Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB1/415-259/14-4/KO
z 10 lipca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 19 marca 2014 r. (data wpływu 20 marca 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 16 czerwca 2014 r. (data wpływu 18 czerwca 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów z najmu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 1 i § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 23 maja 2014 r., Nr IPTPB1/415-259/14-2/KO, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 23 maja 2014 r. (data doręczenia 9 czerwca 2014 r.). Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek pismem z dnia 16 czerwca 2014 r. (data wpływu 18 czerwca 2014 r.), nadanym za pośrednictwem polskiej placówki operatora wyznaczonego w dniu 16 czerwca 2014 r.

We wniosku przedstawiono następujące stany faktyczne.

Wnioskodawczyni jest jedną z kilkunastu osób, które wchodzą w krąg współspadkobierców nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalno-usługowym. W skład tej nieruchomości wchodzi kilkanaście lokali mieszkalnych i kilka użytkowych. Z uwagi na bardzo zły stan techniczny budynku (przez wiele lat przez nieuregulowany stan prawny nieruchomości po właścicielach, którzy zmarli w okresie wojennym, budynek nie był praktycznie remontowany i naprawiany) niektóre lokale w nim znajdujące się nie są wynajmowane.

Na podstawie decyzji sądu, Wnioskodawczyni pełni od 2010 r. funkcję kuratora spadku, co oznacza, że zobowiązana jest osobiście do dbania o to żeby przedmiot spadkobrania, czyli budynek nie uległ pogorszeniu. W odniesieniu zaś do tej części własności nieruchomości, co do której zakończone są już postępowania spadkowe, Wnioskodawczyni zarządza nieruchomością na podstawie pełnomocnictw spadkobierców, którzy w części nabyli już prawa do spadku. Na tej podstawie Wnioskodawczyni zawarła umowę z administratorem, który w ramach świadczonej usługi zajmuje się prowadzeniem rozliczeń kosztów związanych z tą nieruchomością (koszty mediów, sprzątania, drobnych remontów i napraw, podatków i opłat administracyjnych) oraz rozliczeniami z najemcami mieszkań i lokali użytkowych. Jako kurator spadku Wnioskodawczyni występuje także co roku do Urzędu Miasta o zapłatę odszkodowania za niedostarczenie lokali socjalnych dla lokatorów, którzy z powodu niepłacenia należności czynszowych i opłat otrzymali prawomocne wyroki eksmisji. Odszkodowania wypłacane przez Miasto są dokumentowane wystawianą na imię i nazwisko Wnioskodawczyni informacją PIT-8C.

Spadkodawcami tej nieruchomości (współwłaścicielami) było 11 osób zmarłych w różnych okresach czasu w okresie trwania II wojny światowej lub po niej. Postępowania spadkowe dotyczące każdej z tych osób toczą się odrębnie, przez co dopiero po zakończeniu ostatniego z postępowań spadkowych, Wnioskodawczyni będzie mogła określić w jakim zakresie (ile procent całości) jest spadkobiercą, a przez to też współwłaścicielem rzeczonej nieruchomości. W chwili składania wniosku (wg. stanu na dzień 31 grudnia 2013 r.) zakończonych jest 9 z 11 postępowań spadkowych po wyżej wskazanych 11 współwłaścicielach przedmiotowej nieruchomości, a Wnioskodawczyni ma ustalone prawo do spadkobrania 4/44 spadku będącego przedmiotem postępowań sądowych.

Wnioskodawczyni wskazuje jednocześnie, że spadkobiercy po spadkodawcach, po których zakończyły się już postępowania spadkowe w okresach wcześniejszych (tj. spadkobiercy reprezentujący w tej chwili 20/22 całej masy spadkowej) dla ułatwienia rozliczania podatku VAT od wynajmu lokali znajdujących się w spadkobranej nieruchomości (część lokali to lokale użytkowe) zawiązali spółkę cywilną, której udziałowcem jest także kurator spadku w części nieokreślonej jeszcze co do kręgu spadkobierców. Spółka ta nie prowadzi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i służy wyłącznie do wspólnego prowadzenia spraw związanych z utrzymaniem nieruchomości wchodzącej w skład spadku i płaceniem podatku VAT od czynszów najmu pobieranych od najemców lokali w tej nieruchomości. Na spółkę tą otwarty jest rachunek bankowy na którym deponowane są kwoty z czynszów najmu oraz, z którego prowadzone są rozliczenia w ramach obowiązków związanych z kuratelą spadku. Na rachunek ten wpływają też odszkodowania od Miasta za niedostarczenie lokali socjalnych, przy czym po zakończeniu każdego roku, w którym odszkodowanie jest otrzymywane od Miasta, Wnioskodawczyni dostaje wystawiony przez Urząd Miasta na Jej imię i nazwisko, jako kuratora spadku, informację PIT-8C ze wskazaną w cz. D informacją o wysokości wypłaconej kwoty odszkodowań.

