Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/436-46/14/DSZ
z 16 maja 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 17 lutego 2014 r. (data wpływu 26 lutego 2014 r.) uzupełnionym pismem z dnia 30 kwietnia 2014 r. (data wpływu 7 maja 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie terminu złożenia zgłoszenia SD-Z2 w celu skorzystania ze zwolnienia podatkowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony w dniu 7 maja 2014 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie terminu złożenia zgłoszenia SD-Z2 w celu skorzystania ze zwolnienia podatkowego.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Matka Wnioskodawcy, Stanisława M., w 2008 r. złożyła w banku „dyspozycję wkładem na wypadek śmierci” Stanisława M. zmarła w dniu 17 lipca 2013 r. Przeglądając pozostawione przez Nią dokumenty Wnioskodawca w grudniu 2013 r. odkrył ww. dyspozycję.

Następnie Wnioskodawca założył w banku konto, na które przelano środki z kont matki. Środki zostały przekazane w dniu 3 grudnia 2013 r.

Wnioskodawca informuje ponadto, iż jest jedynym spadkobiercą – na podstawie testamentu. Sprawa o nabycie spadku jest w sądzie, ponieważ jedna z osób nie mogła być u notariusza.

Wnioskodawca zauważa, że skoro prawomocny wyrok sądu jest datą, od której liczone jest sześć miesięcy, w ciągu których zgłoszenie spadku nie powoduje obowiązku zapłacenia podatku, to czemu nabycie na podstawie dyspozycji ma być liczone od daty śmierci dysponenta, a nie od dnia faktycznego nabycia, czyli faktycznego dysponowania majątkiem. Zakładając hipotetycznie, że Wnioskodawca dowiedziałby się o ww. dyspozycji osiem miesięcy po śmierci matki, to nawet nie mógłby skorzystać z ulgi podatkowej, którą daje zgłoszenie przed upływem sześciu miesięcy. Wnioskodawca podkreśla, że środki z dyspozycji nabył po 4 miesiącach od śmierci darczyńcy – data faktycznego wpływu na Jego konto.

Nawet w formularzu SD-Z2 znajduje się rubryka „data nabycia” a nie „data śmierci”.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy nabycie w dniu 3 grudnia 2013 r. i zgłoszenie przed dniem 3 czerwca 2014 r. nie zwalnia Wnioskodawcy od podatku?

Wnioskodawca uważa, że będzie mógł skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli nabycie środków pieniężnych po zmarłej matce na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci zgłosi właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż 6 miesięcy od dnia, w którym środki te wpłynęły na Jego konto.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Stosownie do ustępu 2 ww. przepisu podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „spadek”, dlatego też w tym zakresie należy odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121). Zgodnie z art. 922 § 1 tej ustawy, przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Na spadek składa się ogół praw i obowiązków należących do zmarłego w chwili jego śmierci, które ze swej istoty mogą przejść na jego następców prawnych. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami (art. 922 § 2 ww. Kodeksu).

Do tej kategorii praw, między innymi, zalicza się nabycie prawa, po śmierci wkładcy, do wkładu oszczędnościowego posiadacza rachunku przez osobę, którą posiadacz wskazał w umowie na wypadek jego śmierci.

Powyższa kwestia uregulowana została w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2012 r. poz. 1376 z późn. zm.), które umożliwiają posiadaczowi rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej wskazanie w umowie zawartej z bankiem osoby, której na wypadek śmierci bank jest zobowiązany wypłacić z tego rachunku środki (do wysokości określonej w art. 56 ust. 2 tej ustawy). Kwoty z tytułu zapisu wkładcy – na wypadek śmierci – nie wchodzą do spadku po posiadaczu rachunku, zgodnie z dyspozycją art. 56 ust. 5 prawa bankowego. Oznacza to, że osoba wskazana przez posiadacza w umowie rachunku bankowego, ma możliwość zadysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku, bezpośrednio po śmierci, bez konieczności stwierdzenia praw do spadku przez sąd.

