę wynajmu. Gmina pragnie również zaznaczyć, iż nie jest w stanie przyporządkować kosztów paliwa do najmu komercyjnego.

W zakresie rozliczania opisywanych wydatków, Gmina wskazała, iż w żaden specyficzny sposób nie rozliczała/nie rozlicza paliwa, ani także nie prowadziła/nie prowadzi specyficznej ewidencji zużycia paliwa.

W cytowanym na wstępie przepisie art. 86 ustawy ustawodawca zezwolił na odliczenie podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ww. przepis art. 86 ust. 1 ustawy stanowi generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego i jest uzupełniony regulacjami zawartymi w art. 90 ustawy.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, to na mocy art. 90 ust. 2 ustawy, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10. Proporcję, o której mowa w cyt. wyżej ust. 2, na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Art. 90 ust. 4 ustawy stanowi, że proporcję, o której mowa w ust. 3, określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.

W świetle art. 90 ust. 5 ustawy, do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu uzyskanego z dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych podatnika – używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności.

Ponadto, w myśl art. 90 ust. 6 ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r., do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu uzyskanego z tytułu transakcji dotyczących nieruchomości lub usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 37-41, w zakresie, w jakim czynności te są dokonywane sporadycznie.

Natomiast, stosownie do art. 90 ust. 6 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r., do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu uzyskanego z tytułu transakcji dotyczących:

pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych;
usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.

Zgodnie z art. 90 ust. 8 ustawy, podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotu, o którym mowa w ust. 3, lub u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30.000 zł, do obliczenia kwoty podatku naliczonego podlegającej odliczeniu od kwoty podatku należnego przyjmują proporcję wyliczoną szacunkowo, według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego, w formie protokołu.

Stosownie do przepisu art. 90 ust. 9 ustawy, przepis art. 90 ust. 8, stosuje się również, gdy podatnik uzna, że w odniesieniu do niego kwota obrotu, o której mowa w tym przepisie, byłaby niereprezentatywna.

Na mocy art. 90 ust. 9a ustawy, obowiązującego od 1 stycznia 2014 r., przy ustalaniu proporcji zgodnie z ust. 2-6 do obrotu nie wlicza się kwoty podatku.

Stosownie do art. 90 ust. 10 ustawy, w przypadku gdy proporcja określona zgodnie z ust. 2-8:

przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 500 zł - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100%;
nie przekroczyła 2% – podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.

Należy zauważyć, że przepisy art. 90 ust. 1-3 ustawy o VAT stanowią implementację art. 173 i art. 174 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.) (poprzednio art. 17 ust. 5 i art. 19 Szóstej dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej – ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) - (Dz. Urz. UE z dnia 13 czerwca 1977 r. Nr L 145 s. 1 nast. ze zm.).

W wyroku w sprawie Portugal Telecom SGPS SA. (C 496/11 26 września 2012 r.) TSUE zauważył, że jeżeli towary i usługi są wykorzystywane przez podmiot w celu dokonywania jednocześnie transakcji gospodarczych dających prawo do odliczenia i transakcji gospodarczych niedających prawa do odliczenia odliczenie jest dopuszczalne jedynie w części VAT, który jest proporcjonalny do kwoty przypadającej na pierwsze transakcje i krajowy organ podatkowy może przewidzieć jedną z metod ustalania prawa do odliczenia wymienionych w rzeczonym art. 17 ust. 5 VI dyrektywy. Jeżeli towary i usługi są jednocześnie wykorzystywane do działalności gospodarczej i działalności niegospodarczej, art. 17 ust. 5 VI dyrektywy nie znajduje zastosowania, a metody odliczenia i podziału są określane przez państwa członkowskie, które przy wykonywaniu tego prawa powinny uwzględniać cel i systematykę VI dyrektywy i w tym celu przewidzieć metodę obliczania rzeczywiście odzwierciedlającą część wydatków faktycznie przypadających odpowiednio na każdy z tych dwóch rodzajów działalności.

Skoro zatem przepis art. 90 ust. 1–3 ustawy o VAT stanowi implementację art. 17 ust. 5 VI dyrektywy (obecnie art. 173 dyrektywy 112) to faktycznie nie może mieć on zastosowania do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT. W konsekwencji należy stwierdzić, że podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT zarówno w części, która jest związana ze sprzedażą zwolnioną, jak również w odniesieniu do tej części, która związana jest z czynnościami będącymi poza systemem VAT.