Wnioskodawczyni podkreśla, że nie dysponuje swobodnie we własnym imieniu środkami pochodzącymi z czynszów najmu oraz otrzymywanych odszkodowań od Miasta, ani w części już wynikającej z zakończonych postępowań spadkowych ani w części, co do której nie ma jeszcze oznaczonych spadkobierców. Środki w kwocie netto (po odliczeniu kosztów utrzymania nieruchomości i kosztów administracji) znajdują się na specjalnym rachunku bankowym. Ze zgromadzonych środków oraz poniesionych wydatków Wnioskodawczyni jako kurator spadku musi rozliczyć się przed sądem po zakończeniu każdego roku sprawowania kurateli spadku.

Środki pieniężne zgromadzone na tym wydzielonym rachunku bankowym będą przedmiotem fizycznego podziału między spadkobierców w 2014 r. po zakończeniu postępowania spadkowego w całości, tj. po zakończeniu jeszcze dwóch postępowań po ostatnich dwóch spadkodawcach, którzy mieli łącznie 2/22 udziału w przedmiotowej nieruchomości. Spadkobiercy rozważają też dokonanie częściowego podziału środków zgromadzonych na rachunku bankowym przed zakończeniem ostatnich dwóch postępowań spadkowych, ale tylko w wartości 20/22 kwoty zgromadzonej na wyżej wspomnianym rachunku bankowym na pokrycie zobowiązań podatkowych związanych ze spadkobraniem. Nie zmienia to faktu, że dopiero po zakończeniu tych postępowań będzie wiadomo, ile dokładnie każdy ze spadkobierców (w tym także Wnioskodawczyni) będzie miał udziału w masie spadkowej a tym samym w jakim procencie każdy ze współspadkobierców będzie miał prawo do zgromadzonej na wskazanym rachunku bankowym kwoty pieniędzy. Dopiero w następstwie dokonania fizycznego podziału zgromadzonej na rachunku bankowym kwoty, środki pieniężne zostaną przekazane przez Wnioskodawczynię jako kuratora spadku, na rachunki bankowe współspadkobierców w takiej kwocie, w jakiej na dzień dokonania podziału dana osoba ma już stwierdzone prawomocnie prawo do spadku. Z kwot przypisanych w ramach podziału każdemu ze spadkobierców zostaną w pierwszej kolejności odliczone kwoty podatku spadkowego zapłaconego od uzyskanego spadku, z uwagi na fakt, że większość spadkobierców to osoby niebędące w Polsce rezydentami podatkowymi.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 16 czerwca 2014 r. Wnioskodawczyni wskazała, że nie prowadzi działalności gospodarczej na własny rachunek, ani nie jest wspólnikiem spółki osobowej wykonującej taką działalność. Oprócz przychodów ze stosunku pracy uzyskuje przychody z najmu innej nieruchomości opodatkowanej na zasadzie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Odszkodowania od Urzędu Miasta były wypłacone na rachunek bankowy spółki cywilnej w 2010 r., w 2011 r. i 2012 r. – raz w roku jednorazowo. Odszkodowania te nie są stawiane do dyspozycji Wnioskodawczyni, jako że musi się Ona z nich rozliczyć przed sądem w ramach sprawowanej kurateli.

Spółka cywilna do obsługi nieruchomości będącej przedmiotem postępowania spadkowego oraz do rozliczania VAT od przychodów z najmu została powołana w dniu 28 kwietnia 2010 r. Z uwagi na pojawienie się nowych spadkobierców w chwili składania uzupełnienia wniosku nierozstrzygnięte pozostają prawa do 15/22 części nieruchomości będącej przedmiotem postępowania spadkowego. Tą nierozstrzygniętą część reprezentuje Wnioskodawczyni jako kurator spadku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania, ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku.

1. Czy przychody osiągnięte z najmu nieruchomości wchodzącej w skład masy spadkowej będą opodatkowane podatkiem dochodowym po dokonaniu rozliczenia spadkobierców z kuratorem spadku, tj. po uzyskaniu wpływu na rachunek bankowy, w takiej części, w jakiej Wnioskodawczyni uzyskała prawo do spadku?
2. Czy odszkodowania wypłacone przez Miasto tytułem niedostarczenia lokali zastępczych na rachunek podmiotu powołanego przez spadkobierców oraz kuratora spadku będą stanowiły przychód opodatkowany podatkiem dochodowym po dokonaniu rozliczenia spadkobierców w takiej części, w jakiej Wnioskodawczyni uzyska prawo do spadku?
   