Ustawodawca określając przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, objął zatem opodatkowaniem również nabycie praw, o jakich mowa powyżej, które do spadku nie wchodzą, co wynika wprost z art. 1 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Regulacja powyższa powoduje zatem, że opodatkowaniu podlegają rzeczy i prawa majątkowe wchodzące w skład spadku, jak również pewne konkretnie określone prawa nie wchodzące w skład spadku. Nabycie rzeczy i praw majątkowych podlegających dziedziczeniu, jak również praw nie wchodzących do spadku następuje jednocześnie, tj. z chwilą śmierci spadkodawcy, i tym samym odpowiednio wkładcy oraz uczestnika funduszu inwestycyjnego. Jednakże w każdym z dwóch omawianych przypadków nabycie następuje na podstawie odrębnych unormowań ustawowych.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn przewiduje w art. 6 dla każdego rodzaju nabycia odrębnie moment powstania obowiązku podatkowego. Przy nabyciu praw do wkładów oszczędnościowych określonych w art. 1 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą śmierci wkładcy (art. 6 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy).

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych – w wysokości tych wkładów.

Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego (art. 8 ust. 3 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W myśl art. 14 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

W myśl art. 17a ust. 1 ww. ustawy podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru (SD-3). Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Jednakże stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Przy czym, zgodnie z treścią art. 4a ust. 2 powołanej ustawy, jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 z późn. zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że zmarła w dniu 17 lipca 2013 r. matka Wnioskodawcy złożyła w banku „dyspozycję wkładem na wypadek śmierci”. Wnioskodawca odkrył ww. dyspozycję w grudniu 2013 r., po czym założył w banku konto, na które w dniu 3 grudnia 2013 r. przelano środki z kont matki. Wnioskodawca uważa, że będzie mógł skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli nabycie środków pieniężnych po zmarłej matce na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci zgłosi właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż 6 miesięcy od dnia, w którym środki te wpłynęły na Jego konto.

Jak wyżej wskazano, przy nabyciu praw do wkładów oszczędnościowych określonych w art. 1 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą śmierci wkładcy (art. 6 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy). Skoro zatem matka Wnioskodawcy zmarła w dniu 17 lipca 2013 r. to – w związku z tym, że Wnioskodawca pozyskał wiedzę o nabyciu tych praw w grudniu 2013 r., a więc w czasie krótszym niż 6 miesięcy od dnia jej śmierci – od tego dnia (dnia powstania obowiązku podatkowego) zaczął biec przewidziany w art. 4a ustawy 6-miesięczny termin do dokonania właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych – na formularzu SD-Z2.

W konsekwencji powyższego nie można zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawcy, iż zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2) powinno zostać złożone w okresie 6 miesięcy od daty faktycznego przekazania środków matki przez bank na Jego konto. Skoro bowiem art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn wyraźnie stanowi o 6-miesięcznym terminie od dnia powstania obowiązku podatkowego, zaś otrzymane przez Wnioskodawcę środki pieniężne nabyte zostały na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci, to tym samym terminu 6-miesięcznego przewidzianego do złożenia zgłoszenia SD-Z2 nie należy liczyć od dnia przekazania opisanych we wniosku środków na konto bankowe Wnioskodawcy lecz, zgodnie z brzmieniem art. 6 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, od dnia śmierci matki (wkładcy).

Tym samym nie można uznać za prawidłowe stanowiska, zgodnie z którym Wnioskodawca będzie mógł skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jeżeli nabycie środków pieniężnych po zmarłej matce na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci zgłosi właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie nie później niż 6 miesięcy od dnia, w którym środki te wpłynęły na Jego konto. Jednocześnie zaznaczyć należy, że jeżeli Wnioskodawca dokonał tego zgłoszenia przed dniem 17 stycznia 2014 r. (a więc przed upływem terminu 6 miesięcy liczonego od dnia śmierci matki w dniu 17 lipca 2013 r.) to, pod warunkiem dopełnienia pozostałych wymogów wynikających z art. 4a ustawy, będzie przysługiwało Mu prawo do skorzystania z ww. zwolnienia z opodatkowania.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.