Rozpatrując prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy mieć na uwadze, że system odliczenia ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Natomiast nie daje uprawnienia do odliczenia w przypadku czynności będących poza zakresem działalności gospodarczej. Oznacza to, że podatnik nie może domagać się prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie płacąc podatku należnego.

Z uwagi na brzmienie cytowanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług należy zauważyć, że obowiązkiem Wnioskodawcy jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju sprzedaży, z którymi wydatki te są związane. Wnioskodawca ma zatem obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. alokacji podatku do czynności podlegających opodatkowaniu i czynności niepodlegających opodatkowaniu.

W odniesieniu do stosowanej metody wyodrębnienia podatku należy wskazać, że sposób wyodrębnienia kwot podatku naliczonego związanego ze sprzedażą opodatkowaną, winien mieć charakter obiektywny, determinowany okolicznościami sprawy. Wybór metody wyodrębnienia kwot podatku naliczonego należy wyłącznie do obowiązków Wnioskodawcy. Ważne jest jedynie by przyjęta metoda stanowiła właściwe odzwierciedlenie odliczenia podatku naliczonego związanego z czynnościami opodatkowanymi. Jednakże należy podkreślić, że wyłącznie Wnioskodawca znający specyfikę, organizację i podział pracy w swojej jednostce jest w stanie wyodrębnić część podatku naliczonego, związaną z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu, a nie organ podatkowy w trybie interpretacji indywidualnej.

Powyższe stanowisko Organu znajduje potwierdzenie w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 29 lipca 2014 r. sygn. I SA/Wr 754/14 , w którym Sąd stwierdził, że: „(…) rację ma organ podatkowy, powołując się na treść art. 86 ust. 1 ustawy o VAT i wskazując, że prawo do odliczenia VAT z tytułu zakupu usług prawnych przysługuje skarżącemu w części związanej z jego działalnością gospodarczą, zaś w części nie związanej z działalnością gospodarczą podatnika - prawo takie nie przysługuje. Tym samym nie podzielono zarzutów skargi wskazujących na naruszenie ww. przepisu.”

Wnioskodawca jest zobowiązany do przyjęcia przy odliczeniu podatku VAT naliczonego obiektywnego kryterium (np. klucza inwestycyjnego bądź transakcyjnego) zapewniającego, że obliczenie proporcji pomiędzy działalnością gospodarczą a działalnością niemającą charakteru gospodarczego będzie obiektywnie odzwierciedlało część wydatków faktycznie przypadającą odpowiednio na każdy z tych rodzajów działalności. Zatem możliwe jest zastosowanie jakiegokolwiek sposobu rozdziału dokonanych zakupów towarów i usług pod warunkiem jednak, że gwarantuje on najdokładniejsze ustalenie kwoty podatku naliczonego do odliczenia (vide: wyrok TSUE w sprawie C-511/10 - pkt 23 i 24).

Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających temu podatkowi.

Należy podkreślić, że przepisy dotyczące zasad odliczania częściowego, zawarte w art. 90 ustawy, znajdują zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy. Dotyczą zatem czynności podlegających opodatkowaniu (opodatkowanych i zwolnionych). Natomiast nie dotyczą czynności, których wykonanie nie powoduje konsekwencji podatkowych, gdyż nie podlegają one przepisom ustawy. W świetle powyższego należy stwierdzić, że czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie powinny być uwzględniane w proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy.