   

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie oznaczone nr 1. Pytanie oznaczone nr 2 będzie przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawczyni, sformułowanym w uzupełnieniu wniosku: skoro tylko zarządza nieruchomością wchodzącą w skład masy spadkowej będącej przedmiotem prowadzonego postępowania spadkowego jako kurator spadku i nie otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenia, to nie osiągnęła też dochodu z najmu w latach poprzednich z tej nieruchomości. Zatem dochody z najmu powinna wykazać i opodatkować w zeznaniu podatkowym za rok podatkowy, w którym nastąpi zakończenie postępowań spadkowych po spadkodawcach albo postawienie zgromadzonych kwot do Jej dyspozycji w takiej części, która będzie Jej się należała w masie spadkowej. Do końca 2013 r. sytuacja taka nie wystąpiła.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21,52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast, w przepisie art. 10 ust. 1 ww. ustawy zostały wyszczególnione rodzaje źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Wśród nich w pkt 6 został wymieniony najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

Z przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Oznacza to, że ustalenia wysokości przychodu z najmu - zaliczanego do źródła przychodów określonego w art. 10 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy - a więc najmu niestanowiącego pozarolniczej działalności gospodarczej, należy dokonywać w oparciu o postanowienia cytowanego art. 11 ustawy.

Podstawą generowania przychodów z tytułu najmu jest zawarcie pomiędzy stronami stosownej umowy. Strony umowy określają w niej wysokość czynszu. Czynsz ten stanowi przysporzenie majątkowe wynajmującego, a tym samym generuje przychód w rozumieniu podatkowym. Jednakże, aby powstał przychód po stronie wynajmującego muszą zaistnieć przesłanki określone w wyżej powołanym art. 11 ustawy, czyli czynsz musi zostać otrzymany lub postawiony do dyspozycji wynajmującego.

Jak zostało przedstawione w stanie faktycznym, w budynku będącym przedmiotem postępowania spadkowego, znajdują się lokale przeznaczone na wynajem. Lokale udostępniane są najemcom na podstawie umów zawartych m.in. z Wnioskodawczynią jako kuratorem spadku. Przez okres postępowania spadkowego Wnioskodawczyni zarządza jako kurator spadku tą nieruchomością, pobiera opłaty czynszowe, reguluje bieżące płatności i podatki związane z eksploatacją nieruchomości.

Zgodnie z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Przepis art. 926 § 1 i § 2 ww. Kodeksu cywilnego stanowi, że powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu, natomiast dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.

Dziedziczenie, czy to w drodze ustawy, czy w drodze testamentu, nie jest jednak ostateczne, bowiem osoba powołana do dziedziczenia może w terminie sześciu miesięcy od chwili, gdy dowiedziała się o tytule powołania, spadek przyjąć lub odrzucić. Mimo że spadkobiercy nabywają prawo do spadku już z chwilą otwarcia spadku, to dopiero stwierdzenie nabycia spadku dokonane przez sąd pozwala bez żadnych wątpliwości stwierdzić, kto jest spadkobiercą zmarłego oraz jaki udział w spadku przypadł każdemu ze spadkobierców.

W przypadku, gdy prawa i obowiązki wchodzące w skład spadku przechodzą na kilku spadkobierców, to powstaje wspólność praw, w której poszczególni spadkobiercy posiadają udziały określane ułamkowo.

Biorąc pod uwagę powyższe regulacje prawne oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że wierzytelność powstała z tytułu czynszu najmu, podobnie jak koszty utrzymania ponoszone na utrzymanie kamienicy czynszowej z lokalami na wynajem, stanowi składnik pewnej gospodarczej całości powstałej z chwilą śmierci spadkodawcy, która będzie trwała aż do chwili zakończenia postępowania stwierdzającego nabycie spadku. W tym stanie rzeczy opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych będą podlegały należności uzyskane z tytułu najmu przedmiotowej nieruchomości, które po uprawomocnieniu się wszystkich postanowień o nabyciu spadku przysługiwać będą Wnioskodawczyni wskazanej na wstępie w części Jej przysądzonej. Tym samym przychód (dochód) Wnioskodawczyni uzyskany, w świetle powołanego powyżej przepisu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podlegać będzie dopiero, gdy zakończone zostaną wszystkie postępowania spadkowe, chyba że przed tą datą kwota zdeponowana; na rachunku zostanie faktycznie przekazana na rzecz Wnioskodawczyni w kwocie odpowiadającej Jej udziałowi w spadku na dzień dokonania podziału.

Przychód (dochód) ten łącznie z innymi przychodami (dochodami) uzyskanymi w roku w którym nastąpi zakończenie ostatniego postępowania spadkowego albo podział zgromadzonych środków z najmu, Wnioskodawczyni będzie zobowiązana wykazać w zeznaniu podatkowym. Zgodnie bowiem z art. 45 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.), odstąpiono od uzasadnienie prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawczyni.

Jednocześnie zauważyć należy, że niniejsza interpretacja oparta została na przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.).

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.