Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/415-307/14/MK
z 13 czerwca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 12 marca 2014 r. (data wpływu – 17 marca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania wypłaconego na rzecz adwokata lub radcy prawnego wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji kuratora strony w procesie lub kuratora spadku – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania wypłaconego na rzecz adwokata lub radcy prawnego wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji kuratora strony w procesie lub kuratora spadku.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (sąd rejonowy) wypłaca adwokatowi bądź radcy prawnemu powołanemu przez sąd z urzędu wynagrodzenie za pełnienie funkcji kuratora w procesie, kuratora spadku (czynności polegające na poszukiwaniu spadkobiercy) w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2013 r., poz. 461), rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013 r., poz. 490) oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 listopada 2013 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz.U. z 2013 r., poz. 1476) na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu.

W sytuacji gdy sąd przyznaje postanowieniem lub wyrokiem wynagrodzenie na rzecz adwokata lub radcy prawnego będącego kuratorem strony w danej sprawie oraz zasądzi zwrot wydatków poniesionych przez niego w związku z wykonywaniem czynności w danej sprawie, wówczas pobiera zaliczkę na podatek dochodowy od kwoty netto uwidocznionej na fakturze VAT, pomniejszonej o koszty uzyskania przychodu w wysokości 20% a po zakończeniu roku sporządza PIT-11 i przekazuje podatnikowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu (stosując art. 41 ust. l w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3, art. 13 pkt 6 oraz art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w świetle nowej interpretacji ogólnej Ministra Finansów nr DD3/033/181/CRS/13/RD-90955/13 z dnia 21 listopada 2013 r. (Dz.Urz. MF z 2013 r., poz. 42) w zakresie kwalifikacji do źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenia z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika z urzędu za prawidłowe uznać należy, że sąd pobiera zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych od wynagrodzenia przyznanego na rzecz adwokata bądź radcy prawnego (stosując art. 41 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3, art. 13 pkt 6 oraz art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) w sytuacji, gdy adwokat lub radca prawny pełni funkcje kuratora strony w procesie czy kuratora spadku?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku gdy sąd przyzna w orzeczeniu wynagrodzenie na rzecz adwokata bądź radcy prawnego pełniącego funkcję kuratora strony w danej sprawie czy kuratora spadku, sąd jako płatnik obowiązany jest do pobrania od wynagrodzenia zaliczki na podatek dochodowy od kwoty netto uwidocznionej na fakturze VAT, pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów a po zakończeniu roku do sporządzenia PIT-11 i przekazania go podatnikowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy źródłem przychodów jest:

1. działalność wykonywana osobiście (pkt 2),
2. pozarolnicza działalność gospodarcza (pkt 3).

Stosownie zaś do art. 13 pkt 6 ww. ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Na podstawie art. 5a pkt 6 przywołanej ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej – oznacza to działalność zarobkową:

1. wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
2. polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
3. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

• prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Zgodnie zaś z art. 14 ust. 1 przytoczonej ustawy za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont, przy czym u podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Należy przy tym wskazać, że Minister Finansów wydał w dniu 21 listopada 2013 r. interpretację ogólną Nr DD3/033/181/CRS/13/RD-90955/13 w zakresie kwalifikacji do źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenia z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika z urzędu (Dz.Urz. z 2013 r., poz. 42), na którą powołuje się Wnioskodawca.

W interpretacji tej ww. organ uznał, że kwalifikacja przychodu do odpowiedniego źródła jest zależna od formy prawnej wykonywania przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu zawodu adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego, czy rzecznika patentowego. Zatem przychody uzyskiwane z tego tytułu mogą zostać zaliczone do źródła przychodów - działalność gospodarcza, pomimo iż są wymienione w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego sąd wypłaca adwokatowi bądź radcy prawnemu powołanemu przez sąd z urzędu wynagrodzenie za pełnienie funkcji kuratora w procesie, kuratora spadku (czynności polegające na poszukiwaniu spadkobiercy) w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2013 r., poz. 461), rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013 r., poz. 490) oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 listopada 2013 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz.U. z 2013 r., poz. 1476) na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu.

Kurator procesowy, o którym mowa w art. 143 i n. Kodeksu postępowania cywilnego stanowi szczególny rodzaj kurateli. Ustanowienie kuratora procesowego przewidują również inne przepisy ww. kodeksu (art. 69, art. 146, art. 195 § 1, art. 510 § 2) oraz innych ustaw.