Wnioskodawca przedstawiając własne stanowisko w sprawie kalkulacji współczynnika proporcji, wywodzi skutek prawny w postaci braku konieczności uwzględniania w proporcji sprzedaży, zdarzeń spoza zakresu VAT, tj. zdarzeń, które Gmina traktuje jako w ogóle niepodlegające ustawie o VAT. Przez zdarzenia te Gmina rozumie, zarówno zdarzenia polegające na uzyskiwaniu przez Gminę określonych wpływów – w szczególności dochody z podatku od nieruchomości, opłaty skarbowej, opłaty targowej, udział w podatkach dochodowych, wpływy z administracyjnych decyzji, pozwoleń i koncesji oraz za zajęcie pasa drogowego i umieszczenie urządzenia w pasie drogowym;, jak również niezwiązane z uzyskiwaniem wpływów – w szczególności budowa ogólnodostępnej infrastruktury gminnej jak drogi, chodniki, oświetlenie, place zabaw. W opinii Gminy, zgodnie z art. 90 ust. 3 ustawy o VAT, wyłącznie czynności uregulowane w przepisach VAT mogą zostać uwzględnione w kalkulacji proporcji, zdarzenia znajdujące się poza zakresem VAT nie powinny wpływać na wysokość proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT. Gmina uzasadniając swoje stanowisko, argumentuje, że NSA jednoznacznie potwierdził, że zdarzenia pozostające poza zakresem regulacji VAT nie powinny mieć wpływu na wysokość współczynnika sprzedaży, o którym mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT, przywołując uchwałę NSA w składzie 7 sędziów z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 9/10, a w dalszej części stanowiska własnego wskazuje, że „ (…w sytuacji ponoszenia wydatków, które są związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT (niekorzystających ze zwolnienia z VAT) oraz zadań pozostających poza zakresem VAT Gmina nie powinna stosować odliczenia częściowego, lecz odliczenie pełne.”

Dokonując oceny stanowiska Wnioskodawcy, w kontekście powołanych wyżej regulacji prawnych oraz argumentów stwierdzić należy, że jest ono nieprawidłowe. W opinii Organu stanowisko Wnioskodawcy, że czynności pozostające poza zakresem regulacji ustawy o VAT nie podlegają uwzględnieniu w kalkulacji proporcji nie oznacza, że w przypadku podatku związanego tylko z czynnościami opodatkowanymi oraz z czynnościami niepodlegającymi podatkowi, podatnik nie stosuje odliczenia częściowego według proporcji, lecz odliczenie pełne.

Nieuwzględnianie w kalkulacji proporcji czynności pozostających poza zakresem VAT, nie stanowi przesłanki do przyznania prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z wykonywaniem czynności niepodlegających opodatkowaniu. Oznacza to jedynie, że czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT znajdują się poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług oraz ich wykonywanie, nie może stanowić podstawy do realizowania przewidzianych w niej praw. W odniesieniu bowiem do zakupów towarów i usług związanych z czynnościami opodatkowanymi, zwolnionymi z podatku i niepodlegającymi opodatkowaniu, proporcję tę należy stosować wyłącznie do tej części podatku naliczonego, która będzie związana z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy, tj. z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT oraz zwolnionymi od podatku. Należy bowiem mieć na uwadze, że prawo do odliczenia podatku naliczonego występuję wyłącznie – zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług – w części związanej z czynnościami opodatkowanymi.

Zatem Wnioskodawcy w odniesieniu do zakupów wykorzystywanych przez Wnioskodawcę zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, zwolnionych od podatku VAT i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem, przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, jednakże tylko w takim zakresie, w jakim zakupy te można przyporządkować działalności podlegającej VAT w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług oraz dyrektywy 2006/112/WE i związanej z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT.

W tym miejscu wskazać należy, że w wyroku C - 515/07 z dnia 12 lutego 2009 r., dotyczącym Stowarzyszenia, które prowadziło działalność opodatkowaną i niepodlegającą opodatkowaniu, w pkt 34-35, Trybunał zauważył, iż „Bezsporny jest fakt, że taka działalność, jak działalność polegająca na tym, że dane stowarzyszenie broni ogólnych interesów swoich członków, nie stanowi działalności „opodatkowanej podatkiem [VAT]” w rozumieniu art. 2 pkt 1 dyrektywy, jeżeli nie polega ona na odpłatnym dostarczaniu towarów lub świadczeniu usług (zob. podobnie wyrok z dnia 12 stycznia 2006 r. w sprawach połączonych C - 354/03, C- 355/03 i C - 484/03 Optigen i in., Zb.Orz. s. I 483, pkt 42 i przytoczone tam orzecznictwo). Jeśli chodzi o to, czy taką działalność można uznać za wykonywaną „w innych celach” w rozumieniu art. 6 ust. 2 lit. a) dyrektywy, należy stwierdzić, że w sprawie C - 437/06 Securenta, w której wyrok, zapadły w dniu 13 marca 2008 r., Zb.Orz. s. I 1597, został ogłoszony po złożeniu wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym w niniejszej sprawie, Trybunał rozpoznawał między innymi pytanie, w jaki sposób, w przypadku podatnika wykonującego jednocześnie działalność gospodarczą i niemającą charakteru gospodarczego, należy ustalać prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT.

W tym względzie Trybunał zwrócił uwagę, w pkt 26 tego wyroku, że działalność niemająca charakteru gospodarczego nie należy do zakresu przedmiotowego dyrektywy, wskazując jednocześnie w pkt 28 tego wyroku, że system odliczeń ustanowiony przez dyrektywę dotyczy całej działalności gospodarczej podatnika, niezależnie od jej celów i wyników, pod warunkiem że te ostatnie co do zasady same podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT (pkt 36).

W pkt 38 TSUE wskazał, iż „Z rozważań tych wynika, że, jak wskazał rzecznik generalny w pkt 38 opinii, art. 6 ust. 2 lit. a) dyrektywy nie może być traktowany jako ustanawiający zasadę, zgodnie z którą czynności, które nie są objęte zakresem zastosowania podatku VAT można uznać za czynności wykonywane „w celach innych” niż związane z działalnością gospodarczą w rozumieniu tego przepisu. Taka wykładnia pozbawiłaby bowiem sensu art. 2 ust. 1 tejże dyrektywy”.

Ponadto w pkt 40 uzasadnienia wyroku stwierdzono, że „W związku z tym na pierwsze pytanie należy odpowiedzieć w ten sposób, że art. 6 ust. 2 lit. a) i art. 17 ust. 2 dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że nie mają one zastosowania do wykorzystywania towarów i usług zaliczonych do aktywów przedsiębiorstwa do celów realizacji czynności innych niż podlegające opodatkowaniu czynności podatnika, a VAT podlegający zapłaceniu z tytułu nabycia towarów i usług dotyczących takich czynności nie podlega odliczeniu”.

Należy również zwrócić uwagę na orzeczenie TSUE z dnia 13 marca 2008 r. w sprawie C-437/06, w którym Trybunał stwierdził, że „Podatek naliczony od wydatków poniesionych przez podatnika nie może uprawniać do odliczenia w zakresie, w jakim dotyczy działalności, która ze względu na brak jej gospodarczego charakteru nie należy do zakresu stosowania szóstej dyrektywy. (…) w przypadku, gdy podatnik wykonuje równocześnie działalność gospodarczą, opodatkowaną lub zwolnioną z podatku, i działalność niemającą charakteru gospodarczego, nienależącą do zakresu stosowania szóstej dyrektywy, odliczenie podatku naliczonego od wydatków związanych z emisją akcji i nietypowych cichych udziałów jest dopuszczalne tylko w takim zakresie, w jakim wydatki te można przyporządkować działalności gospodarczej podatnika w rozumieniu art. 2 pkt 1 tej dyrektywy (pkt 30 i 31).

Istnienie prawa do odliczenia ustalane jest na podstawie transakcji objętych podatkiem należnym, do których transakcje powodujące naliczenie podatku są przyporządkowane. Rzeczone prawo istnieje więc w przypadku, gdy podlegająca podatkowi VAT transakcja powodująca naliczenie podatku pozostaje w bezpośrednim i ścisłym związku z transakcją lub większą liczbą transakcji objętych podatkiem należnym. Jeżeli nie ma to miejsca, należy zbadać, czy wydatki poczynione celem nabycia towarów lub usług powodujących naliczenie podatku należą do wydatków ogólnych związanych z całością opodatkowanej działalności gospodarczej podatnika. Prawo do odliczenia dotyczy całego podatku VAT, obciążającego wydatki podatnika w związku z różnymi świadczeniami wykonanymi na jego rzecz w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, o ile wszystkie czynności tego podatnika w ramach jego działalności gospodarczej są opodatkowane (por. wyrok TSUE w sprawie: C-465/03).

Należy zatem podkreślić, że brak ścisłego związku poniesionych wydatków z konkretnymi transakcjami opodatkowanymi nie musi zawsze prowadzić do braku prawa do odliczenia VAT. W przypadku bowiem wydatków zaliczanych do tzw. kosztów ogólnych, wprawdzie nie istnieje bezpośredni związek pomiędzy zakupem towarów i usług a sprzedażą opodatkowaną, lecz w sytuacji, gdy stanowią one element cenotwórczy oferowanych przez podatnika towarów lub usług, pozostając w ten sposób w bezpośrednim związku z jego działalnością gospodarczą – prawo do odliczenia z tytułu tych zakupów (wydatków) powinno przysługiwać podatnikowi w takim zakresie, w jakim ogólna działalność daje prawo do odliczenia VAT.