Dla przykładu, zgodnie z art. 69 zd. 1 k.p.c. dla strony niemającej zdolności procesowej, która nie ma przedstawiciela ustawowego, jak również dla strony niemającej organu powołanego do jej reprezentowania, sąd na wniosek strony przeciwnej ustanowi kuratora, jeżeli strona ta podejmuje przeciwko drugiej stronie czynność procesową niecierpiącą zwłoki. Natomiast w myśl art. 143 przytoczonej ustawy, jeżeli stronie, której miejsce pobytu nie jest znane, ma być doręczony pozew lub inne pismo procesowe wywołujące potrzebę podjęcia obrony jej praw, doręczenie może do chwili zgłoszenia się strony albo jej przedstawiciela lub pełnomocnika nastąpić tylko do rąk kuratora ustanowionego na wniosek osoby zainteresowanej przez sąd orzekający.

Na podstawie zaś art. 144 § 1 k.p.c. przewodniczący ustanowi kuratora, jeżeli wnioskodawca uprawdopodobni, że miejsce pobytu strony nie jest znane. W sprawach o roszczenia alimentacyjne, jak również w sprawach o ustalenie pochodzenia dziecka i o związane z tym roszczenia, przewodniczący przed ustanowieniem kuratora przeprowadzi stosowne dochodzenie w celu ustalenia miejsca zamieszkania lub pobytu pozwanego.

Ustawodawca dopuszcza także ustanowienie kuratora dla zarządu majątkiem. Taki też charakter ma kurator spadku (art. 666-667 k.p.c.). Na mocy art. 666 § 1 k.p.c. do czasu objęcia spadku przez spadkobiercę sąd czuwa nad całością spadku, a w razie potrzeby ustanawia kuratora spadku. Zgodnie zaś z art. 667 § 1 k.p.c. kurator spadku powinien starać się o wyjaśnienie, kto jest spadkobiercą, i zawiadomić spadkobierców o otwarciu spadku. Ponadto kurator spadku zarządza majątkiem spadkowym pod nadzorem sądu spadku (art. 667 § 2 zd. 1).

Zgodnie z przepisem § 114 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. z 2014 r., poz. 259) kuratorem strony, której miejsce pobytu nie jest znane albo która nie ma zdolności procesowej ani przedstawiciela ustawowego lub organu powołanego do jej reprezentowania, należy w miarę możliwości ustanowić osobę bliską dla tej strony albo obeznaną ze stanem jej sprawy. O wskazanie kandydata na kuratora można zwrócić się do odpowiednich organów.

Zatem, w świetle dotychczasowych ustaleń, ustanowienie kuratora jest dopuszczalne w każdym wypadku, ilekroć jest to bezwzględnie konieczne dla strzeżenia zasługującego na ochronę interesu indywidualnego lub społecznego.

Przechodząc na grunt przepisów podatkowych stwierdzić należy, że kwalifikacja do źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji kuratora strony w procesie lub kuratora spadku jest zależna od formy prawnej wykonywania przez niego zawodu adwokata czy radcy prawnego.

Jeżeli adwokat czy radca prawny wykonuje działalność zawodową w formie organizacyjnej, w ramach której osiąga dochody kwalifikowane do źródła przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wówczas wynagrodzenie z tytułu z tytułu pełnienia funkcji kuratora strony w procesie lub kuratora spadku należy zaliczyć do przychodów z tego źródła.

Jeżeli natomiast adwokat czy radca prawny wykonuje swoją działalność zawodową w innej formie, np. w ramach stosunku pracy, wówczas ich wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji kuratora strony w procesie lub kuratora spadku należy kwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 13 pkt 6 przytoczonej ustawy. W tym przypadku na sądzie (Wnioskodawcy) spoczywają obowiązki płatnika, określone w art. 41 ust. 1 oraz w art. 42 ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. obliczenia i pobrania zaliczek na podatek dochodowy oraz przekazania – w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki – kwoty pobranych zaliczek na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby płatnika, a także sporządzenia i przesłania podatnikom oraz urzędom skarbowym właściwym według ich miejsca zamieszkania imiennych informacji o wysokości dochodów, o których mowa w art. 41 ust. 1, sporządzonych według ustalonego wzoru (PIT-11).

Reasumując, na Wnioskodawcy spoczywają wyżej określone obowiązki płatnika jedynie w przypadku wypłaty wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji kuratora strony w procesie lub kuratora spadku adwokatowi lub radcy prawnemu wykonuje działalność zawodową w innej formie niż ta, w ramach której osiąga dochody kwalifikowane do źródła przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.