Zatem wykorzystywanie przez Wnioskodawcę zakupów, w których cenie zawarty jest podatek naliczony zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, zwolnionych od podatku VAT i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem nie może uprawniać do odliczenia w zakresie, w jakim zakupy te dotyczą działalności, która ze względu na brak jej gospodarczego charakteru nie należy do zakresu stosowania ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem odliczenie podatku naliczonego jest dopuszczalne tylko w takim zakresie, w jakim wydatki te można przyporządkować działalności gospodarczej podatnika i jego czynnościom opodatkowanym.

W związku z tym, w odniesieniu do wydatków bieżących, Gminie przysługuje/będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktur dotyczących zakupu towarów i usług związanych z Autobusami, wykorzystywanymi przez Wnioskodawcę zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, zwolnionych od podatku VAT i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem, jedynie w takim zakresie, w jakim nabyte towary i usługi - stanowiące wydatki bieżące - będą związane z czynnościami opodatkowanymi.

Tym samym nie można się zgodzić z Wnioskodawcą, że w stosunku do zakupów związanych z Autobusami - stanowiących wydatki bieżące - wykorzystywanych przez Wnioskodawcę zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, zwolnionych od podatku VAT i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem, Gmina ma/będzie miała prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego z zastosowaniem proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT.

Gmina ma bowiem obowiązek w pierwszej kolejności przyporządkować wydatki do działalności gospodarczej (tj. do czynności opodatkowanych i do czynności zwolnionych z opodatkowania) oraz do czynności niepodlegających opodatkowaniu.

W stosunku do wydatków przyporządkowanych do czynności niepodlegających opodatkowaniu Gminie nie przysługuje/nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Natomiast w stosunku do wydatków przyporządkowanych do działalności gospodarczej Gminie przysługuje/będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków przyporządkowanych do czynności opodatkowanych natomiast nie przysługuje/nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z czynnościami zwolnionymi z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W odniesieniu z kolei do zakupów związanych z Autobusami, wykorzystywanych przez Wnioskodawcę zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz zwolnionych od podatku VAT, w stosunku do których brak obiektywnej możliwości wyodrębnienia do poszczególnych rodzajów działalności, należy zastosować odliczenie według proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 i ust. 3 ustawy. Proporcję tę należy stosować wyłącznie do tej części podatku naliczonego, która będzie związana z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy, tj. z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT oraz zwolnionymi od podatku.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego oceniane całościowo jest nieprawidłowe.

Odnosząc się natomiast do kwestii okresu w jakim powinno nastąpić odliczenie nieodliczonego podatku naliczonego stwierdzić należy, iż podatek naliczony Wnioskodawca winien odliczyć w okresie rozliczeniowym ustalonym zgodnie z art. 86 ust. 10 pkt 1, art. 86 ust. 11 oraz art. 86 ust. 13 ustawy - w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2013 r. i zgodnie art. 86 ust. 10, ust. 10b pkt 1, art. 86 ust. 11 oraz art. 86 ust. 13 ustawy – w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2014 r.

Zatem oceniając stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie, należało uznać je za prawidłowe.

Wskazać należy, iż w niniejszym rozstrzygnięciu nie dokonano oceny prawidłowości przyporządkowania wymienionych wydatków do poszczególnych rodzajów działalności – opodatkowanej, zwolnionej oraz będącej poza zakresem opodatkowania, a także przyporządkowania wymienionych wydatków do wszystkich trzech obszarów działalności Wnioskodawcy. Przedstawione we wniosku przyporządkowanie przyjęto jako element opisu sprawy, natomiast ocena prawidłowości i zasadności przyjętego przez Wnioskodawcę podziału wydatków może nastąpić jedynie w drodze przeprowadzonego postępowania podatkowego przez właściwy organ pierwszej instancji. Należy wskazać, że w przypadku określenia czynności do jakich wykorzystywane są autobusy należy mieć na uwadze cel do jakiego autobusy zostają wykorzystywane, natomiast nie należy dokonywać takiego przyporządkowania przez pryzmat zakresu czynności pracownika, który korzysta z autobusu.

Interpretacja dotyczy:

zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym;

zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym/opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym/opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

W niniejszej interpretacji rozpatrzono wniosek w zakresie pytania oznaczonego Nr 2. W zakresie pytania oznaczonego we wniosku jako Nr 1, wